سیاه دانه

اطلاعات کلی درباره گیاه سیاه دانه / BLACK SEED

اسامی لاتین: Ajenuz, Aranuel, Baraka, Black Cumin, Black Caraway, Charnuska, Cheveux de Vénus, Cominho Negro, Comino Negro, Cumin Noir, Fennel Flower, Fitch, Graine de Nigelle, Graine Noire, Kalajaji, Kalajira, Kalonji, La Grainer Noire, Love in a Mist, Mugrela, Nielle, Nigella sativa, Nigelle de Crête, Nigelle Cultivée, Nutmeg Flower, Poivrette, Roman-Coriander, Schwarzkummel, Small Fennel, Toute Épice, Upakuncika.

سیاه دانه یکی از انواع گیاهان است. مردم بیش از دو هزار سال پیش از گیاه سیاه دانه برای ساختن داروها استفاده می کردند. این گیاه حتی در آرامگاه یکی از فراعنه به اسم King Tut مشاهده شده است.

درطول تاریخ، گیاه سیاه دانه برای درمان سردرد، دندان درد، گرفتگی بینی و کرم های رودی استفاده می شده است. این گیاه همچنین در درمان چشم صورتی (ورم ملتحمه چشم)، آبسه ها، و انگل ها کاربرد داشته است.

امروزه گیاه سیاه دانه برای درمان بیماری های مربوط به دستگاه گوارش مانند نفخ، کولیک، اسهال، اسهال خونی و هموروئید مصرف می شود. این گیاه همچنین در درمان بیماری های مربوط به دستگاه تنفسی مثل آسم، آلرژی، سرفه، برونشیت، آمفیزم های ریوی، آنفولانزا، آنفولانزای خوکی کاربرد دارد.

موارد دیگر استفاده از گیاه عبارتند از کاهش فشار خون، کاهش سطح کلسترول خون، درمان سرطان و افزایش سیستم ایمنی و مقاومتی بدن. ممکن است در یک مقاله علمی نشان داده شده باشد که سیاه دانه در بهبود سیستم ایمنی موثر می باشد. ولی اشتباه نکنید. صِرف وجود یک مقاله نمی توان اثبات کرد که سیاه دانه در بهبود و تقویت سیستم ایمنی الزاما موثر می باشد.

زنان از سیاه دانه برای کنترل زایمان، شروع چرخه های قاعدگی و افزایش شیر استفاده می کنند.

گاها سیاهدانه در ترکیب با سیتئین، ویتامین E و زعفران برای جلوگیری از عوارض جانبی ناشی از داروی شیمی درمانی به نام سیس پلاتین ( cisplatin) کاربرد دارد.

مردم، سیاه دانه را به صورت موضعی برای درمان دردهای مفصلی (روماتیسم)، سردرد و مشکلات پوستی استفاده می کنند.

در آشپزی از سیاه دانه به عنوان طمع دهنده و ادویه استفاده می شود.

چگونه سیاه دانه در بدن عمل می کند؟

بعضی از شواهد حاکی از این موضوع است که سیاه دانه به افزایش قدرت سیستم ایمنی، مقابله با سرطان، جلوگیری از بارداری و کاهش واکنش های آلرژیک به عنوان یک آنتی هیستامین کمک می کند ولی هنوز اطلاعات کافی در این زمینه وجود ندارد.

کاربردها و اثربخشی گیاه سیاه دانه

احتمالا در موارد زیر گیاه سیاه دانه موثر می باشد

• آسم: تحقیقات نشان داده است که مصرف خوراکی عصاره سیاهدانه باعث بهبود سرفه، خس خس سینه و عملکرد شش ها در افرادی که دارای آسم هستند، می شود. با این حال سیاه دانه ممکن است به اندازه ی داروهای تئوفیلین و سالبوتامول موثر نباشد.

در موارد زیر اثربخشی سیاه دانه به اثبات نرسیده است

• تب یونجه ( ورم آلرژیک غشا مخاط بینی): تحقیقات اولیه نشان می دهد که مصرف خوراکی ترکیب خاصی که حاوی روغن سیاه دانه، ویتامین E، بتاکاروتن و بیوتن می باشد، به صورت روزانه، می تواند باعث کاهش حساسیت های ناشی از بیماری تب یونجه شود.
• خارش و التهاب پوست (اگزما): تحقیقات اولیه نشان می دهد که مصرف خوراکی ترکیب خاصی که حاوی روغن سیاه دانه، ویتامین E، بتاکاروتن و بیوتن می باشد، به صورت روزانه، می تواند باعث بهبود علائمی مانند خارش و التهاب پوستی در افرادی که اگزما دارند شود. با این حال مصرف روزانه پماد ۱۵% حاوی روغن سیاه دانه به مدت ۴ هفته، نتوانسته است تاثیری در بهبود خارش و شدت بیماری های مشابه داشته باشد.
• تشنج (صرع): تحقیقات اولیه نشان داده است مصرف خوراکی عصاره سیاه دانه، هر ۸ ساعت یک بار، به مدت ۴ هفته می تواند باعث کاهش تعداد تشنج ها در کودکانی که صرع دارند شود.
• کلسترول بالا: اثربخشی سیاه دانه برای کاهش کلسترول خون هنوز مشخص نیست و مدارک متناقضی در این زمینه وجود دارد. برخی از تحقیقات اولیه نشان داده است که مصرف یک گرم از گیاه سیاه دانه خرد شده، دو بار در روز قبل از وعده غذایی، به مدت چهار هفته، باعث کاهش کلسترول، کلسترول بد (LDL  ) و چربی خونی تری گلیسرید در افرادی می شود که کلسترول بالا دارند. در صورتی که تحقیقات دیگر نشان داده است که مصرف یک گرم سیاه دانه پودر شده، ۲ بار در روز، برای مدت ۶ هفته نمی تواند باعث کاهش کلسترول شود.
• فشار خون بالا: تحقیقات اولیه نشان داده است که مصرف عصاره سیاه دانه دو بار در روز به مدت ۸ هفته ممکن است باعث کاهش اندکی در فشار خون بعضی از افراد شود.
• سندرم متابولیک: تحقیقات اولیه نشان داده است مصرف روغن سیاه دانه دوبار در روز به مدت ۶ هفته می تواند باعث کاهش کلسترول کلی بدن، کاهش کلسترول بد بدن (LDL) و کاهش سطح قند خون در افرادی که سندروم متابولیک دارند شوند.
• کاهش علائم داروهای ترک اعتیاد: تحقیقات اولیه نشان می دهد مصرف عصاره گیاه سیاه دانه سه بار در روز، به مدت ۱۲ روز می تواند باعث کاهش علائم ناشی از ترک اعتیاد شود.
• گلودرد و ورم لوزه ها: تحقیقات اولیه نشان می دهد که مصرف ترکیب chanca piedra و سیاه دانه به صورت خوراکی برای ۷ روز می تواند باعث کاهش درد در افرادی که گلودرد و التهاب لوزه دارند شود.
• مشکلات دستگاه گوارش مثل گازهای روده و اسهال
• سرفه
• برونشیت
• آنفولانزا
• خیز یا ادم در بافت ها
• افزایش قدرت سیستم ایمنی
• پیشگیری از سرطان
• کنترل زایمان
• بی نظمی های قاعدگی
• افزایش جریان شیر
• مفاصل دردناک (روماتیسم)
• سردرد

