انواع آبسه دندان و روش های درمان

عدم رسیدگی به دندان پوسیده باعث رسیدن عفونت به ریشه دندان می‌شود. این عفونت درنهایت باعث ایجاد آبسه خواهد شد. آبسه دندان عبارت است از توده‌ی عفونی و چرکی در اطراف ریشه‌ی دندان. این مشکل باید حتماً توسط متخصص ریشه دندان و در اسرع وقت درمان شود در غیر این صورت به‌تمامی صورت و گردن و در آخر به‌کل بدن سرایت خواهد کرد.

دلایل ایجاد آبسه دندانی

درون دندان برخلاف ظاهر سفت و نفوذناپذیر آن نرم و آسیب‌پذیر است و درصورتی‌که پوسیدگی از این ظاهر سفت‌وسخت عبور کند به نسوج نرم راه پیدا خواهد کرد. منشأ این عفونت عموماً باکتری است. برخی از دلایل ایجاد آبسه عبارت‌اند از:

1. بیماری لثه یا پریودنتال
2. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
3. مصرف بیش‌ازحد مواد قندی و نشاسته دار
4. سیستم ایمنی ضعیف
5. شکستگی دندان
6. پوسیدگی شدید دندان
7. ترک‌خوردگی دندان
8. روت کانال ناموفق
9. بیماری‌های استخوان فک

تمامی دلایل باعث ایجاد عفونت در ریشه‌ی دندان و درنهایت آبسه می‌شوند و هر آبسه به علت عفونت یک‌دندان ایجاد خواهد شد. افراد مبتلابه دیابت و افرادی که داروهای استروئیدی مصرف می‌کنند بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند.

همچنین بخوانید>>مشکلات سلامت دهان کودکان

انواع آبسه دندانی

پریودنتال

علت آبسه پریودنتال عفونت در فضای بین لثه و دندان است. تجمع و ماندن مواد غذایی در این منطقه می‌تواند دلیلی برای ایجاد آبسه باشد. افرادی که سطح بهداشت دهان و دندان پایینی دارند بیشتر در معرض ابتلا به این نوع آبسه هستند. این نوع آبسه به‌طورمعمول نزدیک به حاشیه لثه بوده و در کنار دندان ایجاد خواهد شد. در برخی موارد افراد مبتلابه بیماری پریودنتال دچار این مشکل می‌شوند که در این صورت تخلیه آبسه بسیار کمک‌کننده خواهد بود اما پس‌ازآن باید بیماری پریودنتال درمان شود.

پری اپیکال

عفونت داخل دندان باعث ایجاد آبسه پری اپیکال می‌شود. باکتری‌های عامل پوسیدگی به مینا و عاج دندان نفوذ کرده و با رسیدن به عصب دندان باعث ایجاد عفونت می‌شوند. درصورتی‌که عفونت عصب به‌درستی درمان نشود از طریق کانال ریشه به بافت پریاپیک سرایت خواهد کرد.

آبسه دندانی چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟

آبسه دندان در برخی موارد دردناک است اما در برخی موارد فقط تورم و عفونت دارد. علائم عبارت‌اند از:

• درد شدید لثه
• درد شدید و ناگهانی دندان
• درد گوش، صورت، گردن و فک
• بدتر شدن درد در هنگام دراز کشیدن، جویدن، فشار و گرما
• طعم نامطبوع در دهان
• بوی بد دهان
• ورم لثه
• ورم اطراف دهان
• مشکل در بلعیدن
• مشکل درباز کردن کامل دهان
• تورم گونه
• تورم پایه دندان
• لثه قرمز و براق
• تغییر رنگ و لق شدن دندان
• ایجاد تب در موارد شدید
• تورم غدد لنفاوی گردن
• احساس درد در هنگام تنفس
• ایجاد جوش‌های بزرگ روی لثه
• بی‌خوابی

در برخی موارد هیچ‌گونه علائم ظاهری وجود ندارد و بیمار نمی‌تواند علت دندان‌درد را تشخیص دهد بنابراین بهترین راه مراجعه به کلینیک دندانپزشکی و عکس‌برداری است. دندان‌پزشک با استفاده از عکس دندان وجود یا عدم وجود آبسه را تشخیص می‌دهد.

