آزمایش هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG )

آزمایش هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) ، آزمایشی است که میزان هورمون گونادوتروپین جفتی را در خون و یا ادرار اندازه گیری می کند. بعضی از آزمایشات HCG  ، میزان دقیق هورمون را اندازه گیری می کند و بعضی دیگر از آزمایشات فقط وجود هورمون را بررسی می کند. hCG  توسط جفت در موقع بارداری ساخته می شود . آزمایش هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) می تواند برای مشخص کردن بارداری و یا به عنوان بخشی از آزمایشات غربالگری نقایص هنگام تولد استفاده شود.

هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) ممکن است به طور غیر طبیعی توسط یک تومور خاص تولید شود ، به ویژه از تخمک و اسپرم ( تومور سلول های جرم ) . میزان HCG اغلب در زنانی که بافت غیر طبیعی در رحم آنها رشد کرده است ، بررسی می شود، منظور ما بارداری مول و یا سرطان رحم ( کوریوکارسینوما ) به جای بارداری طبیعی است. بسیاری از آزمایشات هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG )  ممکن است بعد از سقط جنین ، برای اطمینان از عدم وجود بارداری مول ، انجام شود. در آقایان ، اندازه گیری میزان هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) ممکن است برای کمک به بررسی سرطان بیضه استفاده شود.

هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) در بارداری

یک تخمک معمولا توسط یک سلول اسپرم در لوله فالوپ بارور می شود. ۹ روز بعد از لقاح ، تخم بارور شده از لوله فالوپ پایین آمده و به رحم و دیواره رحم می رود. هنگامی که تخمک بارور شد ، جفت شروع به ساختن هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) و ترشح آن درون خون می کند. مقداری از hCG به ادرار سر ریز می شود. HCG را می توان در خون ، قبل از اولین باری که قاعدگی از دست می رود ، همزمان ۶ روز بعد از بارور شدن تخمک ، اندازه گیری کرد.

هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) به حفظ بارداری کمک می کند و بر نمو جنین شما موثر است. میزان HCG  به طور  پیوسته در ۱۴ تا ۱۶ هفته بعد از آخرین دوره قاعدگی ( LMP ) افزایش می یابد. هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) در حدود هفته ۱۴ به بیشترین میزان خود می رسد و سپس به تدریج کاهش می یابد. میزان افزایش hCG  اطلاعاتی در مورد بارداری شما و سلامت جنین به شما  ارائه می دهد. مدت کمی بعد از وضع حمل، میزان HCG در خون کاهش می یابد.

در بارداری های چند قلویی میزان ترشح هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) افزایش می یابد ، مثل بارداری دوقلویی و سه قلویی نسبت به بارداری تک قلویی. اگر سلول تخم در جایی خارج از رحم ( لوله فالوپ )  قرار بگیرد ، میزان ترشح هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) کاهش می یابد ، که به آن بارداری خارج رحمی می گویند.

آزمایش هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) در خون

آزمایش اندازه گیری هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) برای بررسی میزان HCG استفاده می شود ، اما بعضی از این آزمایشات، میزان این هورمون را به طور دقیق در خون اندازه گیری می کنند .این آزمایش خون می تواند برای بررسی باردار بودن ، بارداری غیر طبیعی و یا بررسی هورمون های مربوط به برخی از سرطان ها استفاده شود.

اندازه گیری میزان هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) در خون اغلب برای غربالگری نقایص هنگام تولد در آزمایشات سه گانه و چهار گانه انجام می شود. معمولا در هفته ۱۵ و ۲۰ انجام می شود ، این آزمایشات سه یا چهار ماده را در خون افراد باردار بررسی می کنند. آزمایشات سه گانه ،  شامل بررسی آلفا فیتو پروتئین ( AFP ) ، گونادو تروپین جفتی انسانی ( HCG ) و یک نوع از استروژن ( استریول غیر کونژگه و یا Ue3 ) می باشد. آزمایشات چهار گانه نیز موارد بالا را به همراه میزان هورمون اینهیبین A اندازه گیری می کند. میزان این مواد در خون به همراه سن خانم باردار و سایر معیار ها ، به پزشک در تشخیص  نقایص هنگام تولد کمک می کند.

