سویا

اطلاعات کلی در مورد سویا – Soy

اسامی دیگر لاتین: Cosse de Soja, Cosse de Soya, Daidzein, Daidzéine, Dolichos soja, Edamame, Estrogène Végétal, Fermented Soy, Fève de Soja, Fève de Soya, Fibre de Soja, Fibre de Soya, Frijol de Soya, Genestein, Genistein, Génistéine, Glycine gracilis, Glycine hispida, Glycine max, Glycine soja, Haba Soya, Haricot de Soja, Haricot de Soya, Hydrolyzed Soy Protein, Isoflavone, Isoflavone de Soja, Isoflavone de Soya, Isolated Soy Protein, Isolated Soybean Protein, Lait de Soja, Lait de Soya, Legume, Miso, Natto, Phaseolus max, Phytoestrogen, Phyto-œstrogène, Plant Estrogen, Protéine de Haricot de Soja Isolée, Protéine de Haricot de Soya Isolée, Protéine de Soja, Protéine de Soya, Protéine de Soja Isolée, Protéine de Soya Isolée, Shoyu, Soja, Soja hispida, Soja max, Sojabohne, Soy Bean, Soy Fiber, Soy Germ, Soy Isoflavone, Soy Isoflavones, Soy Milk, Soy Protein, Soy Protein Isolate, Soya, Soya Bean, Soja Fermenté, Soya Fermenté, Soybean, Soybean Curd, Soybean Isoflavone, Soybean Isoflavones, Tempeh, Texturized Vegetable Protein, Tofu, Touchi.

دانه های سویا به صورت پروتئین سویا که به صورت پودر است؛ شیر سویا که نوشیدنی غنی از کلسیم است؛ و یا فیبر سویا فرآوری شود.

از سویا برای کلسترول و فشارخون بالا و پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی استفاده می شود. همچنین برای دیابت نوع ۲، آسم، سرطان ریه، رحم، پروستات و تیرویید، پوکی استخوان و بیماری کلیوی مورد استفاده قرار می گیرد.

در مصارف غذایی، سُویا به عنوان جایگزین شیر در تغذیه نوزاد و جانشینی برای شیر گاو است. دانه های سُویا را به صورت خام یا بوداده می توان مصرف کرد. از آرد سویا نیز در غذا، نوشیدنی و چاشنی استفاده می شود.

عنصر فعال موجود در سُویا، ایزوفلاون است. یک مطالعه نشان داد که کمتر از ۲۵% محصولات ۹۰% ایزوفلاون موجود بر روی بسته بندی را دارا هستند.

نحوه کارکرد سویا

سویا حاوی ایزوفلاون است که در بدن به فیتواستروژن تبدیل می شود و مشابه استروژن عمل می کند.

موارد مصرف و اثرگذاری سویا

در موارد زیر احتمال اثر دارد

• سرطان پستان. داشتن رژیم غذایی سرشار از سُویا خطر ابتلا را کاهش می دهد. زنان آسیایی که به طور سنتی سویای فراوان می خورند کمتر در معرض ابتلا به سرطان پستان هستند. مصرف آن قبل از سن
• یائسگی می تواند بیشترین اثر را در پیشگیری داشته باشد.
• دیابت. مصرف فرآورده های سُویا قند خون را در افراد دیابتی کاهش می دهد. مصرف سُویای کامل، و نه تنها پروتئین آن، می تواند قندخون را کاهش بدهد.
• بیماری کلیوی افراد دیابتی. ایزوفلاون می تواند از بروز بیماری کلیوی جلوگیری کند.
• اسهال. قرار دادن فیبر سُویا در تغذیه کودک مدت اسهال را در مقایسه با شیر گاو کاهش می دهد. اما در بزرگسالان تاثیری ندارد.
• مشکلات هضم قند گالاکتوز. مصرف سُویا در کودکان می تواند مفید باشد.
• مشکل در هضم لاکتوز(کمبود ارثی لاکتاز). مصرف سُویا در این کودکان می تواند مفید باشد.
• عدم تحمل لاکتوز. مصرف سُویا در کودکان می تواند مفید باشد.
• کلسترول بالا. خوردن پروتئین سُویا یا فرآورده های فیبری آن می تواند کلسترول کلی و بد را کاهش دهد.
• بیماری کلیوی. مصرف خوراکی پروتئین سُویا، از پروتئین موجود در ادرار مبتلایان می کاهد.
• عوارض یاءسگی. مصرف پروتئین سویا می تواند برافروختگی را کاهش دهد اما نه دیگر عوارض را مثل خشکی واژن. همچنین مصرف سویا برافروختگی را در زنان مبتلا به سرطان پستان کاهش نمی دهد.
• پوکی استخوان. پروتئین سُویا تراکم استخوانی را افزایش می دهد و سرعت تحلیل آن و شکستگی را در زنان یاءسه کاهش می دهد.

