آشنایی با استئوسارکوم یا تومور بدخیم استخوانی

استئوسارکوم، هر چند نادر است، اما شایع‌ترین نوع سرطان استخوان به شمار می‌رود. این نوع سرطان از سلول‌های استخوانی شروع می‌شود . تومور بدخیم استخوانی در موارد بسیار نادر، سایر بافت‌های اطراف خود را درگیر می‌کند (منظور، بافت‌های نرم اطراف استخوان، خصوصا عضلات است)

تومور بدخیم استخوانی چه اندام‌هایی را درگیر می‌کند؟

سیتسم اسکلتی شامل چند نوع استخوان است. استخوان‌های پهن، بلند، کوتاه و سزاموئیدی یا گرد  ۴ دسته اصلی استخوان‌های سیستم اسکلتی هستند. استئوسارکوم به‌طور معمول، استخوان‌های بلند سیستم اسکلتی را درگیر خود می‌کند. منظور از استخوان‌های بلند استخوان‌های ران، استخوان‌های ساق پا، استخوان های ساعد، بازو و…. است. شیوع تومور بدخیم استخوانی بیشتر در اندام تحتانی و پاها است. هر چند ممکن است دست‌ها هم درگیر بشوند.

چه کسانی بیشتر در معرض استئوسارکم هستند؟

استئوسارکما در نوجوانان و بالغین جوان اتفاق می‌افتد. اما در کودکان جوان و سالخوردگان نیز ممکن است رخ دهد .

درمان تومور بدخیم استخوان چگونه است؟

طی چند سال گذشته تا کنون، روند درمانی تومور بدخیم استخوانی  رو به رشد گذاشته است. و امروزه با وجود تکنولوژِی‌های پیشرفته، درمان آن دردسرها و دغدغه‌های گذشته را ندارد.  پیش آگهی این بیماری به چند عامل مهم بستگی دارد:

• در وهله اول باید به مبدا و منشاء استئوسارکوم توجه کرد. اینکه ابتدا از کجا شروع شد و چه بافتی را درگیر خود کرده است؟
• اندازه تومور، بزرگی یا کوچی آن نیز مهم است. چرا که، هر چه توده سرطانی بزرگ‌تر باشد درمان آن نیز با دشواری همراه می‌شود.
• نوع توده سرطانی
• و درجه استئوسارکوم
• و اینکه آیا تومور بدخیم استخوان متاستاز داده است یا نه؟ و اگر داده تا چه حد پیشروی کرده داست؟

پس از اتمام درمان، افراد برای نظارت طولانی مدت، نیاز شدیدی به شیمی‌درمانی دارند.

علائم تومور بدخیم استخوانی

شایع‌ترین علائم و نشانه های استئوسارکوم شامل موارد زیر است:

• تورم در نزدیکی استخوان
• درد استخوانی یا مفصلی
• وارد شدن آسیب به استخوان
• شکستگی استخوان بدون هیچ دلیل روشن و قابل توضیحی

در پاره‌ای از اوقات تشخیص این نوع سرطان مشکل است. علایم استئوسارکوم می‌تواند با علایم سایر مشکلات و اختلالات یکسان باشد. برای مثال: امکان دارد در خصوص افراد ورزشکار، علایم سرطان استخوان به آسیب‌های ورزشی ربط داده شود. در این صورت تشخیص سرطان کمی به تعویق خواهد افتاد. زیرا سایر عوامل احتمالی مدنظر پزشک قرار می‌گیرد.

علل بروز سرطان استئوسارکو استخوان

علت اصلی بروز استئوسارکوم روشن نیست. و در اکثر موارد ممکن است، به صورت پراکنده رخ دهد. اما احتمال دارد بعضی از عوامل خطر ابتلا را افزایش دهند.

عوامل خطر و ریسک فاکتورهای این بیماری

برخی از عوامل، ریسک ابتلا به استئوسارکوم را به شکل جدی افزایش می‌دهند. برای مثال:

• درمان قبلی با پرتودرمانی
• برخی از شرایط ارثی یا ژنتیکی، از جمله:

• • رتینوبلاستوما ارثی
  • سندرم بلوم
  •  سندرم لی-فراومنی
  •  سندرم Rothmund-Thomson
  •  کم خونی Diamond-Blackfan
  • بیماری پگت
  • و سندرم ورنر 

عوارض جانبی ایجاد شده به واسطه تومور بدخیم استخوانی

برای بیشتر انواع سرطان‌ها این امکان وجود دارد که، سایر مناطق بدن را درگیر کنند.  در صورت متاستاز یا گسترش سرطان به سایر مناطق بدن، بدون شک درمان با مشکل مواجه می‌شود. مهم‌ترین عارضه این نوع سرطان، امکان متاستاز به بافت‌های نرم اطراف استخوان است.

درمان جراحی استئوسارکوم

آخرین مرحله درمانی این بیماری عمل جراحی است. دو نوع شیوه جراحی برای بیمارانی که مبتلا به سرطان استخوان است توصیه می‌شود:

• نوع اول: جراحی در این مرحله با از بین بردن تومور همراه است. در این نوع عمل جراحی، اندام قطع نمی‌شود.
• نوع دوم: گاهی سرطان استخوان به قدری پیش رفته است، که با برداشتن تومور درمان حاصل نمی‌شود. تنها راه ممکن در این حالت قطع عضو است. اگر عضو درگیر، آمپوته نشود، امکان گسترش استئوسارکم بسیار زیاد است. (آمپوته کردن به معنی قطع عضو به دلیل عفونت و … است)

پس از قطع عضو بیمار باید از پروتز های حمایتی استفاده کند.

شیمی درمانی برای مبارزه با سرطان

همانند سایر انواع سرطانهای جدی، شیمی درمانی تهاجمی، برای استئوسارکوم می‌تواند عوارض جانبی مهمی را در کوتاه مدت و دراز مدت ایجاد کند. تیم مراقبت‌های بهداشتی، اقدامات لازم را برای درمان و مدیریت این اثرات به بهترین نحو ممکن انجام می‌دهد.

چگونه از استئوسارکوم پیشگیری کنیم؟

متاسفانه درست مانند بیشتر سرطان‌های دیگر، هیچ راه شناخته شده‌ای برای جلوگیری از استئوسارکوم وجود ندارد. گرچه عوامل خاص، مانند سابقه قبلی پرتودرمانی یا شرایط خاص ژنتیکی این خطر را افزایش می‌دهند. با این حال، داشتن یک عامل خطر لزوما به معنی داشتن بیماری تومور بدخیم استخوانی نیست .اما هر گونه نشانه یا علائم باید در اسرع وقت بررسی شود.