زخم های جراحی – بررسی ۳ نوع رد برش پوست یا اسکار جراحی

هر وقت روی پوست برش یا به اصطلاح انسیژن جراحی زده شود، اسکار یا زخم جراحی ایجاد می‌شود. یکی از عوارض عمل جراحی، بر جای ماندن همین اثر و رد برش پوست است. که البته کاملا طبیعی است. همه ما، جراحان پلاستیک را به عنوان پزشکانی می‌شناسیم که کم‌ترین اسکار جراحی را بر روی پوست باقی می‌گذارند.

چون اساسا یکی از کارهای آن‌ها از بین بردن همین آثار زخم های جراحی است. اما به حداقل رساندن اسکار و رد زخم در عمل های جراحی، بستگی به تبحر و توانایی جراح دارد. در این مقاله به بررسی ۳ نوع اسکار جراحی خواهیم پرداخت که ممکن است بعد از عمل جراحی، روی پوست شما برجای مانده باشد.

زخم های جراحی – همه اعمال جراحی اسکار ایجاد می‌کنند

در همه عمل‌های جراحی، زخم و اثرات ناشی از برش ایجاد می‌شود. فرقی هم نمی‌کند که اندام داخلی باشد یا پوست، در هر صورت، رد برش ایجاد می‌شود و خود را نشان می‌دهد. خوشبختانه تکنیک‌های جراحی باعث شده که بسیاری از برش های جراحی به صورت هوشمندانه پنهان بمانند. برای مثال:

• برش تامی توک (tummy tuck) که در قسمت پایین شکم زده می‌شود، حتی اگر اسکار زیادی هم برجای بگذارد، اما باز هم پنهان می‌ماند. بیمار با پوشیدن لباس زیر، مایو، زیرشلواری و حتی با موهای ناحیه پوبیس این زخم جراحی را پنهان می‌کند.
• برش های عمل جراحی لیپوساکشن (Liposuction)، که در ناحیه پوبیس و ناف زده می‌شوند معمولا در دیدرس نیستند. و زیر لباس پنهان می‌شوند.
• در عمل جراحی بلفاروپلاستی (blepharoplasty) یا لیفت چشم، برش ها در خطوط طبیعی پلک استتار می‌کنند.
• در عمل جراحی لیفت صورت یا (facelift): برش ها در پشت گوش زده می‌شوند و به راحتی از دید پنهان می‌شوند. جوری که خود بیمار هم نمی‌تواند رد برش پوست را مشاهده کند.

۳ نوع اسکار جراحی یا رد پرش پوست

به‌طور کلی از لحاظ شکل ظاهری، اسکارها و زخم های جراحی به ۳ دسته تقسیم می‌شوند:

1. برخی از زخم های جراحی ، هم سطح با پوست و به‌طور منظم التیام پیدا می‌کنند. و مشکل چندانی برای شخص ایجاد نمی‌کنند چون به نوعی این اسکارها طبیعی و معمولی هستند. و توجه زیادی را به خود جلب نمی‌کنند.
2. برخی از اسکارهای جراحی نیز به‌شدت توجه‌ها و نگاه‌ها را به خود جلب می‌کنند. اثر و رد برش پوست به راحتی قابل مشاهده است زیرا زخم نامنظم و غیر طبیعی است. و به شدت خود شخص را آزار می‌دهد ( چه از لحاظ روحی روانی چه از لحاظ فیزیکی )
3. برخی دیگر از برش ها رنجی بین زخم‌های معمولی و زخم‌های غیرطبیعی دارند.

اگر التیام یک برش جراحی به آرامی و به صورت غیرطبیعی صورت بگیرد، معمولا در دسته زخم‌های کلوئید (Keloid Scar) قرار می‌گیرد.  زمانی که زخم پوستی به درستی التیام پیدا نکرده باشد، می‌تواند باعث اضطراب شخص شود. زخم های جراحی که به خوبی بهبود پیدا نکرده باشند را در یکی از ۳ دسته زیر قرار می‌دهند:

اسکار جراحی مسطح و وسیع

یک زخم جراحی معمولی، مسطح و نازک است. رد برش پوست می‌توانند مسطح باقی بماند، اما به مرور زمان پهنا و وسعت آن بیشتر شود. این نوع زخم‌ها معمولا در نقاطی از بدن ایجاد می‌شوند که حرکات ثابتی دارند. برای مثال روی زانو، شانه ها و کمر امکان دارد چنین زخم‌هایی شکل بگیرد. زخم های جراحی مسطح و وسیع را می‌توان به وسیله مواد آرایشی و بهداشتی پوشاند و پنهان کرد.  هرچند که در قسمت‌های خاصی از بدن ایجاد می‌شوند، اما معمولا برای شخص مشکلات زیادی ایجاد نمی‌کنند. به عبارتی استرس فیزیکی و روانی به بیمار وارد نمی‌کنند.

زخم های جراحی بالا آمده و پهن: اسکار کلوئیدی

برای اینکه یک اسکار را در رده زخم‌های کلوئیدی قرار دهیم، لازم است که آن اسکار ویژگی‌های خاصی داشته باشد.  یک اسکار کلوئیدی:

• روی پوست قرار می‌گیرد و ارتفاع آن از پوست بیشتر است.
• نسبت به زخم های معمولی پهن تر است
• این زخم ها به مرور زمان از حاشیه اصلی زخم بیرون میزند و پهن‌تر می‌شود.
• به مرور زمان از پهنای آن نیز کم نخواهد شد.
• باعث ناراحتی درد و خارش می‌شوند.
• می‌توانند در هر ناحیه‌ای از بدن به وجود بیایند

ولی رایج‌ترین محل‌هایی که این رد برش، روی آن‌ها ممکن است به وجود بیاید، شامل موارد زیر است:

• کمر
• شلنه ها
• گوش ها
• قفسه سینه

درمان و بهبود چنین هایی کار سختی است. اما با یکسری درمان و راه‌کار می توان آن‌ها را کاهش داد یا به حداقل رساند:

• برش و کات کردن اسکار
• تزریق استروئیدها
• پانسمان‌های فشاری مخصوص
• پرتودرمانی

زخم های جراحی بالا آمده: اسکار هایپرتروفیک

برخی از اسکارها نیز ممکن است از سطح پوست بالا بیاید و یک یا چند لول از زخم‌های معمولی پهن‌تر باشند. معمولا با زخم های کلوئیدی اشتباه گرفته می‌شوند. در برخی ویژگی ها مشابه اسکار کلوئیدی هستند اما کاملا با هم متفاوت هستند. برعکس اسکار کلوئیدی ، این رد برش پوست از حاشیه‌های اصلی زخم فراتر نمی‌روند. شبیه به زخم‌های معمولی هستند اما سطح آن‌ها بالاتر است.

به مرور زمان وسعت و پهنای آن‌ها کم می‌شود (معمولا پس از چند سال). زخم‌های جراحی هایپرتروفیک، نسبیت به اسکارهای کلوئیدی رایج‌تر هستند و درمان آن‌ها به سختی کلوئیدها نیست.