کمبود ویتامین کا – علائم و نشانه‌های کمبود ویتامین K

ویتامین K نقش مهمی در انعقاد یا لخته شدن خون ایفا می‌کند. لخته شدن یک روند است که به جلوگیری از خونریزی بیش از حد در داخل و سطح بدن کمک می‌کند. بدن شما برای تولید پروتئین هایی که در فرآینده لخته شدن مشارکت دارند نیاز به ویتامین K دارد. اگر کمبود ویتامین K دارید، بدن شما به اندازه کافی از این پروتئین ها ندارد. دانشمندان همچنین معتقدند که ویتامین به رشد استخوان‌ها کمک می‌کند تا سالم بمانند. یک از نشانه‌‌های بارز کمبود ویتامین K خونریزی بیش از حد است.

انواع ویتامین K

دو نوع اصلی از ویتامین K وجود دارد:

1. ویتامین K1 (فیلووینون یا phylloquinone) که در گیاهان، به ویژه سبزیجات سبز مانند اسفناج و کلم وجود دارد
2. ویتامین K2 (مناوینون یا menaquinone) به طور طبیعی در روده ایجاد شده و به طور مشابه مانند K1 عمل می‌کند.

کمبود ویتامین K در بزرگسالان به دلیل استفاده از مواد غذایی حاوی این ویتامین نادر است. است. علاوه بر این، بدن خود به تنهایی قادر به تولید این ویتامین است. با این حال، برخی از شرایط و بعضی از داروها می‌توانند جذب و تشکیل ویتامین K را مختل کنند و باعث کمبود آن شوند. کمبود ویتامین K در نوزادان بسیار شایع است. در نوزادان، VKDB برای خونریزی کمبود ویتامین K نامیده می شود.

علائم کمبود ویتامین K

علامت اصلی کمبود آن، خونریزی بیش از حد است. به یاد داشته باشید که خونریزی ممکن است در مناطقی غیر از محل برش یا زخم برای مثال در داخل اندام هایی مانند ریه، معده و … باشد. خونریزی ممکن است به حالت زیر دیده شود:

• کبودی بدن
• لکه‌های قرمز و خونی زیر ناخن‌ها
• خونریزی در غشای مخاطی که قسمتهای داخل بدن را تشکیل می‌دهد
• مدفوع خونی که رنگی تیره می تواند داشته باشد.

کمبود ویتامین K در نوزادان در حالات زیر مشاهده می‌شود:

• خونریزی از باقی مانده بند ناف
• خونریزی در پوست، بینی، دستگاه گوارش، و یا مناطق دیگر
• خونریزی در آلت تناسلی اگر کودک ختنه شده باشد
• خونریزی ناگهانی در مغز، که بسیار خطرناک و تهدید کننده زندگی است

عوامل ایجاد کمبود ویتامین K

اگر چه کمبود ویتامین K در بزرگسالان غیرعادی است، اما برخی افراد با شرایط زیر در معرض خطر بیشتری قرار دارند:

• مصرف داروهای ضد انعقاد
• مصرف آنتی بیوتیک
• بیماریهایی که باعث میشند که چربی به درستی در بدن جذب نشود.
• رژیم غذایی که حاوی ویتامین K نباشد.

بعضی از آنتی بیوتیک‌ها باعث کاهش تولید این ویتامین در بدن می شوند.  و برخی دیگر باعث کاهش جذب ویتامین K در بدن می‌شوند.

عدم جذب چربی در افرادی که کمبود ویتامین K دارند ممکن است در افرادی که بیماری های زیر را دارند مشاهده شود:

• بیماری سلیاک
• فیبروز کیستیک
• اختلال در روده یا دستگاه صفراوی (کبد، کیسه صفرا و مجاری صفراوی)
• افرادی که بخشی از روده خود را از دست داده‌اند (سندروم روده کوتاه)

نوزادان تازه متولد شده به دلایل مختلف در معرض خطر کمبود ویتامین K هستند:

• ویتامین K در شیر مادر بسیار کم است
• عدم انتقال کافی ویتامین K کافی از جفت به جنین
• کبد نوزاد تازه متولد شده از ویتامین K استفاده نمی‌کند
• نوزادان در چند روز اول زندگی خود این ویتامین را تولید نمی‌کنند.

تشخیص کمبود ویتامین K

باید نزد پزشک بروید. پزشک تاریخچه پزشکی خانوادگی شما را خواهد پرسید و با معاینه دقیق و مشاهده علایم موجود کمبود ویتامن K  را برای شما تشخیص خواهد داد.  برخی از افرادی که در معرض کمبود این ماده مهم هستند عبارتند از:

• کسانی که داروی ضد انعقاد می‌گیرند
• افرادی که آنتی بیوتیک‌ها را مصرف کنید
• جذب چربی ندارند

به احتمال زیاد پزشک شما تست انعقادی را به عنوان زمان پروترومبین (PT) انجام خواهد داد تا ببینید آیا کمبود ویتامین K سبب علائم شما می شود یا خیر. این تست یک آزمایش خون است که مدت زمان لخته شدن خون شما را اندازه گیری می کند. به این ترتیب که هرچه مدت زمان لخته شدن خون زودتر صورت بگیرد میزان این ویتامین در بدن شما کافی است.

ابتدا از بدن شما خون گرفته خواهد شد. سپس مواد شیمیایی را به نمونه خون شما اضافه خواهند کرد تا ببینند چگونه واکنش نشان می‌دهند. خون معمولا حدود ۱۱ تا ۱۳.۵ ثانیه طول می‌کشد تا لخته شود. اگر خون به لخته شدن بیشتر طول بکشد، پزشک ممکن است تشخیص دهد که کمبود ویتامین K دارید.

ترجمه شده از وبسایت: www.healthline.com