چه بخواهید و چه نخواهید، طعنه زدن واقعیت زندگی است – یا حداقل زندگی پیش از سنین بزرگسالی. خبر خوب این است که در دوران نوپایی این کار تقریبا هرگز با بدخواهی و از روی دشمنی انجام نمی شود.
کلیر کوپ، روانشناس رشد و نویسنده کتاب قدم های کودک: چراهای رفتارهای کودک شما در دو سال اول زندگی، می گوید، “این موضوع، در واقع نشانه ای از یک پیشرفت ادراکی است، که در ابتدای سال دوم اتفاق می افتد، ” کودکان شروع به آزمایش کردن مرزهای محیط پیرامون خود می کنند، تا بفهمند والدین شان آن مرزها را تا کجا قرار داده اند. به طور مثال، بر اساس گفته کوپ، آنها به چشمان شما نگاه می کنند و عمداً کاری را انجام می دهد که می دانند نباید انجام دهند، مثل خوردن یک تکه پیتزای اضافی یا شوت کردن توپ در خانه. همچنین، آنها یاد می گیرند که با اذیت و آزار رساندن چطور دیگران را تحریک کنند.
وقتی کودک به سن 3 سالگی می رسد، طعنه زدن و متلک انداختن او ممکن است از مرز شوخی بگذرد و آزاردهنده شود. پیش دبستانی ها ممکن است یک کودک را بابت بسیاری از ویژگی ها مسخره کنند، مثل عینکی بودن یا چاق بودن، و یا از آزار رساندن برای تعریف کردن محدوده گروه های اجتماعی خود استفاده کنند (“شما نمی توانید با ما بازی کنید!”) و همانطور که بسیاری از کودکان نوپا متوجه این می شوند، به همان اندازه دردناک است که در طرف دیگر، مسخره شوند- یعنی کسی که مورد تمسخر قرار می گیرد.
اگه دوست دارین بدونین رشد حرکتی، شناختی, اجتماعی و زبانی کودکتون چطور بوده، پیشنهاد ما استفاده از نرم افزار رشدیار هست.
اگرچه شما کار به خصوصی نمی توانید انجام دهید تا نگذارید کودکان دیگر فرزند شما را مورد طعنه قرار دهند، می توانید به او بیاموزید که چطور با سخنان نیشدار آنها مقابله کند. کودکان دامنه وسیعی از دلایلی برای مسخره کردن یکدیگر پیدا می کنند، از انگشت مکیدن گرفته تا این طرف و آن طرف بردن حیواناتی که دوست دارند.
اول، تصدیق کنید که دردناک است که دیگران شما را مسخره کنند. جویس آبرامز، مادر دو کودک می گوید: “من مدت ها به پسرم می گفتم که بچههای دیگری را برای بازی کردن پیدا کند، اما این کمکی نمی کرد. در نهایت متوجه شدم که او از من میخواهد تا با احساسی که دارد هم دردی کنم. پس از آن ما قادر بودیم تا درباره روشهای مختلف کنترل کردن آن صحبت کنیم.”
سپس، برای او توضیح دهید که اگرچه او نمی تواند حرف های کودکان دیگر را کنترل کند، می تواند تصمیم بگیرد که چطور واکنش نشان دهد. (البته، بیشتر این تکنیک ها، نیازمند توانایی های کلامی است، بنابرین برای کودک زیر ۲سال جواب نخواهد داد.) به او بگویید:
جواب ندهد. اگر کودکی که در حال مسخره کردن است، از طرف مقابل واکنشی دریافت نکند، از کارش لذت نمی برد یا احساس قدرت نمی کند. کودک شما می تواند بر روی فعالیتی که در حال انجام آن بوده تمرکز کند، یا فقط قدم بزند. یک حقه که برای فرزندان کم سن و سال جواب می دهد، این است که یک حباب فرضی (یا یک میدان مغناطیسی) دور آنها بکشید، به این معنی که کلمات نمی توانند به داخل آن نفوذ کنند.
موافقت کند. پاسخ های کمی هستند که بهتر از موافقت کردن، طعنه زدن را منحرف می کنند. به فرزند خود بیاموزید که در این شرایط با خوشحالی بگوید، “بله، من انگشتم را می مکم”، “یا من دوست دارم که بانی (حیوان دست آموزم) را همه جا با خودم ببرم.”
تقاضای کمک کند. اگر او از کنایه ها واقعا ناراحت است- خصوصا وقتی واقعا بی رحمانه هستند- ممکن است نیاز باشد او یا خود شما، با معلم یا والدین کودک دیگری درباره این وضعیت صحبت کنید. این به بلوغ و تکامل زیادی نیاز دارد، که در مقابل مسخره شدن آرام و آسوده بماند.
