تست هموگلوبین گلیکوزیله – هموگلوبین A1c

تست هموگلوبین گلیکوزیله – هموگلوبین A1c : بیماری دیابت می تواند بر روی اندام های مختلف بدن اثراتی  داشته باشد، مثال نارسایی کلیوی، زخم های دست و پا و حتی قطع عضو و مشکلات بینایی. درمان بیماران دیابتی از نظر پیشگیری از پیدایش زودرس این عوارض حائز اهمیت می باشد. اندکس آزمایشگاهی HbA1c به ما کمک می کند تا روند درمان بیمار را بررسی کنیم و در صورتی که این معیار از حد طبیعی خود بالاتر باشد،  گاه لازم می شود که در داروهای مصرفی بیمار تغییراتی را ایجاد کنیم.

تست هموگلوبین گلیکوزیله

تست سنجش هموگلوبین گلیکوزیله ( HbA1C ) ٬ نوعی آزمایش خون است که در آن مقدار قندی را که در گلبول قرمز به هموگلوبین متصل است را اندازه گیری می کند.

وقتی هموگلوبین و قند به هم متصل  می شوند ٬ قند مثل یک پوشش اطراف هموگلوبین را می گیرد. این پوشش وقتی قند خون بالا  می رود ٬ ضخیم تر می شود. این آزمایش ضخامت پوشش اطراف هموگلوبین را  در ۳ ماه گذشته اندازه گیری می کند  که این ۳ ماه برابر با طول عمر گلبول های قرمز است. افرادی که دیابت دارند یا شرایط دیگری دارند که باعث افزایش میزان قند خون می شود ٬ هموگلوبین گلیکوزیله آنها بالاتر از حد نرمال است.

آزمایش سنجش HbA1C برای تشخیص دیابت و پیش دیابت استفاده می شود و همچنین در افراد دیابتی برای بررسی کنترل میزان قند خون به کار می رود. بیشتر پزشکان معتقدند که این آزمایش بهترین روش برای بررسی کنترل میزان قند خون افراد دیابتی است.

آزمایش اندازه گیری قند خون در خانه، سطح قند خون را در آن لحظه نشان می دهد. میزان قند خون در طول روز به علل مختلفی تغییر می کند ( مصرف دارو ٬ رژیم غذایی ٬ورزش و سطح انسولین در خون)

این که یک فرد دیابتی از وضعیت قند خون برای مدت طولانی مطلع باشد، خیلی سودمند است. نتیجه آزمایش HbA1C تحت تاثیر تغییر اخیر در رژیم غذایی ٬ ورزش و یا دارو تغییری نمی کند.

قند به هموگلوبین در گلبول های قرمز متصل می شود. وقتی که گلبول های قرمز ۳ تا ۴ ماه عمر می کند، پس از این زمان ٬ آزمایش  HbA1C میزان قند را در پلاسمای خون نشان می دهد. این آزمایش میزان تنظیم قند خون را در ۲ تا ۳ ماه گذشته نشان می دهد و اینکه برنامه درمانی دیابت نیاز به تغییر دارد یا نه را نشان می دهد.

آزمایش HbA1C می تواند به پزشکان در مورد تشخیص پیشرفت عوارض مربوط به بیماری دیابت کمک کننده باشد، مثل نارسایی کلیه ٬ مشکلات بینایی و بی حسی دست و پا . پایین نگه داشتن میزان HbA1C می تواند شانس ابتلا به این مشکلات را کم کند.

علت انجام تست هموگلوبین گلیکوزیله چیست؟

این آزمایش در موارد زیر استفاده می شود:

• تشخیص پیش دیابت و دیابت
• بررسی روند درمان دیابت

نحوه آماده سازی برای آزمایش سنجش هموگلوبین گلیکوزیله

برای انجام این آزمایش لازم نیست ناشتا باشید. این آزمایش می تواند هر زمانی در طول روز انجام شود.

روش انجام تست هموگلوبین گلیکوزیله

• بستن یک نوار کشسان (گارو) بالای بازو که جریان خون را متوقف می کند .این کار رگ زیر نوار را برجسته می کند در نتیجه سوزن در رگ راحت تر فرو  می رود.
• ضد عفونی کردن محل فرو رفتن سوزن
• فرو بردن سوزن داخل رگ.ممکن است بیش از یک بار سوزن زدن لازم باشد.
• وصل کردن لوله به سوزن تا از خون پر شود.
• باز کردن نوار از بازو وقتی که خون کافی جمع آوری شد.
• قرار دادن باند یا پنبه در محل سوزن بعد از در آوردن سوزن
• فشار دادن جای سوزن و بانداژ کردن

در حین تست هموگلوبین گلیکوزیله چه احساسی دارید؟

نمونه خون از رگ بازو گرفته می شود و یک نوار کشسان دور بازو بسته می شود که ممکن است احساس کنید کمی نوار سفت است. شما ممکن است فرورفتن سوزن را احساس نکنید یا ممکن است احساس سوزش داشته باشید.

