متخصص قلب و عروق کیست؟و چه بیماری‌هایی را درمان میکند؟

متخصص قلب و عروق یک پزشک است، که در اختلالات قلب و سیستم گردش خون خبره است. یک متخصص قلب برای تشخیص، درمان و جلوگیری از شرایطی مانند فشار خون بالا، اختلالات ریتم قلب، بیماری‌های خطرناک قلبی و سکته قلبی آموزش دیده‌ است. متخصصان قلب جراح نیستند. کسانی که اقدام به عمل جراحی قلب می‌کنند، جراح قلب نامیده می‌شوند.

تمرکز متخصص قلب و عروق

تمام متخصصان قلب بیماری‌ها و  اختلالات قلب را مطالعه و درمان می‌کنند. برای اطفال و افراد بالغ، دو نوع متخصص قلب وجود دارد. متخصص قلب کودکان، تمام بیماری‌های قلبی کودکان را مطالعه می‌کند. و کار تشخیص و درمان اختلالات قلب کودکان را برعهده می‌گیرد. برعکس، متخصص قلب و عروق بزرگسالان، اقدام به درمان بیماری‌های قلبی بالغین می‌کند.

در نتیجه با وجود یکی بودن تخصص، متخصصین فقط قادر به درمان رده سنی مشخص شده هستند. یعنی متخصص اطفال بزرگسالان را درمان نمی‌کند. و متخصص بالغین نیز نمی‌تواند به درمان کودکان اقدام کند.

متخصص قلب و عروق بزرگسالان

متخصص قلب و عروق بزرگسالان، تنها بزرگسالان و بالغین را ویزیت می‌کند. کار آن‌ها عمدتا شامل اختلالاتی است که بعدا در زندگی ایجاد می‌شوند. اگر چه متخصص قلب و عروق ممکن است نقص مادرزادی قلبی را در بزرگسالان را نیز درمان کند. اختلالاتی که یک متخصص قلب می‌تواند در بزرگسالان درمان کند، به شرح زیر طبقه می‌شوند:

بیماری‌های Atherosclerotic

کسانی هستند که همراه با آترواسکلروز رشد می‌کنند. آترواسکلروز، ایجاد پلاک در داخل شریان‌ ها است. که به‌تدریج، جریان خون را مختل می‌کند. و منجر به:

• فشار خون بالا
• بیماری عروق کرونر (CAD)
• بیماری شریان محیطی (PAD)
• حمله قلبی و
• سکته مغزی می‌شود.

آریتمی‌های قلبی

اختلالات سیستم الکتریکی قلب است. اصطلاح آریتمی به ضربان غیر‌طبیعی قلب اشاره دارد. آریتمی‌ها شامل:

• برادی کاردی (ضربان قلب غیرعادی)
• تاکی کاردی (ضربان قلب سریع)
• و فیبریلاسیون دهلیزی (ضربان قلب نامنظم) است.

بیماری دریچه‌های قلب

اختلال در دیچه‌های قلبی مانند:

• دریچه سه لتی
• دو لتی
• آئورتیک
• ریوی

عفونت های قلبی

عفونت لایه‌های مختلف قلب مانند:

• پریکاردیت: عفونت خارجی‌ترین لایه قلب
• اندوکاردیت: عفونت لایه‌ داخلی قلب
• میوکاردیت: میوکاردیت یک بیماری نادر عضله قلب است که اغلب در افراد سالم اتفاق می‌افتد.

نارسایی قلبی

در شرایطی است که قلب نمی‌تواند خون کافی در پاسخگویی به نیاز بدن فراهم کند. نارسایی می‌تواند یک یا هر دو طرف قلب را تحت تاثیر قرار دهد. نارسایی احتقانی قلب (CHF) یک نوع از این نارسایی‌ها است.

ایست قلبی

توقف کامل قلب است. قطع ناگهانی فعالیت قلب، معمولا با بیماری عروق کرونر همراه است، اما می‌تواند ناشی از هر شرایطی باشد که باعث از بین رفتن عملکرد سیستم الکتریکی قلب می‌شود.

متخصص قلب و عروق کودکان

متخصص قلب اطفال، تنها کودکان را درمان می‌کند. همانند مشکلاتی که قلب بزرگسالان را درگیر میکند، اطفال نیز با شرایطی نظیر آریتمی قلبی، نارسایی قلبی یا فشار خون بالا مواجه می‌شوند.

