تشخیص سرطان کیسه صفرا و مراحل آن

آیا سرطان کیسه صفرا را می توان در همان اوایل تشخیص داد؟

سرطان کیسه صفرا برای پیدا کردن در اوایل ،سخت است. کیسه صفرا در داخل بدن عمیق است به طوری که تومور اولیه دیده نمی شود ویا نمی تواند در طول معاینات پزشکی متعارف احساس شود. هیچ آزمایش خون یا سایر آزمایشاتی که در تشخیص سرطان کیسه صفرا قابل اعتماد باشد، و به عنوان آزمون غربالگری مفید یاشد، وجود ندارد (غربالگری برای سرطان در افراد بدون علامت).

به این دلیل، بسیاری از سرطان های کیسه صفرا تنها پس از این که سرطان به اندازه کافی رشد کرد و موجب علائم و نشانه هایی شد، یافت می شوند. با این حال، برخی از سرطان های کیسه صفرا، قبل از آنکه به دیگر بافت ها واندام ها گسترش پیدا کنند، یافت می شوند.

سیاری از این سرطان های اولیه، به طور غیر منتظره ای پیدا می شوند وقتی که کیسه صفرا یک شخص به دلیل سنگ کیسه صفرا حذف شود. وقتی که کیسه صفرا بعد از حذف در آزمایشگاه دیده میشود، سرطانهای کوچک یا پیش سرطان ها هیچ علامتی ایجاد نمی کنند.

سرطان کیسه صفرا چگونه تشخیص داده می شود؟

برخی از سرطان های کیسه صفرا پس از اینکه کیسه صفرا برای درمان سنگ کیسه صفرا یا التهاب مزمن (طولانی مدت) برداشته می شود، ظهور می کنند. کیسه های صفرایی که به این دلایل برداشته می شوند، همیشه در زیر میکروسکوپ دیده خواهند شد تا بررسی شود حاوی سلول های سرطانی هستند یا خیر.

بیشتر سرطان های کیسه صفرا، تا زمانی که یک فرد دارای علائم به یک دکتر مراجعه نکند، تشخیص داده نخواهند شد.

تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی

اگر شما هر گونه علائمی را داشته باشید که نشان می دهد شما ممکن است به سرطان کیسه صفرا مبتلا شده باشید، دکتر یک تاریخچه کامل پزشکی را از شما می خواهد تا عوامل خطر را چک کند و اطلاعات بیشتری در مورد نشانه های شما به دست آورد.

دکتر شما را برای بررسی نشانه ای از سرطان کیسه صفرا و سایر مشکلات بهداشتی معاینه می کند. آزمون عمدتا بر روی شکم تمرکز خواهد کرد که هر توده، حساسیت به لمس، و یا تجمع مایع ای را بررسی می کند. پوست و قسمت سفید چشم برای زردی بررسی می شود (رنگ زرد). گاهی اوقات، سرطان کیسه صفرا به غدد لنفاوی گسترش می یابد و ایجاد یک توده می کند که می تواند در زیر پوست احساس شود. غدد لنفاوی بالای ترقوه و در چندین مکان دیگر معمولا به دقت مورد بررسی قرار بگیرند.

اگر علائم و یا معاینه فیزیکی نشان دهد که شما احتمال دارد که سرطان کیسه صفرا داشته باشید، آزمایشهای دیگر نیز انجام خواهند شد که می توانند شامل تست های آزمایشگاهی، تصویر برداری، آزمایش، و روش های دیگر آزمایش باشد.

آزمایش خون

تست های عملکرد کبد و کیسه صفرا

دکتر شما ممکن است آزمایشی به منظور مشخص شدن میزان بیلی روبین در خون درخواست کند. بیلی روبین ماده شیمیایی است که به رنگ زرد صفراوی است. مشکلات در کیسه صفرا، مجاری صفراوی و یا کبد می تواند سطح بیلی روبین خون را بالا ببرد. سطح بیلی روبین بالا به دکتر می گوید که ممکن است کیسه صفرا، مجاری صفراوی، مشکلات کبدی وجود دارد.

همچنین ممکن است دکتر آزمایشاتی دیگر برای مواد در خون، مانند آلبومین، آلکالن فسفاتاز، AST، ALT، GGT و غیره درخواست بدهد که اگر شما بیماریهای کبد، مجرای صفراوی، و یا کیسه صفرا داشته باشید این آزمایش ها می تواند نتایج غیر طبیعی داشته باشد. که گاهی اوقات به عنوان تست های عملکرد کبدی به آن ها اشاره می شود.

نشانگر های توموری

مشخصه های CEA و CA 19-9 نشانگر های توموری (پروتئین های موجود در خون زمانی که برخی سرطان ها وجود دارد) می باشند. سطح بالایی از این مواد اغلب (اما نه همیشه) در افراد مبتلا به سرطان کیسه صفرا دیده می شود. معمولا این نشانگرها زمانی که سرطان در مرحله پیشرفته است در خون بالا خواهند بود. این نشانگر ها مخصوص سرطان کیسه صفرا نیستند بلکه در سرطان های دیگر و یا حتی برخی از شرایط پزشکی دیگر نیز می توانند سطح بالا داشته باشند. این آزمایشات گاهی اوقات می تواند پس از این که یک فرد مبتلا به سرطان کیسه صفرا تشخیص داده می شود، مفید باشد. اگر سطح این نشانگر ها بالا باشد، می توان آنها را در طول زمان دنبال کرد تا مشخص شود که آیا درمان به خوبی کار می کند.

