بیماری های غدد درون ریز

غدد بدن به دو دسته ی برون ریز و درون ریز تقسیم بندی می شوند. غدد برون ریز، بیشتر ترشحات خود را به مجاری بدن می ریزند ولی غدد درون ریز یا غدد اندوکرین، ترشحات خود را که هورمون ها نام دارند، به خون می ریزند. بیماری های غدد درون ریز مربوط به این هورمون ها هستند.

بیماری های غدد درون ریز

سیستم غدد درون ریز شبکه ای از غدد است که هورمون هایی را می سازد و تولید و ترشح می کند، و به کنترل بسیاری از عملکرد های مهم بدن کمک می کند، بویژه توانایی بدن در تبدیل کالری ها به انرژی که سلول ها و اندام ها را تقویت می کند. سیستم غدد درون ریز بر روی ضربان قلب شما  هم اثر دارد، بر روی رشد استخوان ها و بافت های بدن تاثیر می گذارد، حتی بر روی توانایی بچه دار شدن هم تاثیر دارد. نقش مهمی در ایجاد دیابت، بیماری تیروئید،  اختلالات رشد و اختلال کارکرد جنسی و سایر اختلالات مرتبط با هورمون دارد.

غدد مربوط به سیستم  درون ریز

هر یک از غدد سیستم درون ریز ( اندوکرین) هورمون های خاصی را به درون جریان خون آزاد می کنند و این هورمون ها از راه جریان خون به سایر سلول های بدن شما می روند و به کنترل و همکاری بسیاری از فرآیندهای بدن کمک می کنند.

غدد اندوکرین ( غدد درون ریز) شامل اجزای زیر می باشند:

غدد آدرنال ( فوق کلیه) : دو غده که بر روی کلیه های قرار دارند و هورمون کورتیزول آزاد می کنند.

هیپوتالاموس : بخش میانی تحتانی مغز است که برای آزاد کردن هورمون ها از هیپوفیز پیغام ارسال می کند.

تخمدان ها : اندام های باروری جنس مونث هستند که هورمون های جنسی تولید می کنند.

سلول های جزایر لانگرهانس در پانکراس : سلول هایی در پانکراس که  آزاد شدن هورمون انسولین و گلوکاگن را کنترل می کنند.

پاراتیروئید : چهار غده کوچک در گردن که در رشد و نمو استخوان نقش دارند.

غده ی پینه آل : غده ای که در نزدیک بخش مرکزی مغز است و ممکن است با الگوهای خواب در ارتباط باشد.

غده ی هیپوفیز : غده ای که در قاعده ی مغز قرار دارد و در پشت سینوس ها جا گرفته است.  اغلب این غده به نام غده ی مادر نامیده می شود، بر روی بسیاری از هورمون های دیگر هم اثر دارد، بویژه  بر روی تیروئید. مشکلات مرتبط با این غده می تواند بر روی رشد، چرخه های قاعدگی زنانه، و آزاد شدن شیر از پستان اثر گذار باشد.

بیضه ها : غدد تولید مثلی  جنس مذکر هستند که اسپرم  و  هورمون جنسی مردانه می سازند.

تیموس : غده ای در بخش فوقانی قفسه سینه که به سیستم ایمنی بدن در ابتدای زندگی کمک می کند.

تیروئید : غده ای پروانه ای شکل در بخش جلویی گردن که متابولیسم را در کنترل دارد.

علل بیماری های غدد درون ریز

اختلالات غدد درون ریز را معمولا در دو دسته تقسیم بندی می کنند:

• بیماری های اندوکرینی که زمانی رخ می دهد که غده بیش از حد و یا خیلی کمتر از حد معمول خود هورمون درون ریز بسازد، و به آن عدم تعادل هورمونی می گویند.
• بیماری های اندوکرین به علت برخی ضایعات در سیستم اندوکرین  ایجاد می شود ( از جمله ندول ها و تومورها)، که  بر روی سطح هورمون ها اثر دارند.

سیستم فیدبک ( خودتنظیمی) اندوکرین به کنترل و تعادل هورمون ها در جریان خون کمک می کند. اگر بدن شما  مقدار زیاد و یا خیلی کمی هورمون خاص داشته باشد، سیستم فیدبک بر روی غدد مشخصی برای اصلاح  این مشکل اثر می گذارد و سیگنال می فرستد. عدم تعادل هورمونی ممکن است زمانی رخ دهد که سیستم  فیدبک در حفظ سطح هورمون ها در جریان خون مشکل داشته باشد و  یا  اگر بدن  نتواند آن را به درستی از جریان خون حذف کند، این مشکل پدید می آید.

افزایش  و یا کاهش سطح هورمون های غدد درون ریز ممکن است مشکلات زیر را به دنبال داشته باشد:

• مشکل در سیستم فیدبک غدد درون ریز
• بیماری ناتوانی غده در تحریک  غده ی دیگر برای آزاد کردن هورمون ها ( برای مثال، وجود مشکل  در هیپوتالاموس می تواند باعث عدم تولید هورمون در غده ی هیپوفیز شود)
• اختلال ژنتیکی از جمله نئوپلازی متعدد غدد درون ریز (MEN)، و یا کم کاری تیروئیدی مادرزادی
• عفونت
• آسیب به غدد درون ریز
• تومور غدد درون ریز

اکثر تومورهای غدد درون ریز و ندول های آن، غیر سرطانی هستند. معمولا آن ها به سایر بافت های بدن منتشر نمی شوند. در حالی که، تومور و یا ندول در غده ممکن است با تولید هورمون در غده تداخل داشته باشد.

