تخم مرغ از یک زرده و مایع سفید نیمه شفافی به نام آلبومین تشکیل شده است. این ماده غذایی همچنین حاوی موادمغذی فراوانی از جمله ویتامین ها و موادمعدنی برای سلامت بدن است. ویتامین A، لوتئین و زیگزانتین موجود در تخم مرغ برای سلامت چشم مفید بوده، همچنین ماده معدنی روی حافظ سیستم ایمنی در بدن است. ۲ عدد تخم مرغ درشت حاوی ۱۴۳ کالری بوده که برای رژیم غذایی کاهش وزن نیز مناسب است. مصرف این ماده غذایی همچنین دوستدار سلامت پوست می باشد.
پروتئین موجود در تخم مرغ با فراهم کردن اسیدهای آمینه نقش مهمی در سلامت پوست دارد. بدن این اسیدهای آمینه را برای تولید پروتئین های جدید در سلول های پوست استفاده می کند. برخی از پروتئین ها از جمله کلاژن و الاستین باعث استحکام بافت پوست می شود، همچنین ملانین با رنگ پوست در ارتباط است. ۲ عدد تخم مرغ درشت ۱۲.۶ گرم پروتئین دارد که بدن برای حفظ سلامت پوست از این پروتئین استفاده می کند.
فواید سلامتی تخم مرغ برای پوست به دلیل محتوای ویتامین A موجود در آن است. ویتامین A دریافتی از طریق رژیم غذایی به سلول ها برای کنترل فعالیت ژنی کمک می کند به طوریکه فرآیندی ضروری برای رشد جدید سلول ها بوده و شامل رشد جدید سلول های پوست و رشد بافت جدید مورد نیاز برای بهبود جراحات است.
کمبود سطوح ویتامین A با تغییر آرایش سلولی و کاهش عملکرد غدد عرق، تاثیری منفی بر پوست دارد. مصرف ۲ عدد از این ماده غذایی درشت ۵۴۰ واحد بین الملل ویتامین A برای بدن فراهم می کند که تامین کننده ی ۱۸ و ۲۳ درصد از نیاز روزانه توصیه شده ی این ویتامین برای مردان و بانوان است.
مصرف تخم مرغ منبعی از ویتامین D بوده که این ویتامین دوستدار سلامت پوست است. ویتامین D نیز مانند ویتامین A فعالیت ژنی را کنترل می کند که برای رشد جدید سلول ها مهم می باشد. این ویتامین همچنین رشد کراتینوسیت ها را کنترل می کند که این سلول های غنی از پروتئین، لایه های بیرونی بافت پوست را تشکیل می دهند. ویتامین D حامی عملکرد فولیکول های مو بوده که در رشد سالم مو و جلوگیری از طاسی موثر است. مصرف ۲ عدد از این ماده غذایی ۸۲ واحد بین الملل ویتامین D برای بدن فراهم می کند که تامین کننده ی ۱۴ درصد از نیاز روزانه ی بدن به این ویتامین می باشد.
یکی از عملکردهای اصلی ویتامین های گروه B، کمک به بدن برای استفاده از انرژی موجود در موادغذایی است. زرده تخم مرغ منبعی غنی از ویتامین های B محسوب می شود. همچنین این ماده غذایی منبعی از ویتامین B12، ویتامین B2 و فولات است.
براساس وزارت کشاورزی امریکا، یک عدد تخم مرغ درشت حاوی تقریبا ۰.۴۵ میکروگرم ویتامین B12 یا حدود ۱۹ درصد از میزان مصرف روزانه توصیه شده است. همچنین اندازه ی خیلی درشت این ماده غذایی نیز حاوی ۰.۵ میکروگرم ویتامین B12 معادل ۲۰ درصد از نیاز روزانه توصیه شده می باشد. نوع جامبو نیز ۵۶ میکروگرم ویتامین B12 معادل ۲۳ درصد از نیاز توصیه شده روزانه بدن را تامین می کند.