آزمایشات تصویربرداری

آزمایشات تصویربرداری با استفاده از اشعه x، میدان مغناطیسی و یا امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از داخل بدن انجام می شود. آزمون های تصویری را می توان به به چند دلیل انجام داد، از جمله:

• برای مناطق مشکوک به سرطان
• برای کمک به دکتر تا سوزن بیوپسی را به یک منطقه مشکوک برای تهیه ی نمونه وارد کند
• دانستن این که سرطان چگونه و تا کجا گسترش یافته
• برای کمک به انواع خاصی از درمان
• برای کمک به تعیین این که درمان جواب داده است
• به دنبال نشانه هایی از بازگشت سرطان پس از درمان

افرادی که سرطان کیسه صفرا دارند (و یا ممکن است داشته باشند) احتمالا یک یا بیشتر از آزمایشات زیر را انجام خواهند داد.

سونوگرافی

برای این آزمایش، یک ابزار کوچک به نام مبدل امواج صوتی را وارد بدن می کند و انعکاس امواج را دریافت می کند و به این وسیله به اندامهای درون بدن پی می برد. پژواک توسط یک کامپیوتر بر روی صفحه نمایش به یک تصویر تبدیل می شود. الگوهای پژواک می تواند به پیدا کردن تومورها کمک کند و نشان دهد که چگونه در مناطق مجاور رشد کرده است.

سونوگرافی از شکم: این تصویربرداری اغلب در افرادی که علائم را دارند انجام می شود (مانند زردی و درد در قسمت فوقانی راست شکم خود) که ممکن است توسط مشکلات کیسه صفرا ایجاد می شود.

این یک آزمایش ساده بدون استفاده از هیچ گونه تابش است. شما به سادگی بر روی یک میز دراز می کشید در حالی که دکتر یا تکنسین سونوگرافی مبدل را روی پوست شکم سمت راست بالا حرکت می دهد (که به شکل یک گرز است). معمولا، پوست برای اولین بار با ژل لیز می شود.

اندوسکوپی یا سونوگرافی لاپاروسکوپی:  در این تکنیک، دکتر مبدل اولتراسوند را در داخل بدن قرار می دهد و به کیسه صفرا نزدیک می کند تا تصاویر از یک سونوگرافی استاندارد دقیق تر شود. مبدل در انتهای یک لوله باریک روشن است که به یک دستگاه مشاهده متصل است. لوله هم از طریق عبور از دهان، از طریق معده، و در نزدیکی منطقه کیسه صفرا (سونوگرافی اندوسکوپیک) و یا از طریق یک برش کوچک در جراحی شکم (اولتراسوند لاپاروسکوپی) وارد بدن می شود.

در صورتی که تومور وجود داشته باشد، سونوگرافی می تواند به دکتر بگوید که تا چه حد به دیوار کیسه صفرا حمله کرده و در برنامه ریزی برای عمل جراحی کمک کند. اگر غدد لنفاوی مجاور بزرگ شده باشند سونوگرافی ممکن است بتواند نشان دهد که می تواند نشانه آن باشد که سرطان به آنها رسیده است.

سونوگرافی نیز می تواند برای هدایت یک سوزن به داخل غدد لنفاوی مشکوک استفاده شود به طوری که سلول می تواند برداشته شود (نمونه برداری) و در زیر میکروسکوپ مشاهده شود. این روش به عنوان نمونه برداری با سوزن هدایت سونوگرافی شناخته شده است.

توموگرافی کامپیوتری (CT) سیتی اسکن

سی تی اسکن با استفاده از اشعه x تصاویر مقطعی مفصلی از بدن ارائه می دهد. به جای گرفتن یک تصویر، مانند اشعه ایکس به طور منظم، یک اسکنر CT بسیاری از تصاویر را تهیه می کند و در حالی که شما بر روی یک میز دراز کشیده اید در اطراف شما می چرخد. پس از آن یک کامپیوتر از این تصاویر بدست آمده را ترکیب می کند و یک برش از بخشی از بدن شما ارائه می دهد که نیاز به مطالعه دارد.

یک سی تی اسکنر به عنوان یک دونات بزرگ با یک میز باریک است که وسط اسلاید را در داخل و خارج توصیف می کند. در حالی که اسکن در حال انجام است، لازم است که شما همچنان بر روی میز دراز بکشید. سی تی اسکن از اشعه ایکس به طور منظم طولانی تر است و شما ممکن است کمی احساس محصور شدن در یک حلقه را داشته باشید در حالی که عکس ها در حال گرفته شدن است.

قبل از این کخ هر گونه تصویر گرفته شود، ممکن است از شما خواسته شود ۱ تا ۲ پیمانه نیم لیتری مایعی به نام حاجب خوراکی بنوشید. این کمک می کند تا طرح روده در مناطق خاص به اشتباه به عنوان تومور تعیین نشود. همچنین ممکن است شما به یک IV (داخل وریدی) نیاز داشته باشید که از طریق آن یک نوع متفاوت از ماده حاجب (کنتراست IV) تزریق شود. این کمک می کند تا ساختار کلی بدن شما بهترگسترده شود.

