افسردگی ، تیروئید و هورمون ها

غده تیروئید به تولید و تنظیم هورمون ­های تیروئید می ­پردازد. این هورمون­ ها می­ توانند بر روی سطح انرژی، خلق و خو، و حتی وزن بدن فرد تاثیر بگذارند. از سوی دیگر، از جمله عوامل تاثیرگذار در بروز افسردگی نیز می­ باشند. در ادامه درباره علل پیدایش افسردگی­ های مرتبط با تیروئید و چگونگی درمان آنها مطالبی ارائه خواهد شد.

هورمون­ ها چیستند؟

هورمون ­ها موادی هستند که توسط غدد درون­ ریز ترشح می ­شوند و اثرات بسزایی بر روی فرآیندهای جسمانی دارند. غدد دستگاه درون­ ریز رشد و تکامل، خلق و خو، عملکرد جنسی، تولید مثل، و متابولیسم را متاثر می­ سازند.

هورمون­ ها چه ارتباطی با افسردگی دارند؟

سطوح برخی از هورمون ها، مثل هورمون های ترشح شده از غده تیروئید، می­ توانند  از عامل موثر در ایجاد افسردگی باشند. بعلاوه، برخی از علائم افسردگی با بیماری تیروئید نیز مرتبط هستند. مشابه همین امر درباره چرخه قاعدگی، سندرم پیش از قاعدگی، سندرم پیش از یائسگی و یائسگی صدق می ­کند.

از آنجاییکه میان علائم افسردگی و سایر مشکلات پزشکی رابطه­ وجود دارد، معمولاً انجام آزمایش خون برای جلوگیری از تشخیص­ گذاری­ های غلط توصیه می ­شود. حتماً به یاد داشته باشید که ممکن است فردی به صورت همزمان به هر دو اختلال افسردگی و تیروئید مبتلا باشد. همچنین امکان ابتلای همزمان به افسردگی و علائم مرتبط با قاعدگی وجود دارد.

برخی از انواع بیماری های مربوط به غده ­ی تیروئید چیست؟

هورمون ­های غده تیروئید می ­توانند بر روی سوخت و ساز مواد غذایی، خلق و خو، و عملکرد جنسی تاثیر بگذارند. زمانی که  غده تیروئید به ترشح بیش از حد هورمون ها بپردازد، بدن انرژی را سریع­تر از آنچه که باید مورد استفاده قرار می­ دهد. این حالت، یعنی تیروئید پر کار، اصطلاحاً پرکاری تیروئید نامیده می ­شود. علائم احتمالی بیانگر وجود پرکاری تیروئید عبارتند از:

• بزرگتر شدن غده تیروئید
• ناتوانی در تحمل گرما
• دوره های قاعدگی اندک و نادر
• تحریک پذیری و یا عصبانیت
• ضعف عضلانی و یا رعشه
• اختلالات خواب
• مشکلات بینایی و یا سوزش چشم
• کاهش وزن

هنگامی که غده تیروئید به میزان کافی هورمون تولید نکند، بدن انرژی خود را با سرعتی کندتر از آنچه که باید استفاده می­ کند. این حالت، کم­ کاری تیروئید نامیده می ­شود. علائم احتمالی بیانگر وجود کم­ کاری تیروئید عبارتند از:

• خشکی و زبری پوست و مو
• خستگی
• فراموشی
• دوره های قاعدگی سنگین و مکرر
• صدای خشن
• ناتوانی در تحمل سرما
• افزایش وزن
• بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)

برخی از این نشانه ها – خستگی، تحریک پذیری، تغییرات وزن و مشکلات خواب – علائمی هستند که ممکن است نشانگر افسردگی نیز باشند.

پزشک­ ممکن است  آزمایش خون را به منظور تعیین سطوح  برخی از هورمون ها تجویز نماید، از جمله:

• هورمون محرک تیروئید (TSH، که توسط غده ی هیپوفیز آزاد می­شود)
• تری یدوتیرونین (T3)
• تیروکسین (T4)

چه عواملی باعث بیماری تیروئید می­ شوند؟

دلایل بسیار متفاوتی در ابتلا به پرکاری و یا کم­ کاری تیروئید وجود دارند. در حال حاضر، حدود ۲۰ میلیون نفر آمریکایی به برخی از اشکال بیماری تیروئید مبتلا هستند. افراد از هر سن و نژادی ممکن است دچار بیماری تیروئید شوند. برخی از نوزادان با غده تیروئید غیر فعالی متولد می­ شوند و ممکن است از همان آغاز زندگی بیماری تیروئید را با خود داشته باشند. زنان پنج تا هشت برابر بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به مشکلات تیروئید می ­باشند.

کم­ کاری تیروئید می تواند بدلیل موارد زیر ایجاد شود:

• تیروئیدیت، نوعی التهاب غده تیروئید که می­ تواند سطوح  ترشح هورمون تیروئید را تحت تاثیر قرار دهد.
• تیروئیدیت هاشیموتو، یک بیماری وراثتی بدون درد مربوط به سیستم ایمنی بدن.
• تیروئیدیت پس از زایمان، که در پنج تا نه درصد از زنان پس از  زایمان رخ می­ دهد و معمولاً موقتی است.

