شمارش کامل سلول های خونی

در شمارش کامل سلول های خونی یا CBC اطلاعات مفیدی در مورد تعداد و نوع سلول های خونی به دست می آید مثل گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها.

پزشک در صورت مشاهده ی علائم زیر ممکن است این تست را درخواست کند: ضعف، خستگی، کبودی

شمارش کامل سلول های خونی به تشخیص برخی وضعیت ها مثل آنمی، عفونت و بسیاری از اختلالات دیگر هم کمک می کند.

شمارش کامل سلول های خونی معمولا شامل موارد زیر می باشد:

گلبول های سفید خون (WBC) یا لوکوسیت

این سلول ها بر علیه عفونت فعالیت دارند. اگر عفونت ایجاد شود، سلول های دفاعی به باکتری و  ویروس  حمله می کنند و آن ها را تخریب می کنند. این سلول ها از گلبول های قرمز بزرگ تر هستند ولی تعداد کمتری دارند. اگر فردی عفونت باکتریایی داشته باشد، تعداد این سلول ها سریعا بالا می رود. تعداد این سلول ها گاها برای بررسی عفونت و روند درمان سرطان کاربرد دارد.

دیف یا تمایز گلبول های سفید خون

انواع اصلی گلبول های سفید خون شامل نوتروفیل، لنفوسیت، مونوسیت، ائوزینوفیل، و بازوفیل است. نوتروفیل های نارس که باند نوتروفیل نام دارد، هم بخشی از این تست هستند. هر سلولی در این بررسی نقش خاصی در دفاع بدن دارد. تعداد هر یک از این انواع گلبول های سفید خون  اطلاعات مهمی در مورد دستگاه ایمنی می دهد. مقدار خیلی کم یا زیاد انواع متفاوت گلبول های سفید خون به یافتن عفونت، آلرژی، واکنش سمی به داروها یا مواد شیمیایی و بسیاری از وضعیت ها مثل لوکمی کمک می کند.

گلبول های قرمز خون (RBC)

گلبول های قرمز خون اکسیژن را از ریه ها به نواحی مختلف بدن می برند. از طرفی می توانند دی اکسید کربن را هم به ریه ها برگردانند تا از طریق هوای بازدم دفع شود. اگر تعداد RBC کم باشد، آنمی رخ می دهد. افزایش بیش از حد آن پلی سیتمی نام دارد.

هماتوکریت (Hct)

این تست حجم گلبول های قرمز را نسبت به کل حجم خون بررسی می کند. این میزان برحسب درصد بیان می شود و برای مثال هماتوکریت ۳۸ درصد یعنی، ۳۸ درصد حجم خون، گلبول قرمز است. هماتوکریت و هموگلوبین دو معیار اصلی برای بررسی آنمی یا پلی سیتمی هستند.

هموگلوبین (Hb)

هموگلوبین ماده ای است که درون گلبول قرمز را پر کرده است. این ماده اکسیژن را جابجا می کند و عامل رنگ قرمز گلبول های قرمز است.

اندکس گلبول قرمز

۳ معیار در این زمینه وجود دارد، شامل:

• MCV : متوسط حجم سلولی
• MCH : میانگین گلبول قرمز یک سلول
• MCHC : میانگین گلبول قرمز هماتوکریت

پلاکت ( ترومبوسیت)

اندازه ی آن از گلبول قرمز کوچک تر است. این سلول ها در لخته شدن خون نقش مهمی را برعهده دارند. در زمانی که خونریزی رخ می دهد، پلاکت ها تجمع می یابند و به هم متصل می شوند و خونریزی بند می آید. اگر پلاکت ها خیلی کم باشند، خونریزی بدون کنترل ممکن است رخ دهد. اگر پلاکت ها خیلی زیاد باشند، احتمال تشکیل لخته ی خون در رگ ها وجود دارد. از طرفی این سلول ها ممکن است عامل سفتی شریان یا آرترواسکلروز باشند.

متوسط حجم پلاکت MPV :

نشان دهنده ی میانگین مقدار پلاکتی است. برای تشخیص برخی بیماری ها کاربرد دارد. اگر پلاکت طبیعی باشد، این معیار ممکن است بالا یا پائین باشد.

ممکن است اسمیر خون محیطی درخواست شود.  در این تست لام خون محیطی تهیه می شود و بررسی های خاصی برای لوکمی، مالاریا، آنمی داسی شکل انجام می شود.

این تست در موارد زیر انجام می شود:

• بررسی علائمی مثل خستگی، ضعف، تب، کبودی، کاهش وزن
• بررسی آنمی
• بررسی میزان از دست رفتن خون در زمان خونریزی
• تشخیص پلی سیتمی
• بررسی عفونت
• تشخیص بیماری های خونی مثل لوکمی
• بررسی وضعیت خون قبل جراحی

آمادگی برای شمارش کامل سلول های خونی

نیاز به آمادگی خاصی وجود ندارد.

شمارش کامل سلول های خونی چگونه انجام می شود؟

• مسئول انجام تست به بازوی شما گارو می بندد و نمونه گیری را انجام می دهد.
• ناحیه  ورود سوزن با الکل تمیز می شود.
• سوزن وارد ورید می شود.
• وقتی که خون کافی جمع شد، گارو برداشته می شود.
• روی محل سوزن را با باند یا پنبه فشار می دهیم تا خونریزی متوقف شود.

خطرات

• ممکن است در محل نمونه گیری کبودی کوچکی رخ دهد. برای پیشگیری از این حالت، پس از برداشت سوزن برای چند دقیقه محل را فشار دهید.
• در موارد نادر، ورید ممکن است پس از گرفتن نمونه ی خون ملتهب شود. این وضعیت فلبیت نام دارد و معمولا با کمپرس گرم برای چند بار در روز بیمار بهبود می یابد.
• اگر خونریزی ادامه دار باشد، ممکن است اختلالات خونریزی دهنده مطرح شود. داروهایی مثل آسپرین و وارفارین و سایر داروهای رقیق کننده ی خون هم ممکن است شانس خونریزی را افزایش دهند.

