جراح مغز و اعصاب

جراح مغز و اعصاب (Neurosurgeon) یک پزشک ماهر است که در انجام جراحی مغز، نخاع، اعصاب محیطی و سیستم عروق مغزی تخصص دارد. جراحان مغز و اعصاب برای درمان طیف گسترده ای از اختلالات مغزی مادرزادی، تروما، تومور، اختلالات عروقی، عفونت ها، سکته مغزی و بیماری های دژنراتیو نخاعی آموزش دیده اند.

جراحان مغز و اعصاب به صورت ویژه با متخصصین مغز و اعصاب (neurologists) ارتباط دارند. این دو پزشک متخصص به اطلاعات و مشاوره یکدیگر برای حل مشکلات مربوط به سیستم عصبی نیاز دارند.

در حالی که متخصصان مغز و اعصاب تنها قادر به تشخیص و درمان اختلالات عصبی هستند،  جراحان مغز و اعصاب علاوه بر تشخیص و درمان غیر تهاجمی بیماری ها و اختلالات عصبی، اقدام به انجام عمل جراحی می کنند. اقدامات جراح ارتوپدی اغلب با جراحی مغز و اعصاب در برخی از شرح وظایف مانند جراحی ستون فقرات همپوشانی دارد.

تمرکز جراحی مغز و اعصاب بر چه مشکلاتی است؟

سیستم عصبی یک سیستم پیچیده و حساس است که فعالیت های بدن را تنظیم و هماهنگ می کند. به عنوان یک رشته پزشکی، نورولوژی بر سه سیستم عصبی مختلف متمرکز است:

• سیستم عصبی مرکزی (CNS)
• سیستم عصبی محیطی (PNS)
• و سیستم مغزی مغزی داخلی (شبکه شریان ها و رگهای که خون را به مغز منتقل می کنند)

برخی از شرایطی و مشکلاتی که یک جراح مغز و اعصاب به مدیریت و درمان جراحی آن ها می پردازد عبارتند از:

• ناهنجاری های مادرزادی: مانند آنانسفالی، آنوریسم، هیدروسفالی یا اسپینا بیفیدا
• آسیب های ناشی از تروما یا ضربه: شامل آسیب به اعصاب محیطی یا مغز (از جمله شکستگی های جمجمه و خونریزی مغزی)
• تومورهای خوش خیم یا سرطانی مغز یا ستون فقرات
• اختلالات عروقی: از جمله ناهنجاریهای وریدی (AVM) و تلانژکتازی مویرگی
• عفونت های CNS،: از جمله مننژیت، آنسفالیت، استئومیلیت و آبسه اپیدورال
• اختلالات دژنراتیو و ناشی از افزایش سن در ستون فقرات: از جمله آتروفی عضلانی ستون فقرات (SMA) و فتق دیسک نخاعی
• صرع و اختلالات حرکتی: مانند بیماری پارکینسون و بیماری هانتینگتون
• اختلالات روانپزشکی مقاوم به درمان: از جمله اختلال وسواسی-اجباری شدید (OCD)، سندرم تورت و اختلال افسردگی ماژور (MDD)
• درد ناشی از سرطان، تروما یا سایر علل دیگر

روش های تشخیصی در جراحی مغز و اعصاب

جراحی مغز و اعصاب نیاز به درجه بالایی از دانش فنی و مهارت های پایه و پیشرفته جراحی است. ابزارهای مورد استفاده در جراحی های مغز و اعصاب گسترده هستند. بسیاری از این ابزار حاوی فناوری های پیشرفته هستند. برای مثال ایمپلنت ها هوشمند مغزی و میکروسکوپ دو ابزار پیچیده و بسیار کارآمد در این تخصص هستند.

کلید موفقیت در جراحی مغز و اعصاب، مجموعه ای از ابزار رادیولوژی است که برای تشخیص و درمان اختلالات عصبی استفاده می‌شود. برخی از این ابزارها عبارتند از:

• توموگرافی کامپیوتری (CT): یک تکنیک اشعه ایکس با کمک کامپیوتر است که تصاویر مقطعی مختلفی از مغز یا نخاعی به صورت سه بعدی ایجاد می کند
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): با استفاده از امواج مغناطیسی قوی برای تولید تصاویر بسیار دقیق، به ویژه از بافت نرم کاربرد دارد.
• توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) که از یک منبع رادیواکتیو برای بررسی عملکرد متابولیک در سیستم عصبی استفاده می کند.
• مگنتو-انسفالو-گرافی: یک روش برای نقشه برداری از مغز و ثبت سیگنال های عصبی با گیرنده های مغناطیسی است.

تکنیک های مختلف جراحی مغز و اعصاب که برای درمان بیماران از آن ها استفاه می شود.

• جراحی باز (Conventional Open Surgery) : جراحی مغزی و اعصاب معمولی نیازمند شکافتن پوست سر یا جمجمه است. به طور معمول در موارد اضطراری زمانی که یک آسیب حاد به مغز وارد می شود، جراح پوست و جمجمه را باز می کند تا شرایط را کنترل کند.
• جراحی آندوسکوپی (Endoscopic Surgery)
• میکروسکوپیک (Microsurgery)
• رادیوسرجری استرو استاتیک (Stereostatic Radiosurgery)
• جراحی اندو واسکولار یا داخل عروقی (Endovascular Surgery)
• جراحی اعصاب نخاعی (Spinal Neurosurgery)

سایر تکنیک های جراحی که توسط یک متخصص مغز و اعصاب به کار گرفته می شود:

• DBS
• تحریک نخاع
• تحریک عصبی محیطی
• و پمپ های درد

زیرمجموعه تخصص مغز و اعصاب

از آنجایی که مطالعه عملکرد مغز و سیستم عصبی بسیار وسیع و متنوع است، جراح مغز و اعصاب محدود به یک رشته و فیلد تخصصی نخواهد بود. آن ها می توانند با گذراندن دوره های تخصصی بیشتر به یکی از زیرشاخه های جراحی مغز و اعصاب بپردازند.

شاخه های این تخصص عبارتند از:

• جراحی کرانیال به شیوه اندوسکوپیک
• جراحی مغز و اعصاب کاربردی (برای درمان اختلالات حرکتی)
• نوروانکولوژی (شامل درمان جراحی تومورهای مغزی و سرطان های مغز و نخاع)
• جراحی عروق خونی سیستم عصبی خصوصا جمجه و بافت مغز
• جراحی مغز و اعصاب کودکان
• جراحی عصب محیطی
• جراحی کف جمجمه (برای درمان بیماری های خوش خیم یا سرطانی در کف جمجمه و مهره های فوقانی)
• جراحی مغز و اعصاب نخاعی
• جراحی مغز و اعصاب استرواستاتیک

ترجمه شده از وبسایت: www.verywellhealth.com