سرطان مقعد

سرطان مقعد یک نوع سرطان ناخوشایند است، که در کانال مقعد موسوم به کانال آنال (anal canal) رخ می‌دهد. کانال مقعد یک لوله کوتاه در انتهای راست روده یا رکتوم (rectum) است که مدفوع از طریق آن از بدن خارج می‌شود. سرطان آنال می‌تواند علائم و نشانه‌هایی مانند خونریزی مقعدی و درد مقعد را ایجاد کند.

اکثر افراد مبتلا به سرطان آنال با ترکیبی از شیمی درمانی و پرتودرمانی، درمان می‌شوند. اگر چه ترکیب درمان‌های سرطان مقعد احتمال درمان را افزایش می‌دهد، اما استفاده از روش درمان‌های ترکیبی همچنین میتواند عوارض جانبی را افزایش ‌دهد.

علائم

علائم و نشانه‌های این سرطان عبارتند از:

• خونریزی از رکتوم یا مقعد
• درد در ناحیه مقعد
• وجود یک توده در مقعد که رشد کرده است
• خارش مقعدی

علل

سرطان مقعد وقتی شکل می‌گیرد که بروز جهش ژنتیکی، سلول‌های سالم و طبیعی را به سلول‌های غیرطبیعی تبدیل می‌کند. سلول‌های سالم و طبیعی عملکرد طبیعی و کارآمد خود را از دست می‌دهند. انجام هر عمل غیر طبیعی در بدن نیز باعث بروز مشکلات می‌شود. سلول‌های سرطانی رشد می‌کنند و از چرخه سلولی طبیعی خارج می‌شوند. تجمع سلول های غیر طبیعی و سرطانی در یک نقطه از بدن نیز موجب سرطان می‌شود. سلول‌های سرطانی به بافت‌های اطراف حمله می‌کنند و می‌توانند از یک تومور اولیه جدا شده و به جای نقطه دیگری در بدن (متاستاز) گسترش پیدا کنند.

سرطان مقعدی به شدت به یک عفونت منتقله از راه رابطه جنسی مرتبط با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) مرتبط است. شواهد وجود و تاثیر HPV در بسیاری از سرطان‌های مقعد شناسایی شده است. به احتمال بسیار زیاد HPV شایع‌ترین علت سرطان‌های مقعد است.

عوامل خطر

عوامل متعددی برای افزایش خطر ابتلا به سرطان مقعد وجود دارد:

• افزایش سن: سرطان مقعد اکثرا در افراد بالای ۵۰ سال رخ می‌دهد.
• تعدد شریک جنسی: کسانی که با افراد متعددی در زندگی خود وارد رابطه جنسی می‌شوند.
• داشتن رابطه جنسی مقعدی!!
• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن ممکن است خطر ابتلا به سرطان مقعد را افزایش دهد (سیگار کشیدن در کل روی همه انواع سرطان ها تاثیر میگذارد. بهتر است که به دنبال راه حل ترک سیگار باشید.)
• سابقه ابتلا به سرطان: کسانی که سرطان دهانه رحم، گردن یا واژن دارند، خطر ابتلا به سرطان مقعدی در آن بالا است.
• ویروس پاپیلومای انسانی (HPV): عفونت HPV باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان‌های متعدد، از جمله سرطان مقعد و سرطان گردن رحم می‌شود. عفونت HPV یک عفونت جنسی است که می‌تواند باعث زگیل‌های تناسلی شود.
• مواد مخدر یا شرایطی که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کند: علاوه بر مواد مخدر کسانی که از داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنند نیز احتمال مبتلا شدن به این سرطان را دارند.

عوارض جانبی

سرطان مقعد بسیار به ندرت به قسمت‌های دورتر بدن متاستاز می‌دهد. تنها درصد کوچکی از تومورهای آن گسترش یافته است. متاستازها سرطان مقعد به کبد و ریه‌ها شایعتر است.

چه وقت باید به پزشک مراجعه کنید؟

بهتر است با بروز نشانه‌های غیر معمول در مورد مقعد با پزشک مشورت کنید. برای پیش‌گیری از بروز این سرطان و شناخت و کنترل ریسک فاکتورها و عوامل خطر نیز پیشنهاد می‌شود با پزشک خود مشورت کنید.

پیشگیری از ابتلا به سرطان آنال

راه مطمئن و معینی برای جلوگیری از سرطان آنال وجود ندارد. تنها میتوان به منظور کاهش خطر ابتلا به سرطان مقعدی برخی دستورالعمل‌ها را اجرایی کرد. برای مثال اشخاص میتوانند به توصیه های زیر توجه کنند:

• قرار گرفتن در یک رابطه سالم و کم خطر: با مدیریت روابط جنسی و ممانعت از انجام این رابطه با افراد مشکوک و مبتلا به عفونت، می‌توان از ابتلا به ایدز و هپاتیت جلوگیری کرد. زیرا هر دوی این بیماری ها امکان ابتلا به سرطان مقعد را افزایش می‌دهند. در هر نوع رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید. از رابطه مقعدی پرهیز کنید. اگر نه که هنگام این نوع رابطه نیز از کاندوم استفاده شود.
• واکسینه شدن در برابر ابتلا به HPV: دو واکسن – Gardasil و Cervarix، برای محافظت در برابر عفونت HPV در نظر گرفته شده‌اند. هر جنس مرد و زن میتواند با این واکسن ها در برابر ویروس HPV واکسینه شوند.
• ترک سیگار: سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان مقعد را افزایش می‌دهد. سعی کنید که اصلا سیگار نکشید. چنانچه در حال حاضر سیگار می‌کشید راه‌کارهای ترک آن را در پیش بگیرید تا خود را در برابر سرطان آنال محافظت کنید.