بیماری قلبی و سونداژ قلبی

سونداژ قلبی ( هم چنین با نام آنژیوگرام کرونری ) نوعی عکسبرداری تهاجمی است که برای بیماری قلبی به کار میرود و این امکان فراهم میشود پزشک قسمت های داخلی عروق و کارایی قلب را مشاهده کند. در حین انجام تست لوله ی باریک و بلندی به نام کاتتر از روی بازو یا ران وارد عروق قلبی شما می شود و با دستگاه اشعه ایکس به سمت قلب هدایت می شود . رنگ کنتراستی از طریق کاتتر تزریق میشود تا اشعه ایکس از دریچه ها ، عروق کرونر و درون قلب عکسبرداری کند.

چرا به سونداژ قلبی نیاز دارید ؟

پزشک به دلایل زیر از سونداژ قلبی استفاده میکند :

• ارزیابی یا تایید وجود بیماری قلبی ( مثل بیماری عروق کرونر ، بیماری دریچه قلبی یا بیماری آئورتی )
• ارزیابی کار ماهیچه قلب
• مشخص کردن نیاز به درمان بیشتر ( مثل عمل مداخله ایی یا جراحی بای پس )

در بسیاری از بیمارستان ها چندین عمل مداخله ایی یا درمانی برای باز کردن عروق بعد از مرحله ی تشخیص انجام میشود که شامل آنژیوپلاستی با بالن و استقرار اسنت است .  باز کردن عروق و انتقال اکسیژن به ماهیچه قلب می تواند عمل نجات بخشی باشد .

ریسک سونداژ قلبی چیست ؟

معمولا عمل بی خطری است به هرحال مثل هر عمل تهاجمی دیگر خطراتی دارد با انجام موارد احتیاطی خاص میزان خطرات کم میشود . پزشک در مورد خطرات با شما صحبت خواهد کرد .

در مورد پیشگیری از بارداری چه اطلاعاتی دارید . دانش خود را برای استفاده از قرصها یا کاندوم و موارد دیگر امتحان کنید .

خطراتی که نادرند اما میتوانند اتفاق بیافتند:

• خونریزی اطراف ناحیه باز شده
• بی نظمی غیر طبیعی ضربان قلب
• لخته های خون
• عفونت
• واکنش آلرژیکی به رنگ کنتراست
• آسیب دیدن کلیه به دلیل رنگ
• سکته حمله قلبی
• سوراخ شدن عروق خون
• آمبولیسم هوایی ( ورود هوا درون عروق خون که بسیار خطرناک است )

قبل از انجام عمل هر سوالی باید از پزشک راجع به بیماری قلبی و تستهای دیگر سوال کنید

چطور برای این عمل آماده شوم

قبل از عمل لازم است عکس قفسه سینه ، تست های خون و الکتروکاردیوگرام دو هفته قبل از عمل انجام شود . هر لباسی دوست دارید می توانید در بیمارستان بپوشید . اما حین عمل باید گان بپوشید.

اگر از دندان مصنوعی ، عینک یا سمعک استفاده می کنید آنها را همراه خود بیاورید حین عمل میتوانید از آنها استفاده کنید . قبل از عمل پزشک یا پرستار دستورات لازم را در مورد چیزهایی که می توانید بخورید و آنچه نباید بخورید یا بنوشید را به شما خواهد گفت . لیست داروهایی که در حال حاضر مصرف میکنید چه داروهای گیاهی یا مکلمهای غذایی را به دکتر اطلاع دهید . از او سوال کنید چه داروهایی را در روز تست نباید مصرف کنید .

ممکن است لازم باشد مصرف داروهای خاصی مثل کومادین ( رقبق کننده خون ) چند روز قبل عمل قطع شود . اگر دیابت دارید ممکن است پزشک از شما بخواهد آن را مصرف کنید تا روز عمل سطح انسولین تان متعادل باشد . اگر به هر چیری مخصوصا ید ، صدف دریایی ، رنگ اشعه ایکس ، لاتکس یا مواد پلاستیکی ( مثل دست کش ها یا بالن ) یا داروهای نوع پنی سیلینی حساسیت دارید ، پزشک را در جریان قرار دهید . ممکن است روز عمل به خانه برنگردید مثل وسایل شخصی مثل لباس و کفش راحتی و مسواکتان را همراه خود بیاورید تا احساس راحتی بیشتری داشته باشید . وقتی توانستید به خانه برگردید ، از همراهتان بخواهید آنها را برایتان به منزل برگرداند .

سونداژ قلبی چقدر طول می کشد ؟

معمولا سی دقیقه طول میکشد اما با مراحل آماده سازی و ریکاوری حدودا چند ساعتی به طول می انجامد . معمولا یک روز کامل در بیمارستان خواهید بود .

در طول سونداژ قلبی چه اتفاقی می افتد ؟

باید لباس بیمارستان را حین عمل بوشید . پزشک کار را با ترزیق درون وریدی روی بازوی شما آغاز میکند تا از این طریق داروها و مایعات لازم حین عمل به شما تزریق شود .اتاق عمل سونداژ قلبی معمولا سرد و کمی تاریک است . باید روی میز خاصی دراز بکشید اگر بالای سرتان را نگاه کنید چند دوربین و مونیتور تلویزیونی خواهید دید . میتوانید تصاویر سونداژ قلبی را روی مونیتورها مشاهده کنید .

پرستار محل ورود کاتتر را روی پوست تمیز خواهد کرد . پارچه های استریلی برای پوشاندن محل استفاده میشود تا از بروز عفونت پیشگیری شود . بسیار مهم است دستهایتان را کنار بدن قرار دهید و پارچه را به هم نریزید .

