۱۰ چیزی که پزشک شما درباره آزمایش خونتان به شما نمی‌گوید

یک آزمایش معمولی خون شامل شمارش کامل سلول های خونی است، که به آن CBC نیز گفته می شود. طی این آزمایش گلبول های قرمز، سفید، میزان هموگلوبین و سایر اجزای خون شما اندازه گیری میشود. این آزمایش می تواند کم خونی، عفونت و حتی سرطان خون را کشف نشان دهد.

یکی دیگر از آزمایشات متداول خون، پانل متابولیک است که با بررسی سطح قند خون، کلسیم و الکترولیت های موجود در آن، عملکرد قلب، کلیه و کبد را بررسی می کند.

درک کامل و یا حتی ابتدایی از نتایج آزمایش خون می تواند به شما در مورد تصمیم گیری در انتخاب رژیم غذایی و شیوه زندگی کمک کند. وبسایت نسخه در این مقاله به بررسی ۱۰ نکته درباره آزمایش خون خواهد پرداخت که احتمالا پزشکتان چیزی درباره آن ها به شما نمی‌گوید.

۱. جنبه های مثبت آزمایش خون من چیست؟

آزمایشات معمول خون به طور کلی برای جستجوی برخی مشکلات موجود در بدن و خون انجام می شود. بنابراین اگر نتایج CBC، شیمی خون و کلسترول در حد طبیعی باشد، مطب پزشکتان ممکن است در مورد گزارش نهایی آزمایش با شما تماس نگیرد.

اگر جواب آزمایش شما مشکلی نداشته باشد معمولا پزشک داروهای زیادی را در نسخه برای شما نخواهد نوشت یا توضیحات خلاصه ای مینویسد.

اما حتی اگر اوضاع شما عادی به نظر برسد، حتماً نتیجه آزمایش خون خود را با پزشک یا پرستار یا پرستار خود پیگیری کرده و در مورد آن صحبت کنید.

۲. نتیجه آزمایش “نرمال” ممکن است بین زن و مرد تفاوت داشته باشد

اگر نتایج آزمایش خون خود را با نتایج یک شخص دیگر از جنس مخالف مقایسه کنید، ممکن است تعجب کنید. زیرا نتایج شما با یک نفر از جنس مخالفتان می تواند بسیار متفاوت باشد.

به عنوان مثال، محدوده  طبیعی تعداد گلبول های قرمز خون در شمارش کامل خون بین ۵ تا ۶ میلیون سلول در هر میکرولیتر برای یک مرد است، اما طبق گفته NHLBI برای خانم ها این رقم بین ۴ تا ۵ میلیون است.

۳. نتیجه آزمایش ممکن است بر اساس سن “نرمال” باشد یا نباشد

در بعضی از آزمایشات، مانند آزمایش هموگلوبین، نتایج طبیعی با توجه به سن متفاوت است. به عنوان مثال:

• برای کودکان، میزان هموگلوبین در حدود ۱۱ تا ۱۳ گرم/دسی لیتر (گرم در دسی لیتر) طبیعی است.
• در حالی که برای آقایان بالغ، این عدد حدود ۱۴ تا ۱۷ گرم در دسی لیتر طبیعی است.
• و برای خانم ها ۱۲ تا ۱۵ گرم در دسی لیتر طبیعی است.

اما برای آزمایش های دیگر، مانند کلسترول LDL، میزان کمتر از ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر صرف نظر از سن، مطلوب در نظر گرفته می شود.

اگر مرد بیش از ۴۵ سال یا زن بالای ۵۵ سال هستید و به بیماری قلبی یا دیابت مبتلا هستید، پزشک به شما توصیه می کند اگر سطح کلسترول شما بالاتر از ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد، برای کاهش کلسترول LDL خود اقدم کنید.

۴. نتیجه آزمایش “مثبت” ممکن است خبر مثبتی و خوبی برای شما نباشد

برخی از آزمایش های خون با جستجوی مارکرهای مولکولی در نمونه خون شما به دنبال بیماری ها هستند. برخی از این آزمایش ها عبارتند از:

• آزمایش کم خونی سلول داسی
• آزمایش HIV
• تست هپاتیت C
• و آزمایش ژن BRCA1 یا BRCA2 برای خطر ابتلا به سرطان پستان و تخمدان

نتایج وقتی مثبت تشخیص داده می شوند که آزمایش نشانگر بیماری DNA، آنتی بادی یا پروتئین  مورد نظر را پیدا کند. در این موارد، نتیجه آزمایش مثبت بدان معنی است که ممکن است شما این بیماری یا اختلال یا عفونتی داشته باشید که احتمالاً در گذشته در معرض آن بوده اید.