در موارد زیر احتمالا بی تاثیر است

• سرطان روده. مصرف پروتئین سُویا تاثیری ندارد.
• درد عضلانی پس از ورزش. مصرف خوراکی ایزوفلان تاثیری در پیشگیری از آن ندارد.
• در عضلانی اسکلتی. مصرف پروتئین سُویا عملکرد فیزیکی و علایم افسردگی را در این افراد کاهش نمی دهد.
• آرتریت روماتیسمی. عدم تاثیر مصرف پروتئین سُویا.

شواهد کافی برای اثر در موارد زیر وجود ندارد

• آسم. مصرف سُویا می تواند مفید باشد.
• بیماری قلبی. مصرف زیاد سُویا توسط زنان یائسه خطر بروز حمله را در آنها کاهش می دهد.
• عملکرد ذهنی. مصرف سویای بیشتر ممکن است حافظه کوتاه و بلندمدت را تقویت کند.
• بیماری کروهن. مصرف خوراکی سویا می تواند علایم را بهبود ببخشد.
• سرطان رحم. مصرف زیاد سُویا می تواند خطر را کاهش دهد به طوری که در زنان آسیای شرقی این بیماری بسیار نادر است.
• فشارخون بالا. خوردن پروتئین سُویا می تواند فشار سیستولیک را ۴ و فشار دیاستولیک را ۳میلی جیوه کاهش دهد.
• درد شکم کودکان. قرار دادن سُویا در تغذیه کودکان می تواند مدت درد را در نوزادانی که تحمل شیر گاو را ندارند کاهش دهد.
• سرطان ریه. مردان و زنانی مصرف بالای فیتواستروژن دارند کمتر در خطر ابتلا هستند.
• درد سینه. خوردن شیر سُویا این درد ماهانه را در برخی زنان کاهش می دهد.
• حافظه. داشتن رژیم سرشار از سُویا می تواند مفید باشد.
• سندروم متابولیک. مصرف سُویا قندخون و کلسترول بد را کاهش می دهد.
• میگرن. مصرف ایزوفلاون، دونگ کی و کوهاش سیاه می تواند میگرن یائسگی را کاهش دهد.
• قدرت عضلانی. مصرف سُویا می تواند توده عضلانی را در افراد ورزشکار افزایش دهد.
• ورم مفاصل. مصرف پروتئین سُویا می تواند حرکت، درد و کیفیت زندگی این افراد را بهتر کند.
• پوست آسیب دیده از آفتاب. استفاده از مرطوب کننده سُویا بر روی پوست می تواند مفید باشد.
• سندروم پیش قاعدگی. مصرف پروتئین سویا در دوره قاعگی متوالی می تواند از درد و ورم بکاهد.
• سرطان پروستات. مصرف پروتئین سُویا می تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.
• سرطان تیرویید. مصرف زیاد سویا با کاهش خطر ابتلا مرتبط است.
• کاهش وزن. استفاده از سویا در صورت داشتن رژیم غذایی کم کالری می تواند به کاهش وزن در افراد چاق منجر شود.
• چروک پوست. ایزوفلاون می تواند خاصیت ارتجاعی پوست را تقویت کند.

عوارض جانبی و ایمنی سویا

مصرف کوتاه مدت سویا (تا ۶ ماه) بی خطر است. سویا می تواند عوارض جزیی داشته باشد مثل یبوست، نفخ، تهوع و حساسیت های پوستی.

مصرف بلندمدت دوز زیادی از سویا می تواند خطرناک باشد و باعث رشد بافت غیرعادی در رحم شود.

ملاحظات و هشدارها

حاملگی و شیردهی: مصرف غذایی سویا بی خطر است اما مصرف بالای دارویی آن خطرناک بوده و به رشد کودک می تواند صدمه بزند.

کودکان: مصرف معمول غذایی سویا در کودکان بی خطر است. شیرسویا نمی تواند جایگزین تغذیه نوزاد شود.

مصرف سویا به صورت جایگزین در کودکانی که به شیر گاو حساسیت دارند می تواند خطرناک باشد، چرا که اغلب به آن نیز حساسیت دارند.

فیبروز سیستیک: شیر سویا می تواند در فرآوری پروتئین در کودکان مبتلا اخلالایجاد کند.

سرطان پستان: برخی مطالعات مصرف آن را مفید و برخی مضر گزارش کرده اند.

سرطان رحم: مصرف بلندمدت ایزوفلاون می تواند خطر بروز تغییرات پیش سرطانی را در بافت رحم افزایش دهد.

نارسایی کلیه: مقادیر زیاد فیتواستروژن موجود در سویا می تواند برای این افراد سمی باشد.

سنگ کلیه: اگزالات موجود در سویا عنصر اصلی تشکیل دهنده سنگ کلیه است و مصرف زیاد آن می تواند خطرناک باشد.

آلرژی به شیر: کودکانی که به شیر گاو حساس اند ممکن است به سویا نیز آلرژی داشته باشند.

