علائم و نشانه ها ، هشدار هایی از سمت بدن برای جراحت ، بیماری و امراض هستند که مشخص می کنند که چیزی در بدن به درستی کار نمی کند .
نشانه (Sign ) ، هشداریست که توسط افراد دیگر از جمله افراد خانواده ، پزشک و یا پرستار قابل رویت می باشد . برای مثال ، تب ، بالا رفتن میزان تنفس ، صداهای غیر طبیعی ریه که از طریق گوشی پزشکی شنیده می شود ، می تواند نشانه های ذات الریه باشد.
علائم (Symptom ) ، هشداریست که توسط خودِ بیمار احساس و یا دیده می شود اما ممکن است توسط دیگران تشخیص داده نشود . برای مثال ضعف ، درد ، احساس تنگی نفس می تواند از علائم بیماری ذات الریه باشد .داشتن یه علامت و یا نشانه دلایل کافی برای تشخیص بیماری و عامل بوجود آمدن آن نیستند . برای مثال وجود جوش در کودکان می تواند نشانه بیماریهای زیادی باشد ، از جمله دست زدن به یک گیاه سمی ، سرخک ، حساسیت پوستی و یا حساسیت مواد غذایی .
اما اگر همراه این جوش ، نشانه های دیگری مانند تب بالا ، لرز ، درد و گلو درد نیز در کودک دیده شود ، پزشک حدس های نزدیکتری خواهد زد . گاهی اوقات تنها علائم و نشانه ها به شناخت دقیق بیماری کمک نمی کند . به همین منظور با استفاده از برخی آزمایش های پزشکی از جمله ایکس-ری ، آزمایش خون و یا بایوپسی در مورد نوع بیماری میتوان اطمینان حاصل کرد .
سرطان مجموعه ای از بیماری هاست که می تواند علائم و نشانه هایی را نیز همراه داشته باشد . نوع نشانه و علامت بستگی به مکان و اندازه سرطان و میزان تاثیر آن بر بافت یا اندام بدن دارد . در صورتی که سرطان در بدن گسترش یابد ( متاستاز دادن ) ، علائم و نشانه های آن می تواند در بخش های مختلف بدن نمودار شود.
هنگامی که سرطان در بدن رشد می کند ، قادر است تا اندام ها ، عروق خونی و اعصاب مجاور را تحت فشار قرار دهد . این فشار منجر به بروز برخی نشانه ها و علئم خواهد شد . اگر سرطان در یک منظقه بحرانی مانند بخش خاصی از مغز وجود داشته باشد ، حتی کوچک ترین تومور ، علائمی را از خود بروز می دهد .
اما گاهی اوقات سرطان در جایی شروع می شود که تا وقتی بسیار بزرگ نشده باشد ، هیچ علامت یا نشانه ای از خود ایجاد نمی کند . سرطان پانکراس برای مثال ، معمولا تا زمانی که بزرگ نشده باشد هیچ علامتی از خود نشان نمی دهد ، بلکه این علائم زمانی هویدا می شوند که به قدری رشد کرده اند که به اعصاب و یا اندام های مجاور فشار وارد می کنند. ( این فشار باعث درد کمر و یا شکم می شود ). برخی دیگرممکن است در اطراف مجاری صفراوی رشد کرده و مانع جریان صفرا شوند . این گونه باعث زرد شدن سفیدی چشم و پوست می شوند ( یرقان ) . زمانی که سرطان پانکراس اینگونه علائم و نشانه ها را از خود بروز می دهد ، معمولا به مرحله ی پیشرفته و خطرناک رسیده است. بدین معناست که فراتر از محل رشد و انتشار اولیه خود (پانکراس) رفته است .
