آزمایش میزان هورمون کورتیزول در ادرار

آزمایش میزان هورمون کورتیزول در ادرار یا آزمایش کورتیزول ، میزان هورمون کورتیزول را در ادرار ۲۴ ساعته اندازه گیری می کند. میزان کورتیزول می تواند مشکلات غده آدرنال و یا غده هیپوفیز را نشان دهد. هورمون کورتیزول توسط غده آدرنال ساخته می شود. وقتی که هیپوفیز هورمونی به نام آدرنوکورتیکوتروپیک ( ACTH ) ترشح می کند، میزان کورتیزول افزایش می یابد.

کورتیزول عملکرد های زیادی دارد. به بدن کمک می کند که از شکر ( گلوکز ) و چربی برای انرژی ( متابولیسم ) استفاده کند و همچنین هیجانات را در بدن مدیریت می کند. میزان کورتیزول بدن تحت شرایط مختلف، مقادیر متفاوتی را نشان می دهد، مثل هیجانات روحی و جسمی، عفونت، جراحی و فعالیت شدید.

به طور طبیعی، میزان کورتیزول در ابتدای صبح افزایش می یابد و بالاترین میزان آن ساعت ۷ صبح است. همچنین میزان آن در عصر و زمان خواب کاهش می یابد. اما اگر در طول روز بخوابید و شب بیدار شوید، این الگو بر عکس می شود. ولی اگر شما این تغییرات روزانه را در سطح کورتیزول نداشته باشید، ممکن است غده آدرنال شما پر کار باشد. به این وضعیت سندرم کوشینگ می گویند.

اندازه گیری کورتیزول در ادرار بر روی ادرار ۲۴ ساعته انجام می شود، چون میزان کورتیزول در طی روز متغیر است.

علت انجام آزمایش کورتیزول چیست؟

آزمایش کورتیزول برای بررسی مشکلات غده هیپوفیز و یا غده آدرنال، مثل افزایش تولید هورمون که در سندرم کوشینگ اتفاق می افتد.

آمادگی های لازم برای آزمایش میزان هورمون کورتیزول در ادرار چیست؟

• شما نباید قبل از انجام این آزمایش فعالیت فیزیکی شدید داشته باشید.
• قبل از جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته، به مقدار کافی آب بنوشید تا دچار کم آبی نشوید.
• بسیاری از داروها ممکن است نتیجه این آزمایش را تغییر دهند. در مورد داروهایی که مصرف می کنید ( چه با نسخه و چه بی نسخه ) پزشک خود را مطلع سازید.
• با پزشک خود در مورد نگرانی هایی که در مورد آزمایش دارید صحبت کنید احتمال خطر آن نحوه انجام آزمایش یا نتایج احتمالی آزمایش. این کار به شما کمک می کند که اهمیت این آزمایش را متوجه شوید? (پر کردن فرم اطلاعات پزشکی).

آزمایش کورتیزول چگونه انجام می شود؟

ادرار ۲۴ ساعته

• شما باید از ابتدای صبح شروع به جمع آوری ادرار کنید. از خواب که بیدار می شوید ، ابتدا مثانه خود را خالی می کنید ولی این ادرار را جمع آوری نمی کنید. زمانی را که ادرار را جمع آوری می کنید ، یادداشت کنید.
• به مدت ۲۴ ساعت ادرار خود را جمع آوری کنید . آزمایشگاه به شما یک ظرف بزرگ می دهد (۴ لیتر) ظرف حاوی مقدار کمی ماده نگهدارنده است. ابتدا در ظرف کوچک و تمییز ادرار کنید و بعد آن را به ظرف بزرگ منتقل کنید. داخل ظرف را  با انگشت لمس نکنید.
• ظرف بزرگ را برای ۲۴ ساعت در یخچال نگهداری کنید.
• برای آخرین بار قبل از اینکه ۲۴ ساعت تمام شود،  مثانه خود را خالی کنید .این ادرار را هم به ظرف بزرگ منتقل کنید و زمان را ثبت کنید.
• نمونه ادرار نباید به خون قاعدگی، دستمال توالت مدفوع و هر ماده بیگانه دیگری آلوده شود.

