تست اچ آی وی

تست اچ آی وی یا آزمایش ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) میزان آنتی بادی موجود بر علیه اچ آی وی و یا ماده ژنتیکی ویروس (DNA,RNA) را در خون و یا سایر نمونه ها بررسی می کند.

در این آزمایش اگر ویروس اچ آی وی در بدن باشد، نتیجه آژمایش مثبت می شود (HIV-positive).

اچ آی وی گلبول های سفید به نام CD4+ را که جزئی از سیستم ایمنی بدن هستند و کمک به از بین بردن عفونت می کند، را عفونی می کند.

اچ آی وی می تواند باعث سندرم نقص ایمنی (ایدز) شود.

بعد از ابتلا به این عفونت بین ۲ هفته تا ۶ ماه طول می کشد تا آنتی بادی در خون ظاهر شود.

دوره بین ابتلا به عفونت اچ آی وی تا زمانی که بتوان آنتی بادی را در خون تشخیص داد را دوره پنجره می گویند. در طول این دوره فرد مبتلا می تواند عفونت را منتقل کند، حتی اگر در آزمایش هیچ آنتی بادی در خون تشخیص داده نشود.

چندین آزمایش می تواند آنتی بادی بر علیه ماده ژنتیکی ویروس (RNA) را شناسایی کند.

این آزمایشات عبارتند از:

الایزا: این آزمایش معمولا اولین آزمایشی است که برای تشخیص اچ آی وی انجام می شود. اگر آنتی بادی بر علیه ویروس وجود داشته باشد، آزمایش مجددا تکرار می شود.

اگر نتیجه الایزا منفی بود، معمولا آزمایشات دیگری انجام نمی شود.

این آزمایش معمولا بعد از گذشت چند هفته از ابتلا به عفونت، نتیجه کاذب ایجاد نمی کند.

وسترن بلات: این آزمایش با آزمایش الایزا متفاوت است. اما این آزمایش بعد از دو نتیجه مثبت در آزمایش الایزا انجام می شود.

واکنش زنجیره پلی مراز ( PCR): این آزمایش RNA و یا DNA ویروس را در گلبول های سفید آلوده به ویروس شناسایی می کند. آزمایش PCR به اندازه آزمایش آنتی بادی انجام نمی شود، چرا که نیاز به مهارت فنی و تجهیزات گران قیمت دارد. این آزمایش ممکن است بعد از چند روز تا چند هفته بعد از در معرض ویروس قرار گرفتن انجام شود.

ماده ژنتیکی ممکن است در این آزمایش یافت شود، حتی اگر در سایر آزمایشات وجود نداشته باشد.

آزمایش PCR آزمایش بسیار مفیدی است، برای یافتن عفونتی که اخیرا اتفاق افتاده است و نتیجه آزمایش آنتی بادی قابل اطمینان نیست. همچنین برای اهدا کنندگان خون و یا عضو نیز می تواند مفید باشد.

آزمایش آنتی بادی فلورسنت غیر مستقیم (IFA): در این آزمایش آنتی بادی بر علیه HIV با استفاده از رنگ فلورسنت ویژه و میکروسکوپ تشخیص داده می شود. این آزمایش ممکن است برای تایید آزمایش الایزا انجام شود.

این آزمایشات معمولا ۶ هفته، ۳ ماه و ۶ ماه بعد از در معرض قرار گرفتن با ویروس برای تشخیص HIV انجام می شوند.

علت انجام تست اچ آی وی چیست؟

آزمایش تشخیص اچ آی وی به دلایل زیر انجام می شوند:

• تشخیص عفونت اچ آی وی
• غربالگری خون و یا اعضای اهدایی برای جلوگیری از گسترش اچ آی وی
• غربالگری خانم های باردار از نطر عفونت اچ آی وی. خانم های بارداری که عفونت اچ آی وی دارند و در حال درمان هستند، نسبت به خانمی که درمانی انجام نداده است، احتمال کمتری دارد که عفونت را به جنین خود منتقل کنند.
• بررسی نوزادی که از مادر اچ آی وی مثبت متولد شده است. آزمایش PCR اغلب در این موارد انجام می شود، چون ممکن است نوزاد آنتی بادی علیه HIV را از مادر گرفته باشد ولی اچ آی وی به او منتقل نشده باشد.

مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها ( CDC) توصیه می کند که این آزمایش غربالگری جزئی از آزمایشات روتین باشد.

• جزئی از آزمایشات روتین برای افراد ۱۵ تا ۶۵ سال.
• برای تمامی خانم های باردار

افراد زیر ۱۵ سال و یا بالای ۶۵ سال که از نظر HIV پر خطر محسوب می شوند. مثل کسانی که رفتارهای پر خطر دارند.

