اگر پزشک شما به شما گفته است که سرطان دارید، ممکن است که شما سوالات زیادی داشته باشید. آیا من معالجه می شوم؟ چه نوع درمانی برای من تست می شود؟ آیا دردناک است؟ چه مدت زمانی درمان طول می کشد؟ چه نوع درمانی برای من بهتر است؟ هزینه آن چه مقدار است؟ زندگی من در طول و پس از درمان چه تغییری می نماید؟ این سوالها برای افراد سرطانی طبیعی می باشند.
این راهنما یک گونه از درمان را مقداری بهتر توصیف می نماید. ما بشما کمک می کنیم که بدانید شیمی درمانی چگونه است. اگر سوالات بیشتری دارید، از پزشک یا پرستار خود بپرسید. بهترین کار اینست که با آنها صادق و راحت باشید. دراینصورت، آنها کمک می کنند تا شما بهترین روش درمانی که مناسب شما می باشد را انتخاب کنید.
شیمی درمانی استفاده از داروهای قوی برای درمان سرطان است. اغلی شما شنیده اید که به شیمی درمانی باختصار “کیمو” گویند که روش مشابهی می باشد. کیمو برای اولین بار در دهه ۱۹۵۰ مورد استفاده قرار گرفت. این روش کمک کرد که هزاران انسان بطور کامل زندگی کنند. داروهای شیمی درمانی که پزشک و پرستار به شما میدهند دفعات زیادی مورد آزمایش قرار گرفته اند. نتایج تحقیقات نشان می دهد که انها کار می کنند تا به کشتن سلولهای سرطانی به ما کمک کنند.
امروزه بیش از ۱۰۰ داروی شیمی درمانی وجود دارد. پزشکان با توجه به نوع سرطان و مرحله آن (مقدار سرطان در بدن شما) داروهای مشخصی را انتخاب می نمایند.کیمو را میتوان بدلایل مختلف استفاده نمود. پزشک شما قبل از استفاده از این روش ها با شما صحبت خواهد کرد.
شیمی درمانی ممکن است برای موارد زیر استفاده شود:
گاهی اوقات تنها راه درمان سرطان شیمی درمانی می باشد. بیشتر اوقات، میتواند بخشی از یک برنامه درمانی شامل جراحی و پرتودرمانی باشد.
دلایل اینکه چرا:
بدن از تریلیون سلول سالم تشکیل شده است. سرطان زمانی شروع می شود که چیزی منجر به بروز تغییرات غیرطبیعی در سلول شود. سپس این سلولهای سرطانی خارج از کنترل رشد کرده و سلول های سرطانی بیشتری بوجود می آورند. هر سرطانی بدن را بگونه های متفاوتی تحت تاثیر قرار می دهد. اگر سرطان درمان نشود، می تواند در بدن پخش شده و بقیه قسمتهای بدن را نیز متاثر نماید.
ممکن است که پزشک شما کیمو را جهت درمان پیشنهاد دهد. گاهی اوقات هدف کاهش سرعت رشد سرطان است. در مواقع دیگر ممکن است که هدف کاهش اثرات و مشکلات بوجود آمده از سرطان باشد تا بیمار احساس بهتری داشته باشد. غالبا، شیمی درمانی برای مقابله با سرطانهایی که به قسمتهای دیگر بدن انتشار یافته اند (metastasized) استفاده می شود. حتما باپزشک خود در رابطه با اهداف درمان صحبت نمایید.
شیمی درمانی سلولهای سرطانی را از بین می برد. همچچنین متاسفانه این داروها سلولهای سالم را نیز تحت تاثیر قرار می دهند. اما بیشتر سلولهای سالم می توانند خود را دوباره ترمیم نمایند.
در درمان شما معمولا بیشتر از یک نوع دارو استفاده می شود. این روش شیمی درمانی ترکیبی نامیده می شود. داروها بایکدیگر عمل نموده و سلولهای سرطانی بیشتری میکشند.
