خستگی مرتبط با سرطان پستان

زمانی که تحت درمان برای سرطان پستان هستید ممکن است دچار مقداری خستگی و بی‌حالی شوید. این یکی از عوارض جانبی شایع این بیماری و درمان مربوط به آن است.

این خستگی و بی‌حالی با خستگی معمولی فوق می‌کند. خستگی معمولی که برای همه اتفاق می‌افتد با یک خواب شبانه‌ی خوب از بین می‌رود. خستگی ناشی از سرطان به صورت کمبود انرژی در طول روز یا کوفتگی کل بدن است که از بین نمی‌رود، حتی با خواب خوب و کافی. این مسئله می‌تواند در زندگی عادی روزمره شما و کیفیت زندگی‌تان تأثیر بگذارد. گاهی اوقات آن حاد است، یعنی چندماه یا کمتر طول می‌کشد. در سایر موارد خستگی مزمن است و حداقل ۶ ماه یا بیشتر طول خواهد کشید. معمولا به صورت ناگهانی شروع می‌شود و در طول دوره درمان همراه شما خواهد بود. در اینجا چند علت ممکن برای این مسئله را به همراه نکاتی برای کمک به کنار آمدن با آن برای شما آروده‌ایم.

علل خستگی مرتبط با سرطان

خود بیماری می‌تواند مشکل اصلی باشد. سلول‌های سرطانی مواد مغذی و انرژی را از سلول‌های طبیعی می‌ربایند و این باعث ایجاد بی‌حالی و خستگی شما می‌شود. درمان هم می‌تواند خستگ ی ایجاد کند.

• شیمی درمانی: هرگونه داروی شیمیایی می‌تواند باعث خستگی و بی‌حالی شما شود. این خستگی در برخی افراد پس از مدتی از بین خواهد رفت. در حالی که در سایر بیماران در طول دوره‌ی درمانی همراهان آن‌ها خواهد بود.
• پرتو درمانی: پرتو درمانی می‌تواند یک کوفتگی در بدن شما ایجاد کند که با گذشت زمان بدتر می‌شود. آن حدود ۳ تا ۴ هفته بعد از پایان درمان شما ادامه خواهد داشت، اما در بعضی موارد حتی ۳ ماه از پرتودرمانی می‌گذرد و خستگی و کوفتگی بدن ادامه دارد.
• هورمون درمانی: بدن را از استروژن محروم می‌کند و این می‌تواند موجب خستگی شود و تا زمانی که درمان ادامه دارد، وجود داشته باشد.
• پیوند مغز استخوان: این روش تهاجمی درمان می‌تواند باعث کمبود انرژی روزانه شما یا یک سال پس از درمان شود.
• هدف درمانی: مقادیر زیاد این نوع داروها می‌تواند سبب خستگی طولانی مدت شود.
• درمان ترکیبی: انجام بیش از یک درمان سرطان به طور همزمان یا انجام یکی پس از دیگری احتمال احساس خستگی در شما را افزایش می‌دهد.
• جراحی: هر فردی مدت زمان خاصی را برای ریکاوری بعد از جراحی نیاز دارد. جراحی می‌تواند باعث خستگی و کوفتگی بدن تا مدتی بعد از آن شود.

متهمان احتمالی دیگر

درمان سرطان می‌تواند کم‌خونی، یک اختلال خونی که در آن سلول‌های بدن شما اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند، ایجاد کند. عوارض جانبی درمان (مانند تهوع، استفراغ، زخم‌های دهانی، تغییر ذائقه، سوزش سر دل یا اسهال) می‌توانند منجر به کاهش انرژی دریافتی شما شوند و این خودش می‌تواند موجب خستگی و بی حالی شما شود.

داروهایی که برای برطرف کردن عوارض جانبی مانند تهوع، درد، افسردگی، اضطراب و تشنج استفاده می‌شوند هم می‌توانند خستگی ایجاد کنند بنابراین این تغییرات می‌تواند به دلیل داروها باشد.