براساس دانشگاه مریلند، ویتامین B12 به بدن کمک می کند تا کربوهیدرات موجود در غذا را برای دریافت انرژی به گلوکز تبدیل کند. همچنین به بدن برای تولید DNA و RNA ( ماده ژنتیکی موجود در سلول های بدن ) کمک می کند. ویتامین B12 توانایی بدن را برای استفاده از آهن و تولید سلول های قرمز خون در جهت پیشگیری از کم خونی افزایش می دهد.
این ویتامین همچنین همراه فولات در تولید اس-آدنوزیل متیونین کمک کرده که این ماده شیمیایی موجب کاهش علائم افسردگی و افزایش عملکرد سیستم ایمنی می شود. ویتامین B12 در کنار ویتامین B9 و B6 می تواند مانع از تولید هموسیستئین شود که آمینواسیدی مرتبط با بیماری قلبی است.
براساس مرکز پزشکی دانشگاه مریلند، کمبود ویتامین B12 ممکن است منجر به آسیب عصبی دائمی شود که معمولا نادر است. از طرفی اگرچه این ماده غذایی منبع فراوانی از ویتامین B12 بوده اما حاوی چربی اشباع شده است که می تواند باعث تجمع چربی در رگ ها و در نهایت افزایش فشارخون، سکته و بیماری های قلبی شود. بنابراین حداقل بخشی از نیاز روزانه توصیه شده به ویتامین B12 را از طریق منابعی مانند شیر خامه گرفته شده، سینه مرغ و ماهی دریافت کنید.
بیشتر بخوانید : لاغری با رژیم تخم مرغ
بسیاری از افرادی که به تخم مرغ آلرژی دارند، در واقع این آلرژی مربوط به پروتئین موجود در آلبومین یا سفیده ی آن است. بر اساس آمار مرکز بهداشت کودکان، آلرژی به این ماده غذایی معمولا در نوزادان و کودکان کم سن و سال دیده میشود و در سن ۵ سالگی از بین میرود. واکنشهای آلرژیک از چند دقیقه تا چند ساعت بعد از مصرف رخ میدهد. علایم شامل بثورات پوستی، کهیر، قرمزی و تورم پوست، گرفتگی عضلات، اسهال، تهوع، آب ریزش بینی، خارش و آب ریزش چشمها، عطسه، سرفه و خس خس صدا است. واکنشها حتی میتوانند سبب حمله آسمی شوند. این نشانه ها معمولا کمتر از یک روز طول میکشد. واکنشهای شدید میتوانند سبب بروز تورم دهان، گلو و راههای هوایی، مشکل در تنفس و افت خطرناک و ناگهانی فشار خون شود که باعث سرگیجه و از دست دادن هوشیاری خواهد شد.
مصرف سفیده تخم مرغ خام میتواند باعث کمبود بیوتین شود که با نامهای ویتامین B7، ویتامین H یا کوآنزیم R شناخته میشود. در تخممرغهای خام، بیوتین با آویدین پیوند برقرار میکند. زمانی که بیوتین پخته میشود، بیوتین از آویدین جدا شده و بدن میتواند آن را جذب کند. کمبود بیوتین باعث اختلالات پوستی مثل کلاه گهواره(ناحیههای زرد یا قهوهای روی پوست سر) در نوزادان و درماتیت سبورئیک در بزرگسالان میشود. همچنین کمبود حاد بیوتین ریزش مو، تشنج، از دست رفتن هماهنگی ماهیچه ها و تون عضلانی، گرفتگیهای عضلانی و درد را به دنبال دارد.
