مسمومیت با استون (Acetone poisoning) زمانی اتفاق می افتد که مقدار استونی وارد شده به بدن، بیشتر از حدی است که کبد توانایی شکستن و دفع آن را داشته باشد.
استون یک مایع شفاف است و احتمالا در هر خانه ای نیز یافت می شود. این ماده هنگام قرار گرفتن در معرض هوا، به سرعت تبخیر می شود و بسیار قابل اشتعال است. قرار گرفتن این ماده در اطراف زبانه های آتش و یا حتی شعله های کمجان، می تواند بسیار خطرناک باشد. این ماده در صدها محصول مورد نیاز بشر از جمله لاستیک، مبلمان و در ساده ترین حالت در لاک پاک کن ناخن دیده می شود.
بدن شما همه روزه چربی ها را شکسته و به مولکول های آلی به نام کتون تجزیه می کند. ماده استون یکی از سه نوع کتون رایج در بدن است. به طور معمول بافت کبد کتون درست می کند و بدن شما می تواند از آنها به عنوان سوخت استفاده کند. با این حال، تجمع کتون ها در بدن می تواند خطرناک باشد. مسمومیت با استون می تواند هنگامی اتفاق بیافتد که مقادیر غیر عادی و بیش از حد کتون در بدن شما وجود داشته باشد. این وضعیت با نام کتواسیدوز شناخته می شود.
چنانچه مبتلا به دیابت نوع ۱ یا نوع ۲ هستید، اگر سطح گلوکز خود را به درستی مدیریت نکنید، می توانید به وضعیتی با نام کتواسیدوز مبتلا شوید. علاوه بر ابتلا به دیابت، گرسنگی طولانی مدت نیز می تواند به کتواسیدوز منجر شود. در این حالت بدن شما ذخائر کربوهیدرات موجود را مصرف کرده و شروع به تجزیه چربی های ذخیره شده در کتون ها می کند. سطح کتون خون در این وضعیت می تواند به سرعت افزایش پیدا کند. که می تواند مشکلاتی برای شما داشته باشد.
مسمومیت با استون می تواند ناشی از عوامل زیر باشد:
مسمومیت با استون بسیار نادر است. بدن شما به طور طبیعی قادر است مقادیر زیادی استون را به طور طبیعی بشکند و مانع از مسمومیت شما شود. لازمه مسمومیت با استون قرار گرفتن بیش از حد در معرض مقادیر بالایی از این ماده است. بنابراین کسانی که مقادیر زیادی از استون را استشمام کرده، بلعیده و یا مصرف کرده اند می توانند با مسمومیت ناشی از این ماده مواجه شوند.
علائم مسمومیت خفیف با استون شامل موارد زیر است:
علائم شدید این نوع مسمومیت بسیار نادر است و شامل موارد زیر است:
مسمومیت با این ماده یک علامت غیرمعمول دارد که به تشخیص زودهنگام آن کمک می کند: پس از آن که سطح کتون ها در خون افراد مبتلا بالا میرود، بوی نفس او شبیه به بوی برخی میوه ها می شود.
از آنجایی که انسان ها به طور معمول مقادیر اندکی از استون را در بدن خود دارند، تست و آزمایش حضور استون میتواند کمی دشوار باشد. پزشک برای تشخیص باید به دنبال مقادیر بالای استون و یا کتون در بدن شخص بیمار باشد. موارد زیر برای تشخیص میزان مسمومیت با استون توسط پزشک درخواست داده می شود:
پزشکان پس از اینکه تشخیص دادند شخصی با استون دچار مسمومیت شده است، می توانند مراقبت های حمایتی را برای او شروع کرده و به خروج مقادیر اضافی کتون ها از بدن کمک کنند.
پاسخ طبیعی بدن شما برای مقابله با افزایش سطح کتونها، افزایش تنفس به منظور خلاص شدن از شر اسیدهای موجود در خون است (کاهش اسیدیته خون و نرمال شدن آن). پزشک شما ممکن است لوله ای را در راه هوایی شما قرار دهد (فرآیند لوله گذاری) تا به شما در تنفس بهتر کمک کند. اگر وضعیت شما وخیم و شدید باشد، ممکن است برای تامین کافی اکسیژن رسانی به اندام های شما، نیازمند حمایت فشار خون مناسب باشید. برای این منظور به احتمال زیاد برای افزایش حجم داخل عروق شما و در نتیجه بهبود فشار خون به شما مایعات وریدی تزریق خواهند کرد.
اگر مقدار زیادی استون نوشیده باشید، نباید خود را به استفراغ کردن وادار کنید. استون برای فضای داخلی دهان و مری و پوشش آن بسیار بسیار خطرناک است. پزشک شما می تواند با قرار دادن لوله ای که از طریق گلو به معده میرسد، معده شما را تخلیه خواهد کرد.
برای اینکه استون را به طور کلی از معده پاک کنند، از سرم برای شستشوی گلو و معده استفاده میکنند. پس از شستشو، مایعات ساکشن شده و از بدن خارج میشوند.
نکته
از آنجایی که استون به سرعت جذب بدن می شود، تخلیه معده و شستشوی آن تنها در ساعات اولیه مسمومیت با استون امکان پذیر است و جواب میدهد. در غیر این صورت باید روش های موثرتری انجام شود.
شستشو و تخلیه محتویات معده خطر ابتلا به پنومونی آسپیراسیون تصادفی را در بیمار افزایش می دهد. (پنومونی آسپیراسیون به وضعیتی گفته میشود که در آن آب بطور تصادفی به جای معده به ریه ها می رسد.)
اگر اختلال متابولیکی مانند دیابت دارید، از دستورالعمل ها و توصیه های پزشکان در مورد رژیم غذایی، دارو و شیوه زندگی بهتر پیروی کنید. در صورت مشاهده تغییراتی در علائم خود، با پزشک تماس بگیرید تا در مورد شیوه های درمانی خود با او صحبت کنید. این کار میتواند به کنترل سطوح استون در بدن افراد مبتلا به بیماری های متابولیک کمک کند.
استون میتواند به صورت عمدی یا کاملا تصادفی از برخی منابع خارجی وارد بدن شود:
با رعایت احتیاط در مواجهه یا استفاده از استون متوان خطر مسمومیت آن را کاهش داد:
ترجمه شده از وبسایت: healthline.com