اغلب داروهای شیمی درمانی با توجه به یکی از این روشها استفاده می شوند:
شما ممکن است که شیمی درمانی را یکبار در روز، یکبار در هفته یا حتی یکبار درماه دریافت کنید. این به نوع سرطان و دراوهای مورد استفاده شما بستگی دارد. معمولا در دوره های درمان شیمی درمانی زمان هایی بعنوان استراحت در نظر گرفته می شود. این زمان استراحت به بدن شما اجازه ساختن سلول های سالم جدید می دهد و کمک می کند تا شما قدرت از دست رفته را بازیابید. مدت زمان دریافت شیمی درمانی به نوع سرطان، هدف از درمان و چگونگی پاسخ بدن به داروها بستگی دارد.
ممکن است مقداری درد زمانیکه سوزن استفاده می شود ( مانند زمان نمونه گیری خونی در آزمایشگاه و مانند نیش) داشته باشید، اما خود داروها منجر به درد نمی شوند. اگر شما احساس درد، سوختگی، سرما یا هر چیز جدید زمانیکه تحت درمان قرار گرفته اید دارید، به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید.
برخی داروها می توانند بر روی شیمی درمانی شما تاثیر گذارند. حتما در رابطه با دیگر داروهایتان با پزشک یا پرستار مربوطه مشورت نمایید. تمام داروهای تجویزی و غیر تجویزی که مصرف می کنید را از یاد نبرید. همچنین در مورد ویتامین ها، داروهای گیاهی و هر چیزی که بر روی سلامتی شما تاثیر می گذارد با پزشکتان صحبت نمایید. یک فهرست از داروهایی که مصرف می کنید تهیه کرده و نگهداری نمایید. این فهرست را به روز نگه داشته و با پزشک خود به اشتراک گذارید.
پزشک شما می تواند به شما بگوید که در طول کیمو شما می توانید از این داروها استفاده نمایید یا نه. زمانیکه درمان شما آغاز شد، قبل از شروع استفاده از داروی جدید و قبل از توقف استفاده از داروی قبلی، حتما با پزشک خود مشورت نمایید.
پزشکان و پرستاران تیم درمان شما روند درمان شما را از طریق تست های جسمانی، آزمایشات خونی و اسکن با اشعه ایکس تحت نظر دارند. بخاطر داشته باشید که عوارض جانبی که مشاهد می کنید بدین معنی نیست که درمان شما کار میکند یا کار نمی کند.
از انجاییکه سرطان برای هر شخص متفاوت است، بنابراین شیمی درمانی شما تنها برای شما برنامه ریزی شده است. با پزشک خود جهت تصمیم گیری بهترین روش کار کنید. سوال بپرسید. تمام سوالت مورد نیاز را از پزشک و یا پرستار خود بپرسید. آنها بیشترین اطلاعات را در این رابطه دارند و می دانند که شیمی درمانی چگونه کار می کند.
آماده باشید. سوالات خود را در طول زمان پیش رو یادداشت نموده و همراه داشته باشید. از اینکه بگویید گیج شد هاید یا اطلاعات بیشتری نیاز دارید نگران نباشید. هیچ چیزی که شما به تیم درمانی خود می گویید احمقانه و عجیب نیست. آنها می دانند که شما می خواهید بیشترین اطلاعات ممکن را داشته باشید. تمام بیمارانی که تحت شیمی درمانی قرار می گیرند سوالات زیادی دارند – اینجا تعدادی وجود دارد که ممکن است سوال شما باشد:
در طول شیمی درمانی، بسیاری از مردم می توانند کاری را که قبلا انجام می دادن را ادامه دهند مانند اشتغال و تحصیل. عوارض جانبی شیمی درمانی می تواند بسیاری از بیماران را از کارهای روزانه باز دارد. همچنین، برخی درمان ها نیاز است که درون بیمارستان انجام شود.
اگر شیمی درمانی زندگی شما را تحت تاثیر قرار داد، ممکن است که نیاز باشد شما یکسری تغییرات انجام دهید. یک راه حل اینست که شیمی درمانی خود را در آخر روز یا دقیقا قبل از شروع آخر هفته انجام دهید. ممکن است که این کار زیاد کارهای روزانه شما را تحت تاثیر قرار ندهد.
