سرطان مثانه

علائم سرطان مثانه شامل هماچوری بدون درد ( وجود خون در ادرار بدون درد) و همین طور تکرر ادرار و ادرار دردناک می باشد. سرطان مثانه با روش هایی مثل جراحی،  شیمی درمانی و اشعه درمانی درمان می شود.

سرطان مثانه

سرطان رشد غیر طبیعی سلول های بدن است. این افزایش رشد باعث تشکیل توده هایی می شود که تومور نام دارد. در سرطان مثانه، این افزایش رشد در مثانه رخ می دهد.

مثانه بخشی از دستگاه ادراری است که ادرار را تا زمان تخلیه ذخیره می کند.

سرطان مثانه  اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود و درمان شود، اغلب با موفقیت همراه است.

نوع شایع این سرطان، سرطان سلول ترانزیشنال است. این سرطان در لایه ی داخلی مثانه شروع می شود. اغلب این سرطان در افراد ۶۰ ساله و مسن تر رخ می دهد.

متخصصین علل سرطان مثانه را نمی دانند ولی سیگار کشیدن و یا مواجهه با برخی مواد شیمیایی این خطر را افزایش می دهد. همانند سایر سرطان ها، تغییرات ماده ی ژنتیکی سلول ها، نقش مهمی در بروز این سرطان دارد.

خون در ادرار علامت اصلی است. سایر علائم آن می تواند به صورت درد در زمان ادرار کردن باشد.

این علائم ممکن است مربوط به  مشکلات دیگری هم باشد مثل عفونت ادراری. در صورت وجود خون در ادرار باید فورا به پزشک اطلاع دهید.

برای تشخیص سرطان مثانه، پزشک:

• از بیمار شرح حال طبی می گیرد، و معاینه ی بالینی انجام می دهد شامل معاینه ی واژینال و مقعد.
• باید ادرار را از نظر وجود خون یا سلول های غیر عادی بررسی کند.
• ممکن است سیستوسکوپی انجام دهد تا داخل مثانه بررسی شود. بیوپسی هایی ممکن است گرفته شود و زیر میکروسکوپ از نظر سلول های سرطانی بررسی شود.

گزینه های درمانی برای سرطان مثانه شامل موارد زیر است:

• جراحی برای برداشتن سرطان. گاهی اوقات لیزر و یا سایر روش ها برای برداشتن تومور استفاده می شود.
• شیمی درمانی، برای از بین بردن سلول های سرطانی، از داروهایی استفاده می شود.
• ایمونوتراپی.
• رادیوتراپی. در این روش از اشعه ایکس با دوز بالا برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود.

درمان به میزان رشد تومور بستگی دارد.

سرطان مثانه ممکن است عود کند، در صورت تشخیص زودرس،  عود قابل درمان است. پس باید بیمار تحت بررسی و چکاپ های منظمی قرار داشته باشد.

عوامل خطر ابتلا به سرطان مثانه عبارتند از:

• سیگار کشیدن.
• سن بالاتر از ۴۰ سال، جنس مذکر و یا نژاد سفید.
• مواجهه با برخی مواد شیمیایی.
• نوع تغذیه. رژیم غذایی با گوشت و چربی بالا،  خطر سرطان مثانه را افزایش می دهد.
• انگل ها. انگلی که بیماری شیستوزومیازیس می دهد ممکن است خطر سرطان مثانه را افزایش دهد.

علل سرطان مثانه

علت سرطان مثانه ناشناخته است. تغییرات ماده ی ژنتیکی سلول های مثانه ممکن است در این روند نقش داشته باشد. مواد شیمیایی محیطی و موجود در دود سیگار هم به نظر در بروز این سرطان نقش دارند.

اگر لایه ی پوشاننده ی مثانه به مدت طولانی تحریک شود، تغییرات سلولی باعث بروز سرطان می شود.

سرطان مثانه در افراد سیگاری نسبت به افراد غیر سیگاری دو برابر شایع تر است. متخصصین بر این باورند که سیگار کشیدن باعث بروز نیمی از موارد سرطان مثانه در مردان و زنان می شود.

