فلبیت

فلبیت یا  Phlebitis به معنی التهاب ورید است. ترومبوفلبیت در اثر تشکیل یک یا تعداد بیشتری لخته ی خون در ورید ایجاد می شود که باعث التهاب می شود. این اختلال معمولا در وریدهای پا رخ می دهد، ولی ممکن است در بازو هم دیده شود. ترومبوز وریدی درد و تحریک ایجاد می کند و ممکن است جریان خون درون وریدها مسدود شود. فلبیت ممکن است در هر دو نوع ورید های سطحی و عمقی رخ دهد.

• فلبیت های سطحی روی وریدهای سطح پوست اثر دارد. این وضعیت ندرتا جدی است و در صورت مراقبت صحیح، معمولا سریع هم برطرف می شود. گاهی اوقات افراد مبتلا به فلبیت های سطحی دچار ترومبوفلبیت های وریدهای عمقی هم می شوند، پس ارزیابی طبی ضروری است.
• ترومبوفلبیت وریدی عمقی روی رگ های خونی بزرگ تر اثر دارد، معمولا در عمق پاها. لخته های خونی بزرگ ممکن است شکل بگیرد، که لخته جدا شده و وارد ریه ها شود. این وضعیت یک مشکل جدی به نام امبولی ریوی ایجاد می کند.

علل فلبیت

فلبیت های سطحی ممکن است عارضه ی یک مشکل طبی یا جراحی باشد.

آسیب وریدی خطر شکل گیری لخته ی خون را افزایش می دهد. گاهی اوقات بدون آسیب هم رخ می دهد. برخی عوامل خطر برای ترومبوفلبیت شامل موارد زیر است:

• عدم فعالیت طولانی: ماندن در تخت خواب و یا نشستن برای چندین ساعت، در ماشین، هواپیما
• نداشتن فعالیت بدنی
• چاقی
• استعمال سیگار
• وضعیت های طبی خاص مثل سرطان و یا اختلالات خونی که خطر شکل گیری لخته ی خون را افزایش می دهد.
• آسیب بازوها و یا پاها
• درمان جایگزینی هورمونی و یا مصرف داروهای ضد بارداری
• بارداری
• واریس

علائم فلبیت

فلبیت های سطحی

معمولا شروع آهسته ای دارد،  به صورت تشکیل ناحیه ی قرمز دردناک در طول وریدهای سطحی پوست.  در امتداد آن، ناحیه ی قرمز باریک ممکن است با التهاب ورید سطحی ایجاد شود. این بخش ممکن است سفت، گرم و دردناک باشد. پوست اطراف ورید ممکن است خارش و تورم داشته باشد.

علائم ممکن است در زمانی که پا پائین است بدتر شود، بویژه وقتی صبح برای بار اول از خواب بلند می شود. ممکن است تب درجه پائین هم رخ دهد.

اگر عفونت هم وجود داشته باشد، علائم ممکن است شامل قرمزی، تب، درد، تورم  باشد.

فلبیت ورید های عمقی

این مورد شبیه فلبیت سطحی است ولی برخی افراد ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند.

ممکن است درد و تورم همراه با بی حسی کل عضو وجود داشته باشد.  برای مثال، پا ممکن است بدون علت مشخصی متورم شود. برخی افراد هم در اثر عفونت باکتریایی اضافه شده دچار تب و تغییر رنگ پوست و یا زخم می شوند ( اگر این وضعیت مزمن شود و فورا و به حد کافی درمان نشود).

چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود

اگر نشانه ها  و علائم تورم، درد و التهاب ورید های سطحی روی بازو  و یا پاها وجود دارد، به پزشک اطلاع دهید. اگر بیمار در طی یک یا دو هفته بهبود نیابد و یا بدتر شود، برای اطمینان از اینکه مشکل جدی نیست، ارزیابی مجدد لازم است.

ترومبوفلبیت ورید عمقی نیاز به اقدام طبی فوری دارد. اگر  یکی از علائم و نشانه های زیر وجود دارد، بررسی طبی اورژانسی در بیمارستان لازم است:

• تب بالا همراه با هر نشانه ای در پا یا بازو
• توده در پا
• درد و تورم شدید در پا یا بازو
• تنگی نفس جدید توجیه نشده

معاینات و تست ها

• دی دایمر: یک تست خون است که موادی که با حل لخته ی خون آزاد می شود را اندازه گیری می کند. اگر تست خون منفی باشد، و بیمار عوامل خطری نداشته باشد، در ادامه کمتر احتمال دارد که لخته ی خون وجود داشته باشد.
• سونوگرافی: با این روش لخته ی خون  و  یا انسداد رگ خونی بویژه ورید های بزرگ تر و پروگزیمال تر شناسایی می شود.

گاهی اوقات برای شناسایی لخته های خون در ورید های کوچک تر و دیستال تر، ونوگرام لازم است.  یک روش تهاجمی است که نیاز به تزریق ماده حاجب اشعه ایکس دارد.

درمان فلبیت و روش های مراقبتی در منزل

داروهای ضد التهابی مثل آسپرین و یا ایبوپروفن، ممکن است به تسکین درد و التهاب فلبیت سطحی کمک کند. ولی در ابتدا باید با پزشک مشورت شود.

اگر میزان راه رفتن بیشتر شود، جریان خون بیشتر شده است که این امر ممکن است به پیشگیری از شکل گیری لخته ی خون کمک کند.

جوراب های تجویز شده ی فشرده برای پا جریان خون را بهبود می دهد و ممکن است برای تسکین درد و تورم استفاده شود.

نباید برای مدت زمان طولانی بیمار در بستر بخوابد. در این حالت علائم وی بدتر می شود.

اگر بیمار دچار ترومبوفلبیت وریدی عمقی است ممکن است نیاز باشد تا برای چند روز برای تشخیص و درمان و برای اطمینان از عدم وقوع عوارض در بیمارستان بماند.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com