محتمل ترین عارضه جانبی شیمی درمانی خستگی است. این احساس ممکن است که انجام کارهای روزانه و یا انجام کارهای برنامه ریزی شده را دشوار کند. ممکن است که شما با تغییر دادن ساعات کاری هم با کار نیمه وقت و هم با کار کردن در ساعات مختلف بتوانید زمان مورد نیاز جهت استراحت بدن را تامین کنید.
داروهای شیمی درمانی بسیار قوی هستند. آنها تمام سلولهایی را که بسرعت در حال رشد هستند از بین می برند، حتی اگر سلولها سرطانی نباشند. بنابراین بسیاری از سلولهای نرمال و سالم که رشد سریعی دارند می توانند آسیب ببینند. این عمل موجب بروز عوارض جانبی می شود. اما هنوز کسانی هستند که هیچ گونه عوارض جانبی ندارند.
از پزشک و یا پرستار خود در رابطه با عوارض احتمالی بپرسید.
اگر شما عوارض جانبی شدیدی داشتید، ممکن است که پزشک شما از شما آزمایش خون بخواهد تا بفهمد که ایا شما دوز پایین تر دارو را نیاز دارید یا استراحت بیشتری در طول درمان خود. بیاد داشته باشید که حتی اگر شیمی درمانی عوارض زیادی دارد، اما مهمتر از بدی عوارض شیمی درمانی اینست که برای شما مفید است.
برای بسیاری از افراد، عوارض جانبی پس از اینکه درمان به اتمام رسید از بین می روند. برای هر شخص اینکه چقدر طول می کشد متفاوت است. بسیاری از عوارض جانبی بیشتر از بقیه عوارض باقی می مانند. ممکن است برخی از عوارض بطور کلی از بین نروند. اگر که شما در رابطه با مدت زمان درمان و یا عوارض جانبی احساس افسردگی و ناراحتی می نمایید با پزشک خود مشورت نمایید. پزشک یا پرستار شما می تواند در زمینه عوارض جانبی به شما کمک کند.
بسیاری از داروهای شیمی درمانی می توانند باعث تهوع (احساس بد در شکم) و یا استفراغ (بالا آوردن) داشته باشند. معمولا این نشانه ها چند ساعت پس از درمان شروع شده و چندین ساعت نیز باقی می مانند. در بعضی موارد، ممکن است برای مدت چند روز نیز باقی بمانند. حتما در رابطه با این عارضه و اینکه درمان آن چیست با پزشک خود صحبت نمایید. اگر برای درمان این عوارض، پزشک به شما دارویی تجویز نمود، حتما آن را تهیه نموده و مصرف نمایید. اگر دارو عمل نمی کند سریعا با پزشک و پرستار خود درمیان بگذارید. اگر برای بیشتر از یک روز استفراغ طول کشید یا نتوانستید مایعات را درون بدن خود نگه دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
بسیاری از شیمی درمانی ها موجب ریزش مو در بیماران می شوند. ممکن است که شما موی روی سر، صورت، بازوها، زیربغل و کشاله ران را از دست بدهید. ممکن است که شما موهایتان را مدت زمان طولانی و یا در طول یک شب از دست بدهید. تمام داروهای شیمی درمانی این عارضه را ندارند و برخی تنها موجب نازک شدن تارهای مو می شوند. پزشک شما در رابطه با عوارضی که ممکن است برای شما اتفاق بیافتد با شما صحبت میکند. در بسیاری از موارد، رشد دوباره مو پس از کیمو بازمی گردد. اما الگو و یا رنگ آن ممکن است متفاوت باشد.
از پزشک خود بخواهید که نکات نگهداری و حفظ مو و پوست سر در طول شیمی درمانی را بشما بگوید. ممکن است که بسیاری از بیمارانی که موی خود را از دست می دهند سر خود را بپوشانند با چیزهایی مانند کلاه، روسری، عمامه یا کلاه گیس یا تکه های مو. بسیاری از برنامه های بیمه درمانی حداقل هزینه خرید یک کلاه گیس یا موی مصنوعی را پوشش می دهد. همچنین شما می توانید هزینه آن را شخصا از درآمدهایتان پرداخت نمایید.
