رادیوگرافی صورت

رادیوگرافی صورت مجموعه ­ای از تصاویر استخوان ­های صورت می ­باشد. یکی از انواع رادیوگرافی صورت (به نام مجموعه رادیوگرافی سینوس ­های پارانازال) به بررسی حفره ­های هوایی (سینوس) اطراف بینی و چشم می ­پردازد.

اشعه ایکس همانند نور یا امواج رادیویی نوعی از تشعشات می­ باشد که مشابه با پرتوی نور چراغ قوه، در قالب اشعه ایکس متمرکز شده است­. اشعه ایکس می­ تواند از بسیاری از اشیاء از جمله بدن انسان عبور کند. اشعه ایکس در نتیجه­ ی برخورد با دستگاه شناساگری که مسئول ثبت فیلم بوده و یا تصاویر را به کامپیوتر می فرستد، تصاویر عکسبرداری را ایجاد می ­کند. بافت های متراکم بدن از قبیل استخوان، بسیاری از اشعه­ های ایکس را جذب و بلوکه می­ کنند و در تصاویر عکسبرداری شده با اشعه ایکس سفید به نظر می ­رسند. بافت هایی با تراکم کمتر، از قبیل عضلات و اندام ها پرتوهای ایکس کمتری را بلوکه کرده (اشعه ایکس بیشتری از آنها عبور می­ کند) و در تصاویر عکسبرداری شده با اشعه ایکس همانند سایه ­هایی خاکستری به نظر می ­رسند. نوعی از اشعه ایکس که عمدتاً از طریق هوا عبور می کند – مثلاً از طریق ریه ها – در تصاویر عکسبرداری شده با اشعه ایکس سیاه  به نظر می­ رسد.

رادیوگرافی صورت به پیدا کردن شکستگی­ های استخوان، تومورها، اجسام خارجی، عفونت ها، رشد غیر طبیعی و یا تغییرات موجود در ساختار یا اندازه استخوانها کمک می ­کند. رادیوگرافی چشم (حفره اربیت) را در مواقع جراحت چشم بکار می ­برند. ممکن است سی تی اسکن برای بررسی مشکلات مشاهده شده در رادیوگرافی ضرورت داشته باشد.

علت انجام رادیوگرافی صورت

رادیوگرافی صورت یا سینوس­ ها برای بررسی موارد ذیل انجام می شود:

• پیدا کردن مشکلات سینوس­ های صورت و بینی، مانند سینوزیت و یا رشد سلولی غیر طبیعی (پولیپ یا تومورها)
• پیدا کردن شکستگی استخوان­ های صورت و بینی
• بررسی استخوان­ های اطراف چشم (حفره اوربیتال)
• بررسی سینوس ­ها قبل از عمل جراحی
• بررسی وجود اشیاء فلزی در اطراف چشم­ ها قبل از آزمون تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
• بررسی علت درد صورت

چگونگی آماده شدن برای این آزمایش

قبل از آزمایش با اشعه ایکس، با پزشک خود درباره احتمال  بارداری­ تان صحبت کنید. بارداری و خطر تابش اشعه به جنین باید در نظر گرفته شود. خطرات ناشی از اشعه ایکس معمولاً در مقایسه با منافع بالقوه این آزمون بسیار اندک می­ باشد. در صورت ضرورت قطعی عکسبرداری، برای محافظت از نوزاد در برابر پرتوهای اشعه ایکس می­ توان نوعی پیشبند سربی را در مقابل شکم مادر وی قرار داد.

در مورد نگرانی­ هایتان در رابطه با ضرورت انجام این آزمایش، مخاطرات آن، چگونگی انجام آن، و یا معنا و مفهوم نتایج حاصله با پزشک خود گفتگو کنید. برای درک اهمیت این آزمایش، می ­توانید فرم اطلاعات آزمون پزشکی را تکمیل نمایید.

هیچ کار دیگری پیش از انجام این آزمایش ضرورت ندارد.

چگونگی انجام این آزمایش

رادیوگرافی صورت توسط تکنسین رادیولوژی انجام می ­شود. تصاویر رادیوگرافی توسط رادیولوژیستی خبره در تفسیر آنها مورد بررسی قرار می­ گیرد. برخی از سایر پزشکان نیز می ­توانند از تصاویر رادیوگرافی بهره ببرند.

شما باید هر گونه طلا و جواهراتی را که ممکن است در مسیر تصویر اشعه ایکس قرار بگیرد، از بدن خود خارج نمایید. همچنین باید دندانهای مصنوعی و عینک خود را در بیاورید.

ممکن است از شما خواسته شود بر روی تخت رادیولوژی دراز کشیده و یا بر روی یک صندلی بنشینید. برای دستیابی به تصاویر واضح و روشن، تصاویر متعددی از نماهای مختلف صورت (به صورت یک مجموعه) مورد عکسبرداری قرار می­ گیرد. ممکن است برای بدست آوردن تصاویر در نماهای مختلف لازم باشد تا سرتان را در جهات متفاوتی بچرخانید. شما باید در طی رادیوگرافی سر خود را کاملاً ثابت و بی­ حرکت نگه دارید. در طی رادیوگرافی می­ توان از یک پد، نوار فوم، پیشانی بند، و یا کیسه ­های شن برای نگه داشتن سر شما در جای  مناسب خود استفاده نمود.

در صورت نیاز به تصاویر حفره های اوربیتال و یا سینوس­ ها، معمولاً از فرد خواسته می ­شود تا بنشیند.  ممکن است از یک پد بعنوان تکیه­ گاهی برای نگه داشتن سر شما استفاده شود.