سرطان ممکن است همچنین با علائمی از قبیل تب ، خستگی مفرط یا کاهش وزن همراه باشد . که این علائم در نتیجه ی این است که سلول های سرطانی بیشتر ذخیره ی انرژی بدن را استفاده کرده اند و یا موادی از خود ترشح نموده اند که منجر به تغییر روش بدن درکسب انرژی از مواد غذایی ، شده باشد . سرطان همچنین می تواند باعث این شود که سیستم ایمنی بدن چنین نشانه ها و علائمی را از خود بروز دهدو
بعضی اوقات ، سلول های سرطانی ماده ای از خود آزاد می کنند که وارد جریان خون شده و منجر به علائمی می شود که معمولا ارتباطی به سرطان ندارد . برای مثال ، برخی سرطان های پانکراس موادی از خود آزاد می کنند که باعث ایجاد لخته های خون در سیاهرگ های پا می شود . برخی سرطان های ریه مواد شبه هورمونی می سازند که سطح کلسیم خون را بالا می برد . این اتفاق اعصاب و عضلات را تحت تاثیر قرار داده و باعث می شود تا فرد احساس ضعف و سرگیجه کند .
هنگامی که سرطان به موقع تشخیص داده شود ( زمانی که هنوز کوچک است و ریسک پخش شدن آن در بدن بسییار پایین است ) ، درمان موثر تر خواهد بود .این اغلب بدین معناست که شانس درمان بسیار بالاست به خصوص در زمانی که سرطان با عمل جراحی به کلی ریشه کن شود .
بهترین مثال که در رابطه با اهمیت تشخیص زود موقع سرطان می توان زد ، سرطان ملانوم ( رنگدانه) پوست است . این سرطان اگر به عمق پوست راه پیدا نکرده باشد به راحتی قابل درمان است . نرخ بقای ۵ ساله ( درصد زنده ماندن حداقل ۵ سال پس از تشخیص ) در مراحل اولیه ۹۸% می باشد .به محض اینکه سرطان ملانوم پوست به دیگر بخش های بدن گسترش یابد ، این نرخ بقای ۵ ساله ۱۶% افت می کند .
افراد اغلب ، علائم را نادیده می گیرند . شاید آنها نمیدانند که این علائم نشان دهنده ی وجود مشکلی در بدن آنهاست . و یا ممکن است از مواجهه با حقیقت واهمه داشته باشند و نخواهند مراقبت های درمانی را دریافت کنند . و یا شاید از پس هزینه های پزشکی بر نمی آیند .
هر فردی در مقابله با برخی علائم از جمله خستگی یا سرفه ، هرگز مشکوک به وجود سرطان در بدن خود نمی شود . علائم مورد نظر ممکن است بی اهمیت تلقی شوند ، بخصوص اگر دلیلی هم بر این علائم وجود داشته و خیلی هم ماندگار نبوده باشند . از سویی دیگر ، ممکن است فردی علائمی را شبیه به توده در پستان خود که احتمال می رود کیست باشد ، ببیند اما تصور کند که خود به خود از بین خواهد رفت . اما در هر صورت ، هیچ علامتی نباید نادیده گرفته شود بخصوص اگر طولانی شده و یا رو به وخامت گذارد .
اغلب ، علائمی که توسط افراد تشخیص داده می شود به سرطان ختم نمی شود ، اما لازم است تا به صورت موردی چک شده و از نبود هر گونه بیماری اطمینان حاصل شود . حتی اگر دلیل آن علامت سرطان نباشد ، پزشک کمک می کند تا علت آن را متوجه شده و در صورت لزوم نسبت به درمان آن اقدام شود .
گاهی اوقات ، این امکان وجود دارد تا سرطان قبل از بروز علائم تشخیص داده شود . انجمن سرطان آمریکا و دیگر گروه های درمانی ، چکاب مرتب سرطان و آزمایش های مخصوص آن را برای همه حتی افرادی که هیچ علائمی ندارند ، توصیه می کند . این اقدام پیشگیرانه کمک می کند تا سرطان های خاص زودتر و قبل از بروز علائم ، تشخیص داده شوند .
لازم است تا با برخی علائم و نشانه های عمومی سرطان آشنا شوید . اما به خاطر داشته باشید که ، دارا بودن هر یک از این علائم به معنی مبتلا بودن به سرطان نیست ، خیلی عوامل دیگر با این علائم و نشانه ها همراه هستند . اگر در خود هر یک از این علائم را مشاهده نمودید و وجود آنها به طول انجامید و یا رو به وخامت گذاشت ، لطفا برای مشخص شدن مشکل به پزشک مراجعه نمایید .
اغلب افراد مبتلا به سرطان در یک برهه ی زمانی با کاهش وزن مواجه می شوند . هنگامی که یک فرد بدون هیچ دلیل مشخصی وزن خود را ازدست می دهد ، به آن کاهش وزن ناگهانی می گویند . کاهش وزن ناگهانی ۱۰ پوند و یا بیشتر ، ممکن است اولین نشانه ی سرطان باشد . این نشانه معمولا با سرطان های پانکراس ، معده ، مری ( لوله ی بلع ) ، و یا ریه همراه است .
تب در سرطان بسیار شایع است ، اما اغلب پس از گسترش سرطان از سرمنشاء اولیه اتفاق می افتد . تقریبا همه ی افراد مبتلا به سرطان ، تب را همراه خواهند داشت بخصوص در زمانی که سرطان و یا درمان آن ، سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار میدهد . ( تب باعث می شود تا شرایط مبارزه با عفونت برای بدن سخت تر شود ) . تب ندرتا از نشانه های اولیه ی سرطان هایی از جمله لوسمی و لنفوم می باشد .
خستگی به نوعی کوفتگی مفرط گفته می شود که با استراحت بهبود نمیابد و می تواند علامت مهمی از رشد سرطان بوده و در شروع برخی از انواع سرطان ها مانند لوسمی ، رخ دهد . برخی از سرطان های روده و معده می تواند منجر به از دست دادن خون به صورت نا آشکار شوند این نیز می تواند دلیلی بر کوفتگی در بدن بیمار شود .
درد می تواند از اولین علامت ها در برخی سرطان ها مانند سرطان استخوان و سرطان بیضه باشد. سردردی که برطرف نشده و یا با گذر زمان از شدت آن کاسته نمی شود ، ممکن است علامتی از تومور مغزی و درد پشت می تواند علامتی از سرطان روده بزرگ ، راست روده و یاتخمدان باشد . در اغلب موارد درد ناشی از سرطان در نتیجه ی گسترده شدن و متاستاز دادن آن می باشد.
در کنار علائم عمومی ، باید به دنبال دیگر علائم و نشانه های معمول که نشان دهنده ی سرطان هستند ، باشیم. باز هم متذکر می شویم که شاید این علائم دلیلی به جز سرطان داشته باشند ، اما این مسله مهم است تا در اسرع وقت با پزشک معالج مشورت نمایید ، بخصوص اگر دلیلی برای مرتبط دادن آن به مشکلتان نیابید و یا طولانی شده ویا رو به وخامت گذاشته باشد .
یبوست طولانی مدت ، اسهال و یا تغییر در اندازه مدفوع می تواند از نشانه های سرطان روده بزرگ باشد . احساس درد در هنگام دفع ادرار ، دیدن خون در ادرار و یا تغییر در عملکرد سرطان ( مانند نیاز به دفع ادرار بیشتر یا کمتر از حد معمول ) می تواند به سرطان پروستات و یا مثانه مرتبط باشد . با توجه به موارد گفته شده با مشاهده هرگونه تغیییرات در عملکرد روده و یا مثانه به پزشک مراجعه نمایید .
سرطان های پوست ممکن است با خونریزی همراه باشند و مانند زخم هایی که بهبود نیافته اند به نظر برسند . وجود زخم طولانی مدت در دهان می تواند ناشی از سرطان دهان باشد . این علائم باید فورا بررسی شود به خصوص برای افرادی که سیگار میکشند ، تنباکو و یا الکل مصرف می کنند . مشاهده زخم برای آلت تناسلی مردان و یا مهبل ممکن است یا نشانه ای از عفونت و یا سرطان در مراحل اولیه باشد که باید حتما به متخصص مراجعه نمود .
