تامپوناد قلبی چیست؟

تامپوناد قلبی یا (Cardiac tamponade) به انباشت مایعات در اطراف عضله قلب گفته می‌شود. این مایعات بر روی عضله قلب تاثیر می‌گذارند و آن را تحت فشار قرار خواهند داد.  این وضعیت همچنین با عنوان تامپوناد پریکارد نیز شناخته می‌شود. مایعات و خون می‌توانند ما بین غشای دو لایه ای پریکارد و عضله قلب به دام افتاده و روی پمپاز خون توسط قلب تاثیر میگذارد.

پریکارد یا (pericardium) بافتی متشکل از دو لایه نازک است. بین این دو لایه معمولاً حاوی مقدار کمی از مایعات است که مانع از بروز اصطکاک بین این دو لایه شده و حرکات قلب را آسانتر می‌کند. با این حال این مایع، تحت شرایطی افزایش پیدا می‌کند. اگر این مایعات به سرعت و ظرف مدت زمان اندکی در این منطقه تجمع پیدا کند، می‌تواند یک وضعیت جدی و تهدید کننده حیات باشد. پزشکان تامپوناد قلبی را فوریت های پزشکی می‌دانند.

علل

همانطور که در مقدمه نیز ذکر شد تامپوناد قلبی حاصل تجمع مایعات بین لایه های پریکارد است. در تامپوناد حاد قلبی، این تجمع مایع به سرعت رخ می دهد. بنابراین تشخیص و درمان فوری این وضعیت از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است:

شایع ترین علل تامپوناد قلبی عبارتند از:

• وارد شدن آسیب شدید به قفسه سینه
• حمله قلبی
• کم کاری تیروئید
• التهاب پریکارد، که به آن پریکاردیت نیز گفته می شود
• دایسکشن آئورت
• عفونت باکتریایی
• سل
• نارسایی کلیه
• سرطان
• لوپوس
• آنوریسم آئورت
• عوارض ناشی از جراحی قلب نیز ممکن است باعث تامپوناد قلبی شود.

طبق نتایج برخی از تحقیقات انجام شده، تامپوناد قلبی علت انجام مجدد ۱ تا ۶ درصد از عمل های جراحی قلب است.

علائم و نشانه ها

تامپوناد قلبی توانایی قلب در پمپاژ خون در بدن را مختل می کند. در نتیجه خون به درستی در بدن گردش نمی کند. این وضعیت می‌تواند منجر به بروز دردهای قفسه سینه و سرگیجه شود. سه نشانه کلاسیک تامپوناد قلبی، که پزشکان از آن به عنوان سه گانه بک یا (Beck’s triad) یاد می کنند، عبارتند از:

• کاهش فشار خون شریان ها
• تغییر صدای قلب
• تورم رگ های گردن

علاوه بر این سه نشانه اصلی، افراد مبتلا به تامپوناد قلبی ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنند:

• نبض ضعیف
• کبود شدن پوست و کاهش دمای پوست
• سرگیجه
• افزایش ضربان قلب
• غش
• خواب آلودگی
• اضطراب
• درد شدید در قفسه سینه، کمر، شکم یا شانه
• تنگی نفس

تشخیص

برای تشخیص این مشکل، پزشک در وهله اول به دنبال علایم سه گانه بک خواهد بود.  پزشک این کار را با بررسی فشار خون فرد، گوش دادن به صدای قلب و بررسی ظاهر رگهای بدن انجام می‌دهد.

به احتمال زیاد پزشک برای تأیید تشخیص دقیق تامپوناد قلبی تست های تشخیصی زیر را درخواست خواهد داد:

• اکوکاردیوگرام
• اشعه ایکس قفسه سینه
• الکتروکاردیوگرام (ECG)
• اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)
• آنژیوگرام رزونانس مغناطیسی (MRA)

علاوه بر آزمایش ها و تست های فوق، پزشک ممکن است آزمایش خون را برای اندازه گیری میزان گلبول های قرمز و سفید انجام دهد. آزمایش خون همچنین ممکن است سطح بالاتری از آنزیم های خاص را که بدن در پاسخ به آسیب به عضله قلب آزاد می کند، تشخیص دهد.

