صرع و برداشت کورتکس خارج گیجگاهی

برداشت کورتکس خارج گیجگاهی یک جراحی برای درمان صرع می باشد.

بزرگترین قسمت مغز، مخ، از چهار قسمت تشکیل شده است که به آن‌ها لوب‌های: پیشانی، آهیانه‌ای، گیجگاهی و پس ‌سری گفته می‌شود. هر لوب، فعالیت‌های مشخصی را کنترل می‌کند. لوب گیجگاهی شایع‌ترین کانون تشنج است. جایی که تشنج در جوانان و بزرگسالان از آنجا شروع می‌شود.

به هر حال، تشنج صرعی می‌تواند در خارج از لوب گیجگاهی شروع شود (در ۳ لوب دیگر باشد) یا حتی در دو لوب باشد. در این موارد، در برخی از بیماران ممکن است کورتکس خارج گیجگاهی برداشته شود.

برداشت کورتکس خارج گیجگاهی چیست؟

برداشت کورتکس خارج گیجگاهی یک عمل جراحی است که محلی که کانون تشنج است، برداشته می‌شود این عمل مواقعی انجام می‌شود که بافت مورد نظر خارج لوب گیجگاهی و در یکی از سه لوب دیگر است (معمولاً در لوب پیشانی است) در بعضی از موارد ممکن است بافت بیشتر از یک لوب مغز برداشته شود.

چه کسی برای برداشت کورتکس خارج گیجگاهی کاندید می‌شود؟

برداشت کورتکس خارج گیجگاهی برای بیماران که تشنج و ناتوانی‌های آن‌ها به درمان‌های دارویی پاسخ نمی‌دهد، یا هنگامی‌ که عوارض جانبی داروها شدید هستند و به‌طور واضحی روی کیفیت زندگی فرد اثر گذاشته‌اند، می‌تواند یک گزینه درمانی باشد. به علاوه، خارج کردن کانون تشنج باید حتماً به صورتی باشد که به مراکز حیاتی بدن در مغز مثل کورتکس حرکتی، احساس، زبان (تکلم) و حافظه آسیبی وارد نشود.

قبل از برداشت کورتکس خارج گیجگاهی چه اقداماتی صورت می‌گیرد؟

کسانی که قرار است مورد عمل برداشت کورتکس خارج گیجگاهی قرار گیرند، باید ارزیابی‌های ویژه‌ای قبل از جراحی برایشان انجام شود. شامل: نوار مغزی ویدیوئی، مانیتورینگ تشنج، MRI و PET (تصویربرداری). آزمایش‌های دیگر شامل تست حافظه نور و سایکولوژیک، تست Wada (برای تعیین اینکه کدام طرف مغز عملکرد تکلم را کنترل می‌کند)، SPECT و MRS (اسپکتروسکوپی رزونانس مغناطیسی). این تست‌ها برای تعیین محل کانون تشنج و اینکه این عمل جراحی قابل انجام است یا نه، کمک‌ کننده هستند.

در طول عمل برداشت کورتکس خارج گیجگاهی چه اتفاقی می‌افتد.

این عمل نیازمند در دسترس قرار گرفتن یک ناحیه از مغز با استفاده از روشی به نام کرانیوتوس است. بعد از آنکه بیمار به خواب رفت (بیهوشی عمومی)، جراح برش را در اسکالپ ایجاد می‌کند، یک تکه از استخوان را بر می‌دارد و یک قسمت از سخت شماه را به عقب هل می‌دهد. به این صورت یک پنجره برای جراح باز می‌شودذ تا ابزار خود را وارد کند و بافت مورد نظر را خارج کند. میکروسکوپ‌های جراحی، جراح را قادر می‌سازند تا تصویر بزرگتری از ناحیه مورد جراحی داشته باشد. جراح از اطلاعاتی که قبل از جراحی (و حتی هنگام جراحی) وجود دارد برای انتخاب مسیر درست و رسیدن به ناحیه مورد نظر استفاده می‌کند.

در بعضی موارد، قسمتی از جراحی زمانی انجام می‌شود که بیمار بیدار است و از داروها برای بی‌درد کردن او استفاده می‌شود. این به دلیل این است که وقتی بیمار بیدار است می‌تواند پزشک را راهنمایی کند تا مسیر درست را انتخاب کند و از آسیب مراکز فعالیتی حیاتی مغز مثل مرکز تکلم و کورتکس حرکتی، جلوگیری شود. زمانی که بیمار بیدار است، پزشک از پروب‌های مخصوص برای تحریک نواحی مختلف مغز استفاده می‌کند. به صورت هم زمان باید از بیمار خواسته شود تا اعداد را بشمارد، تصویر را تشخیص دهد یا کارهای دیگری انجام دهد. به این صورت جراح می‌تواند متوجه شود که نواحی مورد نظر مربوط به چه وظیفه‌ای هستند. بعد از این‌‎که بافت مغز خارج شد، سخت شامه و استخوان به جای خود برگردانده می‌شوند و اسکالپ با استفاده از بخیه و بست‌ها بسته می‌شود.

بعد از عمل برداشت کورتکس خارج گیجگاهی چه کارهای انجام می‌شود؟

بعد از عمل معمولاً بیمار ۲ تا ۴ روز در بیمارستان نگه داشته می‌شود اکثر افراد بعد از ۴ تا ۶ هفته می‌توانند به فعالیت‌های عادی خود مانند مدرسه رفتن بازگردند. مو در محل برش، رشد می‌کند و جای زخم جراحی را می‌پوشاند. بیشتر بیماران به مصرف داروهای ضد تشنج تا ۲ سال یا بیشتر بعد از جراحی نیاز دارند. زمانی که کنترل شدن تشنج‌ها اثبات شد، داروها می‌توانند کاهش یابند یا قطع شوند.