خطرات انجام آزمایش تحمل گلوکز

• احتمال کمی دارد که هنگام خونگیری مشکل خاصی بوجود بیاید.
• ممکن است کمی کبودی در محل خونگیری بوجو بیاید . اگر بعد از خونگیری چند دقیقه محل را فشار دهید احتمال کمی دارد کبود شود.
• در موارد نادری٬ ممکن است بعد از گرفتن نمونه خون رگ متورم شود. که به این حالت فلبیت می گویند. انجام کمپرس گرم چند بار در روز  می تواند به بهبودی کمک کند.
• خونگیری می تواند برای افرادی که بیماری انعقادی دارند ٬ مشکل ایجاد کند. آسپیرین (ASA)  ٬ وارفارین  (Warfarin)و سایر داروهای رقیق کننده خون می توانند باعث افزایش خونریزی شوند. اگر شما مشکل انعقاد خون ویاخونریزی دارید یا اگر داروی رقیق کننده خون مصرف می کنید باید قبل از خون دادن به پزشک اطلاع دهید.

نتیجه آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله

این آزمایش میزان قندی که در بدن به هموگلوبین متصل شده را اندازه گیری می کند. از نتیجه این آزمایش می توان  برای تخمین میانگین قند خون استفاده کرد. پزشک شما می خواهد نتیجه آزمایش را در چند روز داشته باشد.

بر اساس نظر انجمن دیابت امریکا، یکی از روش هایی که برای تشخیص دیابت استفاده می شود، آزمایش HbA1C است. تشخیص دیابت نیازمند تکرار انجام آزمایش قند خون روی یک نمونه خون یا انجام آزمایشات مختلف در روزهای دیگر است .

میزان نرمال آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله

میزان نرمال قند خون در جدول زیر قرار گرفته که مقادیر مرجع نامیده می شود و فقط برای راهنمایی است . این مقادیر از یک آزمایشگاه با آزمایشگاه دیگر متفاوت است٬ و آزمایشگاهی که شما مراجعه می کنید ممکن است میزان مقادیر نرمال آن با مقادیر این حدول متفاوت باشد. جواب آزمایش باید میزان نرمالی را که  آن آزمایشگاه استفاده می کند ٬ داشته باشد. همچنین ٬ پزشک نتایج را بر اساس سلامتی و یا عوامل دیگر ارزیابی می کند. این به این معنا است که اگر جواب آزمایش خارج از میزان نرمال بوده است و  ممکن است برای شما یا برای آن آزمایشگاه این میزان نرمال باشد.

نرمال : کمتر از  ۵.۷%

پره دیابت ( افزایش خطر دیابت) : ۵.۷% – ۶.۴%

دیابت : %۶.۵ و بیشتر

انجمن دیابت آمریکا   توصیه می کند که بالغین غیر بارداری که مبتلا به دیابت هستند باید میزان HbA1C آنها کمتر از ۷ درصد باشد . در مورد برنامه درمانی و میزان آن باید با پزشک خود مشورت کنید.

افزایش میزان هموگلوبین گلیکوزیله

• بعضی شرایط می تواند باعث افزایش سطح هموگلوبین گلیکوزیله شود ، اما گاهی تغییری در میزان آن ایجاد نمی شود. این شرایط شامل  سندرم کوشینگ ، فئوکروموسیتوم ، تخمدان پلی کیستیک می باشد .
• درمان با داروهای کورتیکو استروئید باعث افزایش میزان هموگلوبی گلیکوزیله  می شود.
• میزان هموگلوبین گلیکوزیله ممکن است در کودکان و یا نوجوانان مبتلا به دیابت نیز بالا رود.

عوامل موثر بر روی تست هموگلوبین گلیکوزیله

دلایلی که آزمایش نمی تواند مفید واقع شود:

• از دست دادن مقدار زیادی خون و یا اهدا کردن خون در ۳ ماه گذشته
• داشتن شرایط خاص پزشکی مثل کم خونی سلول داسی شکل ، کم خونی همولیتیک . بعضی از انواع تالاسمی ها و بیماری شدید کلیوی.
• خارج کردن طحال . این مسئله چرخه زندگی گلبول های قرمز و میزان    HbA1c   را تغییر می دهد.

در مورد تست هموگلوبین گلیکوزیله چه فکر می کنید ؟

• اگر دیابت دارید ، پزشک به شما توصیه می کند که هر ۳ تا ۶ ماه یک بار آزمایش   HbA1C را انجام دهید، بسته به اینکه اهداف درمانی شما چگونه پیش رود.
• بعضی از افراد که مراحل اولیه دیابت را دارند ، ممکن است میزان HbA1c آنها نرمال باشد.
• میزان HbA1c می تواند در بعضی افراد که دیابت درمان نشده و شرایط خاص پزشکی دارند ، نرمال باشد، مثل کم خونی سلول داسی شکل ، کم خونی همولیتیک ، بیماری پیشرفته کلیوی یا بارداری.
• میزان HbA1c برای بررسی کاهش قند خون مناسب نیست ( هیپوگلایسمی )
• آزمایش  HbA1c جایگزین سایر آزمایشات روتین اندازه گیری قند خون نیست. از جمله آزمایش قند خون که در خانه به طور منظم اندازه گیری می شود.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com