درصد شیوع بیماری

تامپوناد قلبی یک بیماری شایع نیست، اما می‌تواند برای هر کسی رخ دهد. افرادی که مشکلات و شرایط پزشکی خاصی دارند، بیشتر از افراد عادی تامپوناد قلبی را تجربه می کنند. افراد مبتلا به مشکلات زیر اینگونه هستند:

• اچ آی وی
• مرحله نهایی بسیاری از بیماری های کلیوی
• سابقه نارسایی قلبی
• بیماری سل
• لوپوس و برخی بیماری های خودایمنی دیگر
• تومورهای بدخیم
• جراحات سینه

درمان

از آنجا که تامپوناد قلبی می‌تواند منجر به شوک یا مرگ شود، افراد مبتلا همیشه به درمان اضطراری پزشکی نیاز دارد. پروسه های درمانی برای این بیماری شامل تخلیه مایعات اضافی از فضای پریکارد است. برای از بین بردن و یا تخلیه مایعات اضافی در فضای پریکارد، پزشکان از روش های درمانی زیر کمک می‌گیرند:

• پریکاردیوسنتز (Pericardiocentesis): یا تخلیه مایعات با استفاده از یک سوزن از پریکارد
• پریکاردیکتومی (Pericardiectomy): عمل جراحی برداشتن بخشی از پریکارد برای کاهش فشار بر روی قلب.
• توراکوتومی (Thoracotomy): یک پروسه جراحی است که باعث تخلیه خون یا لخته خون در اطراف قلب می‌شود.

پزشکان روش‌های با حداقل تهاجم مانند پریکاردیوسنتز را به عنوان اولین گزینه درمانی انتخاب می‌کنند. انجام روش های درمانی کم خطر میزان عوارض و مرگ و میر را کاهش میدهد. با این حال، موارد پیچیده تر تامپوناد قلبی اغلب به نیازمند انجام اعمال جراحی نظیر توراکوتومی خواهند بود.

بعد از انجام عمل جراحی، برای حفظ ثبات شخص بیمار، از روش های زیر استفاده می‌شود:

• تزریق مایعات داخل وریدی (IV) برای حفظ فشار خون طبیعی
• تجویز دارو برای افزایش فشار خون
• تجویز اکسیژن برای کاهش استرس و فشار روی قلب

پیشگیری

پیشگیری از بروز همه موارد تامپوناد قلبی امکان پذیر نیست. با این حال، افراد می‌توانند با انجام موارد زیر خطر ابتلا به این عارضه را کاهش دهند:

• کاهش قرار گرفتن در معرض عفونت های باکتریایی یا ویروسی
• درمان مشکلات و بیماری هایی مانند لوپوس و کم کاری تیروئید
• محافظت از سلامت قلب از طریق داشتن یک رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم
• انجام به موقع و منظم معاینات پزشکی قلبی
• اجتناب از سیگار کشیدن

نکات پایانی از وبسایت نسخه

تامپوناد قلبی یک بیماری غیر معمول اما شدید است که می تواند منجر به شوک یا مرگ شود. اگر کسی علایم اولیه مربوط به تامپوناد را داشت باید در اسرع وقت برای درمان به مراکز درمانی مراجعه کند. درمان این عارضه شامل تخلیه مایعات اضافی از فضای پریکارد، تثبیت فشار خون، و درمان علت اصلی ایجاد آن است. افرادی که تشخیص سریع و درمان مناسب دریافت می کنند، عموماً چشم انداز بهتری دارند. اگرچه پیشگیری از همه موارد تامپوناد قلبی امکان پذیر نیست، اما افراد باید از عوامل خطر آن آگاه باشند و در مورد روش های پیشگیری از این بیماری با پزشک خود صحبت کنند.

ترجمه شده از وبسایت: medicalnewstoday.com