اگر غده تیروئید شما کم‌کار است، متابولیسم بدن شما کاهش می‌یابد، بنابراین بدنتان سوخت (غذاها) را استفاده نمی‌کند و انرژی کمتری به بدن شما می‌رسد. این بیماری شایع است اما می‌تواند بعد از پرتو درمانی به محل گره‌های لنفاوی گردنی شما هم اتفاق بیافتد. در افراد مسن‌تر، فعالیت کم و مشکلات حرکتی می‌تواند خستگی و بی‌حالی ایجاد کند. بیماران جوانتر در طول درمان گاهی فعالیت بیش از حد دارند و همین باعث کمبود انرژی روزانه و کوفتگی بدن آن‌ها می‌شود. درد مزمن شدید می‌تواند این وضعیت را بدتر کند.

فشار آوردن هم نمی‌تواند کمکی کند. خستگی اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که افراد سعی می‌کنند فعالیت‌های روزمره‌ی خود را در طول درمان از سر بگیرند. تغییر و برنامه‌ریزی برای فعالیت‌هایتان می‌تواند به ذخیره کردن انرژی شما کمک کند.

افسردگی و خستگی و بی‌حالی معمولا دست به دست هم می‌آیند، اما گاهی واقعا مشخص نیست که کدام اول شروع شده است. یک راه برای فهمیدن آن این است که بدانید افسردگی چه احساسی به شما می‌دهد و چگونه روی کیفیت زندگی شما اثر می‌گذارد. اگر همیشه احساس پایین بودن خلق و افسردگی دارید به پزشکتان اجازه دهید که بداند، خواه افسردگی قبل از تشخیص سرطان با شما بوده باشد و خواه به دلیل ابتلا به سرطان سراغ شما آمده باشد.

پزشک شما چگونه می‌تواند کمک کند؟

قدم اول شناخت عامل یا عوامل خستگی برای شما است.ممکن است بیش از یک علت برای احساس بی‌حالی شما وجود داشته باشد.

پزشک شما می‌تواند آزمایش‌هایی انجام دهد تا کم‌خونی و کم کاری تیروئید را ارزیابی کند. اگر شما هر کدام از آن‌ها را داشته باشید، درمان کمک کننده است. اگر فکر می‌کنید علت خستگی، درمان‌های سرطان است، می‌توانید با پزشکتان درباره‌ی چگونه مدیریت کردن آن یا گزینه‌های دیگر درمانی مشورت کنید.

شما چگونه می‌توانید به خودتان کمک کنید؟

سطح انرژی خود را تعیین کنید. برای یک هفته یادداشت‌های روزانه انجام دهید. زمان‌هایی از روز که بیشترین خستگی را دارید مشخص کنید همچنین زمان‌هایی که سرحال هستید و انرژی خوبی دارید بنویسید. علت احتمالی خود را برای آن ذکر کنید.

علائم هشدار دهنده خستگی را بشناسید:

• خستگی چشم‌ها
• خستگی پاها
• کوفتگی کل بدن
• سفت بودن شانه‌ها
• مشکل در تمرکز کردن
• احساس ضعف یا بدحالی
• بی‌انگیزگی
• خستگی حتی بعد از خواب
• تحریک پذیری
• عصبی بودن و اضطراب

