توجه اشتراکی

توجه اشتراکی یا Joint attention به توجه مشترک دو فرد بر روی یک شی ء است. زمانی ایجاد می شود که یک فرد توجه فرد دیگر را روی شیء متمرکز کند.  اسکائیف و برونر اولین محقیقینی بودند که یک بررسی مقطعی بر روی توانایی کودکان در دنبال کردن نگاه را ، انجام دادند( در سال ۱۹۷۵). آن ها دریافتند که بیشتر کودکان ۸ تا ۱۰ ماهه توانستند یک خط را دنبال کنند و همه کودکان ۱۱ تا ۱۴ ماهه هم این توانایی را داشتند. این بررسی نشان داد که بالغین می توانند با اشیای خاصی در محیط وضعیت توجه کودک را بررسی کنند.

مطالعات متعاقب نشان داد که دو مهارت مهم در توجه اشتراکی، خیره شدن و شناختن منظور است. توانایی  تشخیص منظور در توانایی کودک در یادگیری زبان و توجه به دیگران مهم است. تَوجه اشتراکی در بسیاری از جنبه های نمو زبان مهم است شامل تفسیر، تولید و یادگیری کلمات. دوره های توجه اشتراکی باعث می شود تا کودک در مورد محیط اطراف خود اطلاعات داشته باشد. نمو احساسی اجتماعی و توانایی شرکت در روابط اجتماعی عادی در این اختلال دچار مشکل می شود. تشخیص توجه اشتراکی ممکن است  در مورد زیر منفی باشد، ناشنوایی، نابینایی و اختلالات نموی مثل اوتیسم.

سطح بندی توجه اشتراکی

شناسایی سطوح تَوجه اشتراکی در تعیین وضعیت کودک مهم است. ۳ سطح در این  وضعیت وجود دارد، شامل: تریادیک( سه گانه)، دیادیک ( دوگانه) و توجه اشتراکی.

توجه اشتراکی تریادیک بالاترین سطح  آن است به صورت اینکه دو فرد به یک شیء نگاه کنند. هر فرد باید بداند که سایر افراد به شی ء  مشابهی نگاه می کنند. توجه اشتراکی ثانویه کی رفتار شبه مکالمه ای است که افراد در آن شرکت می کنند. بویژه  در مورد  انسان های بالغ و شیرخواران صدق می کند که در این رفتار در شروع ۲ ماهگی شرکت می کنند.

گیز ( وضعیت نگاه)

دنبال کردن گیز و یا فعالیت های  نشان دار شده ( مثل اشاره به چیزی) یک روش متداول برای جلب توجه است. افرادی که  می توانند با نگاه خود چیزی را دنبال کنند، موارد زیر را نشان  می دهند:

• تشخیص این که نگاه کردن به اشیای خارجی و وقایع، یک رفتار عمدی است.
• درک این که مشاهده کردن باعث تجربه ی ذهنی دیدن اشیا و یا وقایع می شود.
• تشخیص این که چشم ها مسئول دیدن هستند.
• تشخیص اینکه دیگران در مشاهدات شریک هستند.
• درک این که توجه به صدا به تعیین محل گوینده کمک می کند.

گیز با افزایش سن و تمرین کردن پیچیده تر می شود. هر چه تکامل یافته تر می شود، افراد بهتر می توانند چیزهایی را که دیگران به آن اشاره می کنند، تمیز دهند. تَوجه اشتراکی برای یادگیری های اجتماعی هم مهم است.

تصمیم

توانایی تشخیص تصمیم ( هدف) در توجه اشتراکی حیاتی و مهم است. وقتی که افراد متوجه می شوند که دیگران هدف یا تصمیمی دارند، می توانند در تصمیم دیگران وارد شوند و آن را جهت دهی کنند. توانایی شرکت در توجه اشتراکی برای  پیشرفت کلامی مهم است.

افرادی که در فعالیت های خود قصد و هدف دارند، نظمی را در رفتارشان نشان می دهند. این افراد  محل اشیا را با چشم های خود تعیین می کنند و در ادامه با دستان خود آن را لمس می کنند. تغییر در مسیر نگاه چشمی یکی از  کلیدهای رفتاری متعددی است که افراد در ترکیب با تغییرات صورتی و یا صدا و وضعیت بدن برای نشان دادن تصمیم خود استفاده می کنند.

