ارتودنسی دندان کودکان

ارتودنسی دندان کودکان شاخه‌ای از دندانپزشکی است که مال اکلوژن (malocclusion) یا ناهنجاری دندانی را درمان می‌کند، شرایطی که در هنگام بسته شدن دهان، دندان ها ما به طور صحیح رو هم قرار نمی گیرند که این منجر به گزش نامناسب می شود. یک متخصص ارتودنسی در صاف کردن دندان ها تخصص دارد. برای بهبود ظاهر فرد می تواند درمان زیبایی داشته باشد، اما غالباً هدف آن بهبود عملکرد دهان نیز هست.

انواع درمان که برای ارتودنسی دندان کودکان استفاده می شود

از بریس و سایر وسایل برای صاف نمودن دندان ها استفاده می شود. یک متخصص ارتودنسی می تواند کارهایی را انجام دهد که هدف آن دستیابی به موارد زیر است :

• بستن شکافهای وسیع بین دندانها
• تراز کردن نوک دندان ها
• صاف کردن دندان های کج
• بهبود گفتار یا توانایی جویدن
• تقویت سلامت طولانی مدت لثه ها و دندان ها
• جلوگیری از ساییدگی بیش از حد طولانی مدت یا ضربه به دندان ها
• درمان نیش نامناسب

درمان می تواند ظاهر دندان ها را بهبود بخشد، اما همچنین می تواند منجر به جویدن بهتر و عملکرد گفتاری بهتری شود و در برخی موارد از دندان در برابر آسیب یا پوسیدگی محافظت می کند. برای دستیابی به این اهداف  متخصص ارتودنسی از طیف وسیعی از دستگاه های پزشکی دندانپزشکی استفاده می کند.

دستگاه هایی که برای ارتودنسی دندان کودکان استفاده می شوند

دستگاه های ارتودنسی می توانند ثابت یا قابل جابجایی باشند .

وسائل ثابت ارتودنسی

این ها رایج ترین دستگاه هایی هستند که در ارتودنسی دندان کودکان استفاده می شوند. در مواردی که دقت مهم است از آنها استفاده می شود. فرد می تواند به طور معمول با وسایل ثابت غذا بخورد، اما باید از مصرف برخی غذاها و نوشیدنی ها مانند نوشیدنی های گازدار، آب نبات سفت، آدامس و سایر غذاهای چسبنده اجتناب کند.افرادی که در ورزش های تماسی شرکت می کنند باید این موضوع را به متخصص ارتودنسی خود اطلاع دهند، زیرا ممکن است به محافظ مخصوص لثه نیاز داشته باشند.

نمونه هایی از لوازم ارتودنسی ثابت عبارتند از :

• مهاربندها یا بریس های دندانی

اینها از براکت، سیم و باند تشکیل شده اند. نوارها محکم در اطراف دندان ها ثابت می شوند و به عنوان لنگر دستگاه عمل می کنند، در حالی که براکت ها معمولاً به جلوی دندان ها متصل می شوند.سیم هایی به شکل قوس از داخل براکت ها عبور کرده و به نوارها ثابت می شوند. با محکم شدن سیم قوسی، کشش به دندان ها وارد می شود. با گذشت زمان آنها را به موقعیت مناسب منتقل می کند. پیگیری شامل بازدیدهای ماهانه برای تنظیم یا سفت شدن بریس ها است. درمان ممکن است از چندین ماه تا چند سال طول بکشد. دو نوع بریس شفاف و رنگی موجود است.

•  نگهدارنده فضای ثابت

اگر کودک دندان شیری خود را از دست بدهد، نگهدارنده فضا تا زمانی که دندان بزرگسال از بین نرود، حرکت دو دندان در دو طرف فضاها را به داخل آن متوقف می کند. یک باند در کنار فضا به یکی از دندان ها ثابت می شود و یک سیم از باند به دندان دیگر می رود.

نگهدارنده های فضای متحرک اینها جایگزینی برای نگهدارنده های فضای ثابت هستند.

• لوازم ثابت مخصوص

این موارد می توانند به کنترل رانش زبان کمک کنند. ممکن است ناراحت کننده باشند، به خصوص هنگام غذا خوردن. بنابراین فقط در صورت لزوم استفاده می شوند.

• وسایل ارتودنسی متحرک

این موارد ممکن است برای درمان مشکلات جزئی مانند اصلاح دندان های کمی کج استفاده شود. دستگاه باید فقط هنگام تمیز کردن، غذا خوردن یا نخ دندان کشیده شود. گاهی اوقات ممکن است متخصص ارتودنسی به بیمار توصیه کند که آنها را در حین انجام برخی فعالیت ها مانند نواختن ساز بادی یا دوچرخه سواری بردارد.