بسیاری از بیماری‌های قلبی-عروقی که در کودکان دیده می‌شود، مادرزادی هستند، به این معنی که کودک با آن متولد می‌شود. تعدادی از این بیماری ها که توسط متخصص قلب و عروق کودکان درمان می‌شود شامل:

• Arteriosus: آرتریوس (عروق خونی اضافی در قلب)
• Complete atrioventricular canal defect :نقص دیواره دهلیزی بطنی
• Ebstein’s anomaly: ناهنجاری دریچه سه لتی
• Hypoplastic left heart syndrome :سمت چپ قلب به درستی و بصورت کامل رشد نکرده است.
• Interrupted aortic arch: آئورت توسعه نیافته
• نقص سپتوم: وجود سوراخ در بین بطن‌ها با هم یا دهلیزها با هم
• تترالوژی فالوت: ترکیبی از چهار نقص مادرزادی
• آترزی تریکوسپید : بیمار دارای یک دریچه ترکوسپید از دست رفته است.

برخی از بیماری‌های قلبی و عروقی، مانند فشار خون ریوی بالا و فشار خون بالا سیستماتیک، به ترتیب توسط متخصص ریه و متخصص کلیه اطفال درمان می‌شوند.

فرآیند تشخیص بیماری‌ها توسط متخصص قلب و عروق

ابزارها، تکنیک‌ها و روش‌هایی وجود دارد، که متخصص قلب و عروق می‌تواند به طور موثر به تشخیص یا درمان بیماری‌های قلبی-عروقی و یا نقص‌های رایج بپردازد. تعدادی از آزمایشات یا تکنیک ها برای تشخیص اختلالات و بیماری‌های قلبی به شرح زیر است:

• سمع یا گوش دادن: استفاده از stethoscope برای شنیدن صداهای طبیعی و غیر طبیعی قلب
• گرفتن فشار خون (BP): برای اندازه گیری فشار خون سیستولیک و دیاستولیک .
• آزمایش خون: برای اندازه‌گیری چربی‌های خون، هموسیستئین، فریتین و التهاب متعارف (پروتئین واکنشی C) همراه با بیماری قلبی
• الکتروکاردیوگرام (ECG): که فعالیت الکتریکی را در طول ضربان قلب اندازه‌گیری می‌کند.
•  Holter مانیتور: یک دستگاه ECG قابل حمل است. که به طور مداوم ریتم قلب را به مدت ۲۴ ساعت نظارت می‌کند.
• مانیتور رویداد: یک دستگاه ECG قابل حمل است که فعالیت قلب را در دو تا هفت دقیقه و تا بیش از یک تا چند هفته ادامه می‌دهد.
• تست استرس قلبی: که عملکرد قلب در طول ورزش (مانند در حال اجرا بر روی یک تردمیل یا پدال دوچرخه ثابت) را اندازه‌گیری می‌کند.
• کاتتریزاسیون کرونری: که در آن یک کاتتر به داخل عروق کرونری قلب وارد می‌شود. اینکار برای اندازه‌گیری عملکرد قلب انجام می‌شود.
• اکوکاردیوگرام: یک نوع از سونوگرافی است که از امواج صوتی برای تجسم حرکت قلب و خون استفاده می‌کند.
• آنژیوگرافی توموگرافی کامپیوتری (CTA): یک نوع اشعه ایکس کامپیوتری است که برش‌های سه بعدی از قلب و رگ‌های خونی بزرگ ایجاد می‌کند.

• اسکن کلسیم کرونری: که با استفاده از توموگرافی کامپیوتری (CT) به منظور بررسی ذخایر کلسیم در شریان های عروق کرونر استفاده می‌شود.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): یک نوع مطالعه تصویری است که از مغناطیس و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر بسیار دقیق، به ویژه از بافت نرم استفاده می‌شود.