۵. نتیجه آزمایش “منفی” معمولاً حاوی خبرهای خوبی است

نتیجه “منفی” در آزمایش خون، به معنی “بد” نیست. نتیجه منفی بدین معناست که این آزمایش مشخص نکرده است که آیا یک نشانگر بیماری یا یک عامل خطر در بدن شما وجود دارد.

وقتی آزمایش خون انجام داده اید تا یک بیماری عفونی را بررسی کنید، داشتن یک نتیجه منفی خبر خوبی است. این بدان معنی است که این آزمایش هیچ مدرکی از عفونت پیدا نکرده است.

۶. نتیجه تستی که “مثبت” است میتواند غلط و نادرست باشد.

در برخی موارد پس از آزمایش غربالگری اول برای یک بیماری، اغلب باید یکبار دیگر برای اطمینان آزمایش داده شود. تا مشخص شود که آیا نتایج  شما دقیق و معنی دار هستند یا خیر.

نمونه ای از این آزمایش ها، تست HIV است، که اغلب دقیق است اما به ندرت باعث میشود نتیجه مثبت کاذب شود (بدین معنی که نتیجه آزمایش مثبت است، اما فرد در واقع به این بیماری مبتلا نیست).

تست دوم می تواند با آزمایش های خاصی انجام شود که آنتی بادی ها را اندازه گیری می کند، زیرا ممکن است فرد دارای یک بیماری خود ایمنی (مانند آرتریت روماتوئید یا میلوما مولتیپل) باشد که آنتی بادی های مشابه تولید می کند و در نتیجه آزمایش اختلال ایجاد می کند.

۷. نتیجه تستی که “منفی” است می تواند غلط و نادرست باشد

گاهی اوقات حتی اگر واقعاً یک بیماری داشته باشید، ممکن است آزمایش شواهدی از یک بیماری را نشان ندهد،. به عنوان مثال، ممکن است شما با ویروس هپاتیت طی ماه گذشته تماس داشته باشید اما زمانی که برای هپاتیت C آزمایش خون میدهید، نتایج به دست آمده منفی است.

به طور مشابه، اگر شما ۱ هفته است به عفونت Lyme مبتلا شده اید و برای آن آزمایش میدهید. احتمالاً آزمایش خون شما منفی خواهد بود زیرا بدن شما هنوز آنتی بادی ایجاد نکرده است.

۸. مقادیر آزمایش از یک آزمایشگاه به آزمایشگاه دیگر متفاوت است

گزارشات تکنسین های آزمایشگاه، نتایج آزمایش خون شما را با دامنه ای که برای آن آزمایشگاه طبیعی است، مقایسه می کنند. محدوده نرمال نتایج آزمایشات معمولا براساس نتایج آزمایش بسیاری از افراد که قبلاً در آزمایشگاه آزمایش انجام داده اند مشخص شده است.

بنابراین اگر متوجه شدید که یک گزارش آزمایش خون که قبلا انجام داده اید با گزارش های جدیدتر متفاوت است تعجب نکنید.

۹. نتایج غیرنرمال ممکن است به دلیل بیماری نباشند

نتیجه آزمایش خارج از محدوده طبیعی مورد انتظار آزمایشگاه لزوماً به معنای ابتلا به بیماری یا اختلال نیست.

نتایج آزمایش خون به دلایل دیگر می تواند غیر طبیعی باشد. اگر آزمایش گلوکز پلاسما ناشتا داشتید و قبل از آزمایش موارد زیر را تجربه کرده باشید نتایج شما می تواند به طور موقت خارج از محدوده طبیعی باشد، اما گواه بیماری نیست.

• اگر قبل از انجام آزمایش چیزی خورده اید
• یا شب قبل مشروبات الکلی نوشیده باشید
• یا داروهای خاصی مصرف می کنید

برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی، بهتر است قبل از انجام آزمایشات آزمایشگاهی با پزشک خود صحبت کنید که بهترین شرایط برای انجام آزمایش خون یا هر آزمایش دیگری چگونه است.

۱۰. اشتباهات رخ می دهند….

اگرچه جابجایی و تعویض نمونه های آزمایش خون نادر است، اما این اتفاق می افتد. نحوه کنترل نمونه خون قبل از تجزیه و تحلیل می تواند بر نتایج نیز تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر نمونه در یک ظرف اشتباه جمع آوری شده باشد، به طور نامناسب تکان داده شود، یا به مدت طولانی و یا در دمای صحیح ذخیره نشود، ممکن است نتیجه نادرستی بدست آید.