اسپاسم همی فاسیال یا (Hemifacial spasm)

اسپاسم همی فاسیال یا همی فشیال، شرایطی است که در آن عضلات یک طرف صورت (چهره) بر اثر تیک یا وضعیتی مشابه آن دچار انقباض می شوند. به طور معمول در این بیماری بیشتر سمت چپ صورت دچار انقباض عضلاتی می شود.

افراد مبتلا به اسپاسم همی فاسیال، کنترل این اسپاسم ها و انقباضات را ندارند. به طوری که خیلی اوقات حتی در حین خواب نیز ادامه می یابند.

این اسپاسم ها معمولاً دردناک نیستند و خطری برای سلامتی محسوب نمی شود. با این حال، در موارد پیشرفته تر، ممکن است به دنبال انقباض عضلات صورت، چشم برای یک مدت زمان نسبتا طولانی بسته شود. بنابراین در برخی موقعیت های خاص، مثل رانندگی می تواند بسیار خطرناک باشد.

هر چند که زنان و مردان هر دو میتوانند به این اسپاسم ها مبتلا شوند، اما شیوع آن در بانوان مخصوصا خانم های مسن بیشتر است. به نظر می رسد که آسیایی ها بیشتر در خطر اسپاسم همی فاسیال قرار دارند.

انواع

اسپاسم همی فشیال با سایر شرایط و بیماری های عصبی و عضلانی که روی صورت تأثیر می گذارد متفاوت هستند، زیرا بیشتر در یک طرف صورت دیده می شود.

نتیجه انجام یک مطالعه روی ۲۱۵ نفر که از این اسپاسم ها رنج می بردند موارد زیر را نشان می داد:

• ۶۲٪ موارد، انقباضات ناشی از فشار ورید بر عصب صورت بوده است
• ۱۸ درصد موارد، تیک های عصبی مشابه با اسپاسم همی فاسیال بود اما با این اسپاسم ها تفاوت داشته اند.
• ۱۱ درصد به دلیل فلج بل بوده است
• ۶ درصد نتیجه صدمات عصب صورت بود
• ۲ درصد نیز با علل ارثی مرتبط بودند

علائم

اولین علامت این اسپاسم معمولاً ناشی از تیک در عضلات پلک چپ است. این اسپاسم ها می توانند به اندازه کافی قوی باشند که چشم را بسته و باعث ایجاد اشک شود.

در صورت عدم درمان، علائم شایع اسپاسم می تواند شدیدتر شود و بر عضلات بیشتری از صورت تأثیر بگذارد.

حدود ۱۳ درصد از افراد شرکت کننده درباره این بیماری، از افت شنوایی شکایت کرده بودند. علائم ایم بیماری معمولاً زمانی بروز می کند که افراد بین سنین ۴۰ تا ۵۰ سال قرار دارند.

علل

اسپاسم همی فاسیال صورت در اثر تحریک زوج هفتم عصب مغزی ایجاد می شود. این اعصاب به عصب صورت معروف هستند. و عضلات صورت را کنترل می کنند. همچنین اطلاعاتی درباره حس چشایی از زبان و حس شنوایی موجود در گوش را به مغز منتقل می کند.

بیشترین علت تحریک این عصب، شریانی کوچکی است که به عصب صورت نزدیک است و به آن فشار وارد میکند. علل احتمالی دیگر عبارتند از:

• فشار ناشی از تومور یا ضایعه خوش خیم روی عصب
• وجود مجموعه ای از عروق غیر طبیعی هنگام تولد.
• آسیب عصبی

در بسیاری از موارد، اسپاسم همی فاشیال اولین علامت بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا MS است. هنگامی که افراد مبتلا به ام اس هستند، سیستم ایمنی بدن آنها به سیستم عصبی مرکزی حمله می کند که منجر به طیف گسترده ای از علائم می شود.

تشخیص

تیک صورت، نشانه اصلی اسپاسم همی فاسیال است. پزشکان مبتلا را با دقت ارزیابی می کنند و تاریخچه پزشکی اش را جویا خواهند شد.

پزشک سپس با کمک آزمایشات تصویربرداری پزشکی سعی می کنند علت اصلی اسپاسم ها را پیدا کنند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• MRI
• سی تی اسکن
• آنژیوگرافی

اگر آزمایش های تصویربرداری تومور یا ضایعه ای را پیدا نکند، پزشکان احتمالاً تصور می کنند که فشار ناشی از عروق خونی باعث ایجاد اسپاسم همی فاسیال می شود.

پیشگیری

تا به امروز، محققان هیچ راهی برای جلوگیری از اسپاسم های همی فاشیال پیدا نکرده اند. نشان داده شده است که استرس، خستگی و اضطراب باعث وخیم تر شدن بیماری می شود. بنابراین افرادی که سعی در کاهش علائم خود دارند، باید از بروز این مشکلات جلوگیری کنند.

درمان

دو راه اصلی برای درمان اسپاسم همی فشیال وجود دارد:

• طریق تزریق بوتاکس
• یا جراحی

تزریق

پزشکان از بوتاکس برای فلج کردن موقتی عضلات صورت و متوقف کردن انقباضات استفاده می کنند. این درمان ها برای ۸۵ تا ۹۵ درصد از افراد مبتلا مفید است. اثرات بوتاکس پس از ۳ تا ۶ ماه از بین می رود. بنابراین بیماران به طور مرتب نیاز به تمدید بوتاکس دارند.

عمل جراحی

اگرچه عمل جراحی بیشتر مداخله ای و تهاجمی است، اما انجام آن تسکین دائمی و فوری را در پی دارد. جراحان در روشی موسوم به رفع فشار میکروواسکولار، شریان یا عروق خونی کوچکی که موجب ایجاد فشار بر روی اعصاب صورت میشود را از عصب دور میکنند.

گزارش شده است که این جراحی ۸۵ درصد موارد مؤثر است. این امر به ویژه برای جوانان و افرادی که در مراحل ابتدایی بیماری هستند مفید است. با این وجود انجام این عمل خطراتی نیز در پی دارد. برای مثال حدود ۱ تا ۸ درصد افرادی که تحت این عمل قرار می گیرند احتمال آسیب به شنوایی وجود دارد.

درمان با دارو به تنهایی کافی نیست ولی برای کنترل بیماری موثر است.

خلاصه

استرس زیاد ناشی از اسپاسم همی فاسیال یکی از مهمترین عوارض جانبی اسپاسم این اسپاسم است. با این حال، از آنجا که افراد می توانند با تزریق بوتاکس یا جراحی، علائم خود را تسکین دهند، چشم انداز می تواند خوب باشد.

برای افرادی که به این مشکل مواجه هستند، مراقبت های پزشکی و مدیرت علایم بسیار مهم است. در صورت عدم درمان اسپاسم همی فشیال، وضعیت مبتلایان بدتر می شود، بنابراین باید از تمام گزینه های درمانی موجود آگاه باشید.

ترجمه شده از وبسایت: medicalnewstoday.com