مواردی که باید در مورد عفونت ها بدانید

عفونت زمانی رخ می دهد که یک ارگانیسم خارجی به بدن فرد وارد شده و موجب آسیب فرد شود :

یک ارگانیسم ( میکروب ) ، از بدن شخص استفاده می کند تا خود را حفظ کند ، تکثیر کند و ساکن شود . این عفونت ها ، معروف به پاتوژن ها هستند مثال های پاتوژن شامل : باکتری ، ویروس ، قارچ و پریون ها هستند . پاتوژن ها می توانند تکثیر شوند و به سرعت خود را با محیط وفق دهند .

برخی عفونت ها خفیف هستند، اما بقیه شدید و تهدید کننده زندگی هستند و برخی مقاوم به درمان هستند .

عفونت از راه های مختلفی منتقل می شود .

این راهها شامل تماس پوست ، مایعات بدن ، تماس با مدفوع ، ذرات انتقال یافته توسط هوا و لمس یک شیء که با  یک فرد آلوده تماس داشته باشد . چگونه یک عفونت پخش می شود و تاثیر خود را بر بدن انسان ، بسته به نوع عامل آن می گذارد.

سیستم ایمنی ، یک سد موثر در برابر عوامل عفونی است ، اما کلونی های پاتوژن ممکن است بسیار زیاد رشد کنند و سیستم ایمنی با آنها مبارزه کند که در این مرحله ، آسیب رسان می شود .

بسیاری از پاتوژن ها ، توکسین هایی آزاد می کنند که موجب پاسخ های منفی از طرف بدن می شود .

واقعیت هایی در رابطه با عفونت:

• عفونت ، اثر ارگانیسم خارجی در بدن است .
• انواع عفونت شامل : باکتریایی ، قارچی ، تک یاخته ای، انگلی و بیماری پریون است .
• این عوامل عفونی به وسیله نوع ارگانیسمی که باعث عفونت شده اند ، دسته بندی می شوند .
• عفونت ها می توانند از التهاب خفیف در یک شخص تا یک بیماری همه گیر ( مسری ) تغییر کنند.

انواع عوامل عفونی

باکتری ها ، ویروسها ، قارچ ها ، تک یاخته ها و انگل ها و پریون ها ، انواع مختلف پاتوژن هستند . آنها در اندازه ، شکل ، عملکرد و محتوای ژنتیکی متفاوت هستند و در بدن عمل می کنند .

برای مثال ، ویروسها کوچکتر از باکتری ها هستند و می توانند وارد بدن یک میزبان شوند ، اگرچه باکتری ها می توانند بدون میزبان ، زنده بمانند .

درمان ، بستگی به نوع پاتوژن خواهد داشت . این مقاله بر روی انواع معمول و کشنده ی عفونت ها شامل باکتری ، ویروس ، قارچ و پریون تمرکز کرده است .

عفونت های ویروسی

عفونت های ویروسی به وسیله یک ویروس ایجاد می شوند . میلیونها ویروس گمان می شود که وجود دارد ، اما تنها ۵۰۰۰ نوع آن شناسایی شده است . ویروسها حاوی قطعه کوچکی از کد وراثتی هستند که به وسیله پوششی از پروتئین و چربی محافظت می شوند .

ویروسها به یک میزبان حمله می کنند و خود را به یک سلول می چسبانند . هنگامی که به سلول وارد می شوند ، مواد ژنتیکی آزاد می کنند . ماده ژنتیکی سلول را وادار به همانند سازی می کند و ویروس تکثیر می شود . زمانی که سلول می میرد ، سلول ویروس های جدیدی را آزاد می کند و تبدیل به سلول های عفونی جدیدی می شوند .

تمام ویروس ها میزبان خود را تخریب نمی کنند . برخی از آنها ، عملکرد سلول را تغییر می دهند که ویروس هایی مانند ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یا EBV ، می توانند با اجبار کردن سلولها به همانندسازی به صورت کنترل نشده ، منجر به سرطان شوند .

ویروسها همچنین می توانند گروه های سنی خاصی از قبیل کودکان و بچه ها را مورد هدف قرار دهند .