در بعضی موارد ترکیبی از آزمایش های غربالگری در سه ماهه اول بارداری برای تشخیص سندرم داون انجام می شود. در این آزمون، غربالگری با استفاده از اندازه گیری های اولتراسوند ، ضخامت پوست در پشت گردن جنین  انجام می شود. همچنین اندازه گیری HCG در خون و اندازه گیری پروتئینی به نام پروتئین پلاسمای بارداری (A (PAPP-A هم مفید است. این آزمایش به طور دقیق در سه ماهه دوم بارداری بر روی سرم مادر انجام می شود.

آزمایش اندازه گیری هورمون گنادوتروپین جفتی (HCG ) در ادرار

آزمایش هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) در ادرار به طور روتین برای تشخیص بارداری انجام می شود. این آزمایش میزان دقیق HCG را اندازه گیری نمی کند ، اما وجود یا عدم وجود HCG را نشان می دهد. آزمایش بارداری در منزل که وجود HCG را نشان می دهد ، به راحتی در دسترس است.

علت انجام آزمایش هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) چیست ؟

آزمایش اندازه گیری HCG به دلایل زیر انجام می شود :

• بررسی باردار بودن
• بررسی بارداری خارج رحمی
• تشخیص و بررسی روند درمان بارداری مول
• بررسی احتمال نقایص مادرزادی مثل سندرم داون . این آزمایش به همراه سایر آزمایشات غربالگری انجام می شود.
• تشخیص و بررسی روند درمانی سرطان در اسپرم و تخمک ( سرطان سلول های جرم ) مثل سرطان بیضه و تخمدان . در بعضی موارد ، آزمایش آلفا فیتوپروتئین به همراه آزمایش هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) انجام می شود.

چگونگی آماده سازی برای انجام آزمایش هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG )

اگر نمونه خون لازم باشد ، آمادگی خاصی برای انجام آزمایش احتیاج نیست.

اگر نمونه مورد نیاز ، ادرار باشد ، بهترین نمونه، ادرار اول صبح است، چون بیشترین میزان HCG را دارد.

آزمایش هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) چگونه انجام می شود ؟

گونادو تروپین جفتی انسانی ( HCG ) ممکن است در خون و یا ادرار اندازه گیری شود.

جمع آوری نمونه خون

• بستن یک نوار کشسان (گارو) بالای بازو که جریان خون را متوقف می کند . این کار رگ زیر نوار را بزرگ تر می کند، در نتیجه سوزن در رگ راحت تر فرو می رود.
• تمیز کردن محل فرو رفتن سوزن
• فرو بردن سوزن در داخل رگ. ممکن است بیش از یک بار سوزن زدن لازم باشد.
• وصل کردن لوله به سوزن تا از خون پر شود.
• باز کردن نوار از بازو، وقتی که خون کافی جمع آوری شده باشد.
• قرار دادن باند یا پنبه در محل سوزن بعد از در آوردن سوزن
• فشار دادن جای سوزن و بانداژ کردن محل

جمع آوری نمونه ادرار

• اگر ممکن باشد بهتر است نمونه ادرار اول صبح جمع آوری شود ( این ادرار بیشترین میزان HCG را دارد ). نمونه ادرار حداقل ۴  ساعت بعد از آخرین ادرار جمع آوری شده نیز  مقادیر بالایی از هورمون را دارد.
• از تماس لبه ظرف به آلت تناسلی خودداری کنید و نمونه با دستمال توالت ، خون ، مدفوع و یا هر ماده خارجی دیگری نباید آلوده شود.
• آخر ادرار خود را دور بریزید.
• با دقت نمونه را به ظرف منتقل کرده و به آزمایشگاه ببرید. اگر نمونه را در منزل جمع آوری کرده اید و نمی توانید سریع نمونه را به آزمایشگاه ببرید ، نمونه را در یخچال نگه داری کنید.