مغز استخوان بخش داخلی و مایعی بعضی استخوان هاست. جایی است که سلولهای خونی شما ساخته می شوند (گلبولهای قرمز، سفید و پلاکتها). بیشتر مواقع بواسطه شیمی درمانی تحت تاثیر قرار می گیرد و موجب می شود که تعدا گلبولهای قرمز خونی کاهش یابد.
گلبولهای قرمز خون (RBCs) ، اکسیژن را از ریه ها به تمام قسمتهای بدن می رسانند. در مدت زمان اجرای شیمی درمانی، ممکن است که مغز استخوان گلبولهای قرمز کافی نسازد. کافی نبودن گلبولهای قرمز خونی آنمی نامیده می شود. این امر ممکن است موجب تنگی نفس، ضعف و خستگی شود. همچنی می تواند موجب رنگ پریدگی در پوست، دهان و لثه می شود.
گلبولهای سفید خونی (WBCs) با آلودگی ها می جنگند. شیمی درمانی موجب کاهش تعداد گلبولهای سفید می شود که موجی می شود توانایی شما در مقابل آلودگی ها کاهش یابد. پزشک یا پرستار شما ممکن است روشهایی به شما پیشنهاد دهند که موجب اجتناب از آلودگی می شود مانند دور ماندن از افرادی که دچار سرماخوردگی یا تب شده اند، دور ماندن از جمعیت افراد و شستن مرتب دستها.
پلاکت ها لخته خون را بوجود می آورند که موجب توقف خونریزی در بریدگی ها و تورم ها می شود. اگر مغز استخوان شما بمقدار کافی پلاکت نسازد، ممکن است که شما خونریزی شدیدی داشته باشید، حتی از یک خراش کوچک. اگر تعدا پلاکت شما بسیار کم باشد، شما باید بسیار مراقب باشید. ممکن است که حتی مسواک زدن دندانهایتان موجب خونریزی شدید در لثه هایتان شود. بنابراین شما نیازمند یک مسواک نرم و یا آن نوعی که از فوم ساخته میشود می باشید. با پزشک و پرستار خود در رابطه با نخ دندان مشورت نمایید.
این اثرات بر روی مغز استخوان برای مدت طولانی باقی نمی ماند. ممکن است که پزشک شما درخواست آزمایش خون دهد تا ببیند که آیا مغز استخوان شما سلولهای خونی جدید ساخته است یا نه. و همچچنین برای مواقعی که تعداد سلولهای خونی شما کاهش یافته است درمان هایی وجود دارد.
برخی داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی موجب زخم شدن دهان و گلو می شود. نگهداری مناسب از دهان یک نکته کلیدی است. حتما پس از صرف غذا دندان ها و لثه هایتان را بدقت مسواک بزنید. سعی نمایید که قبل از شروع شیمی درمانی به دندانپزشک مراجعه نمایید. یک دندانپزشک می تواند بهترین راهکار جهت نگهداری صحیح دندانها را بشما ارایه دهد.
بسیاری از افراد مشکل پوستی دارند – مانند قرمزی پوست، خارش، تاول زدگی، خشکی پوست و آکنه. بسیاری از مشکلات پوستی حاد نیستند، اما برخی دیگر نیاز به درمان دارند. بسیاری از افراد نسبت به داروهای شیمی درمانی حساسیت دارند. این می تواند موجب کهیر (تاولهای پوستی)، خارش یا مشکلات تنفسی شود. شیمی درمانی معمولا در مطب پزشک یا کلینیک دریافت می شود تا پزشک و پرستار بتوانند نوع واکنش شما را مشاهده نمایند. این مشکلات در کمترین زمان ممکن باید درمان شوند.
در رابطه با نکات نگهداری از دهان و دندان در زمان دریافت شیمی درمانی از پزشک و پرستار خود بپرسید. اگر هرگونه عارضه جانبی داشتید، با تیم پزشکی خود صحبت کنید. همیشه کارهایی وجود دارد که می توان انجام داد تا شرایط بدتر نشود.
