اطلاعات پایه ­ای در مورد سرطان پستان

سرطان پستان چیست؟

قبل از بحث کردن راجع به سرطان پستان، آشنایی با آناتومی پستان بسیار مهم است. پستان نرمال شامل غدد سازنده شیر است که با قسمت سطحی  پوست در قسمت نوک پستان توسط مجرای باریکی ارتباط دارند. غدد و مجاری توسط بافت همبند که شامل چربی و بافت لیفی است پوشیده می ­شوند. الباقی و قسمت اعظم بافت پستان شامل عروق خونی، اعصاب، عروق لنفی و گره ­های لنفی می­ شود. این آناتومی پستان در زیر پوست و بالای عضلات قفسه پستان قرار می­ گیرد.

مانند تمام انواع سرطان ­ها، بافت غیرنرمال و غیرطبیعی سبب ایجاد سرطان پستان می ­شود که در واقع سلول­ های خود فرد بیمار به­ طور غیرقابل کنترل تکثیر زیاد پیدا می­ کنند. این سلول­ها حتی ممکن است به قسمت­ های دیگر بدن فرد بیمار که به­ طور طبیعی در فرد سالم در آن قسمت چنین سلول­هایی یافت نمی­ شود، مهاجرت کنند.

هنگامی که این اتفاق افتاد، به این گونه سرطان، سرطان متاستازی ( سرطان جابه­ جا شده ـ تهاجمی) می ­گویند. که بافت های دیگر را نیز درگیر می­ کند.

ما این سرطان را حتی زمانی که در همان مراحل ابتدایی سلول­هایش به بافت­ه ای دیگر بدن هجوم برده و آنها را هم درگیر می کند، به­ عنوان سرطان پستان می ­شناسیم و درمان می کنیم. در این موارد این سرطان به ­عنوان سرطانی که متاستاز (هجوم و مهاجرت) داشته یا سرطانی است که پیشرفته است منسوب می شود. سرطان پستان معمولا با یک شکل و رشد خاصی از یک تومور کوچک و محدود شده مثل یک توده کوچک برامده یا مانند رسوب یا آهکی شدن کلسیم در مجاری شروع می­ شود و سپس از طریق مجاری و کانال­ های داخل پستان به گره­ های لنفی یا از طریق جریان خون به ارگان­های دیگر منتشر می­ شود. این تومور ممکن است اطراف خود پستان رشد کند و بافت­ه ای اطراف خود را درگیر کند مثل پوست روی پستان یا قفسه سینه.

انواع مختلف سرطان پستان، رشد و تکثیر در بافت­ه ای دیگر پیدا می ­کنند. بعضی ­ها سال­ها طول می­ کشد تا به بافت دیگر انتشار و تکثیر پیدا کنند و در حالی که بعضی دیگر به سرعت منتشر می ­شوند و رشد می­ کنند.

بعضی از این توده­ های کوچک و محدود به­ صورت گرد و برآمده خوش­خیم هستند (تهاجمی نیستند) اگر چه این­ها هم می­ توانند خطرناک شوند.تنها راه ایمنی و مطمئن برای تمایز دادن بین اینکه این توده خوش­خیم است یا بدخیم، آزمایش بافت و بیوپسی ( نمونه­ گیری از بافت) توسط پزشک می­باشد.

مردها نیز ممکن است سرطان پستان بگیرند. اما این مقدار برای آنها حدود ۱% از کل جمعیت موارد سرطان پستانی­ است. در میان زنان سرطان پستان بسیار شایع است و دومین مورد شایع و عامل مرگ­ ومیر حاصل از سرطان بعد از سرطان ریه است.

از هر ۸ زن که طول عمر ۸۵ ساله دارد ، ۱ مورد از آنها باید منتظر وقوع و ابتلا به یک نوع سرطان پستان در طول زندگی­ اش باشد.

۳/۲ زنان که سرطان پستان دارند بالای ۵۰ سال و بقیه بین ۳۹ تا ۴۹ سال هستند.

