یکی از ناهنجاریهای اصلی افرادی که ارتودنسی فک بالا را انجام میدهند، جلو بودن فک بالای آنهاست. در این شرایط دندانپزشک متخصص تجویز میکند که باید فقط ارتودنسی فک بالا انجام شود و فک پایین نیازی به ارتودنسی ندارد.
به طور کلی ارتودنسی در جهت رفع مشکل ناهنجاری فکی و دندانی انجام میگیرد و در شرایطی که ناهنجاری شدید است، بخصوص در فک بالا، از ارتودنسی ای استفاده می شود که طی آن فقط بالا درمان می گردد. به صورت استاندارد دندان فک پایین و بالا باید روی هم قرار گیرند و اگر فک بالایی جلوتر باشد، این بدان معناست که ناهنجاری وجود دارد.
یکی از اصلیترین عواملی که ارتودنسی فک بالا را ضروری می کند، مسائل ژنتیکی و مادرزادی بوده که از همان ابتدا، فک افراد به طرف جلو برآمدگی دارد.
البته عوامل محیطی و طبیعی چون پوسیدگی دندان شیری، از دست دادن زود دندان شیری، عادات نامناسب مانند مکیدن انگشت و برخی از این عوامل موجب جلو آمدن فک بالا شده و در بزرگسالی نیاز به ارتودنسی فک را ضروری میسازد.
در برخی موارد متقاضی ممکن است در فک پایین مسئله ناهنجاری نداشته باشد و تنها نیاز بوده تا فک بالا ارتودنسی انجام گیرد. در این صورت ارتودنتیست براکت را تنها در روی دندانهای فک بالا قرار میدهد. بنابراین دندان پایین هیچ ارتودنسی که شامل بریس یا براکت شود، در برنمیگیرد.
اگر ارتودنسی برای هر دو فک نیاز باشد، پزشک ابتدا فک بالا را آغاز کرده و سپس به سراغ فک پایین میرود. بنابراین فک بالا اهمیت بالایی در بهبود ناهنجاری دارد.
در برخی موارد ممکن است پزشک تشخیص دهد فک بالا جلوتر از فک پایین است و باید تنها فک بالا را ارتودنسی کرد. اما در برخی مواقع نیز ممکن بوده شاهد ارتودنسی هر دو فک بالا و پایین باشیم. انجام ارتودنسی بسته به شدت ناهنجاری و نوع ناهنجاری فک و دندان بیمار است.بنابراین بیمار بسته به ناهنجاری که در فک دارد، توصیه به انجام نوع خاصی از ارتودنسی میشود. البته در عمده مواقع، پزشک یا ارتودنتیست سعی بر ارتودنسی هردو فک داشته تا دو فک بالا و پایین در یک راستا قرار گیرند و ناهنجاری به حداقل برسد.
در بیشتر مواقع ارتودنسی از فک بالا آغاز شده و با گذشت زمان به فک پایین خواهد رسید. بنابراین ابتدا براکت روی دندانهای بالا قرار میگیرند و سپس روی دندان پایین شاهد جای گرفتن براکت هستیم.در سوی دیگر ارتودنسی فک بالا برای بزرگسالان اگر جدی نباشد، مدت زمان کوتاهتری خواهد داشت و بدون هدگیر است.
یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در ارتودنسی یک بیمار، سن و شدت ناهنجاری است. یعنی هر چه سن بالاتر و ناهنجاری بیشتر باشد، طول درمان هم افزایش پیدا خواهد کرد و نباید انتظار داشت در مدت زمان کوتاهی شاهد درمان ناهنجاری باشیم.
در صورتی که بیمار سن کمی داشته و کودک محسوب شود، ارتودنسی فک بالا با یک هدگیر انجام خواهد گرفت. هدگیر دستگاهی است که خارج از دهان قرار گرفته و به صورت متحرک است. البته برای این نوع درمان باید کودک و والدین همراهی کنند تا درمان در مدت زمان کوتاه و به خوبی انجام گیرد.
همچنین بخوانید>>ارتودنسی کودکان
کمتر کسی پیدا می شود که با روش درمانی ناهنجاری فک و دندان ارتودنسی آشنا نباشد. مقولهای که به کمک آن افراد مشکلات ناهنجارهای فکی و دندانی خود را طی طول درمانی برطرف میسازند.همچنین باید به استفاده از براکت ثابت در این نوع ارتودنسی اشاره داشت. بنابراین عمدتا کودکان هستند که در ارتودنسی آنها براکت متحرک به کار گرفته میشود و برای بزرگسالان چنین چیزی در کار نیست.پزشک متخصص یا همان ارتودنتیست اگر تشخیص دهد ناهنجاری فک بالا بسیار شدید است، حتی ممکن بوده فرد به جراحی فک هم کشانده شود تا علاوه بر ارتودنسی فک بالا، برای برطرف سازی ناهنجاری، با جراحی این عارضه استخوانی به صورت کامل برطرف شود.
به طور کلی ارتودنسی روش درمانی هزینه بری محسوب می شود؛ اما برخی از آن هاهزینه بالاتری نسبت به نوع استاندارد دارد. در این بین برای ارتودنسی فک بالا هزینه پایین نیست و در بیشتر موارد باید هزینه بیشتری نسبت به ارتودنسی فک پایین در نظر گرفت.همیشه به این موضوع اشاره شده که بررسی هزینه ارتودنسی به موارد مختلفی بستگی دارد. هر ارتودنسی بسته به شدت ناهنجاری فک و دندان هزینه بر می دارد. بنابراین نمیتوان به سادگی بیان داشت که ارتودنسی فک بالا چقدر هزینه دارد.
اما باید اظهار داشت که هزینه ارتودنسی فک بالا اگر سن فرد کم و شدت زیاد نباشد، به مراتب کمتر از شرایطی بوده که در حالت سن بالا و شدت زیاد ناهنجاری قرار دارد.توجه کنید که تجهیزات مورد استفاده در مرکز ارتودنسی مورد نظر شما و شدت عارضه دندانی که از آن رنج میبرید نیز در هزینه ارتودنسی فک بالا یا هر نوع درمان ارتودنسی دیگر، اهمیت دارد.همچنین در صورت وجود دندان یا دندانهای نهفته در فک بالا، معمولا قیمت ارتودنسی فک بالا کمی بیشتر حساب میشود چرا که حساسیت کار در حضور این دندانها بیشتر است.
روشهای ارتودنسی ثابت یا متحرک، ارتودنسی دیمون، ارتودنسی شفاف، ارتودنسی لینگوال، ارتودنسی نامرئی، از جمله روشهایی هستند که امروزه با استفاده از براکتهای مختلف، انجام میشوند که هر کدام تعرفه قیمتی جداگانه داشته و استفاده از هر یک برای درمان ارتودنسی با هزینه های خاص هر کدام تعیین میشود.
اینکه دندانها چه الگوی استخوانی دارند، در درمان اتودنسی تک فک یا فک بالا اهمیت بالایی دارد.این نکته حائز اهمیت است که دندانهای فک پایین در یک راستا قرار گرفته باشند و دچار ناهنجاری جدی نباشد؛ زیرا با عدم قرار گیری درست دندان فک پایین در کنار فک بالا، شدت ناهنجاری افزایش پیدا خواهد کرد. از این رو پزشک ارتودنتیست پیشنهاد خواهد کرد که ارتودنسی فک پایین هم انجام گیرد.
در اینصورت بدون ارتوندسی فک پایین، فرآیند درمانی فک بالا حتی اگر به بهترین شکل صورت گیرد، نتایج موردنظر را رقم نخواهد زد. بنابراین بهتر است به این نکته توجه داشته باشیم که ارتودنسی در قسمت فک رویی اگرچه در بیشتر مواقع زودتر از فک پایین انجام میگیرد،اما در مواقعی که ارتودنتیست نیاز بیند بایستی فک پایین را هم تحت درمان ارتودنسی قرار داد.بنابراین اگر پزشک متخصص پس از بررسی تشخیص دهد فک پایین ناهنجاری خاصی ندارد، تنها به همان ارتودنسی فک در قسمت بالا دهان بسنده میکند. اما در صورت تشخیص، هر دو فک بالا و پایین باید تحت درمان ارتودنسی قرار گیرند.
همچنین بخوانید>>تغذیه در حین درمان ارتودنسی
در هر صورت اگر شما نیز دچار ناهنجاری فکی و دندان هستید، بهتر است هر چه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه کرده و این ناهنجاری را برطرف کنید. زیرا اگر در سنین پایین درمان انجام نگرفته باشد، در سنین بالاتر، طول درمان بیشتر خواهد شد و کار پزشک هم سختتر میشود.
به هرحال در طول درمان باید به توصیه پزشک عمل شود زیرا اگر با ارتودنتیست همکاری نکنید، درمان به خوبی انجام نگرفته و حتی ممکن است از روشهای درمانی ثانویه که برای بیمار رنج آور هم خواهد بود، استفاده شود. پس چه بهتر طبق دستورالعمل پزشک فرآیند درمان سپری شود.ناگفته نماند عمده بیمارانی که به درمان ارتودنسی مراجعه میکنند، ممکن است از ناهنجاری فک جلو رنج ببرند. بنابراین یک ناهنجاری شایع در میان بیماران ارتودنسی به حساب میآید و فرآیند درمان آن نیز نسبتا طولانی است.