یک ویروس ممکن است برای یک دوره ای قبل از تکثیر دوباره ، در حالت نهفته و مخفی باقی بماند. شخص مبتلا به ویروس ، می تواند نشان دهد که بهبود یافته ، اما ممکن است زمانی که ویروس دوباره فعال شود ، مجددا مریض شود .

در اینجا مثال هایی از عفونت های ویروسی زده شده است :

• سرماخوردگی عمومی که اساسا توسط رینوویروس ، کروناویروس و آدنوویروس ها ایجاد می شود .
• انسفالیت (التهاب مغز ) و مننژیت (التهاب مننژ)  که توسط انتروویروس ها و هرپس ویروسها ایجاد می شود .
• زگیل ها وعفونت های پوستی که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)  و ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می شود .
• گاستروانتریت ( التهاب معده و روده ) که توسط  نوواویروس ها (novavirus) ایجاد می شود .

بیماری های ویروسی دیگر شامل :

• ویروس زیکا
• ویروس نقص ایمنی انسان ( ایدز )
• هپاتیت C
• پولیو
• آنفولانزا
• تب دانگ
• آنفولانزای خوکی H1N1
• ویروس ابولا
• سندرم خاورمیانه ( middle east respiratory syndrome  یا MERS-CoV)

داروهای ضد ویروسی ، در برخی موارد کمک می کنند . این داروها می توانند ویروس را از تکثیر و بالابردن  سیستم ایمنی میزبان ، بازدارند .

آنتی بیوتیک ها در برابر ویروسها موثر نیستند . استفاده از آنتی بیوتیک در برابر یک ویروس ، موجب توقف ویروس نمی شود و مقاومت آنتی بیوتیکی را افزایش می دهد .

هدف اغلب درمانها ، تخفیف و فرونشاندن علایم است ، زمانی که سیستم ایمنی با ویروس ، بدون کمکی از دارو ، مبارزه می کند .

عفونت های باکتریایی

باکتری ها ، میگروارگانیسم های تک سلولی هستند که با نام پروکاریوت شناخته می شوند .

تخمین زده می شود که حداقل نانیلیون ( یک عدد با ۳۰ تا صفر ) باکتری در زمین وجود دارد . بیشتر زیست توده های کره زمین از باکتری ساخته شده اند .

باکتری ها به ۳ شکل هستند :

1. کروی: این باکتری ها ، معمولا جزء ساده ترین باکتری ها برای درمان هستند و به کوکسی معروفند .
2. میله ای: این باکتری ها ، باسیل هم نامیده می شوند .
3. مارپیچی: باکتری های فنری شکل به باکتری های مارپیچی معروفند . اگر فنر یک باکتری مارپیچی به هم گره بخورد و محکم شود ، اسپیروکت نامیده می شوند .

باکتری ها می توانند تقریبا در هر نوع محیطی از گرمای شدید تا سرمای طاقت فرسا زندگی کنند و برخی حتی می توانند در بقایای رادیواکتیو نیز زنده بمانند .

یک ترلیون ( عدد با ۱۲ صفر ) گونه باکتریایی وجود دارد که فقط تعداد کمی از آنها موجب بیماریهایی در انسان می شوند . برخی از آنها درون بدن انسانها بدون آسیب و آزار به آنها زندگی می کنند ، برای مثال در روده یا مسیر جریان هوا .

برخی باکتری های خوب ، به باکتری های بد حمله می کنند و از ایجاد بیماری توسط آنها جلوگیری می کنند .

با این وجود ، برخی بیماری های باکتریایی کشنده هستند که شامل :

• وبا
• دیفتری
• اسهال خونی
• طاعون
• پنومونی ( عفونت ریه )
• توبرکلوزیس ( سل )
• تیفوئید
• تیفوس ( حصبه )

برخی مثالهای عفونت های باکتریایی شامل :

• مننژیت باکتریایی
• عفونت گوش میانی
• پنومونی
• توبرکلوزیس
• عفونت قسمت فوقانی دستگاه تنفس
• گاستریت ( التهاب معده )
• مسمومیت با مواد غذایی
• عفونت های چشم
• سینوزیت
• عفونت های دستگاه ادراری
• عفونت های پوست
• بیماری های قابل انتقال جنسی

عفونت های باکتریایی ، می توانند با آنتی بیوتیک ها درمان شوند، اما برخی گونه ها مقاوم شده و می توانند در برابر درمان ، زنده بمانند .

