شکاف لب و کام

شکاف لب و کام از ناهنجاری های صورت و دهان هستند که در اوایل بارداری ایجاد می شوند. شکاف زمانی ایجاد می شود که بافت کافی در دهان و یا لب وجود نداشته باشد، و بافتی که وجود دارد هم به درستی به هم نرسند.

لب شکری یک شکاف در دوسمت لب بالایی است. ممکن است استخوان های فک بالا و / یا لثه پائین را هم شامل شود.

شکاف لب و کام ممکن است در یک یا هر دو سمت دهان رخ دهد. به علت این که لب و کام جداگانه نمو می یابند، ممکن است فردی شکاف لب داشته باشد بدون اینکه شکاف کام داشته باشد و یا بالعکس و یا هر دو مورد با هم رخ دهد.

چه افرادی مبتلا به این دو اختلال می شوند؟

شکاف لب با  یا بدون شکاف کام، سالانه در ۱ کودک از ۷۰۰ کودک دیده می شود.شکاف لب در پسربچه ها از دختر بچه ها بیشتر است.

ولی شکاف کام بدون شکاف لب در دختر بچه ها شایع تر است.

علل

در بیشتر موارد، علت آن ناشناخته است. نمی توان از این دو اختلال پیشگیری کرد. بیشتر دانشمندان بر این باورند که در تشکیل کام عوامل ژنتیکی و محیطی نقش دارند.

علت دیگر این اختلالات ممکن است داروهایی باشد که مادر در دوران بارداری مصرف کرده است. برخی داروها ممکن است سبب شکاف لب و کام شوند. از این بین داروهای ضد تشنج / داروهای ضد صرع، داروهای آکنه شامل آکوتان و متوتروکسات و داروهایی که برای درمان سرطان، آرتریت و پسوریازیس استفاده می شوند را می توان نام برد.

شکاف لب و کام ممکن است  در نتیجه ی مواجهه با ویروس ها و یا مواد شیمیایی در زمان نمو جنین در رحم رخ دهد.

تشخیص

این تغییرات بسیار مشخص هستند، پس به راحتی تشخیص داده می شوند. گاها ممکن است سونوگرافی پیش از تولد، اگر شکاف وجود داشته باشد، این نقص را نشان دهد. اگر شکاف در سونوگرافی قبل تولد مشخص نشود، معاینه ی بالینی دهان، بینی و کام این ضایعات را مشخص می کند.

گاهی اوقات تست های تشخیصی ممکن است برای تائید یا رد وجود ناهنجاری های دیگر انجام شود.

مشکلات همراه با این دو ضایعه:

مشکلات غذا خوردن

در زمانی که کام شکاف دارد و یا باز است، غذا و مایعات از دهان به سمت بینی بر می گردد. خوشبختانه بطری های مخصوصی برای این کودکان تعبیه شده است.

عفونت گوش / کاهش شنوایی

بچه هایی که شکاف کام دارند در خطر بیشتری برای عفونت های گوش قرار دارند، چون مایع بیشتری در گوش میانی آن ها ساخته می شود. در صورتی که درمان نشوند، عفونت گوش ممکن است باعث کاهش شنوایی شود. برای پیشگیری از این اختلال، معمولا از لوله های خاصی استفاده می شود تا مایع تخلیه شود و شنوایی آن ها سالانه چک می شود.

مشکلات گفتاری

در این اختلالات ممکن است مشکلات گفتاری ایجاد شود. صدای این بچه ها خوب منتقل نمی شود، و ممکن است تودماغی باشد و فهم کلام آن ها هم ممکن است دشوار باشد. همه ی بچه ها الزاما این مشکل را ندارند و جراحی ممکن است در برخی موارد مفید باشد.

مشکلات دندانی

در این اختلالات بیشتر احتمال دارد که  حفرات دندان از حد معمول بیشتر باشد و دندان های اضافی  و بد شکل و جابجا وجود داشته باشد. به علاوه، کودکان مبتلا به شکاف کام اغلب نقص لبه آلوئولار هم دارند. این نقص ممکن است دندان دائمی را جابجا کند و یا بچرخاند، مانع ظاهر شدن دندان دائمی بشود، و مانع شکل گیری لبه ی آلوئولار شود. این مشکلات معمولا با جراحی دهان قابل ترمیم است.

چه افرادی این بیماران را درمان می کنند؟

• جراح پلاستیک برای ارزیابی و انجام جراحی های ضروری لب و / یا کام
• متخصص گوش و حلق و بینی برای ارزیابی مشکلات شنوایی و مطرح کردن گزینه های درمانی برای کاهش شنوایی
• جراح دهان
• ارتودنتیست برای مقاوم سازی و جایگزاری دوباره دندان ها
• دندانپزشک برای مراقبت های معمول دندان
• گفتاردرمان برای بهبود وضعیت تکلم
• متخصص شنوایی سنجی برای ارزیابی و کنترل شنوایی
• متخصص ژنتیک برای کمک به والدین و  بیماران بالغ برای بررسی احتمال داشتن کودکی با این نقص

درمان شکاف لب و کام

جراحی لب ممکن است نیاز به یک یا دو جراحی داشته باشد، بسته به وسعت ترمیم مورد نیاز. جراحی اولیه معمولا در ۳ ماهگی انجام می شود.

ترمیم شکاف کام اغلب نیاز به جراحی های متعدد  تا ۱۸ سالگی دارد. اولین جراحی زمانی انجام می شود که کودک ۶ الی ۱۲ ماهه است.  با این جراحی اولیه عملکرد کام شکل می گیرد، احتمال جمع شدن مایع در گوش میانی کم می شود، و نمو دندان ها و استخوان های صورت  اصلاح می شود.

بچه هایی که شکاف کام دارند ممکن است به گرافت استخوانی در ۸ سالگی نیاز داشته باشند. حدود ۲۰ درصد کودکان با شکاف کام نیاز به جراحی های بیشتر برای بهبود تکلم دارند.

وقتی که دندان های دائمی رشد می کند، اغلب بریس برای تقویت دندان ها لازم است.

جراحی های اضافی  دیگری هم ممکن است برای بهبود ظاهر لب و بینی، و بستن فضای بین دهان و بینی ، بهبود تنفس، و ثبات و قرار گیری مجدد فک انجام شود. ترمیم نهایی برای برطرف کردن اسکارهای جراحی اول انجام می شود.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com