گاستروانتریت / کولیت سیتومگالوویروس

گاستروانتریت سیتومگالوویروس التهاب معده و یا روده بزرگ (کولون) است و ناشی از سیتومگالوویروس CMV می باشد و زمانی به وجود می آیند که عروق موجود در سطح آلوده باشند.

کولیت CMV نوعی التهاب کولون است که ناشی از پاتوژن سیتومگالوویروس می باشد.

گاستروانتریت /کولیت CMV می تواند از طریق تماس جنسی، انتقال خون، ادرار، بینی، و ترشحات دهانی انتقال یابد اما افرادی که مقاومت طبیعی دارند کمتر آلوده می شوند.

این عفونت اغلب افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند، نظیر افراد آلوده به ایدز، HIV، و یا کسانی که تحت پیوند عضو بوده اند را تحت تاثیر قرار می دهد.

بروز بیماری در معده موجب زخم روده شده که همراه با درد شکم، و دشواری در خوردن و بلع غذا می باشد.

همچنین زخم های عمیق می توانند باعث خون ریزی دستگاه گوارش بشوند.

تشخیص زود هنگام بیماری، درمان با داروها و جراحی (گاهی اوقات)، و وضعیت سلامتی کلی فرد عوامل تاثیر گذار بر روی نتیجه مطلوب هستند.

چه افرادی به آن مبتلا می شوند؟

تمام افراد (بدون در نظر گرفتن سن و جنس) که سیستم ایمنی آن ها با عفونت های نقص ایمنی و یا دیگر بیماری های تضعیف کننده ضعیف شده است، و یا اخیرا پیوند عضو داشته اند بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری عفونی هستند.

افراد سالم به ندرت تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند ولی افراد سالخورده (بالای ۷۰ سال) و یا کسانی که از وضعیت سلامت مناسبی برخوردار نیستند، بیشتر مستعد آلوده شدن هستند.

عوامل خطر

موارد زیر عوامل خطر آفرین گاستروانتریت /کولیت سیتومگالوویروس هستند:

افرادی که تحت پیوند عضو، و یا مغز استخوان قرار می گیرند (زیرا تحت درمان با داروهایی هستند باعث ایجاد اختلال در سیستم ایمنی می شوند)
افراد تحت درمان مبتلا به عفونت های حاد ویروسی مانند ایدز و آن هم ناشی از کاهش تعداد لنفوسیت های خون.
افرادی که طولانی مدت تحت انتقال خون، دیالیز قرار گرفته اند.
افراد مبتلا به سرطان که برای بهبود تحت شیمی درمانی قرار می گیرند.
افراد تحت درمان استروئید (با دوز پایین یا بالا) برای مسائل مختلف مربوط به سلامت
افراد مبتلا به بیماری التهابی روده
وابستگی به الکل
سوء تغذیه

مهم این است که توجه داشته باشید داشتن یک عامل خطر به این معنی نیست که فرد به بیماری مبتلا خواهد شد. یک عامل خطر آفرین احتمال ابتلا به بیماری را در مقایسه با فردی که دارای عواملی نیست افزایش می دهد. برخی از عوامل خطر از دیگر عوامل مهم تر هستند.

همچنین نداشتن یک عامل خطر آفرین به این معنی نیست که فرد دچار بیماری نخواهد شد.

علل بروز

بیماری گاستروانتریت/کولیت سیتومگالوویروس نشانه ای از یک سیستم ایمنی ضعیف است(که توسط دیگر بیماری ها و یا عفونت های ویروسی به وجود می آید). وخیم تر شدن یک وضعیت جسمانی که پیش تر ضعیف بوده موانع بیشتری را برای بهبودی ایجاد می کند.

ویروس CMV در اکثر افراد به صورت پنهان به وجود می آید (در حدود ۶۰-۸۰% از آن ها) اما تا زمانی که سیستم ایمنی سالم میزبان قوی و ترمیم پذیر است غیر فعال باقی می ماند.

ویروس در بدن کسانی که دارای یک سیستم ایمنی بسیار آسیب پذیر یا ضعیف هستند فعال شده و بسیاری از نقاط مانند روده بزرگ، روده کوچک، و معده را تحت تاثیر قرار می دهد.

گاستروانتریت /کولیت CMV یک بیماری مسری است، از طریق تماس فیزیکی و هوا منتقل شده، و افرادی را که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند تحت تاثیر قرار می دهد.