این آزمایشات برای مشخص شدن ابتلا فرد به ایدز انجام نمی شود. تشخیص ایدز به این منظور است که HIV مثبت است و مشکلات دیگری نیز وجود دارد.

آمادگی های لازم جهت انجام تست اچ آی وی چیست؟

شما لازم نیست قبل از انجام این آزمایش کار خاصی انجام دهید.

آزمایش اچ آی وی بدون رضایت شما انجام نمی شود. بیشتر پزشکان قبل و بعد از انجام آزمایش توضیحات زیر را می دهند:

• چگونگی انجام آزمایش، معنی نتایج مختلف آزمایش و سایر آزمایشات دیگری که انجام می شود.
• تشخیص عفونت اچ آی وی ممکن است بر روی موقعیت اجتماعی، عاطفی و حرفه ای فرد تاثیر بگذارد.
• مزایای تشخیص و درمان زود هنگام

قبل از انجام آزمایش دانستن اینکه بعد از آماده شدن نتیجه آزمایش چگونه از آماده شدن نتیجه باخبر شوید مهم است. اگر مسئولین آزمایشگاه بعد از ۱ تا ۲ هفته از انجام آزمایش با شما تماس نگرفتند شما با آن ها تماس بگیرید.

تست اچ آی وی چگونه انجام می شود ؟

بستن یک نوار کشسان (گارو) بالای بازو که جریان خون را متوقف می کند . این کار رگ زیر نوار را بزرگ تر می کند، در نتیجه سوزن در رگ راحت تر فرو می رود.

• تمیز کردن محل فرو رفتن سوزن
• فرو بردن سوزن در داخل رگ. ممکن است بیش از یک بار سوزن زدن لازم باشد.
• وصل کردن لوله به سوزن تا از خون پر شود.
• باز کردن نوار از بازو، وقتی که خون کافی جمع آوری شده باشد.
• قرار دادن باند یا پنبه در محل سوزن بعد از در آوردن سوزن
• فشار دادن جای سوزن و بانداژ کردن محل

بیمار در حین آزمایش چه احساسی دارد؟

نمونه خون از رگ بازو گرفته می شود. یک نواری که حالت کشسانی دارد، به بالای بازو بسته می شود ٬ که ممکن است احساس کنید کمی سفت است. شما ممکن است احساس درد ناشی از فرو بردن سوزن نداشته باشید و یا ممکن است احساس سوزش داشته باشید.

خطرات تست اچ آی وی

ممکن است کمی کبودی در محل خون گیری بوجود بیاید. اگر بعد از خون گیری چند دقیقه محل را فشار دهید، احتمال کمی وجود دارد  که محل نمونه گیری کبود شود.

در موارد نادری٬ ممکن است بعد از گرفتن نمونه خون، رگ متورم شود. که به این حالت فلبیت می گویند. انجام کمپرس گرم چند بار در روز  می تواند به بهبودی این وضعیت کمک کند.

خون گیری می تواند برای افرادی که بیماری انعقادی دارند ٬ مشکل ایجاد کند. آسپیرین ٬ وارفارین و سایر داروهای رقیق کننده خون می توانند باعث افزایش خونریزی شوند. اگر شما مشکل انعقاد خون و یا خونریزی دارید و یا اگر داروی رقیق کننده خون مصرف می کنید، باید قبل از خون دادن به پزشک اطلاع دهید.

نتیجه تست اچ آی وی

آزمایش اچ آی وی آنتی بادی بر علیه اچ آی وی و یا ماده ژنتیکی اچ آی وی (DNA و یا RNA) را در خون و یا سایر نمونه های بدن تشخیص می دهد.

• نتیجه آزمایش الایزا معمولا بعد از ۲ تا ۴ روز آماده می شود.
• نتیجه سایر آزمایشات مثل وسترن بلات و یا IFA یک تا دو هفته زمان نیاز دارد.

آزمایش اچ آی وی طبیعی

هیچ نوع آنتی بادی یافت نمی شود. نتایج طبیعی منفی تلقی می شوند.

اگر آزمایش آنتی بادی در طی دوره ی سروکانورژن انجام شود و منفی باشد، تکرار تست لازم است. بیشتر افراد آنتی بادی هایی برای اچ آی وی در ۶ ماه پس از عفونی شدن دارند. اگر  نتیجه ی تکرار تست در ۶ ماه منفی شد، هیچ عفونتی وجود ندارد.

تست PCR برای مشاهده ی ماده ی ژنتیکی هیچ نوع RNA و یا DNA ای را برای اچ آی وی شناسایی نمی کند.

