برونکواسپاسم یا (bronchospasm) یکی از عارضه های مرتبط با راه های هوایی و تنفسی است که در آن عضلات مجاری ریه ها منقبض و یا سفت میشوند. نتیجه این انقباضات کاهش ۱۵ درصدی جریان هوا در سیستم تنفسی است. افراد مبتلا به آسم، انواع آلرژی ها و بیماریهای ریوی، بیشتر از افراد دیگر برونکواسپاسم را تجربه میکنند.برونکواسپاسم به خودی خود مسری تلقی نمیشود، اما برخی از ویروس ها و باکتری هایی که باعث ایجاد برونکواسپاسم می شوند می توانند به افراد دیگر نیز منتقل شوند.
برخی از مشکلات و بیماریها، حساسیتها و حتی مصرف برخی از داروها میتواند باعث بروز برونکو اسپاسم شود.
علل شایع این عارضه عبارتند از:
پزشکان هنوز مطمئن نیستند که چرا چنین عارضه ای رخ میدهد. اما به نظر میرسد، در برخی از افراد، انجام تمرینات ورزشی و فعالیت های سنگین میتواند باعث بروز برونکواسپاسم شود. تا پیش از این مردم و محققان فکر میکردند که علایم بروز برونکواسپاسم ناشی از انجام ورزش با آسم در ارتباط است. اما نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ با بررسی تقریباً ۸.۰۰۰ دانش آموز فرانسوی نشان داد که برونکو اسپاسم ناشی از ورزش، به نظر می رسد یک بیماری جداگانه و مستقل از آسم باشد.
محققان همچنان در تلاشند تا مشخص کنند که آیا جایگزین های جدید سیگار مانند سیگارهای الکترونیکی میتوانند باعث برونکوسپاسم شوند یا خیر. نشان داده شده است که نیکوتین عصب اصلی ریه ها را تحریک کرده و باعث تحریک عضلات و برونکو اسپاسم می شود.
نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان داد که تنها یک پُک از یک سیگار الکترونیکی حاوی ۱۲ میلی گرم در میلی لیتر نیکوتین است که همین مقدار میتواند باعث منقبض شدن مجاری ریوی شود.
علائم این عارضه تنفسی کاملاً مشهود هستند . شدت علائم نیز ارتباط مستقیمی با میزان تنگ شدن مجاری هوایی و محدودیت جریان هوا دارد.
علائم شایع برونکواسپاسم شامل موارد زیر است:
این عارضه نیاز به تشخیص و درمان مستقیم توسط پزشک دارد. برای موارد پیچیده یا شدید این وضعیت، ممکن است که پزشک عمومی شما را به یک متخصص ریه یا پولمونولوژیست ارجاع دهد.
به طور معمول، پزشک قبل از گوش دادن به ریهها با یک استتوسکوپ یا گوشی پزشکی، سؤالاتی در مورد تاریخچه پزشکی بیمار خواهد پرسید. متخصص ریه بسته به شدت علائم و اگر مشکوک به وجود برونکواسپاسم باشد، ممکن است مجموعهای از آزمایشات را انجام دهد تا میزان جریان خون، تنفس شخص را ارزیابی کرده و مقدار کاهش هوای جاری را تخمین بزند.
آزمایش های متداول که برای کمک به تشخیص برونکوسپاسم انجام میشود عبارتند از:
هرگاه برونکو اسپاسم شدید یا مزمن را تجربه کردید حتما به مراکز درمانی و پزشک متخصص مراجعه کنید. در شرایطی که جریان هوای ورودی به ریه ها کاهش چشمگیری داشته باشد حتما به مراکز اورژانس مراجعه کنید.
در شرایط زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
در بیشتر موارد، پزشک متخصص ریه، برای درمان و مدیریت این عارضه برونکودیلاتور ها را تجویز میکند. این داروها باعث می شوند که مجاری هوایی باز شوند و جریان هوا در این مجاری افزایش پیدا کند. سه نوع متداول برونکودیلاتورها بتا آگونیستها ، آنتی کولینرژیک و تئوفیلین هستند.
اگرچه داروهای مورد استفاده در درمان برونکواسپاسم معمولا به شکل قرص، تزریقی و مایع هستند، اما در نوع استنشاقی آن ها موثرترین روش درمان این عارضه هستند. داشتن بهترین برنامه درمانی به عوامل مختلفی از جمله شدت اسپاسم، تعداد دفعات بروز آنها و علل اصلی بروز اسپسام ها بستگی دارد..
در موارد شدید یا حاد، پزشکان ممکن است مصرف استروئیدها را برای کاهش التهاب در مجاری هوایی و افزایش جریان هوا توصیه کنند. هنگامی که برونکو اسپاسم ناشی از عفونت های باکتریایی باشد، پزشکان ممکن است داروهای آنتی بیوتیک را برای مدیریت شرایط فرد تجویز کنند.
داروهای رایج و مورد استفاده در درمان برونکواسپاسم عبارتند از:
این نوع از برونکودیلاتور ها ظرف چند دقیقه اثرات خود را خواهد گذاشت و چند ساعت پس از استفاده نیز اثراتش ماندگار خواهد بود. پزشکان برای تسکین سریع اسپاسم های ناگهانی و شدید و همچنین برای درمان اسپاسم های ناشی از ورزش، برونکودیلاتورهای کوتاه اثر را تجویز میکنند. اما به طور معمول، مبتلایان فقط باید یک یا دو بار در هفته از این داروها استفاده کنند.
برونکودیلاتورهای کوتاه اثر معمولی شامل موارد زیر است:
در موارد مزمن برونکواسپاسم، داروهای طولان اثر به همراه استروئیدهای استنشاقی برای جلوگیری از اسپاسم برونش ها تجویز می شود. در بیشتر موارد، افراد دو یا سه بار در روز و در زمانهای تعیین شده باید برونکولاتورهای طولانی اثر مصرف کنند. این داروها برای تسکین سریع علائم اسپاسم مفید نیستند و تنها در دراز مدت تاثیرگذار خواهند بود.
برخی برونکولاتورهای طولانی اثر و داروهای کورتیکواستروئید استنشاقی عبارتند از:
اگر انقباضات برونش های فرد ناشی از ورزش باشد، مصرف برونکودلاتورهای طولانی اثر و داروهای کورتیکواستروئید استنشاقی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه قبل از ورزش می تواند به کاهش احتمال ابتلا به اسپاسم کمک کند.
اگر قرار گرفتن در معرض آلرژن، تحریک کننده یا داروی مسکن باعث ایجاد برونکواسپاسم شود، اجتناب از قرار گرفتن در معرض آلرژن ها نیز به کاهش یا جلوگیری از اسپاسمها کمک میکند.
ترجمه شده از وبسایت: medicalnewstoday.com