سندروم دامپینگ ، چرا معده من زود خالی می شود؟

سندرم دامپینگ  یا (Dumping syndrome)، که به آن سریع خالی شدن معده نیز گفته می شود، هنگامی اتفاق می افتد که غذا خیلی سریع از معده به قسمت اول روده کوچک، که به عنوان اثنی عشر یا دوازدهه نیز معروف است، حرکت می کند.

علائم سندرم دامپینگ شامل گرفتگی شکمی، اسهال و حالت تهوع بعد از خوردن غذا (خصوصاً بعد از خوردن غذاهای پر قند) است.

سندرم دامپینگ با تغییر رژیم غذایی و شیوه زندگی قابل درمان است. هرچند که موارد شدیدتر آن ممکن است نیاز به دارو یا جراحی داشته باشد.

مراحل سندرم دامپینگ

به طور کلی این سندروم دو فاز اساسی دارد:

• سندرم دامپینگ‌زودرس : علائم ۱۰ تا ۳۰ دقیقه پس از خوردن غذا شروع می شود.
• سندرم دامپینگ‌دیر هنگام: علائم ۲ تا ۳ ساعت پس از خوردن غذا شروع می شود.

طبق آمار انستیتوی ملی دیابت و گوارش و بیماری های کلیوی، تقریباً ۷۵ درصد از مبتلایان به سندروم زودگذر این بیماری مبتلا هستند، و حدود ۲۵ درصد از آنها دیرهنگام هستند و برخی افراد هر دو فاز را تجربه می کنند..

علائم

علائم این سندروم بسته به فرد و مرحله بیماری او متفاوت است.

علائم سندرم دامپینگ زودرس

علائم این فاز، بعد از خوردن غذا  به خصوص اگر وعده غذایی حاوی قند زیادی باشد، به سرعت بروز می کنند. مبتلایان به این سندروم علایم زیر را تجربه میکنند:

• اسهال
• سرگیجه
• احساس نفخ
• افزایش ضربان قلب
• حالت تهوع
• گرگرفتگی پوست
• درد معده و گرفتگی
• استفراغ

علائم سندرم دامپپینگ دیررس

در مدت زمان ۳ ساعت پس از هر وعده غذایی، فاز دیر هنگام این سندروم می تواند باعث پایین آمدن قند خون شده و علایم زیر را ایجاد کند:

• سرگیجه
• خستگی
• گرسنگی
• افزایش ضربان قلب
• گر گرفتگی پوست
• تعریق
• ضعف

علل و عوامل خطر

در افراد سالم، طی چند ساعت غذا از معده به داخل روده منتقل می شود. ما با وجود سندرم دامپینگ، ذرات غذا به اندازه کافی در معده باقی نمی مانند و خیلی سریع به داخل اثنی عشر یا دوازده خالی می شوند.

فاز زودرس این سندروم با ورود ناگهانی مقدار زیادی غذا به معده ایجاد می شود. این شراط منجر به حرکت سریع مایعات به داخل روده می شود که باعث ناراحتی، نفخ و اسهال می شود.

درفاز دیرهنگام سندروم، بدن مقدار زیادی انسولین آزاد می کند. انسولین هورمونی است که به بدن کمک می کند قندهای آزاد شده از غذا را جذب کند. افزایش سطح انسولین در جریان خون منجر به کاهش قند خون می شود.

شایعترین علت سندرم دامپینگ ، جراحی است که حداقل در ۱۵ درصد افرادی که بخشی از معده خود را برداشته اند، ایجاد می شود.

عمل های جراحی زیر خطر ابتلا به این سندروم را در افراد مختلف افزایش میدهد:

• گاسترکتومی: شامل از بین بردن بخشی از معده تمام آن است (معمولا بر روی مبتلایان به سرطان معده انجام شود.)
• جراحی بای پس معده: نوعی عمل لاغری معمولاً برای معالجه چاقی مفرط انجام می شود
• ازوفاژکتومی: برداشتن بخشی از مری

نکته: ممکن است برخی از افراد سالها پس از انجام عمل های بالا به سندرم دامپینگ مبتلا نشوند.

