آلفافیتوپروتئین (AFP) در خون

در این تست سطح آلفافیتوپروتئین در نمونه خون خانم باردار بررسی می شود. آلفافیتوپروتئین ماده ای است که در کبد جنین تولید می شود. مقدار آلفافیتوپروتئین در خون مادر باردار به تشخیص برخی مشکلات جنینی کمک می کند مثل اسپینا بیفیدا، و آنانسفالی.

این تست را می توان به عنوان بخشی از تست های غربالگری برای یافتن مشکلات کروموزومی هم انجام داد مثل سندرم داون ( تری زومی ۲۱) یا سندرم ادوارد ( تری زومی ۱۸). این تست به شناسایی امفالوسل هم کمک می کند، مشکل ژنتیکی که مربوط به روده های کودک است.

در حالت طبیعی، سطوح پائین AFP در نمونه خون خانم های باردار دیده می شود. سطح بسیار کم آن در حالت عادی در خانم های غیر باردار و یا مردان سالم دیده می شود.

آلفافیتوپروتئین در خون یکی از تست های ۳ گانه ی یا ۴ گانه بارداری است. معمولا بین هفته های ۱۵ تا ۲۰ انجام می شود، در این تست معمولا موارد زیر بررسی می شود:

AFP، hCG، نوعی استروژن به نام استریول غیر کنژگه

در تست چهارگانه علاوه بر این ۳ مورد، هورمون اینهیبین A هم بررسی می شود.

در مردان، زنان غیر بارداری و اطفال سطح AFP در خون به معنی وجود موارد زیر می تواند باشد:

سرطان بویژه سرطان بیضه ها، تخمدان، معده، پانکراس، کبد

سطوح بالای AFP ممکن است در بیماری هوچکین، لنفوم، تومورهای مغزی و سرطان سلول کلیوی هم یافت شود.

چرا آزمایش آلفافیتوپروتئین انجام می شود

بررسی نمو جنین از نظر مشکلات مغزی و نخاعی.
بررسی احتمال وقوع سندرم داون.
یافتن موارد خاصی از سرطان، بویژه سرطان بیضه ها، تخمدان، و یا کبد. ولی در حدود نیمی از افرادی که سرطان کبد دارند، مقادیر بالای AFP ندارند.
بررسی روند اثر درمان بر سرطان.
بررسی سرطان کبد ( که هپاتوما نام دارد) در افرادی که سیروز یا هپاتیت مزمن B دارند.

آمادگی برای انجام آزمایش آلفافیتوپروتئین

اگر شما باردار هستید، پیش از انجام این تست، وزن می شوید، چون نتایج این تست به وزن هم وابسته است. نتایج این تست به نژاد، سن، و هفته هایی که از بارداری می گذرد هم وابسته است.

چگونه آزمایش آلفافیتوپروتئین انجام می شود؟

گارو به بالای بازو بسته می شود. تا ورید زیر باند بزرگ تر شود و راحت تر سوزن وارد رگ شود.
ناحیه نمونه گیری، توسط الکل تمیز می شود.
سوزن وارد ورید می شود.
بعد از جمع آوری نمونه لازم، گارو برداشته می شود.
بر روی محل نمونه گیری فشار وارد می شود تا خون بند بیاید.

در زمان انجام آزمایش آلفافیتوپروتئین بیمار چه احساسی دارد؟

نمونه ی خون از ورید بازو گرفته می شود. گارو به بازو بسته می شود. ممکن است احساس شود که سفت است.

خطرات آزمایش آلفافیتوپروتئین

ممکن است در محل نمونه گیری کبودی کوچکی رخ دهد. برای پیشگیری از این حالت، پس از برداشت سوزن برای چند دقیقه محل را فشار دهید.
در موارد نادر، ورید ممکن است پس از گرفتن نمونه ی خون ملتهب شود. این وضعیت فلبیت نام دارد و معمولا با کمپرس گرم برای چند بار در روز بهبود می یابد.
اگر خونریزی ادامه دار باشد، ممکن است اختلالات خونریزی دهنده مطرح شود. داروهایی مثل آسپرین و وارفارین و سایر داروهای رقیق کننده ی خون هم ممکن است شانس خونریزی را افزایش دهند.

نتایج آزمایش آلفافیتوپروتئین

تست خونی AFP سطح این ماده را در نمونه خون مادر باردار بررسی می کند. AFP ماده ای است که در کبد جنین تولید می شود. با بررسی این ماده می توان به نوع مشکلات احتمالی جنین پی برد.

اگر AFP بالا یا پائین باشد ممکن است به این معنی باشد که سن جنین هم درست اندازه گیری نشده است. با بررسی های سونوگرافی سن جنین دقیق تر مشخص می شود.

آلفافیتوپروتئین خون

مردان و زنان غیر باردار: 0 تا ۴۰ نانوگرم در میلی لیتر یا میکروگرم در لیتر

زنان باردار ۱۵ تا ۱۸ هفته: 10 تا ۱۵۰ نانوگرم بر میلی لیتر یا میکروگرم بر لیتر

در زنان بارداری، AFP تدریجا در هفته ی ۱۴ ام بارداری بالا می رود و تا یک ماه یا دو ماه قبل تولد بالا می رود، و بعد آرام آرام کم می شود. در زنان سیاه پوست این مقادیر معمولا کمی بالاتر است.

میزان طبیعی AFP بسته به سن، وزن، نژاد و اینکه دیابتی است که انسولین تزریق می کند یا که خیر و سن بارداری متغیر است.

مقادیر بالای آلفافیتوپروتئین خون:

در زنان باردار، AFP بالا می تواند به علل زیر باشد:

سن بارداری اشتباه است.
دوقلویی یا ۳ قلویی یا چند قلویی وجود دارد.
نقص طناب عصبی وجود دارد.
روده یا سایر اعضای شکمی در خارج بدن هستند ( امفالوسل). جراحی پس از تولد برای اصلاح این مشکل لازم است.

در زنان غیر باردار، سطح بالای AFP می تواند به علل زیر باشد: