۸ روش برای کمک به افرادی که فلج معده یا گاستروپارزی دارند

گاستروپارزی (Gastroparesis) یا فلج معده یک اختلال هضم نسبتاً شایع است و تا چهار درصد مردم ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می دهد. علائم این بیماری می تواند از خفیف تا شدید و موقتی یا مزمن باشد.

اگرچه تغییرات رژیم غذایی معمولاً اولین گزینه درمانی برای افرادی است که مبتلا به گاستروپارزی هستند اما چندین روش درمانی برای برطرف کردن آن نیز وجود دارد.

فلج معده

گاستروپارزی یا فلج معده به تاخیر در تخلیه محتویات معده گفته میشود. علائم آن ممکن است شامل نفخ، حالت تهوع و درد باشد.

این بیماری یک وضعیت پزشکی نسبتا شایع است که باعث تاخیر در خالی شدن معده می شود. این اتفاق به خاطر از کار افتادن یا ایجاد تداخل در حرکت طبیعی عضلات معده رخ میدهد.

علائم شایع گاستروپارزی شامل موارد زیر است:

• نفخ
• سوزش سر دل
• حالت تهوع
• دل درد
• استفراغ

این بیماری می تواند خفیف باشد و علائم کمی ایجاد کند، یا می تواند شدید باشد و باعث ناتوانی و بستری شدن مکرر در بیمارستان شود. عوارض این بیماری شامل سوء تغذیه، کم آبی و نامنظم شدن سطح قند خون است.

در اکثر موارد علت این بیماری آشکار نیست. با این حال، برخی موارد این وضعیت می تواند با برخی شرایط پزشکی از جمله دیابت یا لوپوس یا برخی اقدامات پزشکی مانند جراحی چاقی مرتبط باشد.

نکته: زنان به نسبت مردان بیشتر از فلج معده رنج میبرند.

رزیم غذایی برای درمان گاستروپارزی

براساس اعلام بنیاد بین المللی اختلالات عملکردی دستگاه گوارش، درمان این بیماری در درجه اول مبتنی بر ایجاد تغییرات در رژیم غذایی است و دارودرمانی نیز از گزینه های در دسترس دیگر است.

برخی از تغییراتی که می تواند به کاهش علائم بیماری فلج معده کمک کند عبارتند از:

خوردن وعده های غذایی کوچکتر

افزایش تعداد وعده های غذایی روزانه و کاهش اندازه هر یک می تواند به کاهش نفخ کمک کند. در این شرایط معده نیز ممکن است سریعتر تخلیه شود.

جویدن کامل و صحیح غذا

اگر غذا به اندازه کافی در دهان جویده نشود، معده نیاز به تلاش بیشتری دارد تا آن را تکه تکه کند. مواد غذایی که به درستی در معده شکسته نشده باشند، به راحتی به روده کوچک وارد نمیشوند.

اجتناب از دراز کشیدن در طول و بعد از غذا

دراز کشیدن در هنگام غذا خوردن یا بعد از مصرف وعده های غذایی می تواند روند خالی شدن معده را به تاخیر بیاندازد. پیاده روی بعد از خوردن غذا یا اقدام به انجام فعالیت بدنی ملایم، ممکن است به تحریک عضلات معده و افزایش عمل هضم کمک کند.

نوشیدن مایعات بین وعده های غذایی

از آنجا که مایعات فضای معده را پر میکنند. نوشیدن مایعات بین وعده های غذایی بسیار مفید است تا هنگام مصرف آنها.

مصرف روزانه مکمل

سوء تغذیه یک عارضه احتمالی گاستروپارزی است، بنابراین ممکن است برخی از افراد برای پیشگیری از کمبود دریافت مواد مغذی مایل به مصرف روزانه مکمل های مولتی ویتامین باشند.

اجتناب از مصرف برخی غذاها

هضم برخی مواد غذایی دشوارتر است و می تواند علائم گاستروپارزی یا فلج معده را بدتر کند. برخی از این غذاها عبارتند از:

• غذاهای چرب: چربی ها تخلیه معده را به تأخیر می اندازند. با این حال، برخی از چربی ها هنوز هم برای سلامتی مهم هستند. مایعات حاوی چربی ها، مانند اسموتی ها و برخی ژله ها، هضم راحت تری نسبت به مواد جامد دارند.
• غذاهای پر فیبر: فیبر زمان خالی شدن معده را افزایش می دهد و می تواند به انسداد در معده کمک کند. برخی از غذاهای پرفیبر عبارتند از:
• میوه هایی مانند سیب، توت، انجیر و پرتقال
• سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، گل کلم، لوبیای سبز
• غلات کامل
• آجیل و دانه ها
• لوبیا و عدس
• غذاهایی که به راحتی قابل جویدن نیستند: اگر جویدن غذا آسان نباشد، با رسیدن به معده به اندازه کافی تجزیه نمی شوند. نمونه هایی از این خوراکی ها شامل آجیل، دانه ها، ذرت و پاپ کورن است.
• الکل: الکل نیز میزان تخلیه معده را کاهش میدهد.

