وازکتومی یا (Vasectomy) نوعی عمل جراحی برای عقیم سازی در مردان است. پس از انجام این عمل، اسپرم ها دیگر نمی تواند با مایع منی مخلوط شود. منی مایعی است که بصورت طبیعی برای تغذیه و محافظت از اسپرم ها در طول ارگاسم و انزال از آلت مرد خارج میشود.
وازکتومی به طور سنتی و مرسوم با کمک تیغ جراحی صورت میگیرد. در شیوه مرسوم دو برش کوچک در اطراف کیسه بیضه ها ایجاد می شود. با این حال، از دهه ۱۹۸۰ وازکتومی بدون برش جراحی با اسکالپل و یا تیغ جراحی در میان بسیاری از مردانی که قصد عقیم سازی دارند محبوب شده است. وازکتومی به روش بدون اسکالپل منجر به خونریزی کمتر و بهبودی سریعتری می شود در حالی که به اندازه وازکتومی معمولی و مروسم نیز مؤثر است.
هر ساله حدود ۵۰ هزار مرد در ایالات متحده وازکتومی انجام میدهند. آنها این کار را به عنوان ابزاری برای کنترل تولد انجام می دهند. در حدود ۵ درصد از مردان متاهل در سن باروری، برای جلوگیری از پدر شدن این عمل را انجام میدهند.
تفاوت اصلی بین جراحی بدون تیغ جراحی و وازکتومی های معمولی در نحوه دسترسی جراح به لوله های وازدفران یا (Vas deferens) است. وازدفران مجراهایی هستند که اسپرم را از بیضه به مجرای ادرار، جایی که با مایع منی مخلوط می شوند منتقل می کنند.
با جراحی معمولی، جراح برش را در هر طرف کیسه بیضه میزند تا به وازدفران برسد. اما در وازکتومی بدون اسکالپل، لوله ها توسط یک کلمپ نگهدارنده از روی پوست بیضه گرفته می شوند. برای دسترسی به مجاری وازدفران از یک سوزن کوچک برای ایجاد سوراخ کوچکی در اسکروتوم استفاده می شود.
در یک بررسی در سال ۲۰۱۴ مشخص شد که، مزایای وازکتومی بدون اسکالپل عفونت و هماتوم حدودا ۵ برابر نسبت به روش مرسوم و با تیغ جراحی کاهش پیدا خواهد کرد.
همچنین می توان آن را سریعتر از وازکتومی معمولی انجام داد و برای بستن برش ها نیازی به بخیه نیست. به معنای واقعی کلمه انجام این عمل بدون تیغ جراحی درد و خونریزی کمتری دارد.
از ۴۸ ساعت قبل از انجام عمل وازکتومی بدون تیغ جراحی، از داروهایی مثل آسپرین و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (Advil) و ناپروکسن (Aleve) خودداری کنید. مصرف این داروها قبل از انجام هر عمل جراحی، می تواند احتمال بروز عوارضی مانند خونریزی را افزایش دهد. همچنین در مورد سایر داروها یا مکمل هایی که معمولاً مصرف می کنید با پزشک خود مشورت کنید.
وازکتومی یک روش سرپایی است. این بدان معنی است که می توانید در همان روز عمل جراحی به خانه بروید.
در اتاق عمل، به شما لباس مخصوص بیمارستان را خواهند پوشاند و شما نباید هیچ لباسی به تن داشته باشید (حتی لباس زیر).
پزشک به شما بیحسی موضعی خواهد داد. بی حسی موضعی برای عمل شما شامل بی حس کردن بیضه و بخشی از کشاله ران است. وقتی بی حس می شوید هیچ دردی را احساس نخواهید کرد و چنانچه دردی احساس کنید مطمئن باشید که بسیار محدود و قابل تحمل خواهد بود. همچنین ممکن است برخی از داروها به شما کمک کنند تا قبل از وازکتومی بتوانید به آرامش برسید.