الکترودها (نوارهای کوچک ، مسطح و چسبنده ) روی سینه شما قرار خواهد گرفت . الکترودها به دستگاه الکتروکاردیوگرام متصل میشود تا فعالیت الکتریکی قلبتان را نشان دهد .

کاتتر ادراری هم ممکن است برای عمل لازم باشد.

آرام بخش ضعیفی برای آرامش دادن به شما داده خواهد شد ، اما حین عمل کاملا هشیار و بیدار خواهید بود . پزشک از بی حسی موضعی برای بی حس کردن محل ورود کاتتر استفاده می کند .

اگر کاتتر از درون بازویتان (در خمیدگی ارنج قرار بگیرد) وارد شود، روش بازویی گفته میشود و اگر از مچ دست وارد شود عمل رادیالی گفته می شود . بیهوشی موضعی از بازویتان تزریق میشود . برش بسیار کوچکی روی رگ خونی ایجاد میشود و کاتتر و غلاف ان وارد خواهد شد . کاتتر از طریق غلاف وارد خواهد شد و به عروق قلبتان خواهد رسید . اگر احساس دردی داشتید به پرستاران اطلاع دهید .

وقتی کاتتر در محل قرار میگیرد نورها کم میشود و مقدار کمی رنگ یا ماده ی کنترانست از طریق کاتتر وارد عروق و حفره های قلب میشود . ماده کنتراست نمای کلی عروق ، دریچه ها و حفره های قلب را نشان خواهد داد .

وقتی ماده کنتراست به قلب برسد ممکن است کمی احساس گرما و گر گرفتگی داشته باشید . طبیعی است و چند ثانیه بیشتر طول نمی کشد .

اگر احساس خارش یا سفتی در گلو ، تهوع ، درد صدری و یا علائم دیگری داشتید به پزشک یا پرستار اطلاع دهید .

دوربین اشعه ایکس برای عکسبرداری عروق و حفره های قلبی استفاده خواهد شد . ممکن است پزشک از شما بخواهد  حین عمل نفس عمیق بکشید بعد نفستان را نگه دارید یا سرفه کنید . حین عکسبرداری اشعه ایکس از شما خواسته میشود نفستان را نگه دارید . وقتی عکس ها گرفته شد ، کاتتر برداشته می شود و چراغها روشن خواهد شد .

بعد از سونداژ قلبی چه اتفاقی خواهد افتاد ؟

اگر کاتتری درون بازو برای سونداژ وارد شده باشد بعد از عمل برداشته میشود . محل برش بانداژ خواهد شد . لازم است بازویتان را حداقل به مدت ۱ ساعت صاف نگه دارید . می توانید کمی راه بروید . چند ساعت تحت نظر خواهید بود تا از وضعیت سلامتی شما اطمینان حاصل شود . ممکن است برای کاهش درد بازو بعد از بی اثر شدن بی حسی ، مقداری مسکن دریافت کنید . دستوراتی مربوط به مراقبت از بازو بعد از برگشتن به منزل به شما داده خواهد شد . اگر خونریزی، احساس سوزش یا سردی در انگشتان دارید به پرستار اطلاع دهد .

اگر کاتتر از طریق ران وارد شده ، غلاف آن خارج شده و محل برش با بخیه ، چسب کلاژنی و یا فشار بسته خواهد شد. چسب کلاژنی ماده پروتئینی است که در پروسه های طبیعی بدن به طور معمول کار میکند تا لخته در عروق تشکیل شود . پارچه ی استریلی روی ران گذاشته می شود تا از عفونت پیشگیری شود . باید کاملا دراز بکشید و پاها را به مدت دو تا شش ساعت صاف نگه دارید تا از خونریزی جلوگیری شود . با بیش از دو متکی سرتان را بالا نگه ندارید . زیاد بالابردن میتواند سبب کشش عضله ی شکم و ران شود . سعی کنید نه بنشینید و نه بیاستید .

پرستار بانداژ را مرتب کنترل می کند اگر فکر می کنید خونریزی کرده یا در انگشتانتان احساس سوزش دارید به پرستار اطلاع دهید .  اگر در ناحیه ی بی حس شده احساس درد دارید ممکن است مقداری مسکن برایتان تجویز شود . وقتی اجازه داشتید از تخت پایین بیایید پرستار به شما کمک خواهد کرد . بر اساس دستور پزشک بعد از سونداژ قلبی میتوانید از تخت خارج شوید و یا دستشویی بروید . برای اینکار به کمک نیاز دارید . پرستار کمک می کند اول بنشینید و بعد پاهایتان را از یک طرف تخت آویزان کنید .

باید به مقدار کافی مایعات بنوشید تا ماده کنترانست از بدنتان پاک شود . ممکن است به دفعات بیشتر ادرار کنید که طبیعی است اگر کاتتر ادراری حین عمل مستقر نشده باشد باید از لگن استفاده کنید تا وقتی که توانستید از تخت پایین بیایید .

پزشک به شما خواهد گفت باید در بیمارستان بمانید یا میتواند به خانه برگردید . در هر مورد چند ساعت بعد عمل باید تحت نظر باشید .

مراحل درمان بعدی شامل تجویز دارو ، تغییراتی در برنامه ی غذایی است و نیاز به عمل بعدی قبل از به خانه رفتن به شما اطلاع داده خواهد شد . مراقب محل زخم باشید در مورد میزان فعالیت و مراقبت بعدی هم اطلاع کسب کنید .

اگر هر سئوالی راجع به سونداژ قلبی دارید لطفا از پزشک سئوال کنید.

ترجمه شده از: webmd.com