تاکی کاردی بطنی چیست؟

تاکی کاردی بطنی (Ventricular tachycardia) یک اختلال ریتم قلب (آریتمی) ناشی از سیگنال های الکتریکی غیر طبیعی در بطن های قلب است. ضربان قلب شما توسط سیگنال های الکتریکی که از بافت قلب منشاء می گیرند، شکل گرفته و کنترل می شود. یک قلب سالم معمولا حدود ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه می تپد. مبدا هر تپش، یک تحریک الکتریکی در قسمت فوقانی قلب است.

در تاکی کاری بطنی (V-tach یا VT)، سیگنال های الکتریکی غیر طبیعی در بطن ها، باعث می شوند که ضربان قلب سریعتر از حد معمول باشد. (در این وضعیت بطن ۱۰۰ بار یا بیشتر دچار انقباض می شود. انقباضات بطن در این بیماری با انقباضات بخش های دیگر قلب ناهماهنگ است.)

هنگامی که این اتفاق می افتد، قلب شما قادر نیست خون را به اندازه کافی به بدن و ریه ها پمپاژ کند. و از آنجایی که بطن ها به سرعت می‌تپند، به انداه کافی و کاملا پر از خون نمی شوند.

تاکیکاردی بطنی ممکن است کوتاه باشد. و تنها چند ثانیه طول بکشد و شاید هیچ علائمی نداشته باشد. این وضعیت می تواند برای مدت طولانی تری پیش بیاید، و علایم زیر را داشته باشد:

سرگیجه
سبکسری
تپش قلب
یا حتی از دست دادن هوشیاری

در بعضی موارد، تاکی کاردی بطنی می تواند قلب شما را متوقف کند (sudden cardiac arrest)، که این وضعیت یک اورژانس پزشکی و تهدید کننده زندگی است. این مشکل معمولا در کسانی که دچار حمله قلبی یا بیماری ساختاری قلبی (کاردیومیوپاتی) هستند رخ می دهد.

فیبریلاسیون بطنی (Ventricular fibrillation)

فیبریلاسیون بطنی یک وضعیت خطرناک مربوط به تاکی کاردی است. در این وضعیت، بطن های قلب، در یک حالت سریع و غیر هماهنگ فعالیت میکنند. این ریتم غیر طبیعی، اغلب در افرادی که مبتلا به بیماری قلبی هستند، اتفاق می افتد. همچنین ممکن است به علت اختلالات الکترولیتی (مانند سطوح بالا یا پایین پتاسیم) یا به ندرت در قلب طبیعی و سالم نیز اتفاق بی افتد. فیبریلاسیون بطنی همچنین ممکن است باعث توقف ناگهانی قلب شود. و اگر بلافاصله درمان نشود، منجر به مرگ خواهد شد.

علائم

در برخی از افراد، تاکی کاردی بطنی ممکن است علایم خاصی نداشته باشد. اما در برخی دیگر، علایم زیر نشان دهنده این آریتمی است:

سرگیجه
تنگی نفس
احساس سبک شدن سر
تپش قلب و احساس افزایش ضربان قلب
درد قفسه سینه (آنژین صدری)
تشنج

تاکیکاردی های جدی تر و خطرناک ممکن است باعث بروز مشکلات زیر شود:

خستگی یا از دست دادن هوشیاری
مرگ ناگهانی

چه وقت باید به پزشک مراجعه کنید؟

تعدادی از شرایط می تواند باعث ایجاد تاکی کاردی بطنی شود. تشخیص سریع، دقیق و مراقبت مناسب از کسی که با چنین مشکلی مواجه شده است، بسیار مهم است. اگر شما یا اطرافیانتان، هر کدام از علایم تاکی کاردی بطنی را داشتید، حتما با پزشک تماس بگیرید.