علائم سرطان مثانه

شایع ترین علائم سرطان مثانه عبارتند از:

• وجود خون یا لخته  ی خون در ادرار که هماچوری نام دارد. هماچوری در ۸ الی ۹ مورد از ۱۰ مورد ابتلا دیده می شود که معمولا دردناک نیست.
• درد در زمان ادرار کردن که دیزوری نام دارد.
• دفع مقادیر کمی ادرار به طور مکرر.
• عفونت ادراری مکرر.

علائمی که ممکن است نشان دهنده ی سرطان مثانه ی پیشرفته تر باشد عبارتند از:

• درد در بخش پائین شکم در اطراف کلیه ها
• تورم در بخش پائین پاها
• توده ی لگنی

سایر علائمی که ممکن است در زمان پخش شدن سرطان مثانه ایجاد شود، عبارتند از:

• کاهش وزن
• درد استخوان و یا درد در مقعد، و یا درد ناحیه ی لگنی
•  آنمی یا کم خونی

علائم سرطان مثانه ممکن است شبیه علائم سایر مشکلات مثانه باشد.

در سرطان مثانه چه مواردی رخ می دهد

سرطان مثانه، رشد سریع و غیر قابل کنترل سلول ها در مثانه است. سرطان معمولا در لایه ی پوشاننده ی مثانه ایجاد می شود. سلول های سرطانی ممکن است از راه لایه ی پوشاننده به داخل لایه ی عضلانی مثانه پخش شوند.

سرطان مثانه تهاجمی ممکن است به گره های لنفاوی، و سایر اعضای لگنی پخش شود ( ممکن است باعث بروز مشکلات کلیوی و اختلال عملکرد روده ها شود)، و یا سایر اعضای شکمی مثل کبد و ریه ها.

درمان بستگی به میزان پخش شدن سرطان دارد.

بیشتر موارد سرطان  مثانه  در مراحل اولیه تشخیص داده می شود، در واقع قبل از اینکه سرطان به دیواره ی مثانه پخش شود. با جراحی معمولا  می توان این تومورها را خارج کرد. ولی سرطان مثانه اغلب موارد عود دارد، بنابر این درمان های دیگری مثل شیمی درمانی و یا ایمونوتراپی هم ممکن است برای کاهش احتمال عود سرطان نیاز باشد.

عوامل موثر در افزایش خطر ابتلا به سرطان مثانه

عوامل خطر اصلی ابتلا به سرطان مثانه عبارتند از:

• سیگار کشیدن.
• مواجهه با برخی مواد شیمیایی.
• افزایش سن. بیشتر افراد مبتلا به سرطان مثانه  مسن هستند.
• مردان نژاد سفید.

در مردان سرطان مثانه ۴ برابر از خانم ها شایع تر است.  در مردان سفید پوست این احتمال دوبرابر مردان آمریکایی – آفریقایی است.

• برخی درمان های سرطان، مثل رادیوتراپی به شکم یا لگن.
• برخی داروهای شیمی درمانی مثل سیکلوفسفامید.
• رژیم های با نیترات بالا،  و یا غنی از گوشت قرمز و غذاهای چرب.
• شیستوزومیازیس. عفونت ناشی از نوعی انگل.

در مورد علائم مشکوک به سرطان مثانه چه زمانی باید به پزشک اطلاع داد

• وجود خون در ادرار
• احساس درد در زمان ادرار کردن
• ادرار مکرر و هر بار مقدار کم
• درد پشت یا پهلوها

معاینات و تست های بررسی سرطان مثانه

برای یافتن این که آیا سرطان مثانه علت این علائم ادراری است، پزشک ممکن است:

• معاینه ی بالینی انجام دهد. شامل معاینه ی مقعد،  بررسی پروستات برای آقایان و بررسی لگن برای خانم ها.
• شرح حال بگیرد، شامل:
• مصرف دخانیات و سیگار
• مواجهه با برخی مواد شیمیایی
• شرح حال خانوادگی سرطان
• آزمایش ادرار و کشت ادرار برای بررسی خون، عفونت، و سلول های غیر طبیعی دیگر در ادرار. در آزمایش ادرار ممکن است تومور مارکر ها هم بررسی شود چون ممکن است نشانه ی سرطان باشد.