تزریق می تواند موجب گرگرفتگی (قرمزی و احساس گرما) شود. برخی از افراد حساسیت دارند و به ندرت کهیر یا  واکنش های جدی تر مانند مشکلات تنفسی و فشار خون پایین از خود نشان می دهند. اگر تا کنون هر گونه آلرژی یا واکنش به هر گونه مواد کنتراست زا مورد استفاده برای اشعه ایکس داشته اید حتما به دکتر بگویید.

سی تی اسکن می تواند چندین استفاده برای سرطان کیسه صفرا را داشته باشد:

• اغلب برای کمک به تشخیص سرطان کیسه صفرا با نشان دادن تومور در این منطقه استفاده می شود.
• می تواند به دانستن مرحله سرطان کمک کند(پیدا کردن این که تا چه حد گسترش یافته است). سی تی اسکن می تواند اندام های کیسه صفرا (به خصوص کبد) و همچنین غدد لنفاوی و اعضای دور که سرطان ممکن است به آنجا گسترش یافته باشد را نشان دهد.
• یک نوع از CT، به نام  CT آنژیوگرافی شناخته شده که برای رگ های خونی نزدیک به کیسه صفرا استفاده می شود. اگر عمل جراحی یک گزینه درمانی باشد، این می تواند برای تعیین محل کمک کند.
• سی تی اسکن نیز می تواند برای هدایت سوزن بیوپسی به یک تومور یا مشکوک به متاستاز استفاده شود. برای این روش، به نام بیوپسی سوزنی هدایت شده با CT، شما بر روی میز سی تی اسکن دراز می کشید در حالی که دکتر سوزن بیوپسی را از طریق پوست به سمت توده حرکت می دهد. سی تی اسکن تا زمانی که سوزن در داخل توده باشد ادامه خواهد داشت. پس از آن نمونه بیوپسی برداشته می شود و در زیر میکروسکوپ بررسی می شود.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

مانند سی تی اسکن، اسکن MRI تصاویر دقیق از بافت نرم در بدن ارائه می دهد. اما اسکن MRI به جای اشعه ایکس از امواج رادیویی و آهن ربای قوی استفاده می کند. مواد کنتراست به نام گادولینیوم ممکن است قبل از اسکن به داخل ورید تزریق شود تا جزئیات را بهتر ببینید.

اسکن MRI بخش زیادی از جزئیات را ارائه می دهد که می تواند در نگاه به کیسه صفرا و مجاری صفراوی در اطراف و ارگان های دیگر بسیار مفید باشد. گاهی اوقات می تواند به تشخیص یک تومور خوش خیم از یک سرطانی کمک کند

همچنین انواع خاصی از اسکن MRI می تواند در افرادی که ممکن است سرطان کیسه صفرا داشته باشند، استفاده شود:

• MR کلانژیوپانکراتوگرافی (MRCP)، که می تواند برای بررسی مجاری صفراوی مورد استفاده قرار گیرد، در زیر در بخش کولانژیوگرافی است.
• MR آنژیوگرافی (MRA)، که در رگ های خونی به نظر می رسد، که در بخش بعدی در آنژیوگرافی ذکر شده است.

اسکن MRI می تواند کمی بیش از سی تی اسکن ناراحت کننده باشد. اغلب تا یک ساعت طولانی می شود. شما به داخل یک لوله باریک، محدود و نهفته می روید که می تواند برای افرادی که ترس از فضاهای محصور دارند، ناراحت کننده باشد. به طور ویژه، گاهی اوقات می تواند دستگاه MRI باز استفاده شود. دستگاه MRI همچنین باعث وزوز و کلیک کردن سر و صدا می شود که ممکن است نگران کننده باشد. برای کمک به جلوگیری از آسیب این سر و صدا استفاده از گوشی توصیه می شود.

کولانژیوگرافی

کولانژیوگرافی یک آزمون تصویربرداری است که برای دیدن مجاری صفراوی به کار می رود تا اگر آنها مسدود شده اند یا تنگ و یا گشاد شده اند، مشخص شود. اگر کسی تومور داشته باشد که کردن مجرا را مسدود کرده باشد این می تواند برای نشان دادن آن کمک کننده باشد. همچنین می تواند برای کمک به برنامه جراحی مورد استفاده قرار گیرد. انواع مختلفی از کولانژیوگرافی وجود دارد، که هر کدام دارای جوانب مثبت و منفی مختلفی هستند.

کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRCP): یک راه غیر تهاجمی برای گرفتن تصاویر از مجاری صفراوی که از همان نوع از دستگاه برای اسکن MRI استاندارد استفاده می شود. بر خلاف انواع دیگر کولانژیوگرافی، به استفاده از ماده حاجب نیاز ندارد و تهاجمی نیست. به دلیل این که غیر تهاجمی است، اگر هدف از آزمون فقط به تصویر کشیدن مجاری صفراوی باشد، پزشکان اغلب از MRCP استفاده می کنند. این آزمون می تواند برای نمونه برداری از تومورها استفاده شود و یا به جای استنت ها (لوله های کوچک) مجاری را باز نگه دارد.

کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپیک (ERCP): در این روش، یک لوله دراز انعطاف پذیر (آندوسکوپ) توسط پزشک از گلو از طریق مری و معده می گذرد و در اولین بخش از روده کوچک قرار می گیرد. این کار معمولا در حالی که شما آرام هستید انجام می شود (به شما دارو داده می شود تا خواب آلود شوید). یک کاتتر کوچک (لوله)، از انتهای آندوسکوپ به مجرای صفراوی مشترک منتقل می شود. در زمانی که اشعه ایکس گرفته می شود مقدار کمی از ماده حاجب از طریق لوله برای کمک به مشخص شدن مجاری صفراوی و پانکراس تزریق می شود. این تصاویر را می تواند تنگی یا انسداد مجاری را نشان دهد.

این آزمون تهاجمی تر از MRCP است، اما مزیت آن این است که دکتر می تواند نمونه ای از سلول یا مایع را برای نگاه کردن در زیر میکروسکوپ بردارد. همچنین ERCP می تواند به جای یک استنت (یک لوله کوچک) برای کمک به باز نگه داشتن یک مجرا استفاده شود.

کولانژیوگرافی ترنس هپاتیک از راه پوست (PTC): در این روش، دکتر یک سوزن توخالی نازک را از طریق پوست در شکم جاگذاری می کند تا به یک مجرای صفراوی در کبد وارد شود. قبل از آزمون داروی خواب آور از طریق ورید به شما داده خواهد شد. یک بی حسی موضعی نیز برای بیحس کردن این منطقه قبل از قرار دادن سوزن استفاده می شود. پس از آن رنگ کنتراست زا از طریق سوزن تزریق می شود و درحالی که از طریق مجاری صفراوی عبور می کند اشعه ایکس گرفته می شود. مانند کار با ERCP، این رویکرد را همچنین می توان برای نمونه برداری از مایع یا بافت یا به جای یک استنت به یک مجرا برای کمک به باز نگه داشتن آن استفاده کرد. از آنجا که آن تهاجمی تر است (و ممکن است درد بیشتری را ایجاد کند)، معمولا PTC استفاده نمی شود مگر اینکه ERCP آزمایش شده باشد و یا به برخی از دلایل نمی تواند انجام شود.

آنژیوگرافی

آنژیوگرافی یا آنژیوگرام آزمون اشعه ایکس برای دیدن رگ های خونی استفاده می شود. برای این آزمایش، مقدار کمی از ماده حاجب برای طرح ریزی رگهای خونی به داخل شریان تزریق شده و تصویر اشعه ایکس گرفته می شود. اگر جریان خون در منطقه مسدود شده باشد و یا تحت تاثیر یک تومور و عروق خونی در منطقه غیر طبیعی شده باشند تصاویر نشان می دهد. همچنین اگر سرطان کیسه صفرا از طریق دیواره رگ های خونی خاصی رشد کرده باشد این آزمایش می تواند نشان دهد. این اطلاعات برای کمک به جراحان استفاده می شود تا تصمیم بگیرند که آیا سرطان می تواند برداشته شود و همچنین به برنامه ریزی این عملیات کمک می کند.

آنژیوگرافی اشعه X می تواند ناراحت کننده باشد چرا که دکتر یک کاتتر کوچک (یک لوله توخالی انعطاف پذیر) را برای تزریق رنگ به شریان برای رفتنن به کیسه صفرا جایگذاری می کند. معمولا کاتتر را به داخل سرخرگ ران قرار داده و به بالا می فرستند تا به شریان تامین کننده ی کیسه صفرا برسد. یک بی حسی موضعی اغلب برای بی حس کردن این منطقه قبل از قرار دادن کاتتر استفاده می شود. سپس در حالی که رنگ به سرعت به طرح تمام عروق تزریق شده اشعه ایکس در حال عکس گرفتن خواهد بود.

آنژیوگرافی همچنین می تواند با یک اسکنر CT (سی تی آنژیوگرافی) و یا یک اسکنر MRI (آنژیوگرافی MR) انجام شود. در حال حاضر این تکنیک ها بیشتر استفاده می شوند زیرا می توانند اطلاعاتی در مورد رگ های خونی نزدیک به کیسه صفرا بدهند بدون اینکه نیاز به یک کاتتر در شریان باشد. ممکن است هنوز هم نیاز به یک تزریق وریدی باشد به طوری که ماده حاجب را بتوان به جریان خون در طول تصویربرداری تزریق کرد.

لاپاراسکوپی

لاپاروسکوپی یک نوع عمل جراحی جزئی است. دکتر یک لوله نازک با یک نور و یک دوربین فیلمبرداری کوچک در انتها (لاپاراسکوپی) را از طریق یک برش کوچک (برش) در مقابل شکم وارد کرده و کیسه صفرا، کبد و ارگان های دیگر را مشاهده می کند. (گاهی اوقات بیش از یک برش ایجاد می شود). این روش در اتاق عمل انجام می شود در حالی که شما تحت بیهوشی عمومی هستید (در یک خواب عمیق).

