آشنایی با بیماری گریوز

بیماری گریوز (Graves’ disease) ناشی از بیش فعالی و یا افزایش فعالیت غده تیروئید است. که منجر به تولید بیش از حد هورمون‌های تیروئید یا پرکاری تیروئید می شود. درمان این بیماری نسبتاً آسان است. اما اگر به موقع درمان نشود، ممکن است عواقب جدی در انتظار بیمار باشد.

بیماری گریوز در اصل یک بیماری خود ایمنی است. این بدان معنی است که سیستم ایمنی بدن، سلول‌های سالم و طبیعی خود را به عنوان مهاجم خارجی شناسایی کرده و به آن ها حمله ور می شود. گریوز شایع‌ترین اختلال خود ایمنی در ایالات متحده است.

تعدادی از شرایط و مشکلات می توانند باعث پرکاری تیروئید شود، اما بیماری گریوز شایع‌ترین علتی است که می‌تواند به هایپرتیروئیدیسم منجر شود.

از هر ۲۰۰ نفر یک نفر به این بیماری خود ایمنی دچار میشود. بنابراین ما با یک بیماری شایع طرف هستیم. این بیماری اغلب در زنان زیر ۴۰ سال دیده می شود، اما در مردان نیز مشاهده می شود.

بیماری گریوز در ابتدا با عنوان “گواتر اگزوفتالمی” شناخته می شد اما اکنون به نام سر رابرت گریوز، یک پزشک ایرلندی که اولین بار در سال ۱۸۳۵ این بیماری را توصیف کرد، نامگذاری شده است.

علائم

تولید بیش از حد هورمون‌های تیروئیدی می تواند تأثیرات متنوعی بر روی بدن داشته باشد. علائم شایع این بیماری شامل موارد زیر است:

افزایش تعریق
کاهش وزن
عصبی شدن یا تغییرات خلقی
لرزش دست
تغییرات چرخه قاعدگی
اختلال در نعوظ و کاهش میل جنسی
اضطراب و تحریک پذیری
ضربان قلب نامنظم یا سریع
قرمز شدن پوست
بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
نارسایی قلبی

علل

بیماری گریوز بر غده تیروئید (یک اندام پروانه ای شکل در پایه گردن ، درست زیر سیب آدم) اثر می گذارد. تیروئید بخش مهمی از سیستم غدد درون ریز یا هورمونی است. این غده متابولیسم را با آزاد کردن هورمون ها به جریان خون تنظیم می کند.

هورمون های آزاد شده توسط غده تیروئید به سوخت و ساز بدن در حد مناسبی کمک می کنند. هرچه هورمون های بیشتری آزاد شوند، سرعت متابولیسم نیز بالاتر میرود.

به طور معمول، یک ماده شیمیایی به نام هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) که در بخشی از مغز به نام هیپوفیز تولید می شود، به تیروئید دستور میدهد که میزان تولید خود را بالا برده یا کم کند.

در بیماری گریوز، سیستم ایمنی بدن، آنتی بادی هایی را تولید می کند که گیرنده TSH را تحریک می کند که تیروئید را به سمت تولید بیش از حد هورمون ها سوق دهد.

نکته: تحقیقات نشان می دهد که بیماری گریوز ممکن است در اثر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد شود.

تشخیص

تشخیص بیماری در ابتدا می تواند دشوار باشد. هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) غده تیروئید را تحریک می کند تا تیروکسین (T4) و (T3) را آزاد کند. پزشک ممکن است برای اندازه گیری سطح این هورمون ها از نمونه خون استفاده کند.

سطوح غیر طبیعی T3 و T4 و سطح بسیار پایین TSH نشانه های خوبی از وجود بیماری گریوز است.

آزمایش دیگر بیماری گریوز جذب ید رادیواکتیو نام دارد. بیمار مقدار کمی ید رادیواکتیو را توسط مایع یا کپسول مصرف می کند. پس از بلع، ید در تیروئید جمع می شود. سپس پزشک با استفاده از یک ردیاب رادیواکتیو، چندین اسکن از تیروئید خواهد گرفت.

درمان

انواع مختلفی از درمان ها برای بیماری گریوز وجود دارد. اکثر این درمان ها با هدف قرار دادن تیروئید، مانع از تولید بیش از حد هورمون‌های تیروئیدی می شوند. هدف دیگر درمان این بیماری، این است که علائم را کاهش دهند. برخی از درمان های شایع برای درمان بیماری بیماری گریوز عبارتند از:

داروهای ضد تیروئیدی

رایج‌ترین روش درمانی استفاده از داروهای ضد تیروئیدی است. سه داروی متداول تیروئید عبارتند از:

پروپیل تیواوراسیل
متی مازول
و کاربیمازول

داروهای ضد تیروئید با مسدود کردن اکسیداسیون ید در غده تیروئید به جلوگیری از تولید مقادیر اضافی هورمونها کمک می کند.

ید درمانی رادیواکتیو

ید رادیو اکتیو از دهه ۱۹۴۰ برای درمان بیماری گریوز استفاده شده است. این روش درمانی هنوز هم محبوب است. زیرا غیر تهاجمی و بسیار مؤثر است.

ید رادیواکتیو به صورت خوراکی گرفته می شود. و مستقیماً غده تیروئید را هدف قرار می دهد. ید توسط غده تیروئید برای ساخت هورمونهای تیروئید استفاده می شود. با مصرف دارو، ید رادیواکتیو به زودی در غده تیروئید قرار میگیرد. و به آرامی سلول های تیروئید بیش فعال را از بین می برد.

مسدود کننده های بتا یا بتا بلوکرها

بتابلوکرها به طور سنتی و مرسوم برای مقابله با مشکلات قلبی و فشار خون بالا تجویز می شوند. آنها با مسدود کردن اثرات آدرنالین و سایر ترکیبات مشابه، کار می کنند. این داروها می توانند به کاهش علائم بیماری گریوز کمک کنند.

عمل جراحی

با توجه به پیشرفت و بهبود سایر درمان ها که واقعا موثر نیز هستند، رو آوردن به عمل جراحی تهاجمی کاهش پیدا کرده است. با این حال، اگر درمان های دیگر ناموفق باشند، هنوز انجام عمل جراحی مورد استفاده قرار می گیرد.

بیماری چشم گریوز

یکی از ویژگی های بیماری گریوز که با سایر انواع پرکاری تیروئید متفاوت است، تاثیر گذاشتن بر روی چشم است. این بیماری تنها نوع پرکاری تیروئیدی است که با تورم و التهاب بافت چشم همراه است.

بیماری چشمی گریوز، که به نام اگزوفتالموس نیز شناخته می شود، حدود نیمی از افراد مبتلا به بیماری‌گریوز را گرفتار می کند. چشم در این شرایط می تواند دارای علایم زیر باشد: