مو یکی از عوامل مهم در زیبایی افراد است . انسان ها معمولا توجه خاصی به رشد و تقویت موها و داشتن ظاهری آراسته دارند . در این بین به دلیل اینکه موها تراکم زیادی دارند و نیز عمده ی تعریق از طریق مو انجام می شود مو محل مناسبی برای رشد باکتری ها می باشد.
مشکلات و بیماری های آن نیز بسیار گسترده است . در این بین استفاده از محلول های تقویت کننده مو یا شامپو های تقویت موی سر بدون آگاهی و توجه به خصوصیات ذاتی موی سر هر فرد این مشکلات و بیماری ها را دو چندان می کند.
البته برخی مشکلات در این حوزه منشا ذاتی و وراثتی دارد. از این بین می توان به ریزش مو اشاره کرد. علاوه بر ساختار مو و سر ، عوامل ارثی و عوامل خارجی یک سری مسائل دیگر مانند آلودگی هوا ، استرس و … نیز می توانند باعث بروز مشکلات و بیماری های مو شود . کلیه موارد مطرح شده اهمیت توجه به بهداشت موی سر را تایید می کند.
در واقع می توان به زور کلی اظهار داشت که اگر فرد بهداشت موی سر را به طور دقیق رعایت کند می تواند تا حد زیادی از بیماری ها در امان باشد. از دیگر موارد جلوگیری از بروز بیماری ها نیز می توان به تغذیه اشاره کرد که فرد با مصرف مواد مغذی حاوی ویتامین ها و علی الخصوص ویتامین های گروه B امکان مقابله با مشکلات این حوزه را خواهد داشت.
بدون تردید عمده ترین ، شایع ترین و حتی مهم ترین مشکلات در این حوزه ریزش مو می باشد که در نوع پیشرفته به طاسی سر منجر می شود. طاسی و ریزش مو علاوه بر اینکه ممکن است به علت برخی بیماری های پوستی یا غیر آن مانند سرطان باشد ، ممکن است به دلایل ارثی یا ضعیف بودن ریشه موها باشد . ریزش مو مختص یک جنس یا سن خاص هم نیست و بین عموم مردم رایج است.
طاسی سکه ای نیز از کودکی احتمال بروز دارد و ممکن است تا آخر عمر همراه فرد باشد.
به طور کلی در بیماری های مو عوامل مختلفی مانند ژنتیک ، اختلالات غدد ، بیماری های سیستمی ، خوردن دارو و … دخیل است . اما در مورد طاسی سر باید گفت که غالبا بدلیل تغییرات چرخه حیات مو می باشد.
از دیگر بیماری های شایع موی سر می توان به موخوره اشاره کرد. یکی از دلایل عمده به وجود آمدن موخوره خشکی موها می باشد این بیماری به این صورت است که از قسمت نوک مو شکافی ایجاد می شود و تار مو را به دو یا چند تار نازک تر تقسیم می کند . اغلب در نواحی که موها دچار موخوره می شوند مو کم رنگ تر و شکننده تر می شود. از ویژگی های اصلی این بیماری مسری بودن آن است .
از دیگر مشکلات رایج موها شوره می باشد . شوره همان پوست های نازکی است که از سطح سر جدا می شود و همراه با خارش و قرمزی پوست سر می باشد. تغذیه ، عدم رعایت نظافت و بهداشت فردی ، دما و رطوبت، استرس و فشار ، میزان چربی پوست سر از عمده ترین دلایل بروز شوره سر می باشد.
در این بخش به برخی بیماری های شایع مو اشاره نمودیم. از دیگر بیماری های مو می توان به سفیدی مو ، مروارید، آلوپسی و… اشاره کرد. این بیماری از طریق مشورت با پزشک یا مراجعه به کلینیک های تخصصی مو قابل درمان و پیشگیری می باشد.
موی سر بر خلاف ناخن پیوسته رشد نمی کند .بلکه هر تار مو به مدت چند سال رشد کرده ، سپس رشد آن متوقف می شود . مو می ریزد و جای خود را به موی دیگری می دهد. این فرآیند همان سیکل رشد مو می باشد که به آن چرخه حیات مو گفته می شود .
چرخه رشد مو شامل سه مرحله به نام های آناژن ، کاتاژن و تلوژن می باشد .آناژن مرحله ی فعال رشد ، کاتاژن مرحله میانی رشد و تلوژن فاز استراحت و ریزش و پایان عمر مو می باشد
میانگین رشد مو ۳۵/۰ میلی متر در روز می باشد که این میزان در افراد مسن کمتر است . وقتی چرخه مو که یک الگوی منظم دارد دچار اختلال می شود مدت زمان مراحل رشد مو نیز تغییر می یابد.
در فاز آناژن سلول ها در ریشه مو به سرعت درحال تقسیم می باشند و موی جدید ،موی قدیمی را به بالای فولیکول هدایت نموده و سرانجام موی قدیمی خارج می شود . در طول مدت این فاز مو هر ۲۸ روز یک سانتی متر رشد می کند . این مرحله به طور متوسط ۲ تا ۶ سال به طول می انجامد.
در مرحله کاتاژن مو دیگر رشد نمی کند بلکه خود را برای افتادن و جایگزینی با موی دیگر آماده می کند. فاز کاتاژن یک فاز موقتی است و حدود ۳ درصد کل موهای سر در این فاز قرار دارند . کاتاژن ۲ تا ۳ ماه طول می کشد در این مرحله رشد مو متوقف شده و غلاف خارجی ریشه مو چروکیده می شود و مو آماده ریزش است.
در مرحله ی تلوژن مویی که تازه روییده است موی قبلی را به بیرون می راند و خود جایگزین آن می شود . معمولا ۶ تا ۸ درصد کل موها در فاز تلوژن به سر می برند . این مرحله نیز ۲ تا ۳ ماه به طول می انجامد . با افزایش سن درصد موهای فاز تلوژن افزایش یافته ، سرعت رشد موها کم شده و تارهای موی تازه روییده نازکتر می شوند.
ساختار موها به گونه است که با انجام عملیات های مراقبتی یا استفاده از روش های مناسب می توان به رشد آنها کمک کرد . علاوه بر آن این امکان وجود دارد با اصلاح تغذیه ، ضخامت موها هم افزایش یابد و نیز می توان از بیماری های مو پیشگیری نمود .
امروزه با رشد علم روش های تقویت مو نیز بر پایه علم بنیان شده و با توسعه فناوری های این روش ها نیز هم در بعد کمیت افزایش یافته است هم در بعد کیفیت گسترش پیدا کرده است . از معروف ترین روش های تقویت موی سر می توان به PRP، مزوتراپی، لیزرتراپی را نام برد . در کنار استفاده از روش های علمی ، با توجه به گسترش علوم طبیعی جهت رشد و تقویت مو از روش های موسوم به خانگی نیز بسیار استفاده می شود .
این روش ها بیشتر شامل استعمال خارجی یکی از مواد مغذی می باشد که در صورت استمرار در استفاده از آن به رشد مو و تقویت پوست سر کمک می کند . در نوع دیگر این روش ها برنامه اصلی جهت تقویت مو اصلاح تغذیه با خوردن مواد و غذاهایی است که به این روند کمک می کند.
در مورد روش های علمی باید گفت در PRP از بدن خود شخص خون گرفته می شود و پس از بالا بردن سطح پلاکت های خون، مجدد به سطح سر تزریق می شود. این کار به تقویت ریشه مو کمک می کند. در مزوتراپی مواد معدنی و ویتامین هایی که برای رشد موها لازم است در این روش به سطح سر تزریق شده و امکان رشد بهتر و تقویت موها را فراهم می آورد. در لیزرتراپی یک کلاهک لیزری وجود دارد که با ایجاد شوک در موها ۳۰ درصد به رشد مجدد مو و ۷۰ درصد به تقویت آن کمک می کند.
در مورد روش های طبیعی نیز می توان گفت با استعمال برخی روغن ها یا سایر مواد و یا ترکیبی از چند ماده و ساختن یک محلول گیاهی ریشه مو، پوست سر تقویت شده و یا ضخامت مو افزایش می یابد و یا از طریق خوردن برخی غذاها به این روند کمک کرد. از جمله روغن های مناسب مو روغن آرگان و نارگیل می باشد که خواص درمانی بسیاری دارد و دیگر موادی که استعمال می شود می توان به آلوئه ورا، تخم مرغ، آملا و … اشاره کرد. در بحث تغذیه نیز توصیه بر آن است که در برنامه غذایی مواد حاوی ویتامین های گروه B و پروتئین ها، مانند ماهی و برنج سبوس دار گنجانده شود.
در ایران همگام با توسعه جهانی در زمینه علوم زیبایی نیز اقداماتی در راستای گسترش استفاده از روش های تقویت و درمان موی سر صورت پذیرفته است. امروزه به دلیل استقبال عمومی از این علوم، مراکز بسیاری در کشور در این زمینه فعالیت می نمایند.
از سوی دیگر به علت سودآوری مناسب این مشاغل متاسفانه سوداگری وسو استفاده نیز در این حرفه بیشتر شده است. به طوری که کلینیک های تخصصی مو نیاز به تبلیغات گسترده دارند تا خود را به مشتری معرفی نموده و خدمات را ارائه دهند و اعتماد مشتریان را جلب کنند. البته در کشور مراکز معتبری نیز وجود دارد که به نوعی به برندهایی در زمینه زیبایی و مشاوره بدل شده اند.
از این میان می توان به «طب هیر» اشاره نمود که با تجربه سالیان متمادی فعالیت در حوزه علوم تقویت و زیبایی مو و بهره بردن از پزشکان حرفه ای، یکی از متخصصان مو در ایران به شمار می روند. به طور قطع یکی از مهمترین خدمات که مراکز تخصصی مو می توانند به مشتری ارائه دهند. معرفی محصولات معتبر مانند شامپوهای تقویت موی سر و نیز مشاوره در زمینه استفاده از انواع روش های تقویت مو و پیشگیری از انواع بیماری های پوستی و مو می باشد که با بررسی وضعیت جسمانی و روحی و آزمایشات فردی در کلینیک تخصصی مو و توسط پزشک، ممکن می باشد.