انواع اختلالات غدد درون ریز

اشکال متفاوت زیادی از اختلالات غدد درون ریز وجود دارد. یکی از شایع ترین اختلالات غدد درون ریز در ایالات متحده آمریکا، دیابت می باشد.

سایر اختلالات غدد درون ریز عبارتند از:

عدم کفایت غده ی فوق کلیه ( آدرنال) : غده ی آردنال در این حالت مقدار خیلی کمی هورمون کورتیزول و گاهی آلدوسترون می سازد. علائم آن شامل خستگی،  ناراحتی معده، کم آبی، و تغییرات پوستی می باشد. بیماری آدیسون نوعی عدم کفایت آدرنال است.

بیماری کوشینگ : تولید بیش از حد هورمون غده ی هیپوفیز باعث بیش فعالیت غده ی آدرنال می شود. وضعیت مشابه آن به نام سندرم کوشینگ نامیده می شود که ممکن است بویژه در کودکان  و افرادی  که داروهای کورتیکواستروئیدی با دوز بالا دریافت می کنند، رخ دهد.

ژیگانتیسم ( آکرومگالی) و سایر مشکلات هورمون رشد : اگر  غده ی هیپوفیز مقدار بسیار زیادی هورمون رشد بسازد، استخوان های کودک و بخش های بدن وی ممکن است به طور غیر طبیعی فورا رشد کنند و اگر سطح هورمون رشد بسیار کم باشد، ممکن است رشد قدی کودک متوقف شود.

پر کاری تیروئید : غده ی تیروئید مقدار بسیار زیادی هورمون می سازد، و باعث کاهش وزن، افزایش ضربان قلب، عرق کردن و عصبی شدن فرد می شود. شایع ترین علت برای بیش فعالیت تیروئید، اختلال خود ایمنی است که بیماری گریوز نامیده می شود.

کم کاری تیروئید : غده ی تیروئید نمی تواند به حد کافی هورمون تیروئیدی بسازد، و باعث ایجاد خستگی، یبوست، خشکی پوست، و افسردگی می شود. غده ی تیروئیدی که فعالیت کمی داشته باشد،  می تواند باعث کند شدن رشد در کودکان شود. برخی انواع کم کاری تیروئید در زمان تولد ایجاد می شوند.

کم کاری غده ی هیپوفیز : غده ی هیپوفیز مقدار کمی هورمون می سازد و یا اصلا  هورمونی نمی سازد. ممکن است بیماری های متفاوتی ایجاد کند. زنان دچار این اختلال ممکن است دچار توقف در عادت ماهیانه شوند.

نئوپلازی چندگانه اندوکرین (MEN I , II ) : این اختلالات نادر هستند، وضعیت های ژنتیکی هستند که در بستگان دیده می شوند و باعث ایجاد تومورهایی در پاراتیروئید، فوق کلیه، غدد تیروئید می شوند، و موجب تولید بیش از حد هورمون می شوند.

سندرم تخمدان پلی کیستیک ( کیست تخمدان) ( تنبلی تخمدان)  (PCOs) : تولید بیش از حد آندروژن با نمو تخمدان ها و هورمون های ترشح شده از تخمدان ها تداخل  دارد. این اختلال باعث ایجاد ناباروری می شود.

بلوغ زودرس : بلوغ زودرس غیرطبیعی زمانی رخ می دهد که غدد به بدن پیغام دهند تا هورمون های جنسی را زودتر از زمان مقرر ترشح کنند.

آزمایش برای اختلالات غدد درون ریز

اگر شما مبتلا به اختلالات غدد درون ریز هستید، ممکن است پزشک شما را به متخصص ( متخصص غدد) ارجاع دهد و این فرد در زمینه ی مشکلات مربوط به دستگاه غدد درون ریز خبره و متبحر می باشد.

علائم اختلال غدد درون ریز بسیار متنوع است و به نوع غده ی درگیر وابسته می باشد. در حالی که، اکثر افراد مبتلا به بیماری غدد درون ریز از خستگی و ضعف شکایت دارند.

آزمایشات خون و ادرار برای بررسی سطح هورمون ها می تواند به پزشکان در تعیین این که آیا اختلال غدد درون ریز وجود دارد یا که خیر کمک کند. آزمون های تصویر برداری ممکن است  برای تعیین محل تومور و یا ندول استفاده شود.

 درمان اختلالات غدد درون ریز می تواند دشوار و پیچیده باشد، به طوری که تغییر در سطح یک هورمون می تواند  دیگری را کاهش دهد. پزشک و یا متخصص شما ممکن است آزمون معمولی خون را برای بررسی مشکلات و یا برای تعیین داروها و یا  تنظیم روند درمانی شما درخواست کند.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com