توجه اشتراکی نقش مهمی در  شکل گیری فرضیه ذهنی دارد. تَوجه اشتراکی و شکل گیری فرضیه در ذهن از موارد مهم نمو فعالیت های مغزی می  باشد.

درک زبان

توانایی کودکان در فهم اطلاعات از محیط اطراف به رفتارهای هدف مند بستگی دارد. دوره های توجه اشتراکی، کودکان را با حجم زیادی از اطلاعات در مورد اشیا  روبرو می کند. تَوجه اشتراکی در محیط های خاصی رخ می دهد.

تولید کلام ( زبان )

محیط اجتماعی شیرخوار با شکل گیری زبان آینده وی  ارتباط دارد.  اولین واژه های کودکان دقیقا با تجربیات اولیه گفتاری آن ها ارتباط دارد. در مورد کودکانی که نمو  معمول در مهارت های زبانی دارند، ارتباط دقیقی بین زبان مادری و محیط وجود دارد: تا ۷۸ درصد زبان مادری با اشیایی که کودک روی آن ها تمرکز دارد ارتباط دارد. در بچه هایی که نمو گفتاری تاخیری دارند، تنها ۵۰ درصد زبان گفتاری با این مقوله ارتباط دارد.  شیرخواران بیشتر احتمال دارد تا در توجه اشتراکی شرکت داشته باشند، وقتی که والدین صحبت می کنند.

ارتباط با  تکامل ( نمو) اجتماعی – احساسی

توجه اشتراکی و توانایی مراجعه به یک محیط برای ارتباطات طبیعی که بر پایه تجربه و دانش است، مهم می باشد.  شیرخواران برای تجربه ی اشتراکی، انگیزه دارند. تمایل شیرخوار به شرکت در توجه اشتراکی ممکن است به حدی کافی باشد که از چیزهای دیگر روی برگرداند.

نشانگرهای نموی در شیرخواران

در ۲ ماهگی، کودکان در توجه اشتراکی دیادیک شرکت دارند. در ۳ ماهگی، کودکان مهارت های توجه اشتراکی را با  صدا زدن مراقب نشان می دهند. وقتی که مراقبت آن ها به روش معمول پاسخی ندهد، کودک پاسخ هایی را نشان می دهد که برای اولین بار در اوایل سال ۱۹۷۰ توسط ادوارد ترونیک مطالعه شد.

در ۶ ماهگی، شیرخواران مهارت های توجه اشتراکی را به روش های زیر نشان می دهند:

• تعیین محل خود در میدان دید همانند دیگر افراد.
• دنبال کردن نگاه

در ۸ ماهگی، شیرخواران توجه اشتراکی را از راه  نشان دادن مخالفت نشان می دهند بویژه دختر بچه ها. در ۹ ماهگی، شیرخوران توجه اشتراکی تریادیک را شروع می کنند.

در یک سالگی توجه اشتراکی از طریق درک کودک از مشخص کردن تصمیم نشان داده می شود. در این سن شیرخواران نمی توانند به همه ی عوامل محیطی پاسخ دهند، بلکه تنها به مواردی که می بینند واکنش نشان می دهند. در ۱۵ ماهگی، کودکان  افکار دیگران را متوجه می شوند.  در ۱۸ ماهگی، شیرخواران می توانند نگاه افراد را به سمت خارج میدان دید دنبال کنند.  در ۲ سالگی، کودکان توجه اشتراکی را با وسعت دادن تصمیم نشان می دهند.  در این سن حافظه هم افزایش می یابد.

افرادی که ناتوانی دارند

مطالعات مختلفی نشان داد که مشکلات مرتبط با توجه اشتراکی با مراحل نمو همراهی دارد. بخشی از سختی تعیین توجه اشتراکی ممکن است  مربوط به تفاوت های توانایی اجتماعی بچه های مبتلا به اختلالات نموی باشد مثل طیف اختلالات اوتیسم.  کودکان مبتلا به اوتیسم در تغییر تصمیم  مشکل دارند. این دشواری با نقائص آن ها در دنبال کردن گیز ارتباط دارد و باعث اختلال در شروع و ادامه ی توجه اشتراکی می شود. شیرخواران ناشنوا می توانند در توجه اشتراکی مشابه  شیرخواران سالم شرکت کنند.  دریافت شنیداری در توجه اشتراکی حیاتی نیست ولی روش های ارتباطی  مشابه حیاتی است.

ترجمه شده از: https://en.wikipedia.org/wiki/Joint_attention