تسکین علائم

1. استفاده از مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن برای تسکین درد؛ درصورتی‌که به دلایل پزشکی قادر به مصرف این قرص نیستید می‌توانید از پاراستامول استفاده کنید.
2. برای جویدن غذا از سمت دیگر دهان استفاده کنید.
3. شستن روزانه دهان با محلول رقیق آب و نمک چرک را بیرون کشیده و فشار را کاهش می‌دهد.
4. نوشیدنی‌های گرم و سرد را حذف کنید.
5. در ناحیه آسیب‌دیده از نخ دندان استفاده نکنید.
6. مسواک نرم تهیه‌کرده و بااحتیاط مسواک بزنید.

تمامی این اقدامات موقتی بوده و در زمان مراجعه به دندان‌پزشک تا شروع درمان می‌توانند به شما کمک کنند. پس به‌هیچ‌وجه این اقدامات را جایگزین درمان نکنید.

همچنین بخوانید>>دندان درد چیست و چگونه ایجاد می شود؟

راه‌های پیشگیری

1. بهداشت دهان و دندان باید به‌طور کامل رعایت شود. استفاده منظم از دهان‌شویه، مسواک و نخ دندان از مهم‌ترین اقدامات به‌منظور پیشگیری از ایجاد عفونت هستند.
2. مصرف قند و شیرینی‌جات را به حداقل برسانید.
3. هر شش ماه به دندان‌پزشک مراجعه کرده و دندان‌های پوسیده را درمان کنید.
4. از مصرف نوشابه جداً خودداری کنید. این نوشیدنی در بلندمدت باعث ایجاد لکه روی دندان‌ها می‌شود.
5. بلافاصله پس از آگاهی از لق بودن یا ترک‌خوردگی دندان آن را درمان کنید.

درمان آبسه دندانی

در صورت مشاهده‌ی علائم مربوط به آبسه باید در اسرع وقت به دندان‌پزشک مراجعه کنید. اولین گام کاهش شیوع بیشتر عفونت و تسکین علائم است. برخی روش‌های درمانی عبارت‌اند از:

• برش

درصورتی‌که عفونت شروع‌شده باشد دندان‌پزشک به‌منظور تخلیه چرک حاوی باکتری‌ها برشی در لثه ایجاد می‌کند. در این روش به‌منظور کاهش درد از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود.

• درمان آبسه پریودنتال

در این روش از طریق ایجاد سوراخ کوچکی در دندان آبسه تخلیه‌شده و تمیز می‌شود. این روش به بهبود دندان و جلوگیری از شیوع عفونت کمک می‌کند. پس‌ازآن از درمان روت کانال و پر کردن استفاده خواهد شد. فرد مبتلابه عفونت عودکننده مجبور به تغییر شکل بافت لثه‌ی خود خواهد بود. این کار از طریق جراحی انجام می‌شود و در صورت بازگشت آبسه پس از جراحی دندان‌پزشک مجبور به کشیدن دندان خواهد بود.

• درمان آبسه پری اپیکال

در این روش از درمان کانال ریشه یا عصب‌کشی استفاده می‌شود. به‌منظور خارج کردن چرک، از مته برای سوراخ کردن دندان استفاده می‌شود و درنهایت هر نوع بافت آسیب‌دیده‌ای از پالپ دندان خارج خواهد شد.

برخی افراد که به‌طور مکرر دچار عفونت می‌شوند برای حذف و برداشتن بافت آسیب‌دیده نیاز به جراحی دارند.

• کشیدن دندان

درصورتی‌که هیچ‌یک از روش‌های درمان پاسخگو نبوده و دندان قابل‌ترمیم نباشد دندان‌پزشک آن را کشیده و کورتاژ بافت نرم اپتیکال را پس از کشیدن دندان انجام می‌دهد.

cdc.gov