۸ راه برای ذخیره کردن انرژی

1. برنامه‌ریزی کنید و کارتان را مدیریت کنید. فعالیت‌ها را با هم ترکیب کنید و جزئیات را ساده کنید. از اعضای خانواده یا دوستانتان برای انجام بعضی کارها کمک بگیرید.
2. به خودتان سرعت بدهید کمی سرعت بخشیدن به کارها بهتر از درگیری در تمام طول روز است.
3. دوره‌های کار و استراحت را تنظیم کنید. از انرژی‌تان فقط برای انجام کارهای مهم استفاده کنید. قبل از اینکه خستگی و بی‌حالی سراغتان بیاید استراحت کنید. استراحت‌های متعدد با زمان کم مفید هستند.
4. نشستن را جایگزین ایستادن کنید. زمانی که می‌نشینید از یک صندلی با پشتی مناسب استفاده کنید. هنگام ایستادن پشتتان را صاف و شانه‌هایتان را عقب نگه دارید.
5. سعی کنید بدون خم شدن کارهایتان را انجام دهید. سطح میز کارتان را تنظیم کنید. زمانی که لازم است چیزی را بردارید (از روی زمین) زانوهایتان را در حالی که پشتتان صاف است، خم کنید و برای بلند شدن از عضلات پایتان استفاده کنید.
6. کارهایی را که روی مغز یا عضلات شما فشار می‌آورند و تنش‌زا هستند را محدود کنید، به جای آنکه یک بار سنگین جابجا کنید، آن را به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم کنید یا از یک ماشین استفاده کنید، محل نگهداری وسایل را طوری تعیین کنید که کمترین نیاز به جابجایی را داشته باشند.
7. نفس عمیق بکشید و لباس‌های راحت و آزاد بپوشید تا اجازه‌ی تنفس راحت را به شما بدهند.
8. از قرار گرفتن در دمای خیلی بالا یا خیلی پایین خودداری کنید. از گرفتن دوش با آب داغ به مدت طولانی پرهیز کنید.

تغذیه خوب داشته باشید

خستگی ناشی از سرطان بدتر خواهد شد اگر تغذیه شما کافی نباشد یا غذاهای مناسبی در رژیم شما نباشد. یک رژیم متعادل می‌تواند به شما احساس و انرژی بهتری بدهد. در اینجا روش‌هایی برای تقویت رژیم شما آورده‌ایم:

• کالری کافی دریافت کنید. اگر شما به سرطان مبتلا هستید، به ازای هر پوند از وزنتان نیازمند ۱۵ کالری انرژی هستید تا وزنتان در وضعیت پایدار باقی بماند. اگر وزنتان کم شده است، ۵۰۰ کالری به آن مقدار اضافه کنید. برای مثال فردی که ۱۵۰ پوند وزن دارد، به حدود ۲۲۵ کالری در روز نیاز دارد تا وزن خود را در همان مقدار حفظ کند.
• مقدار زیادی پروتئین مصرف کنید. پروتئین سلول‌های آسیب دیده را بازسازی و تقویت می‌کند. زنان حدود ۴۶ گرم و مردان ۵۶ گرم پروتیئن در هر روز نیاز دارند منابع غنی از پروتئین در غذاهای روزانه عبارتند از شیر، گوشت، تخم مرغ و دانه‌ها و حبوبات.
• مقدار زیادی آب بنوشید. این به شما کمک می‌کند از خستگی و بی حالی جلوگیری کنید و دچار کم آبی بدن نشوید. و این به شما برای دریافت انرژی کمک می‌کند. نوشیدن مایعاتی مانند آب، آبمیوه، شیر، آب گوشت، و میلک شیک برایتان مفید است. از نوشیدن مایعات حاوی کافئین خودداری کنید. همچنین اگر دچار استفارغ یا اسهال هستید، نیاز شما به مایعات بیشتر خواهد شد.
• ویتامین کافی دریافت کنید. اگر فکر می‌کنید مواد مغذی به مقدار کافی در رژیمتان وجود ندارد، می‌توانید از پزشکتان درباره مصرف مولتی ویتامینهای مکمل سئوال کنید. یک قرص مولتی ویتامین تعداد زیادی از موادی که بدن شما به آن‌ها نیاز دارد را تأمین می‌کند. اما مکمل‌های مولتی ویتامین دارای کالری نیستند، پس حواستان باشند تا مصرف مقدار مناسب مواد غذایی، انرژی موردنیاز بدنتان را تأمین کنید.
• در نظر داشته باشید که به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید. آن‌ها می‌توانند شما را برای حل مشکلات تغذیه‌ای مانند مشکلات بلع، تغییرات مزاج و یا احساس سیری زودرس کمک کنند. یک متخصص تغذیه می‌تواند مقدار دقیق انرژی موردنیاز بدن شما را در رژیم‌تان بگنجاند.