بیمار در حین آزمایش چه احساسی دارد؟

آزمایش خون

نمونه خون از رگ بازو گرفته می شود. یک نواری که حالت کشسانی دارد، به بالای بازو بسته می شود ? که ممکن است احساس کنید کمی سفت است. شما ممکن است احساس دردی ناشی از فرو بردن سوزن نداشته باشید و یا ممکن است احساس سوزش داشته باشید.

شما ممکن است تا زمان آماده شدن نتیجه آزمایش برای بررسی سلامت جنین کمی احساس نگرانی کنید.

آزمایش ادرار

جمع آوری نمونه ادرار کار دشواری نیست.

خطرات آزمایش هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG )

خطرات گرفتن نمونه خون

• احتمال کمی دارد که مشکلی موقع نمونه گیری برای شما پیش بیاید.
• ممکن است کمی کبودی در محل خون گیری بوجود بیاید. اگر بعد از خون گیری چند دقیقه محل را فشار دهید، احتمال کمی وجود دارد  که محل نمونه گیری کبود شود.
• در موارد نادری ممکن است بعد از گرفتن نمونه خون، رگ متورم شود. که به این حالت فلبیت می گویند. انجام کمپرس گرم چند بار در روز  می تواند به بهبودی این وضعیت کمک کند.
• خون گیری می تواند برای افرادی که بیماری انعقادی دارند مشکل ایجاد کند. آسپیرین وارفارین و سایر داروهای رقیق کننده خون می توانند باعث افزایش خونریزی شوند. اگر شما مشکل انعقاد خون و یا خونریزی دارید و یا اگر داروی رقیق کننده خون مصرف می کنید، باید قبل از خون دادن به پزشک اطلاع دهید.

خطرات گرفتن نمونه ادرار

• جمع آوری نمونه ادرار مشکل خاصی ایجاد نمی کند.

نتیجه آزمایش هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG )

آزمایش گونادوتروپین جفتی انسانی ( HCG )  میزان هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) را در خون و ادرار برای تشخیص بارداری اندازه گیری می کند. اندازه گیری میزان HCG ممکن است برای بررسی سرطان در تخمدان و یا بیضه به کار  برود.

میزان طبیعی هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG )

میزان طبیعی هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) در جدول زیر ذکر شده است که مقادیر مرجع نامیده می شود و فقط برای راهنمایی است. این مقادیر از یک آزمایشگاه با آزمایشگاه دیگر متفاوت است و آزمایشگاهی که شما مراجعه می کنید ممکن است میزان مقادیر نرمال آن با مقادیر این جدول متفاوت باشد. جواب آزمایش باید میزان نرمالی را که  آن آزمایشگاه استفاده می کند، داشته باشد. همچنین پزشک نتایج را بر اساس سلامتی و یا عوامل دیگر ارزیابی می کند. این به این معنا است که اگر جواب آزمایش خارج از میزان نرمال بود، ممکن است برای شما یا برای آن آزمایشگاه این میزان نرمال باشد.

سطح هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) در خون

مردان و زنان غیر باردار، کمتر از ۵ واحد بین المللی بر لیتر

زنان باردار، ۱ هفته از بارداری ( در حدود ۳ هفته پس از آخرین قاعدگی): ۵–۵۰ IU/L

زنان باردار، ۲ هفته از بارداری ( حدود ۴ هفته پس از قاعدگی): ۵۰–۵۰۰ IU/L

زن باردار، ۳ هفته از بارداری ( در حدود ۵ هفته پس از قاعدگی): ۱۰۰–۱۰,۰۰۰ IU/L

زن باردار، ۴ هفته از بارداری ( حدود ۶ هفته پس از قاعدگی): ۱۰۸۰–۳۰,۰۰۰ IU/L

زن باردار، ۶ تا ۸ هفته از بارداری ( حدود ۸ تا ۱۰ هفته پس از قاعدگی): ۳۵۰۰–۱۱۵,۰۰۰ IU/L