برای اثبات اثربخشی سیاه دانه در موارد بالا مدارک و شواهد بیشتری مورد نیاز است.

بررسی عوارض جانبی سیاه دانه

زمانی که سیاه دانِه در مقدار کم به عنوان چاشنی برای غذا استفاده شود برای اکثر مردم بدون خطر می باشد. روغن سیاه دانه و عصاره آن اگر در مقدارهای درمانی برای مدت زمان کوتاهی مصرف شوند احتمالا خطرناک نمی باشد. متاسفانه هنوز اطلاعات کاملی در مورد بی خطر بودن استفاده از این گیاه در مقدار وسیع تر وجود ندارد. سیاه دانِه زمانی که به صورت موضعی مصرف شود ممکن است باعث ایجاد جوشهایی شود که دلیل آن حساسیت می باشد.

ملاحظات و هشدارها

بارداری و شیردهی: به نظر می رسد مصرف سیاه دانه در مقدارهای غذایی در دوران بارداری بدون خطر می باشد. ولی مصرف آن در مقادیر بالای دارویی احتمالا خطرناک می باشد. سیاه دانِه می تواند باعث کاهش سرعت یا توقف انقباضات رحمی شود. اطلاعات کاملی در مورد بی خطر بودن مصرف این گیاه در دوران شیردهی در دسترس نیست. بنابراین از مصرف آن در دوران شیردهی خودداری فرمایید.

کودکان: مصرف خوراکی روغن سیاه دانِه برای کودکان، زمانی که در کوتاه مدت و به مقدار توصیه شده توسط متخصص مصرف شود احتمالا خطرناک نمی باشد.

اختلالات خونریزی: سیاه دانِه ممکن است لخته شدن خون را کاهش دهد و در نتیجه احتمال خونریزی را افزایش دهد. از نظر تئوری، ممکن است سیاه دانه باعث وخیم تر شدن اختلالات خونریزی شود.

دیابت: سیاه دانِه باعث کاهش سطح قند خون در بعضی افراد می شود. زمانی که شما دیابت دارید و از گیاه سیاه دانه استفاده می کنید مراقب علائم کاهش قند خون (هیپوگلایسمی) باشید و با دقت میزان قند خون خود را چک کنید.

فشار خون پایین: سیاه دانِه ممکن است باعث کاهش فشار خون شود. از نظر تئوری، ممکن است مصرف سیاه دانه باعث کاهش شدید فشار خون در افرادی که فشار خون پایین دارند شود.

جراحی: گیاه سیاه دانِه در بعضی افراد ممکن است باعث کاهش سرعت لخته شدن خون، کاهش قند خون و افزایش حالت خواب آلودگی شود. از نظر تئوری، ممکن است سیاه دانه باعث افزایش خطر خونریزی در حین یا بعد از جراحی شود و همچنین در کنترل قند خون و بیهوشی، باز حین و بعد از عمل جراحی، اختلالاتی را ایجاد کند. بنابراین از مصرف سیاه دانِه حداقل دو هفته قبل از برنامه جراحی خودداری فرمایید.

بررسی تداخلات دارویی سیاه دانه

ما در حال حاضر اطلاعات کاملی در مورد تداخلات دارویی گیاه سیاه دانِه نداریم.

بررسی دوز مصرفی سیاه دانه

دوز مصرفی مناسب سیاه دانِه بستگی به عواملی از جمله سن مصرف کننده، سلامتی و غیره دارد. در حال حاضر اطلاعات علمی کافی و کاملی که بتوان براساس آن مقدار مناسب مصرف گیاه سیاه دانِه  را تعیین کرد وجود ندارد. به یاد داشته باشید که الزاما مصرف گیاهان دارویی بی خطر و بدون عوارض جانبی نمی باشد و توجه به میزان مصرف آنها مهم هست. در زمان مصرف، اطمینان حاصل کنید که براساس دستوالعمل روی شیشه گیاهان دارویی عمل می کنید. حتما قبل از مصرف، با مشاور پزشکی، داروساز و پزشک خود مشورت کنید.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com