علائم و نشانه ها

عفونت سیتومگالوویروس ( کولیت CMV ) معمولا به همراه بسیاری از بیماری های دیگر که بر روی دیگر قسمت های سیستم بدن تاثیر می گذارد، ایجاد می شود. از این رو این موارد باید تا مشخص شدن نشانه ها و علائم دقیق عفونت در نظر گرفته شوند.

علائم و نشانه های آن عبارتند از:

زخم ملتهب در سطح معده و دیگر نقاط دستگاه گوارش که بلع را دردناک و مشکل می کند
تهوع، استفراغ
از دست دادن اشتها، کاهش وزن، ضعف عمومی
یبوست، یا اسهال آبکی/خونی
درد شکم، التهاب
وجود خون در مدفوع
تب
عفونت شدید – ایسکمی، که ممکن است در این حالت معده سوراخ شود.

درمان

سیستم ایمنی ضعیف و آسیب پذیر به همراه زخم های معده/روده همراه با بیوپسی از نمونه های بافت می تواند واقعا موجب تشکیل عفونت سیتومگالوویروس گاستروانتریت/کولیت بشود. با این وجود با توجه به وجود سایر عوارض و بیماری ها یک تشخیص متفاوت در نظر گرفته می شود.

آزمون های تشخیص که انجام می شوند عبارتند از:

معاینه جسمانی و ارزیابی سابقه پزشکی
کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی به منظور به تصویر کشیدن این ناحیه و به دست آوردن نمونه ها برای نمونه برداری
تست CMV آنتی ژن برای تشخیص هر گونه عفونت CMV
کشت نمونه های خون، مدفوع
آزمایش EDG (ازوفاگوگاسترودودنوسکوپی) به منظور بررسی دستگاه مری با استفاده از آندوسکوپ
باریم انما، عکس برداری ویژه از مقعد، روده بزرگ
دستگاه گوارش فوقانی و سری روده کوچک: این ها عبارتند از مجموعه عکس برداری ها از روده بزرگ، معده، و مری.

ممکن است که بسیاری از بیماری های بالینی علائم و نشانه های مشابهی داشته باشند. این امکان وجود دارد که پزشک شما به منظور از بین بردن احتمال ابتلا به سایر بیماری های بالینی برای رسیدن به تشخیص قطعی آزمایش های بیشتری انجام دهد.

عوارض احتمالی

عوارض ناشی از گاستروانتریت/کولیت سیتومگالوویروس عبارتند از:

تنگی روده ( تشکیل تنگی)
عفونت CMV در دیگر نقاط نظیر ازوفاژیت CMV
سوراخ شدن روده بزرگ، معده (گاهی اوقات)
عود عفونت
عوارض جانبی داروهای مورد استفاده برای درمان گاستروانتریت/کولیت CMV

درمان

تشخیص سریع، زود هنگام و درمان مناسب راه حل بهبود سریع مبتلایان به گاستروانتریت/کولیت سیتومگالوویروس است.
ممکن است که به کارگیری روش جراحی در موارد شدید (نادر) نیاز باشد، در غیر این صورت مصرف داروهای مناسب و استفاده از مکمل های غذایی کافی است.
مصرف داروهای ضد ویروسی به صورت داخل وریدی و یا به صورت خوراکی در درمان بیمارانی که به علت ابتلا به بیماری هایی به غیر از ایدز دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند موثر است.
مصرف داروهای ضد ویروسی که به طور معمول برای عفونت ایدز تجویز می شوند برای کسانی که تحت تاثیر ویروس های نقص ایمنی بوده اند بهبودی را به همراه داشته است.
در صورت وجود کولیت CMV شدید که زندگی را تهدید می کند انجام جراحی به شکل کولکتومی (برداشتن بخشی از روده) ضروری به نظر می رسد.
برخی اوقات به منظور پیشگیری از بروز اسهال داروهای تسکین دهنده درد مورد استفاده قرار می گیرند.

پیشگیری

گاستروانتریت /کولیت CMV یک عفونت فرصت طلب است. از این رو پیشگیری از بروز عفونت های نقص ایمنی، ارائه درمان مناسب و مراقبت پس از پیوند عضو، و یا زمانی که سیستم ایمنی با بیماری های دیگر ضعیف شده می تواند به جلوگیری از بروز عفونت CMV کمک کند.

آموزش بیماران دچار نقص ایمنی و آگاه کردن آن ها از عفونت ها/ بیماری های احتمالی که می تواند آن ها را تحت تاثیر قرار بدهد، می تواند آن ها را برای مقابله بهتر با بیماری و درمان به موقع خود آماده کند.