گاهی اوقات کنایه هایی که کودکتان را آزار می دهد از طرف دوستانش نیست، بلکه ممکن است ناخواسته از طرف شما باشد. شوخی های محبت آمیز یک روش فوق العاده برای پرورش حس شوخ طبعی کودک است، اما اجازه دهید که فرزندتان خودش مسیر آن را تعیین کند. اگر چندان به آن واکنش نشان نمی دهد، شاید از موضوع خوشش نمی آید.
درباره ی موضوعی که فرزندتان با آن درگیر است، با او شوخی نکنید، مانند یادگیری استفاده از توالت. شما با این کار تنها او را خجالت زده می کنید. و هرگز تند و خشن رفتار نکنید: بددهنی یا نیشخند زدن به هیچ عنوان پذیرفته نیست. شاید مهمترین قانون این باشد که هرگز کودک خود را در جمع مسخره نکنید. صدا کردن او با نام هایی مانند “خوک کوچولوی من” یا “صورت تپلی” به طور حتم، حتی یک کودک نوپا را هم سرافکنده می کند. با رعایت حریم ها هنگام شوخی کردن، شما به کودک خود نشان می دهید که چگونه با دیگران شوخی کند تا نه تنها آنها را آزار ندهد، بلکه محبت خود را نیز به آنها منتقل کند.
اگرچه ممکن است ناراحت کننده باشد که بشنوید کودکتان، دیگری را دست انداخته است، اما به یاد داشته باشید که دست انداختن- خصوصا از طرف یک کودک کوچکتر (زیر ۳سال)- به ندرت از روی بدجنسی و به قصد آزردن اتفاق می افتد. کودکان به توجه کردن به همه چیز در اطرافشان مشهور هستند، و معمولا احساسات خود درباره ی آنها را آزادانه بیان می کنند.
این معمولا درباره ی پیش دبستانی ها (کودکان حدود ۳ ساله) صادق است که آنها به تفاوت ها در رفتار و ظاهر دیگران توجه می کنند. این موضوع همچنین می تواند برای این باشد که کسی را تحریک کند. مثلا کودک شما ممکن است دیگری را مسخره کند، بعد او به جای اینکه وقتی نوبتش شده اسکیت بازی کند، گریه کنان می رود. بنابرین اول نوبت کودک شما می شود.
شما می توانید به کودک خود کمک کنید که حس همدلی را در خود تقویت کند، تا دیگران را مسخره نکند. دلیل این طعنه و کنایه ها هرچه که باشد، تحقیقات نشان داده است که صحبت کردن با کودکان درباره اثرات رفتارشان به آنها کمک می کند، تا خودشان را جای طرف مقابل قرار دهند و شاید دیگر آن کار را تکرار نکنند.
به او یادآوری کنید که اگر کسی به او بگوید که صدایش زیادی بلند است یا قدش زیادی کوتاه است، احساس بدی به او دست می دهد. او را آگاه کنید که اشکالی ندارد که وقتی کسی متفاوت به نظر می رسد، به او توجه کند، اما درست نیست که وقتی آن شخص صدایش را می شنود آن تفاوت را بیان کند. می توانید بر این موضوع تاکید کنید که اینکه فردی چطور به نظر می رسد، به هیچ وجه نشان دهنده ی این نیست که او آدم خوبی است یا خیر. و همچنین مراقب باشید که خودتان هم درباره ی ظاهر فرد دیگری قضاوت منفی نکنید.
اگر فرزند شما به خواهر یا برادرش طعنه می زند، ممکن است به این معنی نباشد که او از دست آنها عصبانی یا ناراحت است، بلکه شاید تنها به توجه بیشتری از طرف شما نیاز دارد. برای اینکه این موضوع را در نطفه خفه کنید، مطمئن شوید که فرزندتان به تنهایی زمان کافی را با شما سپری می کند. (برای دریافت پیشنهادات بیشتر به مقاله ی رقابت خواهر و برادری سر بزنید.)
اگر او به طور مثال خواهر نوزادش را اذیت می کند، سعی کنید تا با کمک گرفتن از او در مراقبت از خواهرش این رفتار را تغییر دهید. به او یادآوری کنید که او الان فرزند بزرگی است که می داند چه بازیهایی را می تواند به خواهرش یاد بدهد. درباره کارهایی که او وقتی نوزاد بود دوست داشت صحبت کنید- مثل دالی موشه بازی کردن یا خواندن یک شعر خنده دار- و او را تشویق کنید که خواهرش را با همان کارها سرگرم کند. قادر بودن به خنداندن خواهرش به او احساس مهم بودن و مفید بودن می دهد، که در واقع هدف اصلی او از اذیت کردن هم در ابتدا همین بوده است.
ترجمه شده از وبسایت: www.babycenter.com