سرطان مثانه: مصرف فرآورده های سویا می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.

کم کاری تیرویید: مصرف سویا می تواند خطرناک باشد.

آسم: این افراد معمولا به پوست سویا حساسیت دارند.

تب یونجه: این افراد معمولا به پوست سویا حساسیت دارند.

دیابت: سویا می تواند قندخون افراد دیابتی را به شدت کاهش دهد.

تداخلات سویا

تداخل شدید با: از مصرف همزمان با موارد زیر جدا خودداری فرمایید

• داروهای ضدافسردگی

محصولات فرآوری شده سویا مثل توفو و سویا سس حاوی تیرامین است. تیرامین یک آمینو اسید که در تنظیم فشارخون مؤثر است. تیرامین بوسیله مونوآمینواکسید تجزیه می شود. برخی داروهای ضدافسردگی می تواند تجزیه را کاهش دهد. مصرف بیش از ۶ میلی گرم تیرامین به همراه این داروها می تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد مثل افزایش شدید فشارخون. تیرامین موجود در محصولات سویا اغلب کم بوده و کمتر از ۰.۶ میلی گرم است. نگهداری توفو به مدت یک هفته می تواند تیرامین آم را تا ۴.۸ میلی گرم افزایش دهد. از مصرف همزمان آنها خودداری کنید.

برخی از داروهای ضدافسردگی: فنلزین و ترانیلسیپرومین.

تداخل متوسط با: مراقب استفاده همزمان باشید

• آنتی بیوتیک ها

مصرف آنها باکتری های مضر را کاهش می دهد. همچنین می تواند باکتری های مفید روده را نیز کاهش دهد. این باکتری های مفید اثربخشی سُویا را افزایش می دهند. مصرف همزمان از اثرگذاری سُویا می کاهد.

• استروژن

مقادیر زیاد سُویا می تواند همانند استروژن عمل کند اما نه به قدرت قرص های استروژن. مصرف همزمان می تواند از اثربخشی قرص استروژن بکاهد.

• تاماکسوفین

برخی انواع سرطان ها تحت تأثیر هورمون های بدن هستند. سرطان های حساس به استروژن، سرطان هایی اند مقدار استروژن بدن بر آنها اثر می گذارد. مصرف تاماکسوفین برای پیشگیری و مقابله با این نوع سرطان هاست. سُویا می تواند مقدار استروژن بدن را تغییر داده و در نتیجه از اثربخشی تاماکسوفین بکاهد.

• وارفارین.

وارفارین ضدانعقاد است. سُویا می تواند از اثربخشی آن کاسته و خطر لختگی خون را افزایش دهد

تداخل جزیی با: همرا با موارد زیر با احتیاط مصرف شود

• داروهای تجزیه شونده در کبد

برخی داروها توسط کبد تغییر ساختار یافته و تجزیه می شوند. سُویا می تواند سرعت این فرآیند را افزایش دهد. از عوارض احتمالی آن اطلاعات کافی در دسترس نیست.

کارودیلول، فلواستاتین، لوزارتان و فنیتون.

دوز مصرفی سویا

• کلسترول بالا: ۲۰ تا ۵۰ گرم در روز پروتئین سُویا
• پیشگیری از پوکی استخوان: ۴۰ گرم پروتئین سُویا حاوی ۲ تا ۲.۲۵ میلی گرم ایزوفلاون در هر گرم.
• عوارض یائسگی مثل برافروختگی:

– ۲۰ تا ۶۰ گرم پروتئین حاوی ۳۴ تا ۷۶ میل ایزوفلاون

– عصاره ایزوفلاون ۵۰ تا ۱۲۰ میلی گرم

– جنیستن، یک ایزوفلاون: ۵۴ میلی گرم در روز

• برای پروتئین موجود در ادرار بیماران کلیوی: ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلی گرم پروتئین سُویا روزانه
• اسهال در کودکان: محلول فییبر سُویا حاوی ۱۸ تا ۲۰ میلی گرم پروتئین سُویا در هر لیتر.
• دیابت نوع ۲ : ۳۰۰ میلی گرم تاچی ۳ بار در روز. تاچی یک غذای سنتی چینی از سُویا است.
• دیابت نوع ۲ در زنان یائسه: ۳۰ گرم پروتئین سُویا روزانه، حاوی ۱۳۲ میلی گرم فیتواستروژن تا ۱۲ هفته.
• محصولات سُویا، مقدار ایزوفلاون متفاوتی دارند. آرد سُویا حاوی ۲.۶ میلی گرم در هر گرم است. سُویا تخمیری ۱.۳ میلی گرم. سویا جوشانده ۰.۶ میلی گرم. شیرسُویا ۰.۴ میلی گرم. کشک سُویا ۰.۵ میلی گرم.
• سُویا سرخ شده ۰.۷ میلی گرم. خمیر سُویا ۰.۴ میلی گرم و سس سُویا ۰.۰۱۶ نیلی گرم.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com