بیشتر مواقع میل جنسی کم می شود یا حتی برای مدت زمانی از بین میرود، اما پس از اتمام درمان مجددا بازمیگردد. برخی داروهایی که در طول کیمو به خانمها داده میشود، موجب گرگرفتگی و خشکی واژن میشود.
بسیاری از بیماران میتوانند در طول درمان سکس داشته باشند، اما خیلی ها احساس خوبی نسبت به این عمل ندارند. این بدین معنی نیست که چیزی ایراد دارد.
اگر در طول درمان خانمی دچار حاملگی شود، ممکن است شیمی درمانی موجب برخی نقایص در نوزاد شوند. برخی شیمی درمانی ها می توانند بر اسپرم مردها تاثیر بگذارند که می تواند باعث مشکلاتی برای فرزند آن پدر تحت درمان شود. از پزشک خود در رابطه با انواع کنترلهای تولد و مدت استفاده از آن بپرسید.
برخی داروهای شیمی درمانی می توانند موجب ناتوانی شما در باروری شوند. این اثرات همیشه پس از اتمام درمان از بین نمی رود. اگر فکر می کنید که یک زمانی قصد بچه دار شدن دارید، حتما قبل از شروع درمان با پزشک خود مشورت نمایید.
سرطان و درمان آن می تواند بر روی فکر کردن شما تاثیر گذارد. در موارد نادر، این می تواند برای مدت طولانی پس از قطع درمان باقی بماند. حافظه و توانایی تمرکز داشتن و یا تفکر کردن می تواند تغییر نماید. این بیشتر در مواقعی که دوزهای زیادتری از شیمی درمانی مورد استفاده قرار می گیرد اتفاق می افتد. برخی بیمارانی که دچار این مشکل میشوند آن را “مغز کیمو” یا “مه کیمو” می نامند.
پزشکان در مورد علت اینکه برخی از بیماران دچار این عارضه می شوند و برخی دیگر نمی شوند، اطمینان ندارند. درمان های دیگر سرطان نیز می توانند بر روی مغز تاثیر گذارند. اگر شما متوجه این عارضه شدید، با پزشک خود صحبت نمایید. در تیم های سلامتی افرادی وجود دارند که بوسیله تمرینات ذهنی و انواع دیگر درمان می توانند اثرات را کاهش دهند.
سرطان و کیمو میتوانند بر روی عواطف و احساسات بیماران تاثیر بگذارند. کیمو می تواند بر روی کارهای روزانه شما تاثیر بگذارد و می تواند انجام کارها را دشوارتر نماید. ممکن است که شما متوجه یک احساس ناخوشایند در بدن خود باشید و بودن با دیگران برایتان دشوار باشد. اما روش هایی برای کنار آمدن و رفع این مشکلات وجود دارد. در رابطه با مشورت، گروهای پشتیبان و کارهای روزانه ای که می تواند در کاهش یا غلبه بر استرس به شما کمک کند با پزشک و پرستار خود صحبت کنید.
دوستان و خانواده تان می توانند به شما را از نظر عاطفی حمایت کنند. اما ممکن است که دوستداران شما از اینکه چگونه با شما در رابطه با سرطان صحبت کنند مطمئن نباشند. بسیار خوب است که به آنها اجازه دهید بدانند که صحبت در رابطه با این چیزها مشکلی ندارد.
خبر خوب اینست که شما می توانید کارهایی انجام دهید که عوارض شیمی درمانی را کاهش داده یا از آنها جلوگیری نمایید. اگر عوارض جانبی دارید، حتما با پزشک یا پرستار خود صحبت نمایید.
بخاطر داشته باشید که تمامی بیماران شیمی درمانی یکسان دریافت نمی کنند. کیمویی که در برخی سرطانها استفاده می شود ممکن است عوارض بیشتری نسبت به کیموهای دیگر داشته باشد. سلامت عمومی و آمادگی بدن شما نیز می تواند در چگونگی واکنش بدن شما به شیمی درمانی موثر است. بسیاری از بیماران قادرند که شیمی درمانی را در حالیکه بقه امورات خود را بصورت نرمال می گذرانند دریافت کنند.