بیمار در حین آزمایش چه احساسی دارد ؟

جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته درد خاصی ندارد.

خطرات آزمایش کورتیزول

هیچ خطری حین جمع آوری نمونه ادرار ۲۴ ساعته وجود ندارد.

نتیجه آزمایش میزان هورمون کورتیزول در ادرار

آزمایش اندازه گیری کورتیزول، میزان کورتیزول را در ادرار ۲۴ ساعته اندازه گیری می کند.

میزان طبیعی کورتیزول در ادرار

میزان طبیعی کورتیزول در ادرار در جدول زیر ذکر شده است که مقادیر مرجع نامیده می شود و فقط برای راهنمایی است. این مقادیر از یک آزمایشگاه با آزمایشگاه دیگر متفاوت است و آزمایشگاهی که شما مراجعه می کنید ممکن است میزان مقادیر نرمال آن با مقادیر این جدول متفاوت باشد. جواب آزمایش باید میزان نرمالی را که  آن آزمایشگاه استفاده می کند، داشته باشد. همچنین پزشک نتایج را بر اساس سلامتی و یا عوامل دیگر ارزیابی می کند. این به این معنا است که اگر جواب آزمایش خارج از میزان نرمال بود، ممکن است برای شما یا برای آن آزمایشگاه این میزان نرمال باشد.

سطح کوتیزول در نمونه ی ادرار ۲۴ ساعته

بالغین :  کمتر از (۱۰۰ micrograms (mcg  / یا کمتر از (۲۷۶ nanomoles (nmol

نوجوانی : ۵–۵۵ mcg  یا   ۱۴–۱۵۲ nmol

کودکی : ۲–۲۷ mcg   یا   ۵–۷۵ nmol

افزایش میزان کورتیزول در ادرار

یکی از دلایل سندرم کوشینگ، بیماری کوشینگ است. یک بیماری ناشی از  تومور خوش خیم غده هیپوفیز ( آدنوم ) است. آدنوما باعث می شود غده هیپوفیز به میزان زیادی هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک ( ACTH ) تولید کند، که این خود باعث افزایش میزان کورتیزول می شود.

ACTH در شرایط دیگری تولید می شود، مثل سرطان ریه. این افزایش میزان ACTH باعث می شود که غده آدرنال کورتیزول بیشتری بسازد.

افزایش میزان کورتیزول در خون می تواند به دلیل بیماری شدید کبدی و کلیوی، افسردگی، پرکاری تیروئید و یا چاقی باشد.

شرایطی مثل جراحی اخیر، بیماری، جراحت و یا عفونت کل بدن ( سپسیس ) می تواند باعث افزایش کورتیزول شود.

چه عواملی بر نتیجه آزمایش تاثیر می گذارد؟

عللی که شما ممکن است نتوانید این آزمایش را انجام دهید و  اینکه نتایج آزمایش ممکن است مفید نباشد، عبارتند از:

• استرس روحی و جسمی
• باردار بودن. باعث افزایش میزان کورتیزول در ادرار می شود.
• پایین بودن میزان قند خون ( هیپو گلایسمی )
• خوردن، نوشیدن و یا ورزش کردن قبل از انجام آزمایش.
• مصرف داروهایی مثل استروژن، آمفتامین ها و یا کورتیکو استروئیدها.
• جمع آوری نادرست ادرار ۲۴ ساعته.

بررسی ها و تفکرات

آزمایش اندازه گیری کورتیزول در ادرار ۲۴ ساعته معمولا همراه با اندازه گیری کورتیزول در خون جهت تشخیص سندرم کوشینگ استفاده می شود.

سایر آزمایشات می تواند به تشخیص عملکرد مناسب غده هیپوفیز و یا غده آدرنال کمک کند. مثل آزمایشات تحریک ACTH و سرکوب دگزامتازون. آزمایش تحریک ACTH برای بیماران مشکوک به سندرم آدیسون انجام می شود.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com