خوشبختانه سرطان پستان اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود بسیار درمان­پذیر است. تومورهای محدود (ازنظر مکانی) نیز به­ طور موفقانه درمان می­شوند. البته قبل از اینکه به نقاط دیگر منتشر شوند. ۹ مورد از ۱۰ مورد از زنان که درگیر این سرطان هستند حداقل ده سال می­توانند زندگی کنند. اما بازگشت دیرهنگام این نوع سرطان نیز شایع است .

زمانی که این سرطان شروع به انتشار می­ کند، درمان سخت­تر می ­شود. اگر چه درمان می­ تواند در اکثر موارد بیماری را برای سال­ها کنترل کند. بهبودی و پیشرفت روند آزمایش­ها و بهبود انواع درمان­ ها نشان می­ دهد که حداقل۷ نفر از ۱۰ نفر خانم درگیر با سرطان پستان می توانند بیش از ۵ سال بعد از تشخیص اولیه زندگی کنند و نصف بقیه آنها می­ توانند بیش­تر از ۱۰ سال زندگی کنند.

علل سرطان پستان چیست؟

اگر چه علت اصلی و خاص برای سرطان پستان مشخص نشده است ، ولی ما فاکتورهای اصلی خطر آن را می دانیم. اما اکثر خانم­ هایی که به عنوان افراد پر خطر شناخته می شوند،  به سرطان مبتلا نخواهند شد. همچنین ۷۵% زنانی که سرطان پستان گرفتند، جز افراد در معرض خطر برای این بیماری نبوده اند. مهمترین فاکتورها خطر افزایش سن و سابقه فامیلی است. خطر به میزان کمی در زنی که توده­ پستان خوش­خیم مشخص دارد افزایش می­ یابد و در زنی که قبلا سرطان پستان یا سرطان انودمتر رحم یا تخمدان  یا سرطان کولون داشته به­ طور قابل توجهی افزایش می­ یابد.

زنی که مادرش ، خواهرش یا دخترش سرطان پستان داشته است، ۲-۳ برابر بیشتر در خطر ابتلا به بیماری سرطان است به خصوص اگر این نسبت فامیلی با درجات کمتر باشد، اثراتش بیشتر است. این موضوع واقعا درست است. در خانمی که یائسه شده باشد، این سرطان بروز می­ کند و اگر در خانمی در هر ۲ پستان این سرطان بروز کرد می­ توان به ارتباط فامیلی سرطان پی­ برد.

به تازگی محققان ۲ ژن که مسئول ژن فامیلی سرطان پستان هستند را شناسایی کردند به نام­های BRCA1  و BRCA2. تقریباً ۱ از ۲۰ خانم یکی از این ژن­ها رو حمل می­ کنند. داشتن ژن های BRCA1  و BRCA2 خانم­ها را مستعد سرطان پستان می­کند. البته این اصلاً قابل اطمینان نیست که اگر ژن را داشته باشیم سرطان  قطعا بگیریم. احتمال گرفتن سرطان در زندگی آن شخص ۵۶% -۸۶% است. این ژن­ها زمینه را برای ابتلا به سرطان تخمدان فراهم می ­کند و همچنین این ژن ها در ارتباط با ابتلا به سرطان پانکراس، سرطان پوست و سرطان پستان مردان نیز می­ باشد. (BRCA2 )

به دلیل این ریسک­ها و خطرات احتمالی، استراتژی­ های پیشگیری و راهبردهای آزمایشی برای کسانی که ژن BRCA را دارند، بیشتر مورد بررسی قرار می­ گیرد. ژن­های دیگری نیز که احتمال خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می­ دهد را شناسایی کردند که شامل ژن PTEN، ژن ATM، ژن tp53 و ژن CHEK2 است. اگر چه این ژن­ها ریسک و خطر کمتری را برای سرطان پستان به نسبت ژن ­های BRCA حمل می­ کنند. به طور عمومی ، زنان بالای ۵۰ سال از زنان جوان­تر با احتمال بیشتری سرطان پستان می­ گیرند.

