۶ مشکل و بیماری شایع تیروئیدی که باید بشناسید

تیروئید یک غده کوچک و پروانه ای شکل است که در پایه گردن شما درست زیر ساختار آناتومیکی “سیب آدم” قرار دارد. این غده بخشی از شبکه پیچیده غدد بدن تحت عنوان سیستم غدد درون ریز است. دستگاه غدد درون ریز مسئول هماهنگی بسیاری از فعالیت های بدن شماست. در این بین غده تیروئید نیز هورمون هایی تولید می کند که سوخت و ساز بدن را تنظیم می کند.

تیروئید مانند تمام بخش های دیگر بدن میتواند دچار اختلال شود. از شایع ترین اختلالات این غده میتوان به هیپرتیروئیدی و هایپرتیروئیدی اشاره کرد که به ترتیب به معنی پرکاری و کم کاری تیروئید هستند. در ادامه با ۶ بیماری و اختلال رایج این غده بیشتر آشنا خواهید شد.

پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم)

در پرکاری تیروئید، این غده بیش فعال است و بیش از حد هورمون تولید می کند. این بیماری در خانم ها بیشتر از آقایان است.

بیماری گریوز شایع ترین علت هایپرتیروئیدیسم است که در حدود ۷۰ درصد از مبتلایان به تیروئید بیش فعال وجود دارد. ندول های موجود در تیروئید (وضعیتی به نام گواتر سمی یا گواتر مولتی مدولار) نیز می تواند باعث ترشح بیش از حد هورمون از این غده شوند.

تولید بیش از حد هورمون های تیروئید منجر به بروز علایم زیر میشود:

بی قراری
عصبی بودن
تپش قلب
افزایش تحریک پذیری
افزایش تعریق
لرزیدن
اضطراب
مشکل خواب
نازک شدن پوست
شکننده شدن مو و ناخن
ضعف عضلانی
کاهش وزن
بیرون زدن چشم ها

کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم

کم کاری تیروئید برعکس پرکاری آن است. در این بیماری غده تیروئید کم تحرک است، و نمی تواند به اندازه کافی هورمون های خود را تولید کند.

هیپوتیروئیدیسم غالباً در اثر موارد زیر ایجاد میشود:

بیماری هاشیموتو
جراحی برای برداشتن غده تیروئید
یا وارد شدن آسیب ناشی از پرتودرمانی به این غده ایجاد می شود.

تولید بسیار کم هورمون های تیروئید منجر به بروز علائم زیر می شود:

خستگی
خشکی پوست
افزایش حساسیت به سرما
مشکلات حافظه
یبوست
افسردگی
افزایش وزن
ضعف
کاهش ضربان قلب
کما

بیماری هاشیموتو

بیماری هاشیموتو به عنوان تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن نیز شناخته می شود. این بیماری شایع ترین علت کم کاری تیروئید در ایالات متحده است، و در حدود ۱۴ میلیون آمریکایی در حال حاظر مبتلا به آن هستند. این بیماری در هر سنی ممکن است رخ دهد ، اما بیشتر در زنان میانسال مشاهده می شود و هنگامی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غده تیروئید حمله میکند.

افرادی که به صورت خفیف به بیماری هاشیموتو مبتلا هستند ممکن است علائم واضحی نداشته باشند. این بیماری می تواند سالها پایدار بماند و علائم آن اغلب ظریف و جزئی هستند.

برخی از علایم بیماری هاشیموتو عبارتند از:

خستگی
افسردگی
یبوست
افزایش وزن خفیف
خشکی پوست
کاهش تراکم مو
کم رنگشدن صورت
قاعدگی سنگین و نامنظم
عدم تحمل سرما
گواتر

بیماری گریوز

بیماری گریوز در اصل نام پزشکی است که بیش از ۱۵۰ سال پیش برای اولین بار آن را توصیف کرد. این بیماری شایع ترین علت پرکاری تیروئید در ایالات متحده است و از هر ۲۰۰ نفر ۱ به آن مبتلا است.

گریوز یک اختلال خود ایمنی است که وقتی سیستم ایمنی بدن اشتباها به غده تیروئید حمله می کند رخ می دهد. این وضعیت می تواند باعث تولید بیش از حد هورمون های تنظیم سوخت و ساز می شود.

علایم شایع بیماری گریوز عبارتند از:

اضطراب
افزایش تحریک پذیری
خستگی
لرزش دست
نامنظم شدن ضربان قلب (بیشتر تاکی کاردی یا افزایش ضربان)
تعریق بیش از حد
دشواری در خوابیدن
اسهال یا حرکات مکرر روده
تغییر چرخه قائدگی
گواتر
مشکلات بینایی

گواتر

گواتر به بزرگ شدن غیر سرطانی غده تیروئید گفته می شود. شایع ترین علت گواتر در سراسر جهان، کمبود ید در رژیم غذایی است. محققان تخمین می زنند که حدود ۲۰۰ تا ۸۰۰ میلیون نفر در جهان با کمبود ید مواجهند که ممکن است به گواتر نیز دچار باشند.

گواتر می تواند هر کسی و در هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، این بیماری بعد از۴۰ سالگی و در خانم ها بیشتر دیده می شود. از دیگر عوامل خطر ابتلا به گواتر سابقه خانوادگی، استفاده از داروهای خاص، بارداری و قرار گرفتن در معرض اشعه است.

اگر گواتر شدید نباشد، ممکن است علائم خاصی وجود نداشته باشد. اما در صورتی که سایز و اندازه آن بزرگتر شود می تواند دارای علایم زیر باشد:

تورم یا تنگی در گردن
مشکل در تنفس و بلع
سرفه یا خس خس سینه
کاهش کیفیت صدا

ندول تیروئید

ندول تیروئید به رشد ساختارهایی در غده تیروئید گفته می شود. حدود ۱ درصد از مردان و ۵ درصد از زنانی که در کشورهایی که دارای ید کافی هستند، گره های تیروئید دارند و به اندازه کافی بزرگ هستند احساس شوند. و در حدود ۵۰ درصد از افراد ندول هایی دارند که احساس و لمس آن ها بسیار سخت است.

دلایل شکل گیری گره های تیروئیدی همیشه شناخته شده نیستند، اما کمبود ید و بیماری هاشیموتو دو عامل اصلی ایجاد آن ها هستند.

بیشتر ندول های تیروئیدی خوش خیم هستند، اما درصد کمی از آن ها می توانند سرطانی باشند. مانند سایر مشکلات مربوط به تیروئید، ندول ها در خانم ها بیشتر از آقایان دیده می شوند و خطر ابتلا به آن ها در هر دو جنس با افزایش سن افزایش می یابد.

بیشتر ندول های تیروئید معمولا هیچ علامتی ایجاد نمی کنند. با این حال، اگر به اندازه کافی بزرگ شوند، می توانند باعث بروز موارد زیر شوند:

تورم در گردن
مشکلات تنفس
مشکل در بلع
گردن درد
و گواتر

پیشگیری از بروز اختلال عملکرد تیروئید

در بیشتر موارد، شما نمی توانید از کم کاری یا پرکاری تیروئید جلوگیری کنید. در کشورهای در حال توسعه، کم کاری تیروئید اغلب به دلیل کمبود ید ایجاد می شود. اما به لطف افزودن ید به نمک طعام، این کمبود در کشور ما جبران شده است.

اگرچه ممکن است نتوانید از ابتلا به بیماری تیروئید جلوگیری کنید، اما می توانید با تشخیص سریع و به موقع و همچنین پیروی از روش ها و توصیه های درمانی که پزشک تجویز می کند از عوارض آن جلوگیری کنید.