آزمایش اچ آی وی غیر قطعی

نتایج آزمایش به وضوح معلوم نمی کند که فرد عفونت ایدز دارد. این حالت معمولا نتیجه ی متوسط و میانه خوانده می شود. این حالت ممکن است پیش از ایجاد آنتی بادی های ایدز رخ دهد و یا وقتی که برخی از انواع دیگر آنتی بادی  در نتایج تداخل ایجاد کنند. اگر این حالت رخ دهد، آزمایش PCR که RNA یا DNA ویروس ایدز را نشان می دهد ممکن است انجام شود، اگر ویروس حضور داشته باشد.

فردی که هنوز نتایج متوسطی برای ۶ ماه و یا مدت طولانی تر دارد، متوسط ثابت نام دارد و به نظر با  این ویروس عفونی نشده است.

آزمایش اچ آی وی غیر طبیعی

آنتی بادی های اچ آی وی یافت می شود. این نتایج مثبت تلقی می شود.
تست الایزای مثبت  با استفاده از نمونه خون مشابه تکرار می شود. اگر دو و یا تعداد بیشتری از نتایج الایزا مثبت باشد، می بایست با وسترن بلات و یا تست IFA تائید شود.
تست PCR ماده ی ژنتیکی  (RNA or DNA)  ویروس اچ آی وی را نشان می دهد.

چه عواملی بر  روی نتیجه آزمایش تاثیر می گذارد؟

عللی که شما ممکن است نتوانید این آزمایش را انجام دهید و  اینکه نتایج آزمایش ممکن است مفید نباشد، عبارتند از:

• مصرف کورتیکو استروئید ها.
• انجام آزمایش آنتی بادی قبل از اینکه مقدار آنتی بادی قابل تشخیص باشد.( در طول دوره بالا رونده)
• داشتن بیماری اتو ایمیون، لوسمی و یا سیفلیس.
• مصرف زیاد الکل

بررسی ها و تفکرات

آزمایش سریعی که می تواند هم آنتی بادی اچ آی وی و هم آنتی ژن آن را تشخیص دهد، لازم است. این آزمایش می تواند عفونت با اچ آی وی را سریع تر از سایر آزمایشات تشخیص دهد. همچنین می تواند تشخیص دهد که عفونت با اچ آی وی جدید است یا قدیمی.

بعد از انجام آزمایشات اولیه، دانستن این که بعد از آماده شدن نتیجه آزمایش چگونه از آماده شدن نتیجه باخبر شوید، مهم است. اگر مسئولین آزمایشگاه بعد از ۱ تا ۲ هفته از انجام آزمایش با شما تماس نگرفتند، شما با آن ها تماس بگیرید.

آزمایش الایزا آزمایش مناسبی برای غربالگری است، چون معمولا زمانی مثبت می شود که عفونت با اچ آی وی وجود دارد. اما می تواند نتیجه مثبت کاذب ایجاد کند. بنابراین آزمایش الایزا به تنهایی نمی تواند برای تشخیص قطعی اچ آی وی استفاده شود

هیچ کس اچ آی وی مثبت در نظر گرفته نمی شود، مگر این که نتیجه آزمایش وسترن بلات، IFA و یا PCR مثبت شود.

تشخیص اچ آی وی در نوزادان تازه متولد شده مشکل است. تا سن ۱۸ ماهگی حتی اگر نوزاد آلوده نشده باشد، ممکن است آنتی بادی بر علیه اچ آی وی را از خون مادر اچ آی وی مثبت دریافت کند.

آزمایش PCR ممکن است برای بررسی وجود ماده ژنتیکی (DNA و یا RNA) در خون نوزاد انجام شود.

مطمئن شدن از عدم وجود اچ آی وی. باید ۶ ماه از آخرین تماس فرد با ویروس گذشته باشد. آزمایش معمولا بعد از ۶ هفته، ۳ ماه و ۶ ماه برای شخصی که آلوده شده است انجام می شود.

اگر نتیجه آزمایش مثبت بود، تماس با شریک جنسی خود را به پزشک اطلاع دهید. چون ممکن است پزشک درخواست آزمایش کند.

آزمایش غربالگری اچ آی وی ممکن است بر روی ادرار و یا بزاق انجام شود. آزمایش اچ آی وی دهانی آنتی بادی را در بزاق دهان بررسی می کند. آزمایش ادرار به ندرت انجام می شود.

کیت های آزمایش HIV-1 و HIV-2 بر روی بزاق مورد تائید FDA است. نتیجه این آزمایش نشان می دهد که آزمایش وسترن بلات نیاز هست یا نه.

همه کشور ها باید بیماران مبتلا به ایدز را به مراکز کنترل بیماری ارجاع دهند.

بعد از این که آزمایش اچ آی وی مثبت شد، سایر آزمایشات برای برای بررسی روند درمانی انجام می شود. این آزمایشات شامل شمارش CD4+ و میزان ویروس در بدن است.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com