همچنین کم­ کاری تیروئید می­ تواند از عوارض جانبی برخی از داروها، مانند لیتیوم و آمیودارون، و یا کمبود ید باشد. غده تیروئید با استفاده از ید به ترشح هورمون­ ها می­ پردازد. کمبود ید از جمله مشکلات جهانی است.

پر­کاری تیروئید می تواند بدلیل موارد زیر ایجاد شود:

• بیماری گریوز، به دلیل وجود یک غده تیروئید بزرگ شده (گواتر منتشر سمی نیز نامیده می ­شود).
• گره ­هایی که ممکن است در غده تیروئید تشکیل شوند و موجب فعالیت بیش از حد آن شوند.
• تیروئیدیت، نوعی التهاب غده تیروئید که موجب آزادسازی هورمون های ذخیره شده می­گردد (اگر تیروئیدیت باعث انتشار تمامی هورمون ها شود، متعاقب آن ممکن است کم کاری تیروئید ایجاد شود).
• ید مفرط، که ممکن است در برخی داروهای خاص و بعضی از شربت های ضد سرفه یافت شود.

چگونگی درمان بیماری‌های تیروئید

هدف از درمان برای هر یک از اختلالات تیروئیدی رساندن هورمون‌های تیروئید در خون به میزان عادی و طبیعی خود است. کم‌ کاری تیروئید با داروهای لووتیروکسین یا تریودوتیرونین درمان می‌ شود.

• نام تجاری لووتیروکسین عبارت است از سینتروید، یونیتروید، لووکسیل و لووتروید. لووتیروکسین یک هورمون ساختگی است که جایگزین هورمون تیروئید مفقود در بدن می‌ شود.
• نام تجاری تریودوتیرونین، سیتومل است.
• گاهی اوقات، ترکیبی از لووتیروکسین و تریودوتیرونین بعنوان دو قرص جداگانه تجویز می‌ شوند یا گاه بعنوان یک قرص بانام لیوتریکس (با نام تجاری تیرولار) تجویز می‌ شود که این حالت کمتر شایع است.

درمان پرکاری‌ تیروئید کلاً دشوارتر است. این بخاطر این است که درمان آن نیازمند عادی‌ سازی تولید هورمون است. درمان ممکن است شامل دارودرمانی برای مسدود کردن هورمون خروجی شود. یا شاید از درمان با ید رادیواکتیو برای از کار انداختن تیروئید استفاده شود. عمل جراحی هم شاید برای برداشتن قسمتی از یا کل غده تیروئید به کار گرفته شود.

درمان با ید رادیواکتیو، شایع‌ ترین درمان، اغلب باعث بروز کم‌ کاری تیروئید می‌ شود. در نتیجه برای نرمالسازی میزان هورمون‌ ها، به دنبال درمان از لووتیروکسین استفاده می‌ شود.

چه عوارض هورمونی دیگری با افسردگی مرتبط هستند؟

در ابتدا، چنانچه در قبل اشاره شد، احتمال ابتلا به عوارض تیروئیدی در زنان بیشتر از مردان است. زنان همچنین با احتمال بیشتری دچار افسردگی می‌ شوند. به دلیل ساختار بیولوژیکی، زنان آسیب‌ پذیری بیشتری در برابر افسردگی به وجود آمده در اثر هورمون‌ها دارند.

قاعدگی شامل نوساناتی در میزان استروژن و دیگر هورمون‌ها می‌ شود. برخی از خانم‌ها علائم مربوط به افسردگی مانند اندوه، زودرنجی و خستگی مفرط قبل از قاعدگی را تجربه می‌ کنند. این علائم بخشی از سندروم پیش ‌از قاعدگی یا PMS هستند. حالت شدیدتر مشکلات عاطفی مربوط به قاعدگی، اختلال ملال‌ پیش ‌از قاعدگی (PMDD) نامیده می‌ شود.

در زمان حاملگی، زنان در معرض یک سری از تغییرات جسمانی و احساسی قرار می‌ گیرند؛ این تغییرات تا حدودی به دلیل تغییرات هورمونی رخ می‌ دهند. بعد از بارداری، زنان یک تغییر عمده در میزان هورمون‌های خود را تجربه می‌ کنند. این تغییر یک علت احتمالی برای “دوران غمگین پس از زایمان” است، یک افسردگی خفیف که بلافاصله پس از زایمان رخ می‌ دهد و به سرعت حل می‌شود. یک نوع شدیدتر افسردگی  – افسردگی پس از زایمان – هم می‌تواند رخ دهد.

با بالارفتن سن در خانم‌ها و خارج شدن از سال‌های مراقبت از کودکان، آنها تغییراتی را در میزان هورمون‌های خود تجربه می‌ کنند. این تغییرات در زمان پیش از یائسگی و یائسگی رخ می‌ دهند. علائمی که در این زمان اتفاق می‌ افتند، احتمالاً شامل خستگی مفرط، اختلالات خواب، افزایش وزن و تغییرات پوستی می‌باشند.

خانم‌هایی که علائم افسردگی را تجربه می‌ کنند، نیازمند درمان هستند. درمان افسردگی در مادران هم برای مادر و هم برای کودک خیلی مهم است. درمان افسردگی مربوط به هورمون احتمالاً شامل راهکارهای درمانی متدوال برای افسردگی (گفتار درمانی، شبکه‌های حمایت اجتماعی قدرتمند و داروهای ضدافسردگی) می­ باشد.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com