ورزش کنید

سرطان شما یا درمان‌های آن ممکن است به شما احساس بی‌حالی و دراز کشیدن تخت یا نشستن به روی صندلی برای چندین ساعت را بدهد اما این نوع بی‌تحرکی می‌تواند منجر به ایجاد اضطراب افسردگی، ضعف و خستگی و بی‌حالی شود. انجام منظم ورزش‌های مناسب می‌تواند شما قادر به انجام ورزش هستید. در اینجا نکاتی آورده شده است:

• قبل از اینکه برنامه ورزشی را شروع کنید، با پزشکتان آن را بررسی کنید.
• به آرامی پیش بروید. به بدنتان اجازه دهید که تطبیق پیدا کند.
• یک برنامه ورزشی منظم داشته باشید. سعی کنید حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته فعالیت کنید. اگر تازه شروع کرده‌اید، برای رسیدن به این زمان خودتان را اذیت نکنید.
• انجام ورزش‌های صحیح و مناسب برای شما هیچگاه باعث آسیب‌دیدگی و خستگی شما نمی‌شود. اگر چنین احساس دارید یا نفس کشیدن برایتان مشکل می‌شود، ورزش سختی را انتخاب کرده‌اید و زیاد فشار می‌آورید، شنا کردن، پیاده‌روی سریع، دوچرخه سواری، و ورزش‌های ایروبیک سبک (تحت نظر یک مربی) می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند. اگر درباره‌ی ورزش کردن و بی خطر بودن آن هر سئوالی دارید، بهتر است از پزشک خود بپرسید.

استرس خود را کنترل کنید.

کنترل کردن استرس می‌تواند یک مسئله مهم برای مقابله با خستگی باشد. در اینجا چند پیشنهاد و توصیه کمک کننده به شما خواهیم کرد:

• انتظارات خود را تنظیم کنید، برای مثال اگر شما یک لیست برای انجام ۱۰ کار در امروز دارید، آن را به دو قسمت تقسیم کنید و نصف آنها را در روز دیگری انجام دهید. یک حس انجام دادن برنامه به طور کامل نقش مهمی در کنترل استرس شما دارد.
• به دیگران کمک کنید تا مشکلات شما را بفهمند و شما را حمایت کنند. اعضای خانواده و دوستان شما اگر پا در کفش شما بگذارند و میزان خستگی و بی‌حالی شما را درک کنند حتما در انجام کارها به شما کمک خواهند کرد. گروه‌های حمایتی سرطان می‌توانند منبعی از قدرت باشند. افراد دیگر که به بیماری مشابه شما مبتلا هستند، شما را درک خواهند کرد و می‌توانند شما را راهنمایی کنند.
• تکنیک‌های آرامبخشی مانند تنفس عمیق و تصویر سازی هم می‌توانند استرس را کاهش دهند. همچنین می‌توانید با انجام سرگرمی‌هایی مانند گوش دادن به موسیقی یا خواندن مجله به کم کردن استرس خود کمک کنید.

اگر به نظر می‌رسد که استرس شما خارج از حد کنترل است، به پزشکتان اجازه دهید بداند. او بهتر می‌تواند شما را راهنمایی کند.

چه زمانی با پزشک تماس بگیرید؟

اگر خستگی مرتبط با سرطان یکی از عوارض شایع این بیماری و درمان‌های آن است، شما باید هرگونه نگرانی خود را با پزشکان درمیان بگذارید.

مواقعی وجود دارد که خستگی نشانه‌ی وجود یک مشکل در سلامتی شماست. در این مواقع پزشک می‌تواند با برطرف کردن آن به کاهش خستگی و بی‌حالی شما کمک کند. اگر موارد زیر را داشتید حتما با پزشک یا پرستار خود در میان بگذارید:

• تنگی نفس
• درد
• عوارض جانبی درمان (مثل تهوع، استفراغ ،اسهال و یا کاهش اشتها)
• اضطراب یا عصبانیت
• افسردگی

ترجمه شده از: webmd.com