تخم مرغ خام و همچنین سفیده آن، نگرانیهای جامعه پزشکی را در مورد آلودگی به باکتریها برانگیخته است. سالمونلا یکی از باکتریهایی است که اغلب باعث مسمومیتهای غذایی میشود. این باکتری در روده مرغ وجود دارد که درون و بیرون تخم مرغ را آلوده می کند زیرا این ماده غذایی محل مناسبی برای رشد سالمونلا است. همچنین اگر زمان پخت غذا زیاد باشد، یا دمای پخت غذا به اندازه کافی باشد سالمونلا موجود در آن می تواند از بین رود. تخم مرغهای عسلی یا نیمروی طلایی ممکن است به سالمونلا آلوده باشند. علایم مسمومیت غذایی سالمونلا عبارتند از تب، تهوع، از دست رفتن آب بدن، درد شکمی، گرفتگی عضلات و سردردی که چهار تا هفت روز طول میکشد. بیشتر بیماران با آنتیبیوتیکها درمان میشوند؛ ولی اگر عفونت به جریان خون وارد شود و ارگانهای اصلی را آلوده کند ممکن است سبب مرگ شود. روزنامه «واشنگتون پست» توضیح میدهد که سالمونلا انتریتیدیس منتقل شده از طریق تخم مرغ ۱۴۲ هزار نفر را در سال ۲۰۰۹ بیمار کرده است و از این جمع ۳۰ نفر جان خود را از دست داده اند.
خواص پوست تخم مرغ به عنوان منبعی از کلسیم توجه بسیاری از محققان، کشاورزان، صاحبان حیوانات خانگی و افراد علاقه مند به درمان های طبیعی را به سمت خود جلب کرده به طوریکه از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه است. استفاده از پوست تخم مرغ به جای دور ریختن آن به عنوان منبعی از کلسیم برای تغذیه حیوانات یا کوددهی، به حفظ محیط زیست کمک می کند.
استفاده از پوست تخم مرغ به عنوان منبع کلسیم در رژیم غذایی ممکن است به دلیل وجود باکتری سالمونلا باعث مسمومیت غذایی یا سایر آلودگی های باکتریایی شود. کلسیم موجود در هر پوست تخم مرغ ممکن است با دیگری متفاوت باشد و این میزان کلسیم به نحوه ی استخراج این ماده معدنی بستگی دارد. براساس انجمن تخم مرغ امریکا، پاستوریزاسیون پوست تخم مرغ ها با دمای حداقل ۱۴۰ درجه فارنهایت (۶۰.۰ درجه سانتی گراد) به مدت ۳ و یک دوم دقیقه انجام می شود به طوریکه در این شرایط دمایی بیشتر باکتری ها از بین می رود.
براساس نتایج مطالعه چاپ شده در مجله بین المللی تحقیقات دارویی بالینی ، پودر پوست تخم مرغ علائم درد را در آرتروز کاهش داده، باعث افزایش تحرک شده و کاهش تراکم استخوانی را در بانوان بعد از یائسگی متوقف می کند. نور خورشید و کلسیم از بیماری های متابولیک استخوان در لاک پشت تحت عنوان سندرم نرمی پوسته جلوگیری می کند. پوست تخم مرغ به صورت پخته و خرد شده، منبعی از کلسیم برای بدن لاک پشت فراهم می کند. پودر پوست تخم مرغ همچنین به مرغ ها و سایر پرنده ها کمک می کند تا تخم هایی با پوسته ی ضخیم تری به وجود آورند.
زمانیکه پوست های تخم مرغ را به اندازه ی کافی برای از بین بردن هر گونه باکتری می جوشانید، برای خشک کردن در معرض نور خورشید قرار داده و آنها را با پارچه ی منفذ داری بپوشانید تا از ورود میکروب به آنها جلوگیری شود. همچنین می توانید در فر با حرارت ۱۴۰ درجه فارنهایت یا ( ۶۰.۰ درجه سانتی گراد) پوست تخم مرغ را خشک کنید. در صورت مصرف برای انسان از چرخ قهوه برای پودر کردن پوسته تخم مرغ ها استفاده کنید. همچنین برای مصرف مرغ ها و سایر پرندگان، مخلوط کن انتخاب مناسبی است. از طرفی لاک پشت ها و خزندگان برای خوردن پوست تخم مرغ ها، تکه های بزرگتری را نسبت به حالت پودری یا شنی ترجیح می دهند.