افسردگی در کودکان و نوجوانان

افسردگی نوعی اختلال خلقی جدی است که می تواند شادمانی را از زندگی کودکان درو کند. دمدمی مزاجی یا غمگینی های گاه و بیگاه کودکان امری طبیعی است. چنین احساساتی پس از مرگ حیوان خانگی یا با جابجایی به شهری جدید مورد انتظار می باشد. اما اگر این احساسات برای هفته ها و ماه ها طول بکشند، ممکن است نشانه ای از افسردگی باشند.

قبلاً متخصصان تصور می نمودند که افسردگی فقط مختص بزرگسالان است. ولی در حال حاضر می دانیم که حتی یک کودک خردسال نیز می تواند دچار شکلی از افسردگی شود که برای بهبود مستلزم درمان باشد. طبق آمار،  ۲ کودک از هر ۱۰۰ کودک و ۸ نوجوان  از هر ۱۰۰ نوجوانان دچار افسردگی جدی می­شوند.

با این حال، بسیاری از کودکان درمان مناسب و مورد نیاز را دریافت نمیکنند. این امر تا حدودی بدین دلیل است که تمایز میان افسردگی و نوسانات خلقی نرمال کودکان کار دشواری است. همچنین، احتمالاً افسردگی کودکان مشابه افسردگی بزرگسالان نیست.

در صورتی که درباره فرزند خود نگران هستید، درباره علائم افسردگی کودکان اطلاعات بیشتری بدست آورید. برای بررسی چگونگی احساسات فرزندتان با وی صحبت کنید. در صورتی که فکر می کنید فرزندتان دچار افسردگی شده است، با پزشک خود یا یک مشاور مشورت کنید. درمان سریع کودکان، موجب می­ شود تا زودتر بهبود یابند.

چنانچه کودکی علائم زیر را داشته باشد، ممکن است دچار  افسردگی شده باشد:

• اغلب اوقات تحریک پذیر، غمگین، منزوی، و یا بی حوصله است.
• فقدان لذت از اموری که قبلاً برایش لذت بخش بوده اند.

کودک افسرده ممکن است دارای علائم زیر نیز باشد:

• کاهش یا افزایش وزن
• خواب خیلی زیاد یا خیلی کم
• احساس نا امیدی، بی ارزشی و یا احساس گناه
• مشکل در تمرکز کردن ، فکر کردن و یا تصمیم گیری
• فکر کردن درباره مرگ یا خودکشی

علایم افسردگی اغلب در ابتدا نادیده گرفته می شوند. تلقی تمامی علایم به عنوان بخشی از یک مشکل واحد کار دشواری است. همچنین، بسته به سن کودک علایم می توانند متفاوت باشند.

• کودکان خردسال و همچنین کودکان دبستانی ممکن است فاقد انرژی شده و منزوی گردند. ممکن است عواطف کمی از خود نشان داده، احساس ناامیدی نموده و در خوابیدن دچار مشکل شوند. اغلب اوقات علاقه شان را به دوستان و فعالیتهای مورد علاقه قبلی شان از دست می دهند. ممکن است از سردرد یا دردهای دستگاه گوارش شکایت کنند. ممکن است برخی کودکان در کنار مراقبین خود دچار اضطراب بیشتری شده و یا به آنها بچسبند.
• ممکن است نوجوانان بسیار خوابیده و یا خیلی آهسته تر از حد معمول حرکت و یا صحبت کنند. برخی از نوجوانان و کودکان مبتلا به افسردگی شدید ممکن است چیزهایی ببینند یا بشنوند که اصلاً وجود ندارد (توهمات) یا دچار باورهای غلطی شوند (حالت هذیانی).

شدت افسردگی از خفیف تا شدید متغیر است.کودکی که بسیاری از زمانها به مدت یک سال یا بیشتر احساس غمگینی کمی می کند، ممکن است به شکلی مستمر و خفیف تر از افسردگی به نام دیس تایمی مبتلا شده باشد. در شدیدترین حالت، افسردگی می تواند موجب شود تا کودکی امید خود را از دست بدهد و آرزوی مرگ کند.

خواه برای افسردگی خفیف یا شدید، روش های درمانی وجود دارند که می تواند سودمند باشند.

عوامل ایجادکننده افسردگی به خوبی شناخته نشده است. اما افسردگی با وجود مشکلاتی در سطوح فعالیت بخشهای خاصی از مغز و همچنین عدم تعادل مواد شیمیایی مغز که خلق را تحت تاثیر قرار دهد، در ارتباط می باشد. عواملی که ممکن است موجب این مشکلات شوند، عبارتنداز:

• حوادث استرس زا، از قبیل تغییر مدرسه، طلاق والدین، یا از دست دادن یکی از اعضای خانواده یا دوستان نزدیک.
• برخی از داروها مثل استروئیدها یا مسکن های کاهش درد.
• سابقه خانوادگی. به نظر می رسد که افسردگی در برخی از کودکان به ارث برده می شود.