همچنین بخوانید>>ارتودنسی کودکان

لوازم قابل جابجایی ارتودنسی

نمونه هایی از لوازم قابل جابجایی ارتودنسی عبارتند از:

ارتودنسی های نامرئی

این گزینه جایگزین بریس ممکن است برای بزرگسالان مفید باشد. عملاً توسط افراد دیگر قابل مشاهده نیستند و می توان آنها را برای مسواک زدن، نخ دندان یا غذا خوردن از دندان خود جدا کرد. از ارتودنسی نامرئی برای ۲ تا ۳ هفته استفاده می شود. سپس یک نوع دیگر را جایگرین آن می کنند.

پوشش سر یا سرپوش (Headgear)

یک بند در اطراف پشت سر به یک سیم فلزی در جلو صورت متصل می شود. هدف این است که سرعت رشد فک بالا را حفظ کند و دندان های پشت را در موقعیت خود قرار دهد؛ در حالی که دندان های جلو عقب هستند.

ضربه گیرهای لب و گونه

این موارد مخصوصاً برای از بین بردن فشار گونه ها یا لب های روی دندان ساخته می شوند.

 پالاتال اکسیندر یا وسیع کننده کام

این دستگاه برای گشودن قوس فک بالا طراحی شده است. این شامل یک صفحه پلاستیکی با پیچ است که روی کام یا سقف دهان قرار می گیرد. پیچ ها به مفاصل موجود در استخوان ها فشار وارد می کنند و آنها را به سمت خارج مجبور می کند. این باعث گسترش اندازه ناحیه سقف دهان می شود.

نگهدارنده

از این موارد پس از درمان برای جلوگیری از حرکت مجدد دندان به موقعیت اولیه استفاده می شود. در صورت اصلاح  ممکن است از آنها برای جلوگیری از مکیدن شست کودکان نیز استفاده شود.

نگهداره متحرک

نگهدارنده متحرک دو نوع دارد:

• نگهدارنده ها از فلز و اکریلیک ساخته شده است. اکریلیک روی سقف دهان قرار می گیرد و سیم دندان های قدامی را احاطه می کند.
• دیگری از پلاستیک شفاف ساخته شده است. روی دندان ها قرار می گیرد و مانند یک تراز کننده Invisalign به نظر می رسد.

نگهدارنده دائمی

نگهدارنده های دائمی به پشت دندان ها چسبانده می شوند یا بهم می چسبند. این معمولاً برای دندانهای قدامی پایین توصیه می شود زیرا احتمال بازگشت مجدد به وضعیت قبلی بسیار زیاد است. در بعضی موارد، ارتودنتیست ها هم یک دندان ثابت بر روی دندانهای قدامی تحتانی و هم نوع هم تراز پلاستیکی شفافی را توصیه می کنند که پس از آن روی کل قوس تحتانی قرار گیرد.

آتل یا لوازم تغییر مکان فک

اینها یا در فک بالا یا پایین قرار می گیرند. آنها به بسته شدن صحیح فک کمک می کنند . آتل معمولاً برای اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) استفاده می شود. TMJ  نوعی بیماری است که می تواند باعث درد و اختلال در عملکرد عضلات درگیر در حرکت فک شود.

همچنین بخوانید>>روش های ارتودنسی دو دندان جلو

چه کودکانی باید به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کند؟

اگر فک ها و دندان ها به درستی رشد نکنند سوانسداد می تواند ایجاد شود. دندان ها کج و نامرتب خواهند بود و ممکن است مجموعه های پایین و بالا دندان به طور مرتب روی هم قرار نگیرند.مال اکلوژن یک بیماری نیست و بر سلامت جسمی تأثیر نمی گذارد. این یک تغییر در موقعیت دندان است. با این حال ممکن است بر شکل صورت و ظاهر دندان ها تأثیر بگذارد و در نتیجه باعث خجالت، عدم اعتماد به نفس و حتی افسردگی شود. دلایل آن شامل آسیب به دندانها یا استخوانهای صورت و مکیدن مکرر شست یا انگشت و غیره است.یک متخصص ارتودنسی می تواند یک محافظ شبانه برای دهان فراهم کند تا مانع از دندان درآوردن و ساییدن دندان شود. مال اکلوژن شدید ممکن است بر غذا خوردن، گفتار و تمیز نگه داشتن دندان تأثیر بگذارد.

مزایای درمان ارتودنسی

درمان ارتودنسی می تواند به درمان یا بهبود موارد زیر کمک کند

• بیرون زدگی دندانهای جلویی

درمان می تواند ظاهر دندان را بهبود بخشد و از دندان در برابر آسیب دیدگی در هنگام صدمات ورزشی یا زمین خوردن محافظت می کند.