عفونت قارچی

یک قارچ ، اغلب یک انگل چند سلولی است که می تواند متلاشی و تجزیه شده و سپس با استفاده از یک آنزیم ، مواد ارگانیک را جذب کند .

قارچ ها تقریبا همیشه از طریق پخش کردن اسپور ها ( هاگ ها ) تکثیر می شوند .  ساختار یک قارچ به طور طبیعی ، بلند و استوانه ای با رشته های انشعاب دار از تنه اصلی است . این ساختار ، به هایف مشهور است .

به طور تقریبی ۵۱ میلیون قطعه قارچ وجود دارد .

بسیاری از عفونت های قارچی در لایه های بالایی پوست ظاهر می شوند و برخی به لایه های عمقی تر پیشروی می کنند . هاگ های قارچی استنشاق شده می توانند منجر به عفونت های قارچی سیستمیک از قبیل برفک یا کاندیدیا شوند . بیماری های سیستمیک ، بر کل بدن اثر می گذارند .

بدن معمولا یک جمعیتی از باکتری های خوب دارد که به حفظ تعادل میکروارگانیسم ها در روده ها ، دهان ، واژن و دیگر بخش های بدن کمک می کنند .

اگر باکتری های خوب ، تخریب شوند ، برای مثال استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها باعث می شود که قارچ رشد کند و موجب مشکلات سلامتی برای میزبان شوند .

افرادی که در خطر بالای رشد یک عفونت قارچی هستند ، کسانی هستند که :

1. از آنتی بیوتیک های قوی برای یک مدت طولانی استفاده می کنند .
2. یک سیستم ایمنی ضعیف دارند ، برای مثال : ایدز ، دیابت و شیمی درمانی و کسانی که عمل پیوند عضو داشته اند ، زیرا این افراد ، دارو مصرف می کنند تا از پس زدن یک عضو جدید توسط بدنشان جلوگیری کنند .

مثالهای عفونت های قارچی شامل :

• تب دره یا کوکسیدیوئیدومایکوزیس
• پای ورزشکاران
• ring worm یا کرم حلقه ای
• برخی عفونت های چشم

یک جوش می تواند یک نشانه ی عفونت قارچی در پوست باشد .

بیماری پریون

پریون ، یک پروتئین است که ماده ژنتیک ( ماده وراثتی ) ندارد و به طور طبیعی بی ضرر است ، اما به یک شکل غیر طبیعی پیچ  می خورند ، پریون می تواند یک عامل حیوانی باشد و بر ساختار مغز یا دیگر بخش های سیستم عصبی اثر بگذارد .

پریون ها ، تکثیر نمی شوند یا از میزبان تغذیه نمی کنند ، اما موجب عملکرد  غیر طبیعی سلولهای بدن و پروتئین ها می شوند  .

بیماریهای پریون ، نادر و کمیاب هستند ، اما یه سرعت پیشروی می کنند و تماما کشنده هستند .

پریون ها ، موجب بیماریهای دژنراتیو مغز( تخریب کننده ی مغز )  می شوند که شامل :

• انسفالوپاتی اسفنجی گاوی (BSE) که همچنین به بیماری ( گاو عصبانی ) ، نیز معروف است .
• بیماری کروتزفلد جاکوب (CJD)

محققان ، برخی موارد بیماری آلزایمر را به عفونت پریون ، نسبت داده اند .

عفونت های دیگر

عفونت های ذکر شده در بالا از انواع اصلی هستند و بقیه موارد ، می توانند تاثیری بر بدن داشته باشند .

یک ارگانیسم تک سلولی با یک هسته ، می تواند موجب یک عفونت تک یاخته ای شود . تک یاخته ها یه طور معمول ، خصوصیاتی شبیه به حیوانات را نشان می دهند ، مانند تحرک و می توانند خارج از بدن انسان ، زنده بمانند. بیشترین انتقال تک یاخته ها ، به وسیله تماس با مدفوع است .

زمانیکه تک یاخته ها به بدن انسان وارد می شوند ، می توانند موجب عفونت شوند . اسهال خونی آمیبی ، یک مثال از عفونت تک یاخته ای است .