تشخیص

برای تشخیص این سندروم ، پزشک متخصص که معمولا متخصص گوارش است، موارد زیر را در نظر خواهد گرفت:

• تاریخچه پزشکی شخصی و خانوادگی
• تست تحمل گلوکز خوراکی
• آزمایش تخلیه معده

درمان

برای کاهش علائم سندرم دامپینگ باید به سمت یک شیوه زندگی سالم و داشتن یک رژیم غذایی سالم و مناسب آورد.

موارد شدیدتر این سندروم که با تغییر شیوه زندگی و تغییر رژیم غذایی بهبود نیافته اند ممکن است نیاز به دارودرمانی یا جراحی داشته باشند.

تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی

موارد زیر ممکن است به تسکین علائم این سندروم کمک کند:

• به جای سه وعده غذایی بزرگ پنج تا شش وعده غذایی کوچک در طول روز بخورید
• وقتی سیر شدید دیگر چیزی میل نکنید
• برای کمک به هضم غذا آن را کاملاً جوید
• تا ۳۰ دقیقه قبل یا بعد از غذا مایعات ننوشید
• در طول روز ۸ لیوان آب بنوشید، اما فقط بین وعده های غذایی
• به مدت ۳۰ دقیقه بعد از غذا دراز نکشید
• غذاهای پر فیبر مانند بلغور جو دوسر ، گندم سبوس دار ، لوبیا ، عدس و سبزیجات مصرف کنید
• از مصرف غذاهای پر قند مانند آب نبات، کیک ، آب میوه و نوشابه خودداری کنید
• از مصرف نان سفید، برنج سفید و ماکارونی های سفید اجتناب کنید
• نوشیدن الکل را قطع کنید
• مصرف پروتئین را افزایش دهید
• لبنیات را از رژیم غذایی حذف کنید تا ببینید که آیا اینکار علائم را کاهش می دهد یا خیر. زیرا ممکن است عدم تحمل لاکتوز داشته باشید.

از آنجا که سندرم دامپینگ می تواند روی جذب مواد مغذی تأثیر بگذارد ، برای داشتن و حفظ سلامتی مصرف مکمل های غذایی ممکن است مفید باشد. با این حال، توصیه می شود ابتدا این موضوع را با پزشک در میان بگذارید.

دارودرمانی

اگر تغییرات رژیم غذایی باعث بهبود علائم این سندروم نشود، پزشک متخصص گوارش ممکن است اکتروتاید تجویز کند. اکتروتاید یک داروی ضد اسهال است که سرعت تخلیه مواد غذایی در روده کوچک را کند می کند. این دارو همچنین می تواند برای کاهش خطر قند خون از ترشح انسولین جلوگیری کند. عوارض جانبی این دارو شامل تهوع و استفراغ است.

عمل جراحی

اگر سندرم دامپینگ به سایر روش های درمانی پاسخ ندهد، یا در اثر جراحی قبلی ایجاد شده باشد، پزشک متخصص گوارش ممکن است جراحی را به عنوان یک درمان به بیمار پیشنهاد کند.

چندین عمل جراحی وجود دارد که می توانند این بیماری را درمان کنند. با این حال، موسسه ملی دیابت و گوارش و بیماری های کلیوی هشدار می دهد که انجام جراحی اصلاحی برای سندرم دامپینگ اغلب ناموفق است.

عوارض

خود این بیماری  عارضه شایع و نتیجه جراحی های معده است. عوارض دیگری که ممکن است با سندرم دامپینگ ایجاد شوند عبارتند از:

• مشکل جذب مواد مغذی
• کم خونی، به دلیل کمبود ویتامین B-12 ، اسید فولیک یا آهن
• پوکی استخوان که ناشی از مشکلات جذب کلسیم است

نکات پایانی از وبسایت نسخه

اگر هر کدام از موارد زیر را تجربه می کنید باید با پزشک تماس بگیرید:

• تشدید علائم این سندروم
• عدم التیام علایم با تغییر رژیم غذایی
• کاهش وزن زیاد

و در نهایت بسیاری از مبتلایان به سندرم دامپینگ زودرس در طی چند ماه بهبود می یابند ، به خصوص اگر تغییراتی در شیوه زندگی و عادات غذایی ایجاد کنند. در بعضی موارد، دارو یا جراحی برای رفع سندرم دامپینگ لازم است.