رادیوگرافی صورت حدود ۱۰تا ۲۰ دقیقه طول می­کشد. در صورت نیاز به اخذ تصاویر بیشتر ممکن است از شما خواسته شود که تا گسترش اشعه ایکس حدود ۵ دقیقه صبر کنید. در برخی از کلینیک ها و بیمارستان ها، تصاویر اشعه ایکس را می­ توان بلافاصله بر روی صفحه نمایش کامپیوتر (دیجیتالی) بدست آورد.

چگونگی احساس آن

شما هیچ گونه ناراحتی و دردی را در طی عکسبرداری با اشعه X احساس نخواهید کرد. فقط ممکن است میز اشعه ایکس سخت و اتاق مربوطه سرد به نظر برسد. در صورت وجود جراحت و مصدومیت با احتمال بیشتری ممکن است موقعیت عکسبرداری را آزارنده یا دردناک تلقی نمایید.

خطرات

در صورت مواجهه با هرگونه تشعشعی و حتی سطوح پایین تشعشع مورد استفاده در این روش، همواره خطری هر چند اندک برای آسیب به سلول ­ها یا بافت ­های بدن وجود دارد. البته خطرات ناشی از اشعه ایکس معمولاً در مقایسه با منافع بالقوه این آزمون بسیار ناچیز می­باشد.

به عنوان مثال، میزان مواجهه با تشعشعات در عکسبرداری از قفسه سینه با اشعه ایکس، تقریباً با میزان تشعشعات دریافتی در طی پرواز رفت و برگشت از بوستون به لس آنجلس (مونترال به ونکوور) و یا اقامت ۱۰ روزه در کوههای راکی برابری می­ کند (دنور، کلرادو).

نتایج

رادیوگرافی صورت مجموعه ­ای از تصاویر استخوان ­های صورت می ­باشد. یکی از انواع رادیوگرافی صورت (به نام مجموعه رادیوگرافی سینوس­ های پارانازال) به بررسی حفره­ های هوایی (سینوس) اطراف بینی و چشم می­ پردازد. در مواقع اورژانسی، نتایج حاصل از رادیوگرافی در عرض چند دقیقه آماده می ­شوند. در غیر این صورت، معمولاً رادیولوژیست گزارش رسمی رادیولوژی را برای روز بعد آماده می­ کند.

رادیوگرافی صورت طبیعی

• استخوان های صورت و حفره اوربیتال از لحاظ اندازه و شکل طبیعی می­ باشند.
• هیچ شیء خارجی و یا رشد غیر طبیعی وجود ندارد.
• هیچ گونه شکستگی استخوانی وجود ندارد.
• سینوس­ ها واضح هستند. هیچ التهاب یا عفونت وجود ندارد.

رادیوگرافی صورت غیر طبیعی

• ممکن است اشیاء خارجی از قبیل قطعات فلزی یا شیشه ­ای وجود داشته باشند.
• ممکن است شکستگی استخوانی، از جمله در استخوان های بینی و یا استخوان اطراف چشم (حفره اوربیتال) وجود داشته باشد.
• علائمی از بیماری هایی وجود دارد که بر استخوان­های صورت و یا حفره اوربیتال تاثیر دارند.
• رشد غیر طبیعی (تومور) وجود دارد.
• علائمی از سینوزیت، از جمله مایعاتی در سینوس­ ها یا ضخیم ­شدگی بافت­ های پوشاننده سینوس­ها وجود دارد.
• چه عواملی بر روی این آزمایش اثر می گذارند؟

عوامل تاثیرگذار بر روی نتیجه رادیوگرافی صورت

عللی که ممکن است از انجام این آزمایش ممانعت کرده و یا نتایج حاصله را مخدوش سازند، عبارتنداز:

• قادر به ساکن ماندن در طی آزمون نباشید. این امر موجب تاری تصاویر می ­گردد.
• در صورتی وجود آسیب دیدگی احتمالی گردن. در این صورت، امکان انجام مجموعه کاملی از رادیوگرافی صورت وجود ندارد.
• در صورتی که چشمی کاذب (چشم مصنوعی) و یا سایر اشیاء مصنوعی یا فلزی را در اطراف صورت خود داشته باشید. این موارد می توانند بر روی تصویر رادیوگرافی سایه انداخته و بخشی از استخوانها را پنهان کنند.

به چه مواردی باید بیندیشیم؟

ممکن است برای بررسی مشکلات موجود در رادیوگرافی صورت انجام سی تی اسکن ضرورت داشته باشد. سی تی اسکن برای بعضی از مشکلات از جمله وارد شدن ضربه­ ی شدیدی به صورت و یا سینوزیت مناسب ­تر از رادیوگرافی است. سی تی اسکن  نسبت به رادیوگرافی گران ­تر بوده  و ممکن است در برخی از مناطق در دسترس نباشد. در صورت عدم دسترسی به سی تی اسکن می­ توان از رادیوگرافی صورت و سینوس بهره برد. برای کسب اطلاعات بیشتر، می­ توانید درباره اسکن توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) سر و صورت مطالعه نمایید.

نتایج رادیوگرافی شما ممکن است با نتایج آزمایش قبلی شما تفاوت داشته باشد، زیرا ممکن است آزمایش جدید شما در مرکز پزشکی متفاوتی انجام گرفته و یا اینکه نوع آزمایش شما با آزمایش قبلی تفاوت داشته باشد.

ترجمه شده از وبسایت : www.webmd.com