علل

وی تک (V-tach) توسط یک اختلال در امواج الکتریکی طبیعی ایجاد می شود، که میزان پمپاژ بطن شما را کنترل می کند. عوامل متعددی میتواند باعث بر هم خوردن ریتم الکتریکی بطن ها شود. برخی از این عوامل عبارتند از:

کمبود یا کاهش اکسیژن دریافتی به قلب به دلیل بروز آسیب بافتی به قلب.
شکل گیری مسیر های غیرطبیعی الکتریکی در قلب، در هنگام تولد (بیماری های مادرزادی مثل سندروم QT طولانی)
بیماری های ساختاری قلبی (کاردیومیوپاتی)
عوارض جانبی دارو
بیماری التهابی که بر روی پوست یا سایر بافت ها اثر می گذارد (سارکوئیدوز)
سوء مصرف مواد و داروهای مخدر، مانند کوکائین
عدم تعادل الکترولیت ها

عوامل خطر

هر شرایط و وضعیتی که موجب وارد شدن فشار یا آسیب به بافت قلب شود، خطر ابتلا به تاکیکاردی بطنی را افزایش می دهد. تغییر سبک زندگی، یا درمان پزشکی ممکن است خطر ابتلا به عوامل زیر را کاهش دهد:

بیماری های قلبی
اختلالات الکترولیتی شدید
عوارض جانبی دارو
سایر عوامل خطر

اگر سابقه خانوادگی تاکی کاردی بطنی یا سایر اختلالات ریتم قلبی داشته باشید، ممکن است خطر بروز تاکیکاردی بطنی در شما افزایش یابد.

عوارض جانبی

نارسایی قلبی
مرگ ناگهانی ناشی از ایست قلب

جلوگیری

موثرترین راه برای جلوگیری از تاکی کاردی بطنی، کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی است. اگر در حال حاضر بیماری قلبی دارید، آن را مدیریت کنید. و برنامه درمان خود را برای کاهش خطر ابتلا به مشکلات دیگر ادامه دهید.

برای درمان یا رفع عوامل خطری که ممکن است به بیماری قلبی منجر شوند، مراحل زیر را دنبال کنید:

ورزش کنید و به خوردن یک رژیم غذایی سالم رو بیاورید: با داشتن فعالیت و انجام یک ورزش بصورت منظم، یک رژیم غذایی سالم و کم چربی و حاوی میوه ها، سبزیجات و دانه های کامل به مقابله با بیماری های قلبی بروید.
حفظ محدوده وزنی سالم: داشتن اضافه وزن، خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
فشار خون و سطح کلسترول خون خود را تحت کنترل نگه دارید: تغییرات شیوه زندگی را انجام دهید و داروها را همانطور که برای اصلاح فشار خون بالا (فشار خون بالا) یا کلسترول بالا تجویز شده است، مصرف کنید.
سیگار نکشید: سیگار بلای هر تن سالمی است و بهتر است که آن را ترک کرد یا لب به آن نزد.
در مصرف مشروبات الکلی زیاده روی نکنید: در اصل بهتر است که رو به این نوشیدنی ها نیاورید. اما اگر به نوعی با مصرف آن در ارتباط هستید، برای داشتن قلبی سالم یا باید ترک کنید، یا مصرف آن را مدیریت کنید.
مواد مخدر و داروهای روانگردان مصرف نکنید: از محرک هایی مانند کوکائین استفاده نکنید. در صورت نیاز به کمک برای ترک این مواد حتما از پزشکان کمک بگیرید.
احتیاط در استفاده از داروهای بدون نسخه: برخی از داروهای سرماخوردگی و سرفه حاوی محرکهایی هستند که ممکن است موجب تغییر در ضربان قلب شوند. مصرف هرگونه داروی بدون نسخه را با پزشک خود در میان بگذارید.
محدود کردن کافئین: اگر نوشیدنی های کافئین مصرف می کنید، حتما مقدار مصرف خود را مدیریت کنید.
مقابله و کنترل استرس: از شرایط تنش و استرس زا خود را دور کنید و راه کارهای مدیریت استرس را بیاموزید.