رو آوردن به مواد غذایی مغذی

به طور معمول کسانی که از مشکلات هضم و جذب رنج میبرند باید برای انتخاب رژیم غذایی پرمحتوا و زود هضم به متخصص تغذیه مراجعه کنند تا دریابند چه غذاهایی برایشان مفیدتر است.

با این حال و به طور کلی، مصرف غذاهای زیر برای افرادی که مبتلا به گاستروپارزی یا فلج معده هستند توصیه شده است:

میوه ها و سبزیجات

• مخلوط میوه و سبزیجات، مانند پوره یا اسموتی
• کنسرو هلو و گلابی
• آب میوه
• سوپ و آبگوشت

کربوهیدرات و نشاسته

• چیپس ذرت
• غلات گندم و برنج
• سیب زمینی شیرین و بدون پوست
• نان های سفید یا تصفیه شده مانند شیرینی ، ماکارونی و برنج

گوشت، تخم مرغ و لبنیات

• پنیر کم چرب
• فرنی
• تخم مرغ
• گوشت پوره
• شیرهای کم چرب
• ماست ساده
• مرغ بدون پوست و سرخ نشده
• صدف
• ماهی تن

درمان ۳ فازی

انجمن معالجه گاستروپارزی یک برنامه ۳ مرحله ای در خصوص دستورالعمل های رژیم غذایی  توصیه می کند که ممکن است برای بعضی از افراد دارای فلج معده مفید باشد:

• فاز ۱: شامل مایعاتی مانند آبگوشت و آب سبزیجات
• فاز ۲: شامل سوپهایی که حاوی رشته فرنگی و برنج به همراه کره بادام زمینی، پنیر و کراکر هستند.
• فاز ۳: اضافه کردن نشاسته های نرم و همچنین مرغ و ماهی پخته شده

نکته: قبل از شروع این رژیم، شخص باید با پزشک مشورت کند.

اگر تغییرات رژیم غذایی برای درمان گاستروپارزی مؤثر نباشد چه کنیم؟

• ترک سیگار ممکن است به بیماران فلج معده کمک زیادی کند، زیرا تحقیقات نشان میدهد که سیگار بر سیستم معده تأثیر منفی می گذارد.
• در حالی که مداخلات رژیم غذایی روش درمانی اول برای این مشکل معده در نظر گرفته می شود، اما برای همه افراد مبتلا مؤثر نیست.
• برخی از افراد ممکن است علاوه بر تغییر رژیم غذایی، نیاز به در نظر گرفتن دارو و اعمال سایر تغییرات در شیوه زندگی داشته باشند.

در ادامه با سایر مداخلات و درمان های فلج معده بیشتر آشنا خواهید شد.

درمان بیماری ها و مشکلات اساسی سلامتی

اگر یک بیماری زمینه ای منجر به بروز علائم گاستروپارزیس شود، مهم است که به درستی مدیریت شود تا علائم را کاهش داده و خطر عوارض دیگر را محدود کند. برای همین منظور از مصرف سیگار نیز باید خودداری شود، زیرا مشخص است که در تخلیه معده تأثیر دارد.

دارو درمانی

درمان دارویی برای معده شامل موارد زیر است:

• داروهایی که به تقویت تخلیه معده کمک میکنند: شامل متوکلوپرامید، اریترومایسین و دومپریدون.
• داروهایی برای کاهش تهوع و استفراغ: اینها شامل پروکلروپرازین ، دیفن هیدرامین و اوندانسترون است.

اجتناب از مصرف برخی داروها

چندین دارو وجود دارند که در روند تخلیه معده تاخیر ایجاد میکنند. افرادی که گاستروپارزیس را تجربه می کنند، باید تمام داروهایی را که مصرف می کنند به پزشک خود اطلاع دهند.

داروهایی که تخلیه معده را به تاخیر می اندازد عبارتند از:

• آنتی اکسیدها، حاوی آلومینیوم
• آنتی کولینرژیک
• داروها و مواد مخدر

رو آوردن به پروسه های پزشکی

در موارد شدید، افرادی که به دلیل گاستروپارزی قادر به مصرف هیچ ماده غذایی یا مایعات نیستند، ممکن است به لوله تغذیه نیاز داشته باشند. از طرف دیگر ممکن است از یک لوله تهویه معده برای کاهش فشار در معده نیز استفاده شود.

طب سوزنی

منابع معتبری وجود دارد که نشان می دهد طب سوزنی ممکن است علائم ناخوشایند دستگاه گوارش در افراد مبتلا به فلج معده را بهبود بخشد.