درک مفاهیم

مفاهیم چیست؟

مفاهیم به کودک کمک میکند تا جهت ، موقعیت ، عدد، کمیت ، ترتیب ، حالات ، ابعاد ، اندازه ، شباهتها و تفاوتها را درک کند .

برای ارتباط، هرکس باید قواعد و ساختارهای سیستم زبانی را یاد بگیرد .به ساختار زبانی که به کودک کمک میکند تا در درک و استفاده از زبان به طور خاص تری مهارت پیدا کند ، درک مفاهیم گفته می شود .

چرا درک مفاهیم مهم است ؟

درک خوب کودک از مفاهیم مختلف ، حائز اهمیت است از آنجاییکه به توانایی برای پیروی کرد از دستورات و آگاه بودن در مورد آنچه پیرامونش صحبت می کنند ، کمک می کند . برای اینکه کودک بتواند در زبان گفتاری از مفاهیم استفاده کند ، نخست باید درک خوبی از این مورد داشته باشد که مفاهیم چه مواردی هستند و مفهوم آنها چیست . با بالارفتن این ادراک ، بهتر میتوانند از دستورات در محیط خانه ، پیش دبستانی و مدرسه پیروی کنند .

پایه های سازنده لازم برای پیشرفت درک مفاهیم چیست ؟

• شنیدن : کودک لازم است قدرت شنوایی خوبی داشته باشد تا اطمینان حاصل شود میتواند مدلهای زبانی درست را بشنود و در نتیجه از زبان مناسبی استفاده کند.
• توجه و تمرکز : توجه و تمرکز : تلاش مداوم ، انجام فعالیت بدون حواس پرتی و ادامه کار با تخصیص زمان کافی
• مهارت های بازی : شرکت داوطلبانه در فعالیتهای خود انگیزشی که معمولا با لذت و شادی همراه است و لزوما هدف محور نیست .
• زبان درکی : درک زبان . درک زبانی قبل از زبان بیانی باید انجام شود . برای اینکه بتوان درست از زبان استفاده کرد باید در حوزه ی زبانی خاصی ، بتواند مفاهیم را درک کند . تفاوت میان آنچه کودک درک میکند و آنچه میگوید در سنین دو تا سه و نیم سالگی ۵:۱ است ( برای مثال بیش از آنچه بتواند بگوید ، کلمات و مفاهیم را میداند )

در چه صورت میتوانم بگویم کودکم مشکلاتی برای درک مفاهیم دارد ؟

اگر کودک مشکلاتی در رابطه با درک زبان داشته باشد ممکن است :

• در پیروی کردن از دستوراتی که مفاهیمی در آنها به کار رفته مشکل دارد.
• در زبان گفتاری از مفاهیم نادرستی استفاده می کند ( مثلا وقتی چیزی روی میز است ممکن است بگوید بالای میز است )
• در هنگام صحبت کردن نمی تواند صریح باشد و بیشتر دوست دارد از عبارات مبهم مثل آن چیز استفاده کند یا بیشتر از اشاره کردن استفاده می کند به جای اینکه از کلمات استفاده کند ( برای مثال میگوید آن شی را میخواهم به جای اینکه صریح و روشن بگوید مثلا من ماشین بزرگ قرمز دوست دارم )

چه مشکلات دیگری ممکن است اتفاق بیافتد اگر کودک مشکلاتی در رابطه با درک مفاهیم داشته باشد ؟

وقتی کودک مشکلاتی در ادراک مفاهیم دارد ممکن است مشکلات زیر را هم داشته باشد :

• پیروی کردن از دستورات : توانایی انجام مستقل کاری که از او خواسته شده است.
• زبان درکی( ادراکی ) : درک زبان
• زبان بیانی : استفاده از زبان از طریق گفتار ، علائم یا شکلهای ارتباطی دیگر برای بیان خواسته ها ، ایده ها و نیازها
• نقاشی کردن تصاویر : در تجسم سازی آنچه به نظر می آید ناتوان است .
• کامل کردن پازل
• حل مسئله : در تعیین چالش ، یعنی چالش چیست ، چه استراتژیهایی برای غلبه بر آن میتواند استفاده شود و کار بعدی برای غلبه بر مشکل
• سوادآموزی : خواندن و نوشتن
• مهارتهای بازی : شرکت داوطلبانه در فعالیتهای خود انگیزشی که معمولا با لذت و شادی همراه است و لزوما هدف محور نیست.

برای بهتر شدن درک مفاهیم چه کاری می توان انجام داد ؟

• مدلسازی گرامر : وقتی کودک صحبت می کند از لحاظ گرامری درست نیست باید روش درست صحبت کردن را برایش مدل سازی کنید ( برای مثال کودک می گوید من آن چیز را بالای میز میخواهن و بزرگتر می گوید من آن چیز روی میز را میخواهم ) .
• مدلسازی / نمایش فیزیکی وقتی به کودک دستوری داده میشود میتواند مفهوم و آنچه به نظر میرسد را درک کند.
• توصیف کردن کاری که کودک انجام میدهد ( مثلا وقتی کودک اسباب بازی اش را برمیدارد بگویید اسباب بازیها را در جعبه بگذار یا وقتی لباس میپوشد یا لباسش را در می آورد بگویید : کفشهایت را بپوش / کفشهایت را در بیار
• تاکید روی کلماتی که میخواهید کودک یاد بگیرد و تکرار آن در موقعیتهای مختلف در نتیجه کودک میتواند روشهای مختلفی که از مفهوم استفاده میکند را ببیند ( برای مثال چراغ را روشن کن در قیاس با آن کتاب روی میز است )

برای پیشرفت در درک مفاهیم چه کارهایی میتوان انجام داد ؟

• خواندن کتاب داستانهای که لبه های اضافی دارد و بحث در مورد موقعیت ها مثلا کتاب های نقطه دار – نقطه کجاست ؟ او پشت در است .
• پیروی کردن از دستورات : در بازی از کودک خواسته میشود تا از دستورات متناسب با سنش پیروی کند ( مثل بیا به خرس بزرگ غذا بدهیم یا ماشینت را زیر میز حرکت بده )
• بازی هایی که به نوبت اسباب بازی های اطراف اتاق را مخفی می کنید ( مثلا ، ماشین را روی میز بگذار یا عروسکت را پشت تخت قایم کن

با تشکر از: سارا سلحشوری – آسیب شناس گفتار و زبان