پزشک از روی پوست کیسه بیضه مجاری وازدفران را با لمس کردن پیدا میکند. پس از آنکه مجاری پیدا شد، جراح آن ها را توسط یک کلمپ نگهدارنده با پوست میگیرد.
جراح سپس با کمک یک سوزن مخصوص، سوراخ کوچکی در ناحیه کلمپ شده ایجاد میکند. سپس وازدفران را بیرون میکشد و آن را برش خواهد داد. دو سر وازدفران سپس مسدود میشوند. و به داخل کیسه بیضه بازمیگردند.
بعد از انجام عمل، پزشک معالج برای تسکین درد شما برایتان مسکن تجویز میکند. مسکن تجویزی معمولاً استامینوفن است. پزشک شما همچنین در مورد نحوه مراقبت از اسکروتوم هنگام طی دوره بهبودی توصیه هایی ارائه خواهد کرد.
در این روش هیچ بخیه ای زده نمیشود زیرا سوراخ ایجاد شده به قدری کوچک است که خود به خود ترمیم میابد و بسته میشود.
پس از عمل داشتن احساس خفیف تهوع یا داشتن مقدار کمی خونریزی طبیعی است. هرچند که این دو علامت باید ظرف مدت ۲۴ ساعت بهبود پیدا کنند. محل سوراخ را باید مرتب تمیز کنید و از آن محافظت کنید تا دچار آلودگی نشود.
حدود یک هفته بعد از عمل از انجام مقاربت و ارگاسم خودداری کنید. همچنین حداقل برای یک هفته از بلند کردن وزنه سنگین، دویدن یا سایر فعالیت های سنگین پرهیز کنید. شما ممکن است ظرف ۴۸ ساعت پس از عمل بتوانید به کار و فعالیتهای عادی خود برگردید.
بروز برخی از ناراحتی ها طی چند روز اول بعد از عمل طبیعی است. بروز عوارض جدی و خطرناک نادر است. اما عوارض زیر در صورت بروز میتواند جدی باشند:
یکی دیگر از عوارض بعد از وازکتومی می تواند گرانولوم اسپرم باشد. مصرف NSAID ممکن است به رفع برخی از ناراحتی ها و کاهش التهاب در اطراف توده کمک کند. گرانولوم ها معمولاً به خودی خود از بین می روند، اگرچه ممکن است تزریق یک استروئید برای سرعت بخشیدن به روند بهبودی مورد نیاز باشد.
معکوس وازکتومی به منظور بازگرداندن باروری، برای بسیاری از مردانی که تحت این عمل قرار گرفته اند ممکن است. وازکتومی معکوس مستلزم اتصال دوباره مجاری وازدفران برای عبور مجدد اسپرم ها از بیضه ها به آلت تناسلی است.
درخواست ریورس کردن این عمل، اغلب توسط مردانی داده می شود که یک یا چند فرزند با یک شریک زندگی خود داشته اند و بعداً می خواهند با شخص دیگری ازدواج کنند. بازگرداندن باروری تا ۱۰ سال پس از انجام وازکتومی میتواند موثر باشد. هرچند که معکوس کردن وازکتومی همیشه باروری و باردار شدن را تضمین نمی کند.
وازکتومی بدون بدون تیغ جراحی میتواند نوعی مؤثر و ایمن از نابارور شدن طولانی مدت باشد. اگر این عمل توسط جراحان با تجربه انجام شود، میتوانید مطمئن باشید که دیگر بارور نخواهید شد.
عملکرد جنسی شما معمولاً تحت تأثیر وازکتومی قرار نمی گیرد. هرچند که نمیتوانید صاحب فرزند شوید اما همچنان مایع منی از شما خارج میشود و از انجام رابطه جنسی و هر گونه ارگاسم دیگری لذت خواهید برد. اگر در مورد وازکتومی بدون اسکالپل سؤال یا نگرانی دارید، با اورولوژیست خود صحبت کنید. هرچه اطلاعات بیشتری داشته باشید، اتخاذ چنین تصمیم برای انجام عمل برای شما آسانتر خواهد بود.
ترجمه شده از وبسایت: healthline.com