• ازدحام

در فک باریک، فضای کافی برای تمام دندانها وجود ندارد. متخصص ارتودنسی ممکن است یک یا چند دندان را خارج کند تا جای دندان های دیگر را فراهم کند.

• دندان های نهفته

این امر می تواند هنگامی اتفاق بیفتد که دندان بزرگسال از لثه یا استخوان خارج نشود ، یا فقط به صورت جزئی خارج شود.

• دندان های نامتقارن

دندان های بالا و پایین با هم مطابقت ندارند، به خصوص هنگامی که دهان بسته است اما دندان ها خودنمایی می کنند.

•  اوربایت

هنگامی که دندان ها بسته می شوند، دندان های فوقانی بیش از دندان های پایین پایین می آیند.

• نیش معکوس

وقتی دندان ها جمع می شوند، دندان های بالایی در داخل دندان های پایین گاز می گیرند.

• اپن بایت

وقتی دندان ها بسته می شوند، یک شکاف بین دندان های بالا و پایین وجود دارد.

• آندربایت

دندانهای فوقانی خیلی عقب هستند ، یا دندانهای پایین خیلی جلو هستند.

• کراس بایت

حداقل یکی از دندانهای بالا در هنگام فشرده شدن دندان ها در مقابل دندان های پایین کمی پایین نمی آید. آنها خیلی نزدیک به گونه یا زبان هستند.

• فاصله گذاری

بین دندان ها فاصله وجود دارد، یا به این دلیل که دندان از بین رفته است یا دندان ها دهان را پر نمی کنند.متخصص ارتودنسی همچنین می تواند در حل مشکلاتی مانند ساییدن یا فشردن دندان ها و کلیک یا حرکت فک به شما کمک کند. مکیدن انگشت شست یا انگشت می تواند باعث بدبختی دندان ها و استخوان پشتیبان شود. برای دیدن یک پیشرفت طبیعی، ابتدا باید عادت مکیدن انگشت شست  کنار گذاشته شود.

شروع درمان ارتودنسی دندان کودکان

رعایت اصول بهداشت دهان و دندان هنگام استفاده از دستگاه های ارتودنسی ضروری است، زیرا خطر اضافی برای چسبیدن غذا به دستگاه یا دندان وجود دارد.درمان معمولاً در سنین حدود ۱۲ یا ۱۳ سالگی شروع می شود، زمانی که دندان های بزرگسال کاملاً رشد کرده کرده باشند.کودکانی که شکاف کام و لب دارند ممکن است قبل از رشد کامل دندان بزرگسالان به درمان ارتودنسی نیاز داشته باشند.

بهداشت دهان و دندان قبل از شروع هر کار ارتودنسی ضروری است. وقتی دستگاه ها روی دندان ها قرار می گیرند، احتمال لخته شدن ذرات غذا بیشتر است. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در طول درمان، فرد باید خیلی دقیق تر و بیشتر مسواک بزند.بدون اقدامات بهداشت دهان و دندان، در هنگام درمان خطر پوسیدگی دندان وجود دارد. همچنین ممکن است متخصص ارتودنسی از نوشیدنی های گازدار، میان وعده های شیرین و سایر مواردی که منجر به پوسیدگی دندان می شود خودداری کنید.

 نحوه تشخیص برای ارتودنسی دندان کودکان

متخصص ارتودنسی وضعیت دندان های فرد را ارزیابی کرده و چگونگی رشد آنها بدون درمان را پیش بینی می کند.

ارزیابی شامل موارد زیر است:

• گرفتن یک سابقه پزشکی و پزشکی کامل
• انجام معاینه بالینی
• گرفتن اشعه ایکس از دندان و فک
• ساختن مدل های گچی دندان

در مرحله بعد، متخصص ارتودنسی در مورد یک برنامه درمانی تصمیم خواهد گرفت.

ارتودنتیست در مقابل دندانپزشک

دندانپزشک شما معمولاً می تواند یک متخصص ارتودنسی را توصیه کند، یا ممکن است آنها خودشان بتوانند این کار را انجام دهند. تعداد کمی از دندانپزشکان نیز به عنوان متخصص ارتودنسی آموزش دیده و واجد شرایط هستند. طبق AAO ، تنها ۶ درصد از دندانپزشکان نیز ارتودنسیست هستند.یک دندانپزشک در زمینه وسیعی از سلامت دهان و دندان، از جمله جلوگیری از عفونت  و رسیدگی به دندان ها، فک، اعصاب و سایر جنبه ها تخصص دارد. یک متخصص ارتودنسی به طور خاص با نیش و صافی دندان ها سروکار دارد. قبل از ادامه کار باید بررسی کنید که متخصص انتخاب شده شما صلاحیت انجام درمان ارتودنسی

ada.org