نتایج شمارش کامل سلول های خونی

این تست اطلاعات سودمندی در مورد نوع و تعداد سلول های خونی ارائه می دهد بویژه گلبول های قرمز، گلبول های سفید، و پلاکت ها. این تست به بررسی علائمی مثل ضعف، خستگی، کبودی کمک می کند.

مقادیر طبیعی

مقادیر طبیعی این تست به جنس، نوع نمونه خونی بستگی دارد. در بارداری این مقادیر ممکن است تغییر کند.

شمارش گلبول های سفید (WBC) یا لوکوسیت مردان و زنان غیر باردار : ۵ هزار تا ۱۰ هزار گلبول سفید در هر میلی لیتر مکعب

گلبول سفید ( دیف) نوتروفیل : ۵۰%-۶۲%

گلبول سفید ( دیف) نوتروفیل باند : ۳%-۶%

گلبول سفید ( دیف) لنفوسیت : ۲۵%-۴۰%

گلبول سفید ( دیف) مونوسیت : ۳%-۷%

گلبول سفید ( دیف) ائوزینوفیل : ۰%-۳%

گلبول سفید ( دیف) بازوفیل : ۰%-۱%

گلبول قرمز مردان : ۴.۵ تا ۵.۵ ملیون گلبول قرمز در هر میکرولیتر

گلبول قرمز زنان : ۴ تا ۵ ملیون گلبول قرمز در هر میکرولیتر

گلبول قرمز اطفال : ۳.۸ تا ۶ ملیون گلبول قرمز در هر میکرولیتر

گلبول قرمز نوزاد : ۴.۱ تا ۶.۱ ملیون گلبول قرمز در هر میکرولیتر

هماتوکریت مردان : ۴۲%-۵۲%

هماتوکریت در زنان : ۳۶%-۴۸%

هماتوکریت در اطفال : ۲۹%-۵۹%

هماتوکریت در نوزادان : ۴۴%-۶۴%

هموگلوبین در مردان : ۱۴-۱۷.۴   گرم در دسی لیتر

هموگلوبین در زنان : ۱۲-۱۶ گرم در دسی لیتر

هموگلوبین در اطفال : ۹.۵-۲۰.۵ گرم در دسی لیتر

هموگلوبین در نوزاد : ۱۴.۵-۲۴.۵ گرم در دسی لیتر

اندکس های گلبول قرمز در MCV بالغین : ۸۴-۹۶  (fL)

اندکس های گلبول قرمز در MCH بالغین : ۲۸-۳۴  پیکوگرم در دسی لیتر

اندکس های گلبول قرمز در MCHC بالغین : ۳۲-۳۶   گرم در دسی لیتر

اندکس های گلبول قرمز طبیعی : ۱۱.۵%-۱۴.۵%

پهنای توزیع گلبول قرمز RDW نرمال : ۱۱.۵%-۱۴.۵%

تعداد پلاکت بالغین : ۱۴۰,۰۰۰-۴۰۰,۰۰۰   پلاکت در میلی متر مکعب

تعداد پلاکت اطفال : ۱۵۰,۰۰۰-۴۵۰,۰۰۰   پلاکت در میلی متر مکعب

MPV در بالغین : ۷.۴-۱۰.۴ mcm3 یا  ۷.۴-۱۰.۴ fL

MPV در اطفال : ۷.۴-۱۰.۴ mcm3 یا  ۷.۴-۱۰.۴ fL

مقادیر بالای RBC

• سیگار کشیدن، مواجهه با مونوکسید کربن، بیماری ریوی، بیماری کلیوی، برخی سرطان ها، انواع خاصی از بیماری های قلبی، الکلیسم، بیماری کبدی، پلی سیتمی ورا
• وضعیت هایی که بر روی محتوای آب بدن اثر دارند که می تواند RBC را افزایش دهد. این موارد عبارتند از: کم آبی بدن، اسهال، استفراغ، تعریق شدید و یا استفاده از دیورتیک ها.

مقادیر بالای WBC

• عفونت، التهاب، آسیب بافت های بدن مثل حمله ی قلبی، استرس روحی یا فیزیکی شدید ( مثل تب، جراحی)، نارسایی کلیوی، لوپوس، سل، آرتریت روماتوئید، سوء تغذیه، لوکمی، بیماری هایی مثل سرطان
• استفاده از کورتون ها، آدرنال بیش فعال، کمبود آهن، برخی بیماری ها مثل سرطان و یا مشکلات مغز استخوان

مقادیر کم

مقادیر کم گلبول قرمز

• آنمی ها. آنمی می تواند در اثر خونریزی قاعدگی شدید، زخم های معده، سرطان کولون، بیماری التهابی روده ای، برخی تومورها، بیماری آدیسون، تالاسمی، مسمومیت با سرب، بیماری آنمی داسی شکل باشد.
• کمبود اسید فولیک و یا ویتامین B12 که می تواند آنمی بدهد، مثل آنمی پرنیشیوز.

کمبود WBC

• شیمی درمانی، برخی داروها، آنمی آپلاستیک، عفونت های ویروسی، مالاریا، الکلیسم، ایدز، لوپوس، سندرم کوشینگ

کمبود پلاکت

• افت شمارش پلاکتی که در بارداری رخ می دهد  و یا پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک و سایر وضعیت هایی که تخریب پلاکتی می دهند.
• بزرگ شدن طحال که می تواند شمارش پلاکتی را کاهش دهد.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com