از طرف دیگر، نیاز است که برخی بیماران در بیمارستان درمان شوند تا پزشک آنان را از نزدیک مشاهده نموده و عوارض جانبی خاص را درمان نماید. برخی از بیماران نیز ناچارند جهت دریافت شیمی درمانی برنامه کاری خود را تغییر دهند. از پزشک و پرستار خود در رابطه با اینکه در حالیکه تحت درمان شیمی درمانی قرار دارید چه کارهایی می توانید انجام دهید – در روزهای شیمی درمانی و بین درمان ها.
در طول مدت شیمی درمانی، از خود مراقبت ویژه بعمل آورید. پزشک و پرستار شما در رابطه با انجام آن نکاتی گوشزد می نمایند. اما یکسری موارد اساسی وجود دارد که شما باید انجام دهید مانند:
سرطان گرفتنی نیست. شما می توانید به دوستان و خانواده خود نزدیک شوید. تحت شیمی درمانی بودن به هیچ فردی آسیب نمی زند. بسته به اینکه چگونه بدن شما به دارو واکنش نشان می دهد، ممکن است که مردم حتی متوجه اینکه شما تحت شیمی درمانی هستید نمی شوند.
اگر ما عوارض جانبی دارید، دوستان و خانواده شما می توانند کارهایی انجام دهند که بشما کمک کند. زمانیکه شخصی از شما بپرسد که “چگونه می توانم بشما کمک کنم؟” ایده هایی را آماده داشته باشید.
ممکن است که شما احساس خوبی نسبت به خوردن نداشته باشید، بنابراین از دوستان خود بخواهید غذاهایی برای شما تهیه کنند که شما می توانید بخورید.
ممکن است که شما پس از هر دوره درمان دچار خستگی شوید و نیاز به استراحت مازاد داشته باشید. از دوستان و همسایگان خود بخواهید تا در این مواقع بعضی کارهای شما را انجام دهند تا حال شما بهتر شود.
ممکن است درمان شما مدت زمان زیادی طول بکشد. از دوست خود بخواهید تا شما را به مطب برساند و در طول درمان همراه شما باشد.
بخاطر داشته باشید که خانواده شما به شما اهمیت می دهند، و ممکن است که آنها نسبت به بیماری و درمان شما عصبی باشند. اجازه دهید تا خانواده و دوستان شما اهمیت حمایت خود از شما را بفهمند. در رابطه با آنچیزی که شما احساس می کنید صادق باشید. به صحبت کردن با دوستان خود عادت نمایید تا آنها بتوانند شما را یاری دهند.
زمانهای زیادی وجود دارد که دوستان نزدیک شما احساس خستگی و ناراحتی می کنند. شما نیز میتوانید با بیادآوردن اینکه چقدر برای شما اهمیت دارند، به آنها کمک کنید. همچنین می توانید مشخصث کنید که حمایت انها برای شما چه معنایی دارد.
مهم نیست که شما چه نوع سرطانی دارید، پس از اینکه شیمی درمانی شما به اتمام رسید نیز نیاز است که پزشک شما را ملاقات کند. پزشک پیشرفت شما را تحت نظر می گیرد و به شما کمک می کند تا با مشکلات خود کنار بیایید. زمانیکه یک درمان به اتمام می رسد، همیشه احتمال برگشت دوباره سرطان وجود دارد. هیچ آگاهی از اینکه آیا سرطان شما برمی گردد یا نه نیست اما پزشکان تمایل دارند که نسبت به این مورد شما را تحت نظر داشته باشند. این بخش از درمان شما مراقبت پیگیرانه نامیده میشود.
اینجا تعدادی سوال وجود دارد که ممکن است که شما پس از شیمی درمانی از پزشک خود بپرسید:
پس از درمان، ممکن است که شما بیشتر نسبت به بدن خود اگاهی داشته باشید و تغییرات روز به روز آن را احساس نمایید. اگر شما هر یک از مشکلات فهرست شده در زیر را داشتید، سریعا با پزشک و پرستار خود تماس بگیرید.
ترجمه شده از وبسایت: www.cancer.org