زن باردار ، ۱۲ هفته از بارداری ( حدود ۱۴ هفته پس از قاعدگی): ۱۲,۰۰۰–۲۷۰,۰۰۰ IU/L

زن باردار، ۱۳ تا ۱۶ هفته از بارداری ( حدود ۱۵ تا ۱۸ هفته پس از قاعدگی): تا  ۲۰۰,۰۰۰ IU/L

افزایش میزان هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG )

اگر شما باردار هستید ، میزان بسیار بالای هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) می تواند نشان دهنده بارداری چند قلویی ( دو قلو و یا سه قلو ) ، بارداری مول ، سندرم داون  باشد.

در آقایان و خانم های غیر باردار ، افزایش میزان هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) می تواند نشان دهنده وجود یک تومور ( سرطانی و یا غیر سرطانی ) که در بیضه و یا تخمدان وجود دارد ، باشد. همچنین ممکن است نشان دهنده بعضی از انواع سرطان ها مثل سرطان معده ، روده بزرگ ، پانکراس ، کبد و ریه باشد.

کاهش میزان هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG )

اگر شما باردار هستید ، کاهش میزان HCG به معنی بارداری خارج رحمی ، از بین رفتن جنین و یا حالتی که شما در مراحل اولیه بارداری باشید، همانطوری که توسط LMP تخمین زده شده است.

اگر شما باردار باشید و میزان HCG به طور غیر طبیعی کاهش یابد ، می تواند به معنی سقط جنین باشد.

چه عواملی بر روی نتیجه آزمایش تاثیر می گذارد ؟

موارد زیر ممکن است بر روی نتیجه آزمایش تاثیر بگذارد :

• انجام آزمایش ادرار برای بررسی HCG در بارداری سریعا انجام می شود. ( هفته اول بعد از بارور شدن تخمک ). حتی روی نمونه ادراری که در وسط روز گرفته شده باشد قابل انجام است. ولی ممکن است این آزمایش در مراحل اولیه بارداری قابل تشخیص نباشد.
• سقط جنین . نتیجه  HCG ممکن است تا ۴ هفته بعد از سقط جنین بالا بماند.
• تزریق HCG برای درمان ناباروری . ممکن است باعث شود  نتیجه این آزمایش تا چند روز بعد از تزریق بالا بماند.
• وجود خون در ادرار و یا وجود صابون در ظرف ادرار ، می تواند نتیجه آزمایش را تغییر دهد.
• مصرف دیورتیک و پرومتازین . مصرف این داروها باعث می شود میزان hCG در ادرار به طور کاذب کاهش یابد.
• مصرف هپارین . دارویی که از انعقاد خون جلوگیری می کند.
• مصرف بعضی از داروها. شامل هیبنوتیزم ( مثل آمبین ) ، آنتی سایکوتیک و داروهای ضد تهوع ( مثل پروکلروپرازین و پرومتازین ). حتما به پزشک بگویید که چه دارو هایی مصرف می کنید.

بررسی ها و تفکرات

• آزمایش اندازه گیری هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) در ادرار در منزل به راحتی در دسترس است.
• آزمایش اندازه گیری هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) در خون دقیق تر از آزمایش HCG در ادرار است. اگر مشکوک به بارداری هستید و آزمایش ادرار منفی بوده ، آزمایش خون می تواند انجام شود و یا آزمایش ادرار در روزهای بعد تکرار شود.
• میزان هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) ممکن است تا ۴ هفته بعد از سقط جنین و یا سقط درمانی بالا بماند.
• مقدار بالای HCG نمی تواند احتمال وجود تومور رحمی ، تومور تخمدانی و یا تورمورهای بیضه را رد کند. این معیار آزمایشگاهی تنها بخشی از ارزیابی های کلی است که وقتی به وجود تومور مشکوک می شویم،  برای بررسی های تکمیلی انجام می شود.
• آزمایش اندازه گیری هورمون گنادوتروپین جفتی ( HCG ) در خون، اغلب به همراه آزمایشات سه گانه و چهار گانه بر روی سرم مادر انجام می شود.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com