کرم ها بزرگتر هستند و ارگانیسم های چند سلولی هستند که در زمانی که کاملا رشد کرده اند ، با چشم غیر مسلح ، قابل دیدن هستند . این نوع از انگل ، شامل کرم های پهن و کرم های گرد است که همچنین می توانند بدن انسان را آلوده کنند .

در آخر ، انگل های خارجی از قبیل جرب ها ، شپش ها ، کک ها و کنه ها می توانند با چسبیدن یا لانه کردن در پوست ، موجب عفونت شوند .

انگل های داخلی می تواند شامل بندپاهای مکنده خون ( آرتروپودا ) مانند پشه ها باشند که عفونت را با مصرف خون انسان ، منتقل می کنند .

علل عفونت

علت یک عفونت ، به نوع ارگانیسمی که به بدن هجوم برده است بستگی دارد . برای مثال یک ویروس خاص علت یک عفونت ویروسی خواهد بود .

اثرات یک عفونت از مانند متورم شدن یا آب ریزش از بینی ، به عنوان نتیجه ای از مبارزه سیستم ایمنی با ارگانسیم های مهاجم می باشد . زخم پر شده از چرک ، زمانی اتفاق می افتد که گلبول های سفید خون به محل آسیب دیده هجوم آورند تا با باکتری های خارجی مبارزه کنند .

علایم و نشانه ها

علایم یک عفونت بستگی به ارگانیسم مسئول و محل عفونت دارد .

ویروسها ، سلولهای خاصی را مورد هدف قرار می دهند ، مانند سلولهایی که در دستگاه های تناسلی یا قسمت فوقانی دستگاه تنفس قراردارند. برای مثال  ویروس هاری ، دستگاه عصبی را مورد هدف قرار می دهد . برخی ویروسها سلولهای پوست را هدف قرار می دهند که موجب زگیل می شوند . بقیه ویروسها ، تنوع وسیعتری از سلولها را مورد هدف قرار می دهند که منجر به علایم و نشانه های مختلفی میشود . یک ویروس آنفولانزا ، می تواند موجب آبریزیش از بینی ، درد عضلات و ناراحتی معده شود .

شخصی که به یک عفونت باکتریایی مبتلاست ، اغلب قرمزی ، گرما ، تورم ، تب ، درد در ناحیه عفونی و غدد لنفی متورم را تجربه می کند . یک عفونت باکتریایی ، به احتمال کم ، ناحیه وسیعتری از بدن را نسبت به یک ویروس ، درگیر می کند .

یک جوش میتواند نشان دهنده ی یک عفونت قارچی در پوست باشد .

نشانه ها و علایم معمول بیماری پریون ، شامل : آسیب مغز و از دست دادن حافظه است . پریون ها می توانند تولید یک پلاک را در مغز راه اندازی کنند که باعث از بین رفتن مغز می شود .

پیشگیری ار عفونت

تنها یک راه نیست که بتوان  با آن از بیماریهای عفونی پیشگیری کرد ، اما نکات زیر می توانند ریسک و خطر انتقال بیماری را کاهش دهند :

• مرتب دستان خود را بشویید ، مخصوصا قبل و بعد از آماده کردن غذا و بعد از دستشویی
• سطوح را تمیز کنید و از رها کردن اتاقی با دمای غذا در هنگام پخت و پز ، خودداری کنید .
• آنتی بیوتیک ها را فقط در زمان تجویز توسط پزشک ، مصرف کنید و مطمئن شوید که تا پایان دوره ، کاملا داروها را مصرف کرده اید  ، حتی اگر علایم و نشانه ها زودتر از حد انتظار بهبود یابند .
• اتاق هایی که ممکن است غلظت های بالایی از باکتری داشته باشند مانند آشپزخانه و دستشویی را ضدعفونی کنید .
• رابطه جنسی ایمن و سالم را با بررسی بیماری های جنسی قابل انتقال و استفاده از کاندوم ها ، تمرین کنید .
• از سهیم کردن وسایل  شخصی مانند مسواک ها ، شانه ها ، تیغ ها ، لیوان های آشامیدنی و وسایل آشپزخانه ، خودداری کنید .

شیوه زندگی فعال و سالم ، می تواند به حفظ سیستم ایمنی کمک کند و به دفاع بدن در برابر انواع مختلف عفونت یاری رساند .