استفراغ خونی نشانه چیست و چرا باید به آن توجه کرد؟

طیف وسیعی از شرایط پزشکی و بیماری ها یا اختلالات می تواند باعث بروز استفراغ خون در افراد مختلف شود. استفراغ حاوی خون یک فوریت پزشکی است. وجود خون در استفراغ همچنین به عنوان هماتمزیس (hematemesis) نیز معروف است.

شرایطی و عللی که می توانند باعث ایجاد هماتمزیس شوند، می تواند از یک خراش بینی ساده تا خونریزی شدید در روده باشد.

هماتمز به وجود رگه های خون در استفراغ اطلاق نمی شود. این وضعیت مربوط به استفراغی است که حاوی مقادیر قابل توجهی خون قرمز روشن است و یا ظاهری سیاه و غلیظ شبیه به قهوه دارد.

وبسایت نسخه در این مقاله درباره برخی از دلایل احتمالی استفراغ خون و چگونگی شناسایی و درمان آن اطلاعات مفیدی ارائه می دهد. با ما همراه باشید.

علل

چندین مشکل بهداشتی می تواند باعث استفراغ در افراد شود که برخی از آن ها عبارتند از

• زخم معده
• استفراغ شدید
• سوزش یا ریزش بخش هایی از بافت در معده
• بزرگ شدن رگ ها در لوله گوارش یا روده
• تومورها و ضایعات معده یا مری
• آسیب رادیواکتیو به روده فوقانی
• عفونت، مانند هپاتیت یا عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H. پیلوری)
• استفاده از داروهای خاص مانند آسپرین، NSAID یا رقیق کننده های خون
• مصرف سهوی یا عمدی سم
• بارداری، (به عنوان عارضه بیماری صبحگاهی و استفراغ منظم)

برخی شرایط پزشکی و بیماری های خاص که می توانند باعث هماتمزیس شوند عبارتند از:

• گاستروانتریت
• بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)
• اختلالات رگهای خونی در روده
• التهاب لوله گوارش، روده یا پانکراس
• سرطان پانکراس
• شرایط خاص کبدی مانند نارسایی حاد کبد و سیروز
• ضایعه دیولافوی (شرایطی که شریان از دیواره معده خارج می شود)
• فشار خون بالای ورید پورتال
• ناهنجاری های موجود در خون، مانند کاهش تعداد پلاکت، هموفیلی، کم خونی یا لوسمی

طیف وسیعی از شرایط دیگر  نیز می تواند باعث افزایش جریان خون در استفراغ نوزادان و کودکان خردسال شود. برخی از آن ها عبارتند از:

• ناهنجاریهای مادرزادی
• اختلالات لخته شدن خون
• کمبود ویتامین K
• حساسیت به شیر
• بلعیدن خون یا اشیاء خارجی

سایر گروههای در معرض خطر که ممکن است استفراغ خون را تجربه کنند، شامل افرادی هستند که زیاد الکل می نوشند.

الکل و استفراغ خونی

استفراغ خون ممکن است علامتی خطرناکتر از سوء مصرف الکل باشد. برخی از علل دیگر وجود خون در استفراغ عبارتند از:

• وجود پارگی در دستگاه گوارش: افزایش فشار در لوله گوارش، معده و روده که ناشی از استفراغ است نیز می تواند منجر به پارگی در روده شود. این وضعیت ممکن است در بعضی موارد تهدید کننده زندگی باشد. علائم ناشی از پارگی می تواند شامل درد ناگهانی و شدید قفسه سینه باشد، که ممکن است در ناحیه کمر احساس شود، عرق کردن، تنگی نفس و درد معده باشد.
• سیروز کبدی: مصرف بیش از حد الکل می تواند باعث زخم شدن کبد و همچنین سایر شرایط پزشکی شود. سپس رگ های خونی می توانند ترکیده و باعث دیده شدن خون بیش از حدی در استفراغ شوند. ضعف، غش و خونریزی روده نیز ممکن است همراه با این استفراغ وجود داشته باشد.
• زخم ها: زخم های سیستم گوارش ممکن است به دلیل مصرف الکل یا اسید معده اسید ایجاد شوند. این وضعیت می تواند به تحریک معده و ایجاد زخم منجر شود. سایر علائم زخم معده شامل خونریزی شدید روده، مدفوع قرمز تیره یا سیاه، درد معده یا درد در قسمت تحتانی ققفسه سینه است.

علائم

ممکن است رنگ و قوام خون بسته به علت و موقعیت جسمی خونریزی متفاوت باشد. رنگ خون می تواند از قرمز روشن تا قهوه متغیر باشد.

بسته به علت خونریزی، افراد ممکن است علائم دیگری را تجربه کنند که باید با پزشک در مورد آنها صحبت کرد. اگر هر یک از موارد زیر را به همراه استفراغ خون تجربه کنید، باید فوراً مراقبت پزشکی دریافت کنید:

• سرگیجه، احساس ضعف یا غش کردن
• گیجی
• سرد و کمرنگ شدن پوست
• افزایش ضربان قلب و اضطراب
• مردمک های بزرگ شده
• تاری دید
• حالت تهوع
• ضعف
• تنفس سریع و کوتاه
• کاهش تولید ادرار

نکته: اگر دردهای شدید معده همراه با استفراغ مقادیر زیادی از خون را تجربه کردید، باید حتما به بخش اورژانس مراجعه کنید.

تشخیص

پروسه تشخیص علت استفراغ خون شامل موارد زیر است:

• گرفتن یک شرح حال دقیق
• معاینه فیزیکی
• سی تی اسکن
• اشعه ایکس
• یا آندوسکوپی

انجام تست ها و آزمایش های رادیولوژی می تواند به تیم پزشکی کمک کند تا منبع خونریزی را پیدا کند. آندوسکوپی شامل استفاده از یک وسیله باریک همراه نور و دوربین برای بررسی قسمت بالای روده است.

از آنجایی که ممکن است علت ایجادکننده استفراغ خونی ویروسی یا باکتریایی باشد، تشخیص ممکن است شامل آزمایش خون و نمونه مدفوع نیز باشد.

در مواردی که پزشک به خونریزی شریانی مشکوک است ، ممکن است از آنژیوگرام درخواست کند. تست آنژیوگرام شامل قرار دادن یک لوله و سیم نازک از طریق شریان در کشاله ران است. جراح این عمل را در حالی که فرد تحت بیحسی یا بیهوشی قرار می گیرد انجام می دهد. پس از تزریق یک رنگ ید دار، برای تصویربرداری دقیق تر، پرتوهای ایکس می توانند به پزشکان در معاینه انسداد کمک کنند.

درمان خون در استفراغ

برخی از داروهای خاص و انجام عمل جراحی معمولاً می توانند هماتمزیس را درمان کنند. در موارد شدید که جریان خون سنگین است، ممکن است فرد به انتقال خون احتیاج داشته باشد. شخص مبتلا در موارد تهدید کننده زندگی ، ممکن است نیاز به احیای اضطراری و جایگزینی مایعات یا خون باشد.

درمان هماتمزیس به علت بیماری بستگی دارد. بسیاری از تکنیک ها برای متوقف کردن خونریزی داخلی شامل عبور ابزارها از طریق اندوسکوپ و بند آوردن خونریزی در یک زخم داخلی است.

خلاصه

چشم انداز استفراغ خون به عوامل مختلفی مانند علل خونریزی و سرعت درمان بستگی دارد. هر کسی که استفراغ خون دارد باید مستقیماً به اورژانس مراجعه کند یا به دنبال فوریت های پزشکی باشد.