سیستوسکوپی

در این تست پزشک داخل مثانه را با لوله ی باریک و روشنی بررسی می کند. ممکن است از نواحی غیر عادی هم بیوپسی تهیه شود. نمونه ها زیر میکروسکوپ برای یافتن سلول های سرطانی بررسی می شود.

تست های لازم برای بررسی و تعیین مرحله ی بیماری

سرطان مثانه بر اساس مرحله و درجه تقسیم بندی می شود. در مرحله، میزان پخش تومور  به اندام هایی مثل ریه ها و کبد و یا استخوان بررسی می شود.

درجه تومور با مقایسه ی سلول های سرطانی و سلول های طبیعی مثانه مشخص می شود.

پزشک با جمع آوری اطلاعات و بررسی های مختلف مرحله و گرید تومور را مشخص می کند، شامل:

• بیوپسی های حاصل از سیستوسکوپی
• پیلوگرام داخل وریدی و سی تی اوروگرام برای بررسی توده های نزدیک کلیه ها، مجاری ادراری، و یا مثانه
• سونوگرافی و یا ام آر آی برای یافتن پخش تومور به گره های لنفاوی، ریه ها، کبد و یا سایر اندام های شکمی.
• تصویر برداری از قفسه سینه با اشعه ایکس برای یافتن پخش تومور به ریه ها.
• اسکن استخوانی. در این روش پخش تومور به استخوان ها بررسی می شود.

سایر تست های تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• شمارش کامل سلول های خونی CBC برای بررسی کم خونی
• تست های غربالگری شیمیایی برای ارزیابی عملکرد کلیه، کبد و یا استخوان

درمان سرطان مثانه

گزینه های درمانی و پیش آگهی طولانی مدت افراد مبتلا به سرطان مثانه به مرحله و گرید سرطان وابسته است. در زمان تصمیم گیری برای درمان، پزشک به مواردی مثل سن بیماری، وضعیت کلی سلامتی و کیفیت زندگی توجه می کند.

سرطان مثانه اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، بهتر قابل درمان است.

گزینه های درمانی برای سرطان مثانه عبارتند از:

• جراحی برای برداشت سرطان : جراحی معمولا در بیشتر موارد به تنهایی یا با سایر روش های درمانی کاربرد دارد.
• شیمی درمانی: برای تخریب سلول های سرطانی از داروهای شیمی درمانی استفاده  می شود. شیمی درمانی ممکن است قبل یا بعد از جراحی انجام  شود.
• اشعه درمانی: برای تخریب سلول های سرطانی ممکن است از اشعه ایکس با دوز بالا و یا اشعه های پر انرژی دیگر استفاده شود. این روش ممکن است  قبل یا بعد از جراحی انجام شود و یا ممکن است همزمان با شیمی درمانی انجام شود.
• ایمنی تراپی

مرحله بندی ( استیج بندی) سرطان مثانه

از استیج ۱ تا ۴ تقسیم بندی می شود به صورت زیر:

استیج  صفر: سلول های سرطانی تنها در سطح لایه ی داخلی مثانه هستند. به آن کارسینوم درجا گفته می شود.

استیج ۱: سرطان به سمت عمق در لایه ی داخلی مثانه رشد می کند ولی در لایه ی عضلانی وارد نمی شود.

استیج ۲: سرطان وارد لایه ی عضلانی مثانه می شود.

استیج ۳: سرطان از لایه ی عضلانی رد می شود و وارد اندام های مجاور می شود مثل پروستات، رحم و یا واژن.

استیج ۴: سرطان در دیواره ی لگن و یا شکم رشد می کند ولی  به گره های لنفاوی پخش نمی شود و یا سرطانی که به  داخل حداقل یک گره لنفاوی و یا سایر بخش های بدن مثل کبد، ریه ها و یا استخوان ها پخش شده باشد.

گرید سرطان مثانه معمولا با گرید پائین و یا گرید بالا مشخص می شود. تومورهای با گرید بالا سریع تر رشد می کنند. میل به پخش شدن آن ها از سرطان های با گرید پائین بیشتر است.