زنان آفریقایی و سیاه پوست به نسبت زنان سفیدپوست با احمال بیشتری سرطان پستان (قبل از یائسگی) می­گیرند. یک ارتباطی بین سرطان پستان و هورمون­ها به­ طور واضحی وجود دارد. محققان فکر می­ کنند بزرگترین و بیشترین هورمونی که زنان متاثر از آن هستند، هورمون استروژن است که بیشترین تاثیر را روی ابتلا به سرطان پستان می ­گذارد. هورمون استروژن به سلول­ها دستور تقسیم می­ دهد. بیشتر سلول­ها تقسیم می ­شوند و به احتمال خیلی زیادی آنها به طرقی غیر نرمال می­ شوند و پتانسیل سرطانی شدن را دارند.

خانم­ها در معرض بالا و پایین رفتن ۲ هورمون استروژن و پروژسترون در طول زندگی­شان هستند. این حالت تحت تاثیر زمان و سن شروع قاعدگی در آن­ها و سن ختم قاعدگی یا یائسگی در آنها می­ باشد. میانگین دوره قاعدگی آنها و اولین زایمان آنها نیز روی آن تاثیر می­ گذارد.

زنانی که در سن قبل از ۱۲ سالگی قاعدگی­شان شروع می­ شود یا اولین زایمانشان بعد از ۳۰ سالگی باشد یا یائسگی آنها بعد از ۵۵ سالگی باشد یا به کودکانشان از طریق پستان شیر ندهند، احتمال ابتلا به سرطان پستان در آنها بیشتر است.

اطلاعات شایعی راجع به تاثیر قرص ­های کنترل بارداری و ارتباط آن با خطر ابتلا به سرطان پستان خیلی مبهم است.

بعضی از مطالعات نشان می­دهد که هورمون­های موجود در این قرص ­ها تاثیری روی افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان را ندارد و حتی در مقابل سرطان پستان از شخص محافظت می­کند.

اگر چه برخی دیگر از مطالعات عوارض مصرف این قرص ­های ضدبارداری را تحت عنوان افزایش دهنده خطر ابتلا به سرطان پستان در  زنانی که اخیرا مصرف کردند، صرف­ نظر از مدت مصرف داروها مطرح می­ کنند.

یکی دیگر از عوامل خطرزا برای ابتلا به سرطان پستان در معرض قرارگرفتن دوزها و پرتوهای زیاد تشعشعی بعد از مدت ۱۵ تا ۲۰ سال است مثل در معرض پرتوهای هسته ­ای یا پرتوهای درمانی مثلا در استفاده برای بیماری­ هاجکین لنفی (بزرگ شدن فزاینده غدد لنفی) قرار گرفتن.

قرارگرفتن در برابر دستگاه ماموگرافی (عکس برداری از پستان) در اغلب موارد تاثیر و خطری در ابتلا و گسترش سرطان پستان ندارد.

ارتباط بین رژیم غذایی و سرطان پستان نیز مورد بحث و بررسی قرارگرفته است. چاقی مفرط یک عامل ریسک و خطر قابل توجه و مهم، اغلب در زنان بعد از یائسگی دیده می­شود، به دلیل این­که چاقی مفرط متابولیسم استروژن­های خانم را فعال می­کنند. خوردن الکل به­ طور منظم بخصوص اگر از یک لیوان در روز بیشتر شود هم خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می­دهد.

خیلی از تحقیق­ها نشان می­دهد که خانم­هایی که رژیم غذایی پر چربی ( که از چربی گوشت قرمز تا چربی لبنیات را شامل می­شود) را مصرف می­ کنند، درخطر ابتلا به سرطان و بیماری هستند.

محققان گمان می­کنند که اگر خانمی ۲۰ تا ۳۰% از کالری رژیم روزانه خود را کم کند این رژیم او به آن در پیشگیری از خطر ابتلا به سرطان جلوگیری می­کند.

ترجمه شده از وبسایت: webmd.com