زخم های سفی در دهان و لکه های سفید بر روی زبان ممکن است ناشی ازلکوپلاکیا باشد . التهاب های مکرر در منطقه ای از بدن آن محیط را برای سرطان آماده میکند که به آن لکوپلاکیا می گویند که اغلب به واسطه تنباکو و سیگار ایجاد می شوند . احتمال ابتلا به این بیماری در افردای که از پیپ و تنباکو های جویدنی استفاده می کنند ، بسیار بالاتر می باشد . اگر لکوپلاکیا درمان نشود ، تبدیل به سرطان دهان خواهد شد . هرگونه رخداد تغییرات ناخوشایند در دهان حتما و فورا باید توسط پزشک و یا دندانپزشک بررسی گردد .
خونریزی های غیر عادی می تواند در مراحل اولیه و یا پیشرفته ی سرطان رخ دهد . سرفه خونی ممکن است از نشانه های سرطان ریه باشد . مشاهده ی خون در مدفوع می تواند نشانه ی سرطان روده ی بزرگ و یا مقعد باشد. ( گاهی مدفوع بسیار تیره و یا سیاه دیده می شود ) . در سرطان دهانه رحم یا تندومتریوم ( پوشش داخلی رحم ) ممکن است خونریزی های غیر طبیعی از واژن مشاهده شود . دیدن خون در ادرار نیز می تواند نشانه ی سرطان مثانه و یا کلیه باشد . ترشح خونی از نوک پستان ممکن است نشانه ای از سرطان پستان باشد.
بسیاری از سرطان ها از طریق پوست احساس می شوند . این سرطان ها معمولا سرطان پستان ، بیضه ، غدد لنفاوی و دیگر بافت های نرم بدن هستند . وجود این توده ها میتواند نشانه ای از مراحل اولیه و یا پیشرفته ی سرطان باشد و می بایست توسط پزشک بررسی گردد ، به خصوص اگر این توده بزرگتر شده باشد . توجه داشته باشید که نشانه ی سرطان پستان در برخی افراد ، سفت و قرمز شن پوست آن ناحیه به جای ایجاد توده ، می باشد .
سوء هاضمه و یا مشکل در بلع غذا که بهبود نمی یابند ممکن است از نشانه های سرطان مری( لوله یبلع که به معده منتهی می شود) ، معده و یا حلق ( گلو) باشد . اما مانند بسیاری از علائمی که عنوان شد ، تمامی آنها می تواند دلیلی جز سرطان داشته باشند .
ایجاد تغییر در رنگ ، شکل یا اندازه ی هر زگیل ، خال و یا کک و مک و یا هر گونه تغییر دیگر می بایست ختما و فورا توسط پزشک بررسی گردد . برخی از این تغییرات پوستی ممکن است ملانوما باشد که درصورت تشخیص به موقع ، با موفقیت درمان می شود.
سرفه ی ممتد ممکن است از نشانه های سرطان ریه باشد . و همچنین خشونت صدا می تواند نشانه ای از سرطان حنجره و یا غده تیروئید گزارش شود .
علائم و نشانه های ذکر شده در بالا ، شایع ترین موارد مشاهده شده در سرطان هستند اما با این حال ممکن است علائم دیگری نیز وجود داشته باشد که در این بین آورده نشده است . در صورت مشاهده هر گونه تغییر قابل توجه در نحوه عملکرد بدنتان شدید بخصوص اگر مزمن بود و یا رو به وخامت گذاشت ، با پزشک متخصص در جریان بگذارید. اگر ارتباطی به سرطان نداشته باشد ، پزشک دلیل آن را بررسی کرده و در صورت لزوم آن را درمان می کند . و اگر تشخیص داده شد که سرطان است ، این شانس را به خود داده اید تا به موقع آن را درمان کنید.
ترجمه شده از وبسایت: www.cancer.org