عود سرطان مثانه

پس از درمان اولیه سرطان مثانه، باید مراقبت های پیگیرانه ای برای کنترل عود احتمالی آن انجام شود.

سرطان مثانه ممکن است در خود مثانه عود کند و یا به سایر اعضای بدن پخش شود. عود سرطان مثانه با جراحی و یا شیمی درمانی کنترل می شود.

وضعیت بدن و مشکلات جنسی

تمایلات جنسی  در این زمان کم می شود.

• در زنانی که سیستکتومی تهاجمی انجام می شود، رحم  و تخمدان ها هم خارج می شود. در نتیجه نمی توانند باردار شوند و ممکن است زودتر از زمان موعد بعد از جراحی دچار علائم یائسگی شوند.
• مردانی که پروستات و وزیکول سمینال آن ها برداشته شده باشد، ممکن است دچار مشکلات نعوظ شوند و نتوانند منی داشته باشند.

روش های پیشگیری از سرطان مثانه

• توقف استعمال سیگار
• پرهیز از مواجهه با مواد شیمیایی مسبب سرطان مثانه
• پرهیز از مواجهه با آرسنیک
• مصرف غذاهای سالم

داروهای شیمی درمانی برای سرطان مثانه

• جم سیتابین و سیس پلاتین
• MVAC، ترکیبی از متوتروکسات، وین بلاستین، دوکسوروبیسین، و سیس پلاتین
• میتومایسین که ممکن است برای کمک به جلوگیری از عود تومور استفاده شود.

عوارض جانبی شیمی درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• کاهش اشتها، تهوع و یا استفراغ
• اسهال
• ریزش مو
• زخم های دهانی
• افزایش خطر عفونت
• راش پوستی ناشی از میتومایسین

داروهای ایمونوتراپی

• BCG
• اینترفرون

عوارض جانبی این داروها به نوع دارو بستگی دارد و متغیر است. BCG نوعی باکتری است که با باکتری عامل سل ارتباط دارد.  BCG برای واکسن سل کاربرد دارد. عوارض جانبی BCG ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تب
• درد مفصل
• التهاب پروستات

جراحی برای سرطان مثانه

• TUR ( رزکشن ترانس اورترال): در این روش برای تخریب یا برداشت تومورهای مثانه از سیستوسکوپ استفاده می شود.
• سیستکتومی: جراحی است که برای برداشت مثانه استفاده می شود.
• سیستکتومی پارشیال: در این روش تنها بخشی از مثانه برداشته می شود.
• سیستکتومی تهاجمی: در این روش کل مثانه و گره های لنفاوی مجاور، بخشی از اورترا  و اندام های مجاور که ممکن است سلول های سرطانی داشته باشند برداشته می شوند.
• دیورسیون ادراری: در این روش جراحی راه جدیدی برای ذخیره ی ادرار ایجاد می شود.

عوارض جانبی جراحی برای سرطان مثانه عبارتند از:

• مشکلات روده ای مثل یبوست و یا اسهال
• اسکار بافتی که درون  شکم در اثر جراحی شکل می گیرد ( چسبندگی ها)
• انسداد روده
• در مردان، در صورت برداشت مثانه ممکن است مشکلات نعوظ رخ دهد.

سایر روش های درمانی برای سرطان مثانه

• رادیوتراپی: در این روش از اشعه ایکس با  انرژی بالا برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. این روش ممکن است پس از جراحی استفاده شود. ممکن است همراه با شیمی درمانی هم انجام شود. گاهی اوقات به جای جراحی و یا شیمی درمانی کاربرد دارد.
• اشعه درمانی خارجی
• اشعه درمانی داخلی

عوارض جانبی رادیوتراپی عبارتند از:

• تهوع، استفراغ و یا اسهال
• درد یا ناراحتی موقع ادرار کردن
• افزایش خطر عفونت
• در زنان، ممکن است  تغییر در سلول های پوشاننده ی واژن  رخ دهد. این تغییرات ممکن است باعث شود تا مقاربت دشوار یا دردناک باشد.
• در مردان، اگر اعصاب کنترل کننده ی نعوظ با رادیوتراپی آسیب دیده باشد، ممکن است مشکلات نعوظ رخ دهد.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com