متخصص قلب و عروق از چه روش‌های درمانی برای معالجه بمیاران خود استفاده استفاده می‌کند؟

متخصصین قلب و عروق در انواع درمان‌های غیر تهاجمی  و یا با حداقل تهاجم آموزش دیده‌اند. افرادی که نیاز به جراحی یا روش‌های تهاجمی بیشتری دارند، به یک جراح قلب و عروق مراجعه می‌کنند. بسیاری از بیماری‌های قلبی عروقی مزمن را می‌توان با داروها درمان کرد. این داروها شامل داروهایی هستند که فشار خون بیمار را کاهش می دهند:

• از جمله مهار کننده های ACE
• مهار کننده های گیرنده آنژیوتانسین II
• مسدود کننده‌های بتا
• و مسدود کننده‌های کانال کلسیم

برخی دیگر از داروهای تجویزی کلسترول خون را کاهش می‌دهد مانند:

• استاتین‌ها
• و مهارکننده‌های جذب کلسترول

برخی دیگر برای کنترل ریتم قلب هستند:

• لیدوکایین
• دیگوکسین
• و نیتروگلیسرین

متخصص قلب با بیمار کار می‌کند تا تغییرات مثبتی در شیوه زندگی او ایجاد کند. توصیه هایی برای کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی ارائه میدهد. برای مثال:

• ورزش منظم
• کاهش وزن
• کاهش چربی های غذایی
• توقف سیگار کشیدن
• و کاهش استرس

علاوه بر تجویز داروها و شیوه‌های پیش گیرانه، تعدادی از روش‌های وجود دارد که متخصصان قلب مجاز به انجام آن هستند:

• آنژیوپلاستی، یک روش که در آن لوله به یک رگ خونی وارد می شود تا با کشیدن یک بالون کوچک
• مداخله عروق کرونر (PCI)، یک روش برای قرار دادن استنت در رگهای مسدود یا تنگ است. با این روش رگ های تنگ گشاد می‌شوند.
• کاشت پیس میکر: کاشت یک دستگاه داخلی یا خارجی برای رفع اختلالات ریتم قلب.
• کاشت ایمپلنت موسوم به فیبریلاتور قلبی: شامل یک دستگاه کوچک، که در زیر پوست قفسه سینه فوقانی کاشته می‌شود. این ایمپلنت در صورت نیاز، زمانی که ریتم قلب به هم می‌ریزد، با اعمال یک جریان، ریتم را به حالت عادی باز می‌گرداند.
• درمان :CRC با استفاده از یک ضربان ساز تخصصی که عمل بطن چپ و راست را در افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب انجام میدهد.

زیرمجموعه تخصص قلب و عروق

یک متخصص قلب و عروق تخصص های خاصی را دنبال می‌کند که به او اجازه می‌دهد تا بر شرایط خاص یا جمعیت خاصی تمرکز کند. مهمترین شاخه های این تخصص عبارتند از:

• Cardiac electrophysiology
• Cardiogeriatrics
• Echocardiography
• Interventional cardiology
• Nuclear cardiology

این زیرمجموعه‌ها به طور معمول نیاز به یک یا دو سال آموزش اضافی دارند.

نکات مورد توجه هنگام ویزیت متخصص قلب و عروق

قبل از ویزیت یک متخصص قلب و عروق بهتر است یکسری کار انجام دهید. برای مثال علائم  قلبی که در شما وجود دارد را یادداشت کنید. از کوچک‌ترین علائم تا شاخص‌ترین آن ها را یادداشت کنید. داروهای مصرفی چه با نسخه چه بدون نسخه باید نوشته شوند. اگر بیمار سابقه بستری قبلی یا بیماری دیگری دارد حتما باید به پزشک متخصص قلب اطلاع دهید. هر چه دقیق‌تر علایم را بیان کنید تشخیص به موقع صورت می‌گیرد.

قبل از ویزیت از خدمات بیمه درمانی خود مطلع شوید. اینکه بیمه شما مسائل مربوط به شما را تحت پوشش قرار دهد بسیار مهم است. حتی آزمایشگاه‌ها و مراکز مرتبط را پیدا کنید و از آنها پرس و جو کنید. روز ویزیت سعی کنید برای روشن‌تر شدن وضعیت بیماری خود سوالات زیر را از متخصص قلب خود بپرسید:

• من چه نوع بیماری قلبی دارم؟
• علل شایع این بیماری چیست؟
• آیا در ارتباط با بیماری من چیزی هست که باید رعایت یا مدیریت شود؟
• نتایج آزمایش من چگونه است؟
• گزینه های درمان من چه هستند؟
• بیماری من تا چه حد به درمان ها پاسخ میدهد؟
• خطرات احتمالی و عوارض جانبی درمان چیست؟
• چه وقت میتوانم به فعالیت روزمره بازگردم؟
• چه تغییراتی باید در سبک زندگی ایجاد کنم؟
• اگر بیماری من درمان نشود چه اتفاقی برایم خواهد افتاد؟