ممکن است دکتر برای تشخیص افسردگی، یک معاینه بالینی انجام داده و سؤالاتی را درباره وضعیت سلامتی گذشته فرزندتان بپرسد. ممکن است از شما و فرزندتان خواسته شود تا فرمی را درباره علائم وی پر کنید. ممکن است پزشک برای کسب اطلاعات بیشتری در مورد چگونگی تفکر، رفتار، و احساسات فرزندتان سوالاتی را از وی بپرسد.

برخی از بیماری ها میتوانند نشانه هایی شبیه به افسردگی ایجاد نمایند. بنابراین به منظور کنار گذاشتن احتمال وجود مشکلات جسمی، مانند کم­کاری تیروئید یا کم خونی ممکن است انجام آزمایشاتی برای فرزندتان ضرورت داشته باشد.

وجود مشکلات دیگری از قبیل اضطراب، اختلال نقص توجه (ADHD) و یا اختلال خوردن در کودکان مبتلا به افسردگی امر رایجی است. ممکن است پزشک برای کمک به تشخیص و درمان صحیح فرزندتان، سوالاتی را در این رابطه مطرح نماید.

معمولاً یکی از نخستین گام ها در درمان افسردگی، ارائه آموزش هایی برای کودک و خانواده وی می باشد. آموزش کودک و خانواده وی درباره افسردگی کمک بزرگی است. زیرا این کار موجب می شود تا آنها خودشان را کمتر برای این مشکل سرزنش کنند. از طرفی، گاهی اوقات این آموزش ها به سایر اعضای خانواده کمک می کنند تا متوجه وجود افسردگی­ در خود شوند.

مشاوره می تواند برای کمک به بهبود فرزندتان مفید باشد. نوع مشاوره به سن کودک بستگی دارد. برای کودکان خردسال، بازی درمانی بهترین گزینه است. کودکان و نوجوانان بزرگتر نیز می توانند از درمان شناختی- رفتاری بهره مند شوند. این نوع از مشاوره می تواند با تغییر افکار منفی بوجود آورنده احساسات منفی به آنها کمک کند.

دارودرمانی می تواند برای کمک به کودکان مبتلا به افسردگی شدید سودمند باشد. ترکیب داروهای ضدافسردگی با مشاوره اغلب بهترین نتایج را به بار می­آورد. کودکان مبتلا به افسردگی شدید برای بهبود یافتگی ممکن است نیازمند بستری شدن در بیمارستان باشند.

کارهایی  وجود دارند که شما می توانید در خانه برای کمک به بهبود فرزندتان انجام دهید:

• فرزندتان را به ورزش منظم، گذراندن اوقاتی با دوستان حمایتگر خویش، خوردن غذاهای سالم و خواب کافی تشویق کنید.
• مراقب باشید که فرزندتان داروهایش را طبق تجویز پزشک مصرف نماید و پیگیر جلسات درمان وی باشید.
• زمانی را به صحبت کردن و گوش دادن به فرزند خود اختصاص دهید. چگونگی احساسات وی را جویا شوید. عشق و حمایت خود را به او نشان دهید.
• به فرزندتان یادآوری کنید که همه چیز با مرور زمان بهتر خواهد شد.

داروهای ضد افسردگی اغلب برای کودکان افسرده موثر واقع می شوند. اما نکات مهمی درباره این داروها وجود دارند، که بهتر است بدانید:

• کودکانی که داروهای ضدافسردگی دریافت می کنند باید به دقت مورد نظارت قرار گیرند. این داروها می تواند خطر افکار یا اعمال خودکشی را به ویژه در هفته های اول استفاده افزایش دهند. در صورتی که فرزندتان داروهای ضد افسردگی مصرف می کند، علائم هشدار دهنده خودکشی را بیاموزید، و با مشاهده هر یک از آنها، فوراً تقاضای کمک کنید. علائم هشدار دهنده شایع عبارتنداز:

1. صحبت کردن، نقاشی، و یا نوشتن درباره مرگ.
2. بخشیدن وسایل و متعلقات خود به دیگران.
3. دوری از خانواده و دوستان.
4. داشتن طرح خودکشی، از قبیل داشتن اسلحه و یا قرص.

• معمولاً کودکان پس از گذشت ۱ الی ۳ هفته از مصرف داروهای ضدافسردگی احساس بهتری می یابند. ولی بهبودیافتگی بیشتر مستلزم اختصاص زمانی بین ۶ الی ۸ هفته میباشد. بنابراین اطمینان حاصل کنید که فرزندتان داروهای ضدافسردگی اش را طبق تجویز پزشک مصرف نموده و مصرف آنها را تا تاثیرگذاری کاملشان ادامه میدهد.
• گاهاً برای تعیین مناسبترین دارو لازم است که کودک داروهای ضدافسردگی مختلفی را بیازماید. در صورت مشاهده هر گونه علائم هشدار دهنده و یا نگرانی درباره داروها، و یا فقدان هر گونه بهبودی پس از گذشت ۳ هفته، با پزشک فرزندتان صحبت کنید.
• اجازه توقف ناگهانی داروهای ضدافسردگی را به فرزندتان ندهید. این کار می تواند بسیار خطرناک باشد. پزشک می تواند با کاهش تدریجی دوز دارو از بروز مشکلات جلوگیری کند.