لاپاراسکوپی به پزشکان در برنامه ریزی عمل جراحی یا درمان های دیگر کمک می کند و می تواند به منظور پی بردن به مرحله (وسعت) از سرطان استفاده شود. اگر نیاز بود، پزشکان می توانند ابزار را از طریق برش برای حذف نمونه برداری وارد کنند و سپس در زیر میکروسکوپ برای ایجاد و یا تشخیص سرطان بررسی کنند. لاپاراسکوپی اغلب برای حذف کیسه صفرا برای درمان سنگ کیسه صفرا یا التهاب مزمن کیسه صفرا استفاده می شود. این عمل کوله سیستکتومی لاپاروسکوپی نامیده می شود. اگر سرطان کیسه صفرا یافت شود و یا طی عملیات مشکوک باشد، جراحان معمولا این عمل را تبدیل به یک عملیات کوله سیستکتومی باز می کنند (برداشتن کیسه صفرا از طریق برش بزرگتر در شکم). روش باز اجازه می دهد تا جراح بتواند بیشتر ببیند و حتی ممکن است وقتی که کیسه صفرا برداشته می شود شانس آزاد شدن سلول های سرطانی به داخل شکم را کاهش دهد. استفاده از روش باز بستگی دارد به اندازه سرطان و اینکه آیا عمل جراحی می تواند تمام سرطان را حذف کند.

بیوپسی

درطول نمونه برداری، دکتر یک نمونه بافت را برای دیدن در زیر میکروسکوپ بر می دارد تا ببیند سرطان (یا بیماری های دیگر) وجود دارد یا خیر. برای تشخیص بسیاری از انواع سرطان به بیوپسی نیاز است. بیوپسی نیز برای کمک به دانستن اینکه تا چه حد سرطان گسترش یافته است استفاده می شود. برای انتخاب بهترین راه از گزینه های درمان این مهم است.

اما یک بیوپسی ممکن است همیشه قبل از عمل جراحی برای برداشتن تومور کیسه صفرا انجام نشود. پزشکان اغلب نگران هستند که یک سوزن به داخل تومور وارد شود ولی به طور کامل آن را از بین نبرد و ممکن است اجازه دهد سلول های سرطانی به مناطق دیگر گسترش یابند.

اگر آزمایشات تصویربرداری (سونوگرافی، CT یا MRI اسکن، کولانژیوگرافی، و غیره) نشان دهد یک تومور در کیسه صفرا وجود دارد و هیچ نشانه ای آشکار از متاستاز دور آن وجود نداشته باشد، دکتر ممکن است به طور مستقیم به جراحی و درمان آن به عنوان یک کیسه صفرا سرطانی بپردازد. (بخش “عمل جراحی برای سرطان کیسه صفرا.” را ببینید) در این موارد، بافت کیسه صفرا که در زیر میکروسکوپ دیده می شود و سپس از کیسه صفرا برداشته می شود.

در موارد دیگر، یک دکتر ممکن است احساس کند که نمونه برداری از یک منطقه مشکوک در کیسه صفرا بهترین راه برای اطمینان از این است که سرطان است. به عنوان مثال، تصویر برداری، آزمایش ممکن است نشان دهد که یک تومور گسترش یافته است و یا رشد بیش از حد بزرگ داشته است و باید به طور کامل با عمل جراحی برداشته شود. متاسفانه، بسیاری از سرطان های کیسه صفرا در زمانی که مشخص و شناسایی می شوند دیگر قابل حذف و برداشته شدن نیستند.

انواع بیوپسی

راه های مختلفی برای نمونه برداری از کیسه صفرا وجود دارد.

اگر کولانژیوگرافی (ERCP و یا PTC) در حال انجام باشد، می توان یک نمونه از صفرا را طی عمل جمع آوری کرد تا بررسی شود آیا داخل مایع سلول های سرطانی است.

همانطور که قبلا اشاره شد، نمونه می تواند در حین لاپاراسکوپی برداشته شود. این امر به دکتر اجازه می دهد تا سطح مناطق کیسه صفرا را از نزدیک ببیند و از مناطق مشکوک نمونه برداری کند.

اگر به نظر برسد که سرطان به جراحی خیلی پیشرفته نیاز دارد، ممکن است بیوپسی سوزنی برای راهنمایی در درمان و تشخیص و به منظور کمک انجام شود. برای این آزمون، سوزن توخالی نازک، بدون اینکه یک برش جراحی ایجاد شود، از پوست به داخل تومور وارد می شود. (پوست برای اولین بار با یک بی حسی موضعی بی حس می شود.) سوزن که معمولا برای جایگذاری با استفاده از سونوگرافی یا سی تی اسکن هدایت می شود.

هنگامی که تصاویر نشان می دهد که سوزن در تومور وارد شده است، نمونه داخل سوزن کشیده شده و به آزمایشگاه فرستاده می شود تا به زیر میکروسکوپ مشاهده شود.

در اغلب موارد، به وسیله ی یک بیوپسی آسپیراسیون با سوزن ظریف (FNA) انجام می شود که با استفاده از یک سوزن بسیار نازک متصل به سرنگ (آسپیراسیون) یک نمونه از سلول کشیده می شود (مکش می شود). اگر این روش موفقیت آمیز نبود، نمونه برداری با سوزن هسته ای، که با استفاده از یک سوزن کمی بزرگتر برای یک نمونه بزرگتر انجام می شود.

پزشکان معمولا از همان ابتدا نمونه برداری با سوزن هسته ای را انجام نمی دهند چرا که شانس گسترش سلول های سرطانی را افزایش می دهد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نمونه گیری و چگونگی آزمایش آنها، سند بیوپسی و تست سیتولوژی نمونه ها برای سرطان ما را ببینید.

چگونه سرطان کیسه صفرا مرحله بندی می شود؟

مرحله یک سرطان توصیف می کند که چقدر گسترش یافته است. مرحله سرطان کیسه صفرا یکی از عوامل مهم در انتخاب گزینه های درمان و برآورد پیش آگهی از بیمار (چشم انداز) است.

این مرحله از نتایج آزمون های فیزیکی، آزمایشات تصویربرداری (سونوگرافی، سی تی اسکن و یا MRI، و غیره) و تست های دیگر، که در بخش: «چگونه است سرطان کیسه صفرا تشخیص داده می شود؟” توصیف می شود و همچنین با نتایج حاصل از جراحی اگر که انجام شده باشد.

سیستم TNM کمیته مشترک آمریکا درباره ی سرطان (AJCC)

سیستم مرحله بندی یک روش استاندارد برای تیم مراقبت از سرطان است که میزان سرطان را توصیف می کند. سیستم اصلی مورد استفاده برای توصیف مراحل سرطان کیسه صفرا کمیته مشترک آمریکا سرطان (AJCC) سیستم TNM است. این سیستم همچنین برای مرحله بندی سرطان هایی که در مجرای سیستیک (لوله ای که صفرا را از کیسه صفرا) شروع می شوند، استفاده می شود. سیستم TNM در ۳ قطعه کلیدی از اطلاعات مبتنی شده است:

• حرف T توصیف می کند که تا چه حد از تومور اصلی (اولیه) به دیوار کیسه صفرا افزایش یافته است و آیا به سایر اندامها یا بافتهای اطراف رشد کرده است.
• حرف N توصیف می کند که آیا سرطان به غدد لنفاوی نزدیک گره (منطقه ای) گسترش یافته است (مجموعه حبوبات به اندازه سلول های سیستم ایمنی بدن در سراسر بدن).
• حرف M نشان می دهد که آیا سرطان به دیگر اندامهای بدن متاستاز (گسترش) داده است. (شایعترین محل های گسترش سرطان کیسه صفرا کبد، صفاق [دیواره حفره شکمی]، و ریه ها هستند.)

اعداد یا حروف بعد از T، N، M و ارائه جزئیات بیشتر در مورد هر یک از این عوامل است.

دیوار کیسه صفرا چند لایه است که از داخل به خارج، عبارتند از:

• اپی تلیوم، یک ورق نازک از سلول نزدیک به داخل کیسه صفرا
• در لامینا، یک لایه نازک از بافت همبند سست (اپیتلیوم علاوه لامینا را تشکیل می دهند مخاط)
• عضلات، یک لایه از بافت عضلانی است که کمک می کند تا کیسه صفرا در جای خود قرار گیرد، صفرای خود را به مجرای صفرا تزریق کند.
• بافت لیفی در اطراف عضلانی (“در اطراف عضله”) ، یک لایه دیگر از بافت همبند
• سروز، پوشش خارجی کیسه صفرا که از صفاق است که در آن پوشش از حفره شکمی می آید.
• تقریبا تمام سرطان کیسه صفرا در اپیتلیوم (دیوار داخل کیسه صفرا) شروع می شود.

با گذشت زمان از طریق لایه های مختلف به سمت خارج از کیسه صفرا رشد می کنند. همچنین ممکن است همزمان برای پر کردن همه یا تعدادی از فضای داخل کیسه صفرا رشد کند. اگر یک تومور از طریق دیواره کیسه صفرا رشد کند، ممکن است (رشد را به) به اندامهای مجاور مانند کبد حمله کند و یا ممکن است به غدد لنفاوی و یا رگ های خونی در دیواره کیسه صفرا را وارد شود و به غدد لنفاوی، کبد و دیگر بخش های بدن گسترش یابد.

گروه T برای سرطان کیسه صفرا

TX: میزان تومور اولیه را نمی توان مورد ارزیابی قرار داد.

T0: هیچ نشانه ای از تومور اولیه وجود ندارد.

TIS: سلول های سرطانی تنها در اپیتلیوم (لایه داخلی کیسه صفرا) یافت می شود و به لایه های عمیق تر کیسه صفرا افزایش یافته است. این نیز به عنوان سرطان درجا شناخته شده است.

T1: تومور به لامینا و یا لایه عضلانی (عضلانی) رشد کرده است.

• T1A: تومور تا به لامینا رشد کرده است.
• T1b: تومور تا به عضلات رشد کرده است.

T2: تومور به داخل بافت لیفی عضلانی اطراف رشد کرده است.

T3: تومور از طریق سروز رشد (پوشش بیرونی کیسه صفرا) و / یا آن را از کیسه صفرا به طور مستقیم به کبد و / یا یک ساختار در نزدیکی مانند معده، دوازدهه (اولین قسمت روده کوچک) رشد ، روده بزرگ، جعبه لوزالمعده، یا صفراوی خارج از کبد.

T4: تومور به داخل یکی از رگ های خونی اصلی منتهی به کبد (ورید پورت و یا شریان کبدی) رشد کرده و یا به دو ساختار خارج از کبد یا بیشتر افزایش یافته است.

گروه N سرطان کیسه صفرا

NX: نزدیک گره های لنفاوی (منطقه) را نمی توان مورد ارزیابی قرار داد.

N0: سرطان به غدد لنفاوی مجاور گسترش نیافته است.

N1: سرطان تا غدد لنفاوی نزدیک کیسه صفرا گسترش یافته است، مانند مواردی که در امتداد مجرای سیستیک، مجرای صفراوی مشترک، شریان کبدی و ورید پورتال هستند.

N2: سرطان به غدد لنفاوی در شکم که دورتر از کیسه صفرا مانند غدد لنفاوی همراه آئورت (periaortic)، ورید اجوف (pericaval)، شریان مزانتریک فوقانی و عروق سلیاک گسترش یابد.

گروه M سرطان کیسه صفرا

M0: سرطان به بافت یا اندام را دور از کیسه صفرا گسترش نمی یابد.

M1: سرطان به بافت یا اندام های دور از کیسه صفرا گسترش یافته است.

گروه بندی مرحله

هنگامی که دسته T، N و M مشخص شدند، این اطلاعات در یک فرآیند به نام مرحله گروه بندی ترکیب می شود. این مرحله به عنوان مرحله ۰ (حداقل پیشرفته) و یا به عنوان اعداد رومی تا مرحله IV (پیشرفته ترین) بیان شده است. بعضی از مراحل با حروف تقسیم می شوند.

مرحله صفر: TIS، N0، M0: یک سرطان کوچک تنها در لایه اپیتلیال کیسه صفرا (TIS) وجود دارد. آن در خارج از کیسه صفرا منتشر نشده است.

مرحله اول: (T1 ، N0، M0 (A or B : تومور به داخل لامینا (T1A) و یا لایه عضلانی (T1b) رشد کرده است و در خارج از کیسه صفرا منتشر نشده است.

مرحله دوم: T2، N0، M0: تومور به بافت فیبروز دور عروقی (T2) رشد کرده است ولی در خارج از کیسه صفرا منتشر نشده است.

مرحله IIIA: T3، N0، M0: تومور از طریق سروز گسترش پیدا می کند (لایه بیرونی کیسه صفرا) و / یا به طور مستقیم رشد می کند به کبد و / یا یک ساختار نزدیک دیگر (T3). به غدد لنفاوی مجاور (N0) و یا به بافت یا اندام های دور از کیسه صفرا و پخش نمی شود (M0).

مرحله IIIB: T1 به T3، N1، M0: تومور به عروق خونی اصلی منتهی به کبد رشد نکرده و یا بیش از یک ارگان نزدیک به غیر از کبد نرسیده است (T1 به T3)، اما به غدد لنفاوی مجاور رسیده (N1). به بافتها یا ارگانهای دور از کیسه صفرا پخش نشده (M0).

مرحله IVA: T4، N0 یا N1، M0: تومور به عروق خونی اصلی منتهی به کبد رشد کرده و یا به بیش از یک ارگان نزدیک به غیر از کبد (T4) رسیده است. ممکن است به غدد لنفاوی مجاور (N0 یا N1) گسترش یافته باشد و یا نیافته باشد. به بافتها یا ارگانهای دور از کیسه صفرا پخش نشده است (M0).

مرحله IVB: یکی از موارد زیر درست است:

هر T، N2، M0: تومور اصلی ممکن است در خارج از کیسه صفرا افزایش یافته باشد یا نیافته باشد. به غدد لنفاوی دور از کیسه صفرا (N2) گسترش یافته است. به بافتها یا ارگانهای دور از کیسه صفرا پخش نشده است (M0).

یا

هر T، هر N، M1: تومور اصلی ممکن است در خارج از کیسه صفرا افزایش یافته باشد یا نیافته باشد. این ممکن است به غدد لنفاوی گسترش یافته باشد یا نیافته باشد. تومور به بافت یا اندام های دور از کیسه صفرا (M1) پخش شده است.

سرطان کیسه صفرای قابل برداشت در مقابل غیرقابل برداشت

سیستم مرحله بندی AJCC خلاصه ای دقیق از چگونگی گسترش سرطان به اطراف را فراهم می کند. اما برای اهداف درمانی، پزشکان اغلب از یک سیستم مرحله بندی ساده تر استفاده می کنند، که جدا از تقسیم بندی سرطان بر اساس اینکه آیا به احتمال زیاد با عمل جراحی می تواند حذف شود یا نه (برداشته):

• سرطان های قابل برداشت کسانی که پزشکان معتقدند می توان با عمل جراحی برداشت شود.
• سرطان غیرقابل برداشت بیش از حد گسترش یافته است و یا در یک مکان بیش از حد دشوار است که به طور کامل با عمل جراحی برداشته نمی شود.

به طور کلی، مرحله I، II و برخی از مراحل سرطان III به طور بالقوه قابل برداشت هستند. اما عوامل دیگر، مانند اینکه آیا یک فرد به اندازه کافی برای عمل جراحی سالم است، می تواند روند درمانی را تحت تاثیر قرار دهد که آیا جراحی یک گزینه درمانی است یا خیر. متاسفانه، تنها بخش کوچکی از سرطان کیسه صفرا قابل برداشت بوده و در اولین بار بر داشت می شود.

درجه بندی سرطان کیسه صفرا

عامل دیگری که می تواند چشم انداز بیمار (پیش آگهی) را تحت تاثیر قرار دهد درجه سرطان است. زمانی که بافت در زیر میکروسکوپ قرار می گیرد درجه  توضیح می دهد چگونه سرطان شبیه بافت طبیعی کیسه صفرا می باشد.

مقیاس مورد استفاده برای سرطان کیسه صفرا درجه بندی می رود از G1 (که در آن سرطان بسیار شبیه به بافت کیسه صفرا، نرمال به نظر می رسد) به G4 (که در آن سرطان بسیار غیر طبیعی نظر می رسد). سطوح G2 و G3 به ترتیب جایی در میان این دو دارند.

به طور معمول، سرطان درجه پایین کمتر احتمال دارد که به سرعت رشد و گسترش کند تا سرطان با درجه بالا و به یک چشم انداز بهتر متمایل است. سرطان درجه متوسط یک ظاهر و پیش آگهی ما بین سرطان کم و درجه بالا دارد.

آمار زنده ماندن در سرطان کیسه صفرا در هر مرحله

میزان زنده ماندن اغلب توسط پزشکان به عنوان یک روش استاندارد از بحث در مورد آگهی دادن به یک شخص (چشم انداز) استفاده می شود. برخی افراد ممکن است بخواهند بدانند که آمار زنده ماندن برای مردم در شرایط مشابه چگونه بوده است، در حالی که دیگران ممکن است این اعداد را مفید ندانند و یا حتی ممکن است نخواهند آن ها را بدانند. اگر تصمیم شما این است که نمی خواهید این آمار را بدانید، از خواندن ادامه متن خودداری کنید و به بخش بعدی جهش نمایید.

هنگام بحث در مورد آمار نجات از سرطان، پزشکان اغلب از یک عدد به نام میزان بقای ۵ ساله استفاده می کنند. میزان بقای ۵ ساله اشاره به درصد بیمارانی دارد که پس از اینکه سرطان خود را تشخیص داده اند، حداقل ۵ سال زندگی می کنند. البته، بسیاری از این افراد بسیار طولانی تر از ۵ سال زندگی می کنند، و برخی از افراد مبتلا به سرطان کیسه صفرا ممکن است از علل دیگر ب میرند. این نرخ بقا مرگ با سایر علل را در حساب نمی شمرد.

برای به دست آوردن میزان بقای ۵ ساله، پزشکان باید در افرادی که حداقل ۵ سال پیش تحت درمان قرار گرفتند را بررسی کنند. اگر چه اعداد زیر در حال حاضر در دسترس هستند ولی پیشرفت درمان ممکن است برای افرادی که ابتلا به سرطان کیسه صفرا در آنها تشخیص داده نمی شود چشم انداز بهتری داشته باشد.

نرخ زیر در زمان تشخیص مرحله ی سرطان است. زمانی که به دنبال آمار میزان زنده ماندن هستیم، مهم است که بدانیم که این آمار ها برای سرطان هایی که بازگشت کرده اند و یا در طول درمان پیشرفت کرده اند، متفاوت است. با این حال، حتی اگر سرطان پیشرفت کند، مرحله سرطان در طول زمان تغییر نمی کند. سرطانی که می آید و یا گسترش می یابد هنوز به همان مرحله که آن زمانی که برای اولین بار پیدا شده و تشخیص داده شده است، تعلق دارد، اما اطلاعات بیشتر برای توضیح شرایط فعلی سرطان اضافه شده است. (و البته، طرح درمان بر اساس تغییر در وضعیت سرطان تنظیم می شود.)

شماره های زیر از کالج آمریکایی جراحان/پایه انجمن سرطان ملی سرطان آمریکا آورده شده است که اطلاعات در کتابچه راهنمای مرحله بندی سرطان AJCC در سال ۲۰۱۰ منتشر شده و بیش از ۱۰،۰۰۰ بیمار مبتلا به سرطان کیسه صفرا ۱۹۸۹-۱۹۹۶ بیماری آنها تشخیص داده شده است.

میزان زنده ماندن اغلب بر اساس نتایج قبلی از تعداد زیادی از مردم که به این بیماری مبتلا هستند، تهیه شده است اما آنها نمی توانستند پیش بینی کنند که با فرد خاصی چه اتفاق خواهد افتاد. بسیاری از عوامل دیگر نیز می تواند چشم انداز یک شخص را نشان دهد، مانند سن و سلامت کلی و اینکه سرطان چگونه به درمان پاسخ می دهد. حتی در هنگام به حساب آوردن این عوامل دیگر، آمار زنده ماندن در بهترین تخمین است. دکتر شما می تواند شما بگوید که شماره های بالا در مورد